Mężczyzna cierpiący na przewklekły kaszel
Julia Lisowska

Przewlekły kaszel – przyczyny i jak sobie radzić?

Kaszel jest najczęstszym objawem chorób układu oddechowego. Stanowi obronny odruch bezwarunkowy, który ma na celu oczyszczenie dróg oddechowych z nadmiaru wydzieliny i ciał obcych, czynników mechanicznych (pyły, kurz, papierosy) lub zapalnych (infekcje wirusowe, bakteryjne), może też być wywołany świadomie. Krótkotrwały zazwyczaj nie jest powodem do niepokoju, natomiast długotrwały kaszel może być objawem alarmowym, stąd nie powinno się lekceważyć tego objawu i należy zasięgnąć opinii lekarza.

  1. Przewlekły kaszel – ile trwa zwykły kaszel?
  2. Przewlekły kaszel – przyczyny
  3. Jak pozbyć się przewlekłego kaszlu? Co zrobić, gdy kaszel nie ustępuje?
  4. Przewlekły kaszel u dziecka

Mechanizm powstawania kaszlu polega na nasilonym wdechu, a następnie wydechu przy początkowym zamknięciu głośni. Z reguły kaszel nie powoduje powikłań, jednakże w nasilonych ciągłych kaszlach może dojść do omdleń, odmy opłucnowej, złamań żeber, urazów mięśni oddechowych lub zniweczenia powodzenia zabiegów okulistycznych i neurochirurgicznych u niektórych pacjentów.

Przewlekły kaszel – ile trwa zwykły kaszel?

Na przewlekły kaszel narażone są osoby od około 50. roku życia. Kobiety są dwukrotnie bardziej podatne na jego występowanie niż mężczyźni.

Najważniejszą klasyfikacją kaszlu jest czas jego trwania, ponieważ na tej podstawie można wstępnie zadecydować, czy rozwija się poważny problem medyczny. Kryteria to:

  • ostry kaszel – trwa mniej niż 3 tygodnie,
  • podostry kaszel – trwa między 3 a 8 tygodni,
  • przewlekły kaszel – trwa ponad 8 tygodni.

Kolejnym krokiem do właściwej diagnozy jest określenie charakteru kaszlu. Dzieli się go na kaszel suchy (najczęściej przy infekcjach, astmie, chorobach śródmiąższowych płuc, niewydolności serca, w trakcie stosowania leków z grupy ACEI) i produktywny. W kaszlu mokrym dodatkowo wyróżnia się rodzaj wydzieliny – ropna (zakażenia zatok, oskrzeli lub płuc), śluzowa (przewlekła obturacyjna choroba płuc), przezroczysta i gęsta (astma, gruczolakoraki), grudki i czopy (mukowiscydoza, grzybice), krwista (nowotwór, zatorowość płucna) i zawierająca cząstki pokarmowe (z przetok tchawiczo-przełykowych).

Sprawdź, co wziąć na kaszel suchy na DOZ.pl

Przewlekły kaszel – przyczyny

Jak już zostało wspomniane, kaszel nie występuje tylko przy chorobach układu oddechowego, jednakże nadal pozostają one jego najczęstszą przyczyną. Chroniczny kaszel może być spowodowany przez:

  • refluks żołądkowo-przełykowy – kwas żołądkowy podrażnia struny głosowe i wywołuje odruch kaszlowy;
  • alergie;
  • palenie papierosów – tzw. kaszel palacza;
  • przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) – cechuje się przewlekłym mokrym kaszlem u palących dorosłych, który nasila się rano, a chory odpluwa śluzową lepką wydzielinę;
  • przewlekłe zapalenie oskrzeli – ciężkie schorzenie, któremu towarzyszy kaszel z żółtą, ropną flegmą i które jest powikłaniem długoletnich infekcji dróg oddechowych lub narażenia na pyły;
  • astmę oskrzelową – współtowarzyszą jej świsty, napady suchego kaszlu sprowokowane wysiłkiem, alergenami i wieloma innymi czynnikami;
  • rozstrzenie oskrzeli – czyli pogrubienie ściany oskrzela wraz z poszerzeniem jego światła; kaszel jest męczący i długi, pacjenci wykrztuszają „pełnymi ustami” i stwierdza się obecność cuchnącego oddechu;
  • raka płuca – najgroźniejsza przyczyna przewlekłego kaszlu u dorosłych, której może towarzyszyć krwioplucie, ubytek masy ciała, niedokrwistość i stany podgorączkowe; w zaawansowanych stadiach dodatkowo występuje ból klatki piersiowej;
  • wady i choroby genetyczne układu oddechowego – np. mukowiscydoza, przetoki przełykowo-tchawicze, zespół Younga, pierwotna dyskineza rzęsek, dysplazja oskrzelowo-płucna;
  • leki z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACEI) – stosowane w terapii nadciśnienia tętniczego, której efektem ubocznym jest kaszel;
  • przewlekłe zapalenie zatok – śluz z zatok może spływać po tylnej ścianie gardła i drażnić tamtejsze receptory, czego skutkiem jest odruchowy kaszel.

Powiązane produkty

Jak pozbyć się przewlekłego kaszlu? Co zrobić, gdy kaszel nie ustępuje?

Ponieważ przewlekły kaszel jest bardzo męczący, dużo pacjentów zastanawia się, jak go wyleczyć. Prawda jest taka, że wszystko zależy od przyczyny powstawania kaszlu, gdyż – jak wiadomo – jest on tylko objawem i leczenie będzie łagodziło symptomy, a nie eliminowało przyczynę. Zaleca się, aby szybko po jego wystąpieniu lekarz pierwszego kontaktu pokierował pacjenta do odpowiedniego specjalisty, który zajmie się dalszym leczeniem choroby.

W przypadku refluksu żołądkowo-przełykowego czy POChP prawdopodobnie zalecone będzie zintensyfikowanie przyjmowanych leków. Choroby genetyczne, alergie czy rozstrzenie oskrzeli objawiające się chronicznym kaszlem towarzyszą do końca życia, stąd leczenie będzie miało charakter objawowy. W przypadku raka płuc pacjent natychmiastowo powinien zostać zakwalifikowany do leczenia operacyjnego lub systemowego. Ważnym aspektem w zapobieganiu rozwinięcia się, ale też progresji uciążliwego przewlekłego kaszlu jest rzucenie palenia.

W zminimalizowaniu uciążliwego kaszlu można zastosować pewne domowe sposoby, takie jak inhalacje, syropy wykrztuśne, tabletki do ssania, nacieranie klatki piersiowej oraz fizykoterapia, czyli oklepywanie lub ćwiczenia oddechowe.

Należy jednak pamiętać, że nawet jeśli kaszel uległ zmniejszeniu, to przyczyna jego powstania prawdopodobnie nie zniknęła. Dlatego też każdy przypadek przewlekłego kaszlu powinien być konsultowany z lekarzem.

Przewlekły kaszel u dziecka

Najczęściej długotrwały kaszel u dziecka jest spowodowany chorobami typowymi dla wieku dziecięcego, czyli astmą, alergią, refluksem, chorobami genetycznymi (serca lub dróg oddechowych), w których wystarczy leczenie objawowe. Ponadto może być związany z tzw. paleniem biernym lub mieć tło psychogenne. Zdarza się, że przewlekły mokry kaszel u dziecka często ma charakter poinfekcyjny albo stanowi powikłanie źle leczonych zakażeń układu oddechowego (rozstrzenie i zapalenie oskrzeli).

Istnieją jednak stany, które wymagają pilnej interwencji lekarskiej z powodu np. utknięcia ciała obcego w drogach oddechowych lub urazu klatki piersiowej i narastającej odmy.

  1. Interna Szczeklika, red. A. Szczeklik, P. Gajewski, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2022.
  2. W. Kawalec, Pediatria, PZWL, Warszawa 2018.
  3. Przewlekły kaszel, [online] https://europeanlung.org/pl/information-hub/factsheets/przewlekly-kaszel/ [dostęp: 31.07.2023].

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Domowe sposoby na kaszel – naturalne metody na kaszel suchy i mokry

    Kaszel jest powszechną dolegliwością, o czym świadczy dość duża ilość konsultacji w gabinetach lekarskich, podczas których zgłaszany jest jako jedna z głównych dolegliwości. Kaszel towarzyszy infekcjom, alergii, jak również może on wystąpić nagle, jako naturalny odruch obronny organizmu przed czynnikami zewnętrznymi. Bez względu na przyczynę jego występowania, stanowi on utrudnienie codziennego funkcjonowania, dlatego warto wiedzieć jak za pomocą domowych sposobów możemy sobie z nim radzić. 

  • Jak wybrać syrop na kaszel?

    Kaszel jest jednym z najczęstszych objawów przeziębienia i grypy. Dobór właściwego syropu na kaszel powinien się zacząć od określenia z jakim rodzajem kaszlu mamy do czynienia - z kaszlem suchym, czy mokrym. Jakie preparaty stosować na kaszel nieproduktywny, a jakie na kaszel produktywny?

  • Domowe sposoby na kaszel u dziecka

    Domowe sposoby sprawdzą się, gdy przyczyną kaszlu jest drobna infekcja, na przykład, kiedy pojawia się kaszel bez towarzyszącej mu gorączki, najpierw suchy, a po kilku dniach mokry. Wtedy z pomocą przychodzi cały arsenał naturalnych metod łagodzenia kaszlu u dzieci.

  • Kaszel alergiczny – objawy. Jak odróżnić go od przeziębienia?

    Kaszel często pojawia się jako reakcja organizmu na alergeny. Może towarzyszyć mu nieżyt nosa, dlatego bywa mylony z kaszlem spowodowanym przeziębieniem. Jak odróżnić kaszel alergiczny od kaszlu występującego przy przeziębieniu? Jak leczyć kaszel alergiczny?

  • Kaszel: rodzaje kaszlu z uwzględnieniem kaszlu psychogennego i alergicznego

    Kaszel to odruch obronny, który pozwala na oczyszczenie dróg oddechowych z nadmiaru wydzieliny lub z ciał obcych. Kaszel polega na nabraniu głębokiego wdechu, a następnie na wykonaniu wydechu przy początkowym krótkim zamknięciu głośni. Wytworzone wysokie ciśnienie w klatce piersiowej i w płucach w momencie otwarcia głośni gwałtownie wyrzuca powietrze, które porywa napotkane na swej drodze cząstki.

  • Terapia homeopatyczna w walce z kaszlem

    Znany przez nas wszystkich kaszel jest objawem choroby i wskazuje, że w organizmie dzieje się coś niepokojącego. Do walki z nim skorzystajmy z leków homeopatycznych, które w naturalny sposób pobudzą mechanizmy obronne organizmu.

  • Przyczyny i objawy infekcji górnych dróg oddechowych

    Zakażenia dróg oddechowych występują u pacjentów w każdym wieku i charakteryzują się różnorodnym przebiegiem. Mogą one objawiać się jako przeziębienie, ostre zapalenie gardła i migdałków, zatok czy ucha. W przeważającej większości przypadków przyczyną wystąpienia objawów choroby są wirusy. Mimo że najczęściej przebieg infekcji jest łagodny, niektóre objawy mogą być szczególnie uciążliwe. Pacjenci najczęściej skarżą się na ból gardła, kaszel, uczucie zatkanego nosa, katar czy ból w obrębie zatok. Warto pamiętać, że w przypadku zakażeń wirusowych antybiotyki są nieskuteczne. W przypadku infekcji wirusowych stosuje się leczenie objawowe. Właściwie dobrane leki pozwalają na znaczne ograniczenie dolegliwości oraz skrócenie czasu choroby. Dlatego też dobór odpowiedniej substancji przy leczeniu głównych objawów jest kluczowy dla prawidłowej terapii.

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl