Mężczyzna cierpiący na przewklekły kaszel
Julia Lisowska

Przewlekły kaszel – przyczyny i jak sobie radzić?

Kaszel jest najczęstszym objawem chorób układu oddechowego. Stanowi obronny odruch bezwarunkowy, który ma na celu oczyszczenie dróg oddechowych z nadmiaru wydzieliny i ciał obcych, czynników mechanicznych (pyły, kurz, papierosy) lub zapalnych (infekcje wirusowe, bakteryjne), może też być wywołany świadomie. Krótkotrwały zazwyczaj nie jest powodem do niepokoju, natomiast długotrwały kaszel może być objawem alarmowym, stąd nie powinno się lekceważyć tego objawu i należy zasięgnąć opinii lekarza.

  1. Przewlekły kaszel – ile trwa zwykły kaszel?
  2. Przewlekły kaszel – przyczyny
  3. Jak pozbyć się przewlekłego kaszlu? Co zrobić, gdy kaszel nie ustępuje?
  4. Przewlekły kaszel u dziecka

Mechanizm powstawania kaszlu polega na nasilonym wdechu, a następnie wydechu przy początkowym zamknięciu głośni. Z reguły kaszel nie powoduje powikłań, jednakże w nasilonych ciągłych kaszlach może dojść do omdleń, odmy opłucnowej, złamań żeber, urazów mięśni oddechowych lub zniweczenia powodzenia zabiegów okulistycznych i neurochirurgicznych u niektórych pacjentów.

Przewlekły kaszel – ile trwa zwykły kaszel?

Na przewlekły kaszel narażone są osoby od około 50. roku życia. Kobiety są dwukrotnie bardziej podatne na jego występowanie niż mężczyźni.

Najważniejszą klasyfikacją kaszlu jest czas jego trwania, ponieważ na tej podstawie można wstępnie zadecydować, czy rozwija się poważny problem medyczny. Kryteria to:

  • ostry kaszel – trwa mniej niż 3 tygodnie,
  • podostry kaszel – trwa między 3 a 8 tygodni,
  • przewlekły kaszel – trwa ponad 8 tygodni.

Kolejnym krokiem do właściwej diagnozy jest określenie charakteru kaszlu. Dzieli się go na kaszel suchy (najczęściej przy infekcjach, astmie, chorobach śródmiąższowych płuc, niewydolności serca, w trakcie stosowania leków z grupy ACEI) i produktywny. W kaszlu mokrym dodatkowo wyróżnia się rodzaj wydzieliny – ropna (zakażenia zatok, oskrzeli lub płuc), śluzowa (przewlekła obturacyjna choroba płuc), przezroczysta i gęsta (astma, gruczolakoraki), grudki i czopy (mukowiscydoza, grzybice), krwista (nowotwór, zatorowość płucna) i zawierająca cząstki pokarmowe (z przetok tchawiczo-przełykowych).

Sprawdź, co wziąć na kaszel suchy na DOZ.pl

Przewlekły kaszel – przyczyny

Jak już zostało wspomniane, kaszel nie występuje tylko przy chorobach układu oddechowego, jednakże nadal pozostają one jego najczęstszą przyczyną. Chroniczny kaszel może być spowodowany przez:

  • refluks żołądkowo-przełykowy – kwas żołądkowy podrażnia struny głosowe i wywołuje odruch kaszlowy;
  • alergie;
  • palenie papierosów – tzw. kaszel palacza;
  • przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) – cechuje się przewlekłym mokrym kaszlem u palących dorosłych, który nasila się rano, a chory odpluwa śluzową lepką wydzielinę;
  • przewlekłe zapalenie oskrzeli – ciężkie schorzenie, któremu towarzyszy kaszel z żółtą, ropną flegmą i które jest powikłaniem długoletnich infekcji dróg oddechowych lub narażenia na pyły;
  • astmę oskrzelową – współtowarzyszą jej świsty, napady suchego kaszlu sprowokowane wysiłkiem, alergenami i wieloma innymi czynnikami;
  • rozstrzenie oskrzeli – czyli pogrubienie ściany oskrzela wraz z poszerzeniem jego światła; kaszel jest męczący i długi, pacjenci wykrztuszają „pełnymi ustami” i stwierdza się obecność cuchnącego oddechu;
  • raka płuca – najgroźniejsza przyczyna przewlekłego kaszlu u dorosłych, której może towarzyszyć krwioplucie, ubytek masy ciała, niedokrwistość i stany podgorączkowe; w zaawansowanych stadiach dodatkowo występuje ból klatki piersiowej;
  • wady i choroby genetyczne układu oddechowego – np. mukowiscydoza, przetoki przełykowo-tchawicze, zespół Younga, pierwotna dyskineza rzęsek, dysplazja oskrzelowo-płucna;
  • leki z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACEI) – stosowane w terapii nadciśnienia tętniczego, której efektem ubocznym jest kaszel;
  • przewlekłe zapalenie zatok – śluz z zatok może spływać po tylnej ścianie gardła i drażnić tamtejsze receptory, czego skutkiem jest odruchowy kaszel.

Powiązane produkty

Jak pozbyć się przewlekłego kaszlu? Co zrobić, gdy kaszel nie ustępuje?

Ponieważ przewlekły kaszel jest bardzo męczący, dużo pacjentów zastanawia się, jak go wyleczyć. Prawda jest taka, że wszystko zależy od przyczyny powstawania kaszlu, gdyż – jak wiadomo – jest on tylko objawem i leczenie będzie łagodziło symptomy, a nie eliminowało przyczynę. Zaleca się, aby szybko po jego wystąpieniu lekarz pierwszego kontaktu pokierował pacjenta do odpowiedniego specjalisty, który zajmie się dalszym leczeniem choroby.

W przypadku refluksu żołądkowo-przełykowego czy POChP prawdopodobnie zalecone będzie zintensyfikowanie przyjmowanych leków. Choroby genetyczne, alergie czy rozstrzenie oskrzeli objawiające się chronicznym kaszlem towarzyszą do końca życia, stąd leczenie będzie miało charakter objawowy. W przypadku raka płuc pacjent natychmiastowo powinien zostać zakwalifikowany do leczenia operacyjnego lub systemowego. Ważnym aspektem w zapobieganiu rozwinięcia się, ale też progresji uciążliwego przewlekłego kaszlu jest rzucenie palenia.

W zminimalizowaniu uciążliwego kaszlu można zastosować pewne domowe sposoby, takie jak inhalacje, syropy wykrztuśne, tabletki do ssania, nacieranie klatki piersiowej oraz fizykoterapia, czyli oklepywanie lub ćwiczenia oddechowe.

Należy jednak pamiętać, że nawet jeśli kaszel uległ zmniejszeniu, to przyczyna jego powstania prawdopodobnie nie zniknęła. Dlatego też każdy przypadek przewlekłego kaszlu powinien być konsultowany z lekarzem.

Przewlekły kaszel u dziecka

Najczęściej długotrwały kaszel u dziecka jest spowodowany chorobami typowymi dla wieku dziecięcego, czyli astmą, alergią, refluksem, chorobami genetycznymi (serca lub dróg oddechowych), w których wystarczy leczenie objawowe. Ponadto może być związany z tzw. paleniem biernym lub mieć tło psychogenne. Zdarza się, że przewlekły mokry kaszel u dziecka często ma charakter poinfekcyjny albo stanowi powikłanie źle leczonych zakażeń układu oddechowego (rozstrzenie i zapalenie oskrzeli). Istnieją jednak stany, które wymagają pilnej interwencji lekarskiej z powodu np. utknięcia ciała obcego w drogach oddechowych lub urazu klatki piersiowej i narastającej odmy.

  1. Interna Szczeklika, red. A. Szczeklik, P. Gajewski, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2022.
  2. W. Kawalec, Pediatria, PZWL, Warszawa 2018.
  3. Przewlekły kaszel, [online] https://europeanlung.org/pl/information-hub/factsheets/przewlekly-kaszel/ [dostęp: 31.07.2023].

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Krztusiec – przyczyny, objawy, leczenie kokluszu

    Krztusiec (koklusz) jest ostrą chorobą zakaźną dróg oddechowych wywołaną przez pałeczki krztuśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Na ciężki przebieg krztuśca narażone są zwłaszcza niemowlęta poniżej 6. miesiąca życia. Jak przebiega krztusiec i jak go rozpoznać? Jak wygląda leczenie kokluszu? W jaki sposób można się przed nim uchronić?

  • Pneumocystoza – objawy, rozpoznanie i leczenie

    Pneumocystoza to zapalenie płuc spowodowane zakażeniem Pneumocystis jirovecii. Choroba występuje u osób z obniżoną odpornością m.in. z powodu AIDS lub przyjmowania leków immunosupresyjnych, dlatego zalicza się ją do zakażeń oportunistycznych. Pneumocystoza to poważna choroba objawiająca się dusznością i suchym kaszlem, która może prowadzić nawet do śmierci.

  • Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

    Masz katar, kaszel i gorączkę? Czy to zwykłe przeziębienie, grypa czy może COVID-19? Objawy tych chorób mogą być bardzo podobne, co utrudnia samodzielne postawienie diagnozy. Dowiedz się, jakie są kluczowe różnice między tymi schorzeniami i kiedy warto skonsultować się z lekarzem.

  • Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny, objawy i leczenie RZS

    Reumatoidalne zapalenie stawów (inaczej RZS lub gościec stawowy) to przewlekła choroba reumatyczna o podłożu autoimmunologicznym. Powszechnie określa się ją także jako reumatyzm. Początkowo atakuje najczęściej symetrycznie małe i średnie stawy rąk i nóg, ale w konsekwencji prowadzi do wielu zmian ogólnoustrojowych – jej najbardziej charakterystycznym objawem jest ból stawów, ich zaczerwienienie i obrzęk. Jak leczy się reumatoidalne zapalenie stawów? Czy istnieją domowe sposoby na RZS?

  • Monakolina K – co to jest? Właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania

    Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią główną przyczynę zachorowalności i śmiertelności nie tylko w Polsce, lecz również na całym świecie. U podłoża większości z nich leży miażdżyca naczyń krwionośnych, która jest bezpośrednio związana z zaburzeniami lipidowymi. Jednym z proponowanych sposobów radzenia sobie z tym problemem jest stosowanie suplementacji w oparciu o monakolinę K.

  • Co zrobić, kiedy dziecko kaszle, a osłuchowo jest czyste?

    Kaszel dziecka bez innych objawów może być związany z przebytym niedawno zakażeniem układu oddechowego albo sygnalizować rozwijającą się w organizmie infekcję dróg oddechowych. Istnieją jednak inne przyczyny kaszlu u dzieci, które wymagają bardziej zaawansowanych badań. Jakie to przyczyny i jak je zdiagnozować?

  • Grypa i RSV – szczepionka, podobieństwa i różnice

    Grypa i RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus) to dwie powszechne choroby wirusowe, które mają znaczący wpływ na zdrowie publiczne, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Obie mogą prowadzić do poważnych powikłań, zwłaszcza u osób starszych, niemowląt oraz osób z osłabionym układem odpornościowym. W tym artykule przyjrzymy się bliżej podobieństwom i różnicom między grypą a RSV, ze szczególnym uwzględnieniem dostępnych szczepień.

  • Dieta w zaburzeniach lękowych. Co jeść, a czego unikać przy stanach lękowych?

    Zaburzenia lękowe dotykają znaczny odsetek dorosłych i dzieci. Osoby z zaburzeniami zmagają się z przewlekłym lękiem i stresem, który często powoduje cierpienie psychiczne i znaczne upośledzenie funkcjonowania pacjentów w wielu sferach ich życia. Tymczasem odpowiednia dieta w zaburzeniach lękowych może korzystnie wpływać na zdrowie układu nerwowego i pomagać w łagodzeniu objawów zaburzeń lękowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.