Antybiotyki mogą wpływać na reaktywację wirusa ospy wietrznej i półpaśca

Antybiotyki przyczyną reaktywacji Varicella Zoster?

Nowe badanie kliniczno-kontrolne przeprowadzone przez naukowców z King’s College London w Wielkiej Brytanii wykazało istnienie związku pomiędzy przyjmowaniem antybiotyków w przeszłości a reaktywacją wirusa ospy wietrznej i półpaśca – Varicella Zoster. W testach wzięło udział 163 754 pacjentów z rozpoznanym zakażeniem VZ i 331 559 osób z grupy kontrolnej dobranej pod względem wieku i płci.

Analiza pokazała, że ryzyko zachorowania na półpasiec jest związane z liczbą antybiotyków przyjmowanych przez chorych w ciągu ostatnich 10 lat – związek ten był tym wyższy, im wcześniej przyjęto lek bakteriobójczy. Największą taką zależność zaobserwowano w grupie osób w wieku 18–50 lat, a najmniejszą u pacjentów powyżej 65 lat. Udowodniono także, że tetracykliny zapewniające najwyższą ochronę immunologiczną miały najmniejszy związek z reaktywacją wirusa ospy wietrznej i półpaśca.

Antybiotyki a mikrobiom

Trudno przecenić korzystny wpływ antybiotyków na nasz standard życia, jednak ich stosowanie niesie za sobą ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Jednym z nich jest dysbioza mikrobiomu. Może być ona przyczyną zaburzeń metabolicznych, immunologicznych, może wiązać się też z podatnością na rozwój chorób zakaźnych. Autorzy badania sądzą, że to właśnie negatywy wpływ antybiotyków na mikrobiom jest powodem, dla którego układ odpornościowy nie reaguje prawidłowo i dochodzi do reaktywacji wirusa VZ.

Głównym ograniczeniem omawianego badania, podobnie jak w przypadku każdego projektu kliniczno-kontrolnego, są różnego rodzaju zmienne, które mogą wpływać na wyniki. Na przykład półpasiec częściej występuje u chorych na cukrzycę i reumatoidalne zapalenie stawów, podobnie sytuacja wygląda w przypadku pacjentów przyjmujących kortykosteroidy. Istnieją także dowody wskazujące, że silny stres może przyczynić się do reaktywacji wirusa.

Wirus ospy wietrznej i półpaśca

Wirus ospy wietrznej i półpaśca należy do rodziny Herpesviridae. Pierwotne zakażenie tym drobnoustrojem następuje najczęściej w wieku dziecięcym, towarzyszą mu rozsiane pęcherzykowe zmiany skórne, osłabienie organizmu oraz gorączka. Po wyzdrowieniu VZ pozostaje w postaci uśpionej w grzbietowych zwojach nerwowych. Wiele lat później może dojść do jego reaktywacji, objawia się wówczas jako półpasiec. Choroba ta najczęściej dotyka osoby powyżej 50. roku życia. Występują wówczas bolesna, swędząca wysypka zlokalizowana na tułowiu, mrowienie oraz pieczenie wzdłuż nerwu międzyżebrowego. Najczęstszym powikłaniem półpaśca jest neuralgia popółpaścowa, jej symptomy to ból w miejscu wysypki, który może się utrzymywać nawet przez kilka lat po jej ustąpieniu.