Kaszel: rodzaje kaszlu z uwzględnieniem kaszlu psychogennego i alergicznego

Jednym z podziałów kaszlu jest jego podział ze względu na czas trwania. Można zatem wyróżnić kaszel ostry, który trwa krócej niż trzy tygodnie. Najczęstszą jego przyczyną jest infekcja dróg oddechowych, zwykle jest to zakażenie wirusowe. Poza tym przyczyna ostrego kaszlu może też być zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, alergia, zdecydowanie rzadziej zachłyśnięcie, zatorowość płucna, obrzęk płuc czy tez drażniące działanie pyłów i gazów. Innym rodzajem kaszlu jest kaszel podostry, który trwa zwykle od 3 do 8 tygodni. Najczęściej ma on związek z przebytym zakażeniem wirusowym. Trzecim rodzajem kaszlu jest kaszel przewlekły. Ten rodzaj  kaszlu trwa więcej niż 8 tygodni. Ma on zwykle związek ze spływaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła, astmą oskrzelową, przewlekłą obturacyjna choroba płuc, refluksem żołądkowo - jelitowym czy tez z rozstrzeniem oskrzeli. Ponadto, ten rodzaj kaszlu może też być typowy dla przyjmowania leków z grupy inhibitorów konwertazy angiotensynowej czy też niewydolności lewokomorowej serca.

Kaszel można też podzielić ze względu na jego charakter. Wyróżnia się zatem kaszel suchy i kaszel produktywny ( wilgotny, mokry). Jakie są zatem najczęstsze przyczyny kaszlu suchego? Kaszel suchy może mieć związek z przyjmowaniem przez pacjentów leków z grupy inhibitorów konwertazy angiotensynowej (po odstawieniu leków kaszel ustępuje), jak również z zakażeniem wirusowym, astma, chorobami śródmiąższowymi płuc oraz niewydolnością serca. Z czym natomiast związany jest kaszel produktywny? Kaszel produktywny, czyli kaszel z odkrztuszaniem plwociny, może mieć związek z zakażeniem zatok przynosowych, oskrzeli i płuc (plwocina jest wtedy zazwyczaj ropna, ma kolor zielony). Gęsta, śluzowa i lepka wydzielina, odkrztuszana zwykle rano, zazwyczaj jest natomiast związana z przewlekłym zapaleniem oskrzeli i przewlekłą obturacyjną chorobą płuc, zaś wydzielina lepka i przezroczysta jest najbardziej typowa dla astmy oskrzelowej.

Kaszel można też podzielić ze względu na wywołującą go przyczynę. Kaszel zatem jest obecny w przebiegu różnego rodzaju infekcji dróg oddechowych, w przypadku astmy oskrzelowej, w przebiegu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, zdarza się, że pojawia się on na skutek stosowania niektórych leków, jak również w przypadku niewydolności lewokomorowej serca. Zdarza się jednak też, że kaszel ma związek z alergią lub też występuje tzw. kaszel psychogenny.

Kaszel psychogenny jest tzw. kaszlem idiopatycznym, czyli kaszlem, w przebiegu którego nie można znaleźć żadnej uchwytnej przyczyny organicznej, która jest odpowiedzialna za jego wywoływanie. Ma on kilka cech charakterystycznych. Przede wszystkim kaszel psychogenny to zazwyczaj kaszel suchy, któremu nie towarzyszy odrywanie się wydzieliny. Poza tym kaszel psychogenny zwykle tez nie występuje w nocy oraz w czasie mówienia. Kaszel ten zaliczany jest do kaszlu przewlekłego , bowiem trwa on dłużej niż osiem tygodni. Nie ma również poprawy po stosowaniu leków przeciwkaszlowych. Czym wywoływany jest kaszel psychogenny? Kaszel psychogenny zwykle powstaje na tle nerwowym. U ludzi dorosłych ma on związek z silnym stresem, który towarzyszy im w codziennym życiu: w pracy, czasami w domu, kiedy dochodzi do rożnego rodzaju trudnych sytuacji życiowych i konieczności podejmowania równie trudnych związanych z nimi decyzji. Bardzo często napady kaszlu psychogennego u dorosłych nasilają się w czasie gniewu, jak również w obecności innych osób, które mogą powodować nasilanie się stresu. Kaszel psychogenny może też występować u dzieci. W ich przypadku ma on zwykle związek ze stresem związanym ze szkoła: zarówno z nauką, jak i ze środowiskiem szkolnym. Może nasilać się zarówno w czasie odpowiedzi dziecka na lekcji, w trakcie pisania klasówki czy w czasie rozmów dziecka z rówieśnikami, z którymi nie ma ono dobrego kontaktu. Czasem stres związany ze szkoła jest tak silny, ze ataki kaszlu nasilają się u malucha już przed wyjściem z domu do szkoły. Jak stawia się rozpoznanie kaszlu psychogennego? Aby móc rozpoznać kaszel psychogenny, należy najpierw wykluczyć wszystkie inne organiczne przyczyny kaszlu. Dlatego tez przy długo utrzymującym się kaszlu konieczne jest wykonanie zdjęcia rtg klatki piersiowej, jak również badan laboratoryjnych mogących wskazać na przewlekle zakażenie. Poza tym konieczna jest konsultacja laryngologiczna, pulmonologiczna i alergologiczna, a jeśli one nic nie wykażą, wtedy można wysunąć podejrzeniu kaszlu psychogennego. Jak leczy się kaszel psychogenny? Podstawowa metoda leczenia kaszlu psychogennego jest właściwie dobrana psychoterapia, która ma na celu pomóc pacjentowi uporać się ze stresem, który przyczynia się do powstania kaszlu. Należy pamiętać, że w przypadku naprawdę silnego stresu, terapia może trwać bardzo długo.

Innym rodzajem kaszlu jest kaszel alergiczny. Kiedy zatem można podejrzewać, że u pacjenta obecny jest właśnie kaszel alergiczny? Kaszel alergiczny można podejrzewać wtedy, kiedy towarzyszą mu dodatkowo inne objawy związane z alergia. Zalicza się do nich przede wszystkim kichanie, wodnisty katar lub też uczucie niedrożności nosa, dodatkowo może być obecne swędzenie, łzawienie i przekrwienie oczu. Poza tym kaszel alergiczny będzie nasilał się po ekspozycji na alergen, który wywołuje u pacjenta nieprzyjemne objawy alergii, kaszel ten może zatem nasilać się na przykład latem po ekspozycji na pyłki traw czy zbóż, a zimą po ekspozycji na dużą ilość kurzu. Jak leczy się kaszel alergiczny? Aby złagodzić objawy kaszlu alergicznego oraz innych objawów alergii, konieczne jest przede wszystkim przyjmowanie właściwie dobranych leków przeciwhistaminowych, pacjent musi też znajdować się pod stałą opieką alergologa.