Chrypka – przyczyny, leczenie, domowe sposoby
Krzysztof Słomiak

Chrypka – przyczyny, leczenie, domowe sposoby

Zachrypnięty głos może być wynikiem podrażnienia lub zranienia strun głosowych wskutek nadwyrężenia głosu lub choroby. Kiedy chrypka może okazać się groźna? Jak pozbyć się chrypy przy pomocy domowych sposobów?

Mowa jest jedną z podstawowych umiejętności wykorzystywanych do komunikacji. Mało komu zdarzają dni, w których nie odzywa się ani słowem. Według raportu przedstawionego przez psychiatrę Louann Brizendine z USA, statystyczna kobieta wypowiada w ciągu dnia średnio około 20 tys. słów. Panowie z reguły mówią mniej i statystyczny mężczyzna w tym samym czasie wypowiada około 7 tys. słów. Nasze gardło jest wykorzystywane każdego dnia. Do tego dochodzą warunki środowiskowe, które negatywnie wpływają na kondycję naszego gardła i strun głosowych (m.in zanieczyszczenie powietrza)

W wielu przypadkach narażenie wynikające z wykonywanej pracy również może obciążać głos. Do takich zawodów należą profesje nauczyciela, aktora, lektora itp. Co zrobić, kiedy pojawia się chrypa i czym jest ta choroba? O tym chciałem opowiedzieć w dzisiejszym artykule.

Chrypka – co to takiego i jak powstaje?

Chrypka to każda nienormalna zmiana głosu. Może być przyczyną jego podwyższenia, obniżenia oraz trudności z wydobyciem odpowiedniego dźwięku. Głos może zmieniać zarówno wysokość, jak i głośność– od głębokiego, szorstkiego głosu po słaby, chrapliwy.

Chrypka jest często bagatelizowanym objawem, co nie jest zbyt prawidłowe w odniesieniu, że może być ona spowodowana wieloma różnymi przyczynami.

Chrypka jest zwykle wywołana podrażnieniem lub zranieniem strun głosowych. Krtań (zwana także skrzynką głosową) to część dróg oddechowych zawierająca struny głosowe. Struny głosowe to dwa pasma mięśni, które tworzą strukturę w kształcie litery „V” wewnątrz krtani. Kiedy śpiewamy lub mówimy, struny głosowe wibrują i wytwarzają dźwięk. Zbytnie eksploatowanie lub podrażnienie tego układu będzie skutkowało chrypką. 

Objawami dodatkowymi poza zmianą wydawanych dźwięków mogą być uczucie flegmy w gardle, kaszel, ból gardła, chrząkanie, suchość w gardle, a czasami nawet i chwilowa utrata głosu. Chrypka może występować również po jedzeniu, w szczególności ostrym.  

Co może być przyczyną chrypki?

Najczęstszą przyczyną chrypki jest ostre zapalenie krtani (a przy tym również zapalenie strun głosowych) spowodowane nadmierną eksploatacją strun głosowych. Chrypka jest częstym objawem wielu chorób. Najczęściej towarzyszy zakażeniom górnych dróg oddechowych (zwykle choroby wirusowe), a rzadziej występuje z powodu chorób bakteryjnych.

Może być również uwarunkowana porami dnia. Wielu pacjentów skarży się na chrypkę poranną lub wieczorną. W wielu przypadkach będzie ona skutkiem palenia papierosów lub procesu rzucania palenia (oczyszczanie się dróg oddechowych). U dzieci chrypka może pojawić się na skutek długiego płaczu lub krzyku. 

Chrypka często występuje również po operacji tarczycy, kiedy może dojść do podrażnienia strun głosowych. Jest to również częsty objaw po przebytym po przeziębieniu. Chrypka może występować po spożyciu alkoholu, gdyż ma on działanie silnie wysuszające. Chrypa może być również reakcją poantybiotykową lub poinhalacyjną. Może się również nasilać w suchych pomieszczeniach, w szczególności klimatyzowanych.

Inne przyczyny chrypki obejmują także:

  • łagodne guzki strun głosowych, torbiele lub polipy,
  • porażenie strun głosowych,
  • refluks żołądkowo-przełykowy,
  • alergie,
  • wdychanie drażniących drogi oddechowe substancji,
  • palenie,
  • problemy z tarczycą,
  • mechaniczny uraz krtani / strun głosowych,
  • stany neurologiczne (takie jak choroba Parkinsona i udary),
  • rak krtani.

Powiązane produkty

Jak leczy się chrypkę?

Aby rozpocząć leczenie chrypki, należy poznać jej przyczynę. Leczenie przyczynowe jest najlepszą metodą eliminacji tego problemu. Chrypkę można złagodzić i wyleczyć, unikając nadmiernego używania głosu. Może to jednak nie wystarczyć.

Leczenie chrypki zależy od przyczyny. Ostre zapalenie krtani spowodowane infekcją górnych dróg oddechowych zwykle ustępuje samoistnie, gdy organizm zwalczy infekcję. Pomocne może być leczenie zachowawcze środkami tłumiącymi kaszel i nawilżanie powietrza. W każdym przypadku zalecany jest odpoczynek głosowy, aby uniknąć dalszych podrażnień lub obrażeń strun głosowych.

Antybiotyki nie są wskazane w większości przypadków ostrego zapalenia krtani. Mogą jednak okazać się potrzebne, kiedy chorobę wywołały czynniki bakteryjne. Dla osób palących zaleca się zaprzestanie palenia. 

Osoby z chrypką spowodowaną nadużywaniem lub niewłaściwym używaniem głosu powinny stosować się do wypoczynku głosu, ponieważ może dojść do poważnych obrażeń (takich jak krwotok strun głosowych), jeśli głos jest intensywnie używany podczas epizodów ostrego zapalenia krtani.

Leki na refluks żołądkowo-przełykowy lub alergie mogą leczyć chrypkę, jeśli okaże się, że wskazane choroby są przyczyną chrypki. W niektórych przypadkach może być konieczna operacja (np. w przypadku łagodnych guzków lub polipów, urazu krtani lub strun głosowych oraz raka krtani).

Domowe sposoby na zachrypnięty głos

Doraźna pomoc przedlekarska, którą możemy wykonać we własnym zakresie, polega przede wszystkim na łagodzeniu przebiegu chrypki oraz wspomaganiu chorego miejsca.

Należy unikać sytuacji, które wymagają nadmiernego uciążliwego używania głosu, a jeśli dana osoba musi go nadmiernie eksploatować, warto skorzystać z mikrofonu, jeśli to możliwe. Da to czas naszym strunom głosowym na regenerację.

Zaprzestanie palenia może zapobiec chrypce lub rozwojowi raka krtani. Osoby z chrypką spowodowaną refluksem żołądkowo-przełykowym mogą odnieść korzyści z modyfikacji diety. Dobre rezultaty przynosi unikanie alkoholu, kofeiny i pikantnych potraw. 

Zimne napoje mogą podrażniać struny głosowe, więc nie są one zalecane w przebiegu chrypki.

Z domowych specyfików na chrypkę pomocne będzie siemię lniane, które dobrze nawilża gardło. Podobnie będą działały produkty zawierające porost islandzki i miód, które w łagodny sposób łagodzą podrażnienia strun głosowych. Płukanka gardła z wykorzystaniem roztworu soli kuchennej ma działanie bakteriobójcze. Łagodzeniu stanów zapalnych jamy ustnej sprzyjają napary z szałwii, rumianku lub mięty. Jeśli nie mamy nawilżacza w domu, można wywiesić mokry ręcznik, żeby zwiększyć wilgotność powietrza. Pomieszczenia powinno się również przewietrzyć. 

Gdy chrypka przedłuża się ponad 3 dni i nie ustępuje, a wręcz nabiera na sile, pomimo zastosowanych sposobów, zalecana jest wizyta lekarska.

1. P. Rutter, pod red. J. Pluta, Opieka farmaceutyczna: objawy, rozpoznawanie i leczenie, Wrocław 2018. 
2. J. Milart, A. Wachnicka Bąk, M. Placzyńska, A. Jung, Ból gardła – kiedy leczenie objawowe jest wystarczające?, "Pediatria i Medycyna Rodzinna", 2012.
3. E. Jeżewska, W. Kukwa, A. Ścińska, A. Kukwa, Stany zapalne błony śluzowej nosa i gardła u dzieci i dorosłych – strategia leczenia, "Przewodnik Lekarza", 2006. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl