kaszląca nastolatka jest badana przez lekarkę
Maciej Toczek

Kaszel na tle nerwowym – jakie są jego przyczyny i jak można go wyleczyć?

Przyczyną kaszlu jest najczęściej infekcja górnych lub dolnych dróg oddechowych. Jeśli jednak nie diagnozuje się takiej przypadłości, a kaszel przechodzi w formę przewlekłą i występuje najczęściej w stresujących sytuacjach, można podejrzewać, że pacjent cierpi z powodu kaszlu psychogennego. Czym jest kaszel na tle nerwowym? Jak diagnozuje się i leczy kaszel psychogenny?

Przyczyn przewlekłego kaszlu u dziecka jest wiele. Jedną z nich jest tzw. kaszel psychogenny, wymagający wdrożenia odpowiedniego postępowania oraz opieki. Jakie są najczęstsze przyczyny kaszlu na tle nerwowym oraz jak wygląda jego diagnostyka?

  1. Kaszel psychogenny – co to jest?
  2. Jakie są najczęstsze przyczyny kaszlu na tle nerwowym?
  3. Jak wygląda diagnostyka problemu kaszlu na tle nerwowym?
  4. Leczenie kaszlu na tle nerwowym

Kaszel psychogenny – co to jest?

Kaszel psychogenny, określany niekiedy jako kaszel stresogenny, to jeden z rodzajów kaszlu przewlekłego. Charakteryzuje się brakiem występowania uchwytnej patologii, która wyjaśniać by mogła przyczyny jego występowania. Do postawienia tego typu diagnozy potrzebne jest jednak przeprowadzenie badań mających na celu wykluczenie chorobowego podłoża tego typu dolegliwości. Kaszel ze stresu pojawia się najczęściej u dzieci w wieku szkolnym, poddanym dużej presji i będących ambitnymi uczniami. Stanowi on swego rodzaju odzwierciedlenie lęku oraz stresu jakiemu poddawane jest dziecko. Kaszel ten może być niezwykle męczący dla dziecka, gdyż czuje ono usilną potrzebę odkrztuszania nawet co kilka sekund. Dziecko opisuje bardzo często dolegliwości, takie jak drapanie czy łaskotanie w gardle, które ustępują chwilowo po odkaszlnięciu.

Jakie są najczęstsze przyczyny kaszlu na tle nerwowym?

Jak sama nazwa wskazuje, kaszel psychogenny to w pewnym sensie kaszel idiopatyczny, którego diagnoza stawiana jest w momencie niestwierdzenia odchyleń w innych wykonanych badaniach. Najczęściej kaszel psychogenny związany jest ze stresem, który przeżywa dziecko, a także poważniejszymi stanami natury psychiatrycznej, takimi jak zaburzenia lękowe czy depresja. Nie bez powodu nie obserwuje się go w przypadku dzieci małych, a raczej wśród młodzieży szkolnej, która nierzadko musi sprostać wielu stawianym wymaganiom będącym niekiedy ponad ich siły i możliwości.

Powiązane produkty

Jak wygląda diagnostyka problemu kaszlu na tle nerwowym?

Aby możliwe było postawienie diagnozy w postaci kaszlu psychogennego, konieczne jest pogłębienie diagnostyki pod kątem ewentualnych przyczyn przewlekłego kaszlu.

Tok diagnostyczny w przypadku kaszlu psychogennego najczęściej polega na wykluczeniu:

  • nadreaktywności oskrzeli po przebytej w ostatnim czasie infekcji – należy pamiętać, że pomimo ustąpienia choroby i braku obecności patogenu w drogach oddechowych nabłonek w trakcie jej trwania zostaje uszkodzony; powoduje to odsłonięcie receptorów kaszlowych, a tym samym skłonności do kaszlu utrzymujące się jeszcze przez kolejne tygodnie;
  • spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła – często zjawisko to jest spowodowane przez zapalenie zatok czy też przerost migdałków podniebiennych; w celu potwierdzenia bądź też wykluczenia tego typu dolegliwości jako przyczyny kaszlu psychogennego konieczne jest badanie laryngologiczne oraz wykonanie tomografii komputerowej tego obszaru;
  • astmy oskrzelowej – objawy towarzyszące tej jednostce chorobowej bardzo nasilają się w nocy;
  • refluksu żołądkowo-przełykowego – może powodować przewlekłe podrażnienie śluzówki dróg oddechowych, a tym samym wywoływać odruch obronny, jakim jest kaszel;
  • zespołu pierwotnej dyskinezy rzęsek – schorzeniu towarzyszy także przewlekłe zapalenie zatok oraz obecny od momentu urodzenia dziecka katar;
  • wad wrodzonych serca oraz układu oddechowego.

W tym celu konieczne jest wykonanie badań, takich jak tomografia komputerowa klatki piersiowej, RTG klatki piersiowej, spirometria, testy w kierunku alergii, a także próba wysiłkowa. Charakterystyczny dla kaszlu psychogennego jest również wywiad. Zauważa się, że objawy nie pojawiają się w nocy, a także nie ulegają redukcji mimo podania leków. Co więcej, kaszel nasila się w momencie zwrócenia uwagi na dziecko i ma niejednokrotnie bardzo specyficzny charakter opisywany jako metaliczny, nieprzyjemny, nienaturalny i dudniący. Kaszel psychogenny u dziecka jest również wskazaniem do konsultacji psychiatrycznej.

Dowiedz się więcej o tym, jak wygląda tomografia komputerowa klatki piersiowej i jak należy się przygotować do badania.

Leczenie kaszlu na tle nerwowym

Leczenie kaszlu stresogennego jest trudne i czasochłonne. Jest to związane z faktem, że nie istnieją domowe sposoby na kaszel psychogenny.

Jedyną metodą walki z tego typu objawami jest wdrożenie postępowania mającego na celu łagodzenie współwystępującego stresu, lęku czy też zaburzeń depresyjnych. W przypadku dzieci jedną z podstawowych metod terapeutycznych są zajęcia z psychoterapeutą, które mają na celu stwierdzenie, co jest powodem obecności zaburzeń lękowych czy też depresyjnych. Jest to również najskuteczniejsza metoda w przypadku nie tylko osób młodych, ale również dorosłych zmagających się z tego rodzaju chorobami psychicznymi. W terapii dzieci konieczne jest bardzo często zaangażowanie najbliższego środowiska w postaci rodziny czy też nauczycieli w szkole, aby terapia mogła przynieść zamierzone skutki. W niektórych sytuacjach, zwłaszcza w przypadku nastolatków, konieczne może być podjęcie okresowego leczenia farmakologicznego mającego na celu łagodzenie towarzyszących dziecku stanów lękowych. Niezwykle ważna jest także rozmowa dziecka z rodzicami, aby czuło ono niezbędne w takiej sytuacji wsparcie płynące ze strony otoczenia.

Warto pamiętać również, że objawy sugerujące kaszel psychogenny nie wykluczają okresowo występujących infekcji powodujących dolegliwości w postaci nasilonego kaszlu. W takiej sytuacji towarzyszą im najczęściej inne objawy, takie jak podwyższona temperatura ciała, pogorszenie samopoczucia czy też nieżyt nosa. Konieczna jest zatem pilna obserwacja dziecka, aby nie zbagatelizować objawów związanych z infekcją wirusową bądź bakteryjną, która wymaga wdrożenia odpowiedniego leczenia. W razie wątpliwości zawsze warto skonsultować się z lekarzem pediatrą, który w oparciu o posiadaną wiedzę odpowie, czy występujące objawy związane są z przeziębieniem czy też kaszlem psychogennym.

  1. Iwona Witkiewicz, „Kaszel psychogenny u dziecka w wieku szkolnym”, Medycyna Praktyczna [online] https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/98038,kaszel-psychogenny-u-dziecka-w-wieku-szkolnym
  2. Teresa Bielecka, Wojciech Feleszko, Jerzy Ziołkowski, „Przewlekły kaszel u dziecka – kiedy do specjalisty?”, Pediatr Dypl. 2012;16(6):46-51.
  3. Zbigniew Doniec, Agnieszka Mastalerz-Migas, Katarzyna Krenke, Henryk Mazurek, Przemysław Bieńkowski, „Rekomendacje postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci dla lekarzy POZ”, Lekarz POZ 4/2016.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij