Mała dziewczynka kaszle
Maciej Toczek

Co zrobić, kiedy dziecko kaszle, a osłuchowo jest czyste?

Kaszel dziecka bez innych objawów może być związany z przebytym niedawno zakażeniem układu oddechowego albo sygnalizować rozwijającą się w organizmie infekcję dróg oddechowych. Istnieją jednak inne przyczyny kaszlu u dzieci, które wymagają bardziej zaawansowanych badań. Jakie to przyczyny i jak je zdiagnozować?

Kaszel u dziecka niemal zawsze niepokoi jego rodziców. Ze względu na nieswoistość tego objawu warto wiedzieć, jakie mogą być jego przyczyny. Jak zdiagnozować przyczynę uporczywego kaszlu u dziecka oraz jak wygląda jego leczenie?

  1. Kaszel u dziecka – najczęstsze przyczyny
  2. Przyczyny przewlekłego kaszlu u dziecka
  3. Kaszel jedynym objawem – co może być przyczyną? Choroby
  4. Jak zdiagnozować przyczynę uporczywego kaszlu u dziecka?
  5. Leczenie przewlekłego kaszlu u dziecka

Kaszel u dziecka – najczęstsze przyczyny

Kaszel jest odruchem obronnym organizmu pozwalającym na oczyszczenie dróg oddechowych nie tylko z potencjalnych patogenów, ale również z zalegającej wydzieliny czy zanieczyszczeń. Większość opracowań pediatrycznych dzieli go na kaszel ostry, trwający do 4 tygodni, którego przyczyną najczęściej jest infekcja, oraz kaszel przewlekły, trwający ponad 4 tygodnie. Kaszel u dziecka większości rodziców kojarzy się z infekcją. Jest to oczywiście prawda, gdyż znaczna część konsultacji w gabinecie lekarza rodzinnego lub pediatry związana jest z przeziębieniem dziecka, w którego przebiegu pojawia się tytułowy objaw.

Wśród najczęstszych przyczyn infekcyjnych wyróżnia się jednostki chorobowe, takie jak zakażenie górnych dróg oddechowych, ostre zapalenie oskrzeli, zapalenie krtani, zapalenie płuc czy też krztusiec, szczególnie często występujący u dzieci niezaszczepionych oraz niemowląt do 6. tygodnia życia.

Objawem sugerującym infekcyjne podłoże jest również obecność innych symptomów, takich jak gorączka lub stany podgorączkowe czy pogorszenie samopoczucia. Warto również podkreślić, że w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych lekarz podczas osłuchiwania klatki piersiowej nie stwierdzi zmian charakterystycznych dla zapalenia płuc czy też oskrzeli. Uporczywy kaszel u dziecka o ostrym charakterze nie musi być jednak związany tylko i wyłącznie z przyczynami infekcyjnymi wywołanymi przez wirusy lub bakterie, a za jego wystąpienie odpowiedzialne mogą być również czynniki takie jak alergia wziewna czy ciało obce.

Przyczyny przewlekłego kaszlu u dziecka

Przewlekły kaszel u dziecka, znacznie rzadziej niż jego ostry przebieg, jest związany z różnego rodzaju infekcjami dróg oddechowych. W momencie, kiedy dziecko kaszle dłużej niż 4 tygodnie, konieczne jest pogłębienie diagnostyki. Przede wszystkim należy wykluczyć obecność tzw. czerwonych flag, a więc objawów sugerujących poważne choroby wymagające jak najszybszego wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Wśród symptomów tych wymienia się m.in.:

  • spadek masy ciała oraz nocne poty, które sugerować mogą ciężkie przewlekłe choroby płuc, takie jak mukowiscydoza lub gruźlica,
  • kaszel występujący od okresu noworodkowego,
  • kaszel pojawiający się w trakcie karmienia, często towarzyszący przetoce tchawiczo-przełykowej czy też chorobie refluksowej,
  • nagły początek kaszlu, sugerujący aspirację ciała obcego, szczególnie w momencie, kiedy kaszel nie przechodzi po antybiotyku,
  • przewlekły mokry kaszel u dziecka, który może być objawem np. przewlekającego się zapalenia oskrzeli czy też ich rozstrzenia,
  • obecność krwi w odkrztuszanej wydzielinie,
  • przewlekłą duszność ze spadkami saturacji,
  • nawracające zapalenia płuc,
  • odkrztuszanie odlewów oskrzeli, charakterystyczne dla Bronchitis plastica.

Ponadto ważne jest także zebranie odpowiedniego wywiadu przez lekarza, gdyż przewlekłe pokasływanie dziecka może być związane z alergią wziewną czy też z kaszlem psychogennym.

Powiązane produkty

Kaszel jedynym objawem – co może być przyczyną? Choroby

Kaszel bez innych objawów jest stosunkowo rzadkim zjawiskiem, gdyż w większości przypadków da się zauważyć współwystępujące symptomy, takie jak wodnisty katar, pogorszenie samopoczucia czy też gorączka lub stany podgorączkowe.

Z tego powodu ważne jest bardzo dokładne zebranie wywiadu i ustalenie chociażby tego:

  • od kiedy występują objawy,
  • co nasila objawy, a co je łagodzi,
  • czy w trakcie występowania objawów były stosowane leki,
  • czy w rodzinie występowały poważne i przewlekłe choroby płuc, jak np. mukowiscydoza.

Warto pamiętać również, że kaszel dziecka bez innych objawów może być związany z przebytym niedawno zakażeniem układu oddechowego. Ten rodzaj kaszlu określany jest jako kaszel poinfekcyjny. Mimo iż dziecko jest zdrowe, drogi oddechowe potrzebują czasu na regenerację, a kaszel po infekcji utrzymywać się może nawet kilka tygodni. Konieczna jest zatem obserwacja dziecka, aby stwierdzić, kiedy kaszel związany jest z przebytą infekcją, a kiedy doszło do kolejnego zakażenia.

Sprawdź, jakie syropy i preparaty na suchy i mokry kaszel dla dzieci znajdziesz na DOZ.pl

Jak zdiagnozować przyczynę uporczywego kaszlu u dziecka?

W większości przypadków pogłębienie diagnostyki kaszlu nie jest konieczne, gdyż jest to kaszel ostry o etiologii wirusowej. W przypadku przewlekającego się kaszlu, warto pogłębić diagnostykę o badania, takie jak:

  • RTG klatki piersiowej,
  • spirometrię,
  • oznaczenia krwi, takie jak morfologia oraz CRP,
  • testy w kierunku alergii, a więc panele alergiczne czy też testy skórne,
  • badania genetyczne w kierunku mukowiscydozy lub też pierwotnej dyskinezy rzęsek.

W momencie podejrzenia przez pediatrę choroby refluksowej, która również może stanowić przyczynę przewlekającego się kaszlu, konieczne może być skierowanie dziecka do poradni gastroenterologicznej.

Leczenie przewlekłego kaszlu u dziecka

Leczenie dziecka borykającego się z przewlekłym kaszlem uzależnione jest przede wszystkim od przyczyny jego występowania. Postawienie odpowiedniej diagnozy jest konieczne do podjęcia skutecznych działań terapeutycznych, które pomogą, a nie zaszkodzą dziecku. Nie istnieje zatem uniwersalny syrop na przewlekły kaszel u dzieci, który zwalczy wszelkie przyczyny powodujące jego występowanie. W przypadku przewlekłego suchego kaszlu u dziecka możliwe jest włączenie na maksymalnie 8 tygodni wziewnych glikokortykosteroidów, ponieważ zwykle powiązany jest on z lokalnym stanem zapalnym. Decyzję o ich zastosowaniu podejmuje jednak lekarz pediatra po zbadaniu dziecka. Jeżeli problemem jest natomiast przewlekły mokry kaszel u dziecka, należy znaleźć jego przyczynę, gdyż najczęściej związany jest on z przewlekłą infekcją bakteryjną. Konieczne zatem może być zastosowanie antybiotyku, a także wdrożenie diagnostyki w kierunku mukowiscydozy, pierwotnej dyskinezy rzęsek czy też niedoborów odporności.

  1. Anna Dobrzańska, Łukasz Obrycki, Piotr Socha, „Pediatria w praktyce lekarza POZ”, Warszawa 2022.
  2. Teresa Bielecka, Wojciech Feleszko, Jerzy Ziołkowski, „Przewlekły kaszel u dzieci – kiedy do specjalisty?”, Pediatr Dypl. 2012;16(6):46-51.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl