Tomografia komputerowa (TK) klatki piersiowej – jak wygląda badanie?

Tomografia komputerowa klatki piersiowej może odpowiedzieć na wiele pytań stawianych podczas diagnozy zmian nowotworowych, zatorowości płucnej czy stanów zapalnych tego obszaru. Istnieje wiele zalet CT, ale nie bez znaczenia są również przeciwwskazania, takie jak chociażby nadczynność tarczycy i ciąża. Prześwietlenie klatki piersiowej z użyciem tomografu można wykonać zarówno z wykorzystaniem kontrastu, jak i bez środka cieniującego. Jak wygląda tomografia komputerowa klatki piersiowej, ile kosztuje i trzeba ją wykonać z kontrastem? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Tomografia komputerowa to metoda diagnostyki obrazowej, polegająca na zastosowaniu promieniowania rentgenowskiego (promieniowania X) w celu uzyskania obrazów danej części ciała. Ma znacznie większą możliwość różnicowania tkanek niż badanie RTG – tomografia pozwala na dokładne uwidocznienie m.in. tkanek miękkich, zbiorników płynu czy zmian nowotworowych, dzięki czemu jest szczególnie przydatna w diagnostyce obrazowej chorób płuc.

Kiedy należy wykonać tomografię komputerową klatki piersiowej?

TK klatki piersiowej można wykonać bez podania kontrastu, jak i z użyciem środka cieniującego, a ponadto metodą wysokiej rozdzielczości oraz niższej dawki promieniowania.

Tomografię klatki piersiowej wykonuje się przy podejrzeniu:

• zmian nowotworowych,
• stanów zapalnych,
• zatorowości płucnej,
• zmian miąższu płucnego,
• urazów.

Wskazaniem do wykonania tomografii jest także niejednoznaczny wynik badani RTG klatki piersiowej. Badanie jest przydatne również w ocenie węzłów chłonnych śródpiersia. Tomografię komputerową płuc wysokiej rozdzielczości (HRCT – High Resolution Computed Tomography) wykorzystuje się do oceny miąższu płuc (w diagnostyce chorób śródmiąższowych takich jak np. sarkoidoza czy rozedma), natomiast tomografię komputerową płuc o zmniejszonej dawce promieniowania (LDCT – Low-Dose Computed Tomography) wykonuje się jako badanie przesiewowe u pacjentów będących w grupie wysokiego ryzyka zachorowania na raka płuc (w przypadku długotrwałego, nałogowego palenia papierosów).

Przeciwwskazania do wykonania badania klatki piersiowej z użyciem tomografii komputerowej?

Przeciwwskazaniem względnym do wykonania tomografii komputerowej klatki piersiowej jest ciąża. Narażenie pacjentki ciężarnej na promieniowanie jonizujące niesie za sobą ryzyko potencjalnie szkodliwych skutków dla płodu, który jest szczególnie wrażliwy na działanie promieniowania. Z tego powodu TK wykonuje się tylko w przypadkach zagrożenia życia kobiety (stosując wszelkie metody związane z bezpieczeństwem okolic jamy brzusznej) oraz wtedy, gdy badania tego nie można zastąpić inną metodą diagnostyczną, taką jak np. rezonans magnetyczny.

Kiedy TK należy zrobić z kontrastem, a kiedy bez kontrastu? Jakie są skutki uboczne TK z kontrastem?

Tomografię klatki piersiowej z kontrastem wykonuje się głównie przy podejrzeniu zmian nowotworowych. TK tętnic płucnych z podaniem kontrastu jest natomiast metodą z wyboru przy podejrzeniu zatorowości płucnej. W pozostałych przypadkach przeważnie wykonuje się tomografię bez kontrastu. Skutkami ubocznymi tomografii komputerowej płuc z kontrastem może być reakcja alergiczna, która może objawiać się m.in. zaczerwienieniem w miejscu wkłucia żylnego, nudnościami i wymiotami, uczuciem gorąca czy dusznościami. W przypadku wystąpienia takich objawów lub ogólnego złego samopoczucia należy niezwłocznie zgłosić je osobie wykonującej badanie.

Jak się przygotować do tomografii komputerowej klatki piersiowej?

Przygotowanie do tomografii komputerowej klatki piersiowej zależy od tego, czy badanie zostanie wykonane z kontrastem. W takim przypadku pacjent powinien być na czczo, co oznacza, że na 6–8 godzin przed badaniem nie powinien spożywać żadnych posiłków. Należy także zabrać ze sobą aktualny wynik stężenia kreatyniny we krwi, ponieważ jest ona wskaźnikiem wydolności nerek, dzięki którym wraz z moczem kontrast zostanie usunięty z organizmu. Tomografia bez kontrastu nie wymaga specjalnego przygotowania.

Jak wygląda badanie klatki piersiowej za pomocą TK?

Po wejściu do pracowni pacjent zostanie poproszony o położeniu się na stole diagnostycznym, który w trakcie badania będzie się przesuwał. Jeśli tomografia płuc ma zostać wykonana z podaniem kontrastu, to przed rozpoczęciem badania pielęgniarka założy pacjentowi wkłucie dożylne i podłączy automatyczną strzykawkę, za pomocą której w odpowiednim momencie dojdzie do podania środka cieniującego. Badanie TK wymaga od pacjenta pozostanie w nieruchomej pozycji. Może on również zostać poproszony o wstrzymanie oddechu na kilka/kilkanaście sekund. Badanie trwa przeważnie nie więcej niż 15 minut. Po skończeniu skanowania pielęgniarka odłączy automatyczną strzykawkę z środkiem cieniującym. Jeśli pacjent nie miał podanego kontrastu, to może od razu opuścić placówkę, w której miał wykonaną tomografię. W przypadku podania kontrastu pacjent musi pozostać w poczekalni przez minimum 30 minut, w celu obserwacji pod kątem ewentualnych skutków ubocznych. Po badaniu należy pić więcej płynów, aby usprawnić pracę nerek i wydalenie kontrastu.

Tomografia komputerowa klatki piersiowej – cena/refundacja i skierowanie

TK klatki piersiowej, jak większość badań wykorzystujących promieniowanie jonizujące, wymaga skierowania od lekarza – zarówno na badanie wykonywane prywatnie, jak i to refundowane przez NFZ. Cena tomografii komputerowej klatki piersiowej opłacanej prywatnie różni się w zależności od wybranej placówki. Ponadto od tego, czy badanie będzie wymagało podania kontrastu, jaką metodą badanie ma zostać wykonane oraz od tego, czy do badania ma zostać wykonany opis. Cena mieści się zazwyczaj w przedziale od 260 do 450 złotych.