Rak płaskonabłonkowy – opis i rokowania

Rak płaskonbłonkowy w jamie ustnej

Jednym z narządów, w których może rozwinąć się rak płaskonabłonkowy, jest jama ustna. Rak płaskonabłonkowy jamy ustnej jest najczęstszym typem histopatologicznym nowotworu tej okolicy ciała. 

Głównymi objawami jest powstanie owrzodzenia na błonie śluzowej jamy ustnej, pojawia się też naciek, jak również różnie nasilone dolegliwości bólowe przy jedzeniu oraz ograniczenie ruchomości języka. Na wardze może natomiast powstać wyraźne stwardnienie, pojawiają się też dolegliwości bólowe. 

Rak płaskonabłonkowy przełyku

Rak płaskonabłonkowy jest także najczęściej rozwijającym się nowotworem w obrębie przełyku. Czynnikami ryzyka, które zwiększają częstość rozwoju raka płaskonabłonkowego przełyku są przede wszystkim nadużywanie alkoholu oraz palenie tytoniu.

Jakie objawy daje rak płaskonabłonkowy przełyku? Przede wszystkim w przypadku raka płaskonabłonkowego przełyku pojawia sie dysfagia, czyli problemy ze spożywaniem pokarmów. Najpierw pojawiają się zazwyczaj zaburzenia połykania pokarmów stałych, a potem płynnych. Pojawia się też uczucie przeszkody w przełyku. Innym objawem raka płaskonabłonkowego przełyku są nudności i wymioty, często też pojawia się utrata apetytu oraz znaczny spadek masy ciała. Obecne mogą też być bóle w klatce piersiowej i w nadbrzuszu, rzadkie natomiast jest krwawienie z przewodu pokarmowego. Typowe jest również postępujące wraz z rozwojem choroby wyniszczenie pacjenta. 

Rak płaskonabłonkowy płuc

Rak płaskonabłonkowy może też rozwinąć się w płucach. Najważniejszym czynnikiem etiologicznym raka płuca jest palenie tytoniu. Szacuje się, że około 90% zachorowań na raka płuca wśród mężczyzn i 80% u kobiet jest spowodowanych właśnie tym nałogiem. Istotne w rozwoju raka płuca jest też palenie bierne, jak również narażenie na azbest, radon, chrom, nikiel, węglowodory aromatyczne oraz związki arsenu.

Ponadto zdarza się, że rozwojowi raka płuc towarzyszy krwioplucie lub też nawracające zapalenia płuc. W bardziej zaawansowanym stadium rozwoju raka płaskonabłonkowego płuca pojawiają się też bóle zlokalizowane w klatce piersiowej, jak również duszność. Może też być obecna chrypka, utrudnienie połykania oraz objawy zespołu żyły głównej górnej. 

Rak płaskonabłonkowy szyjki macicy

Rak płaskonabłonkowy jest również typowy dla szyjki macicy. Rak płaskonabłonkowy szyjki macicy w początkowym stadium swojego rozwoju nie daje żadnych objawów i rozwija się "po cichu". W późniejszej fazie jego rozwoju pojawiają się krwawienia kontaktowe oraz nieregularne krwawienia miedzymiesiączkowe. Mogą też być obecne cuchnące upławy. W jeszcze późniejszej fazie jego rozwoju mogą pojawić się krwawienia samoistne, obrzęki kończyn dolnych, objawy dyzuryczne, czasami dochodzi też do powstania wodonercza lub też dolegliwości związanych z objęciem procesem nowotworowym dystalnego odcinka przewodu pokarmowego (parcie na stolec, krwawienie z odbytu).

Jakie są czynniki ryzyka rozwoju raka płaskonabłonkowego szyjki macicy? Głównym czynnikiem ryzyka rozwoju raka płaskonabłonkowego szyjki macicy jest zakażenie onkogennym wirusem HPV, zwłaszcza typem 16 i 18. Inne czynniki ryzyka rozwoju raka płaskonabłonkowego szyjki macicy to wczesne rozpoczęcie życia płciowego (przed 18 rokiem życia), duża liczba partnerów seksualnych, partnerzy wysokiego ryzyka, czyli zarażeni wirusem HPV, palenie tytoniu, niski status socjoekonomiczny, liczne ciąże i porody oraz zakażenie HIV lub inne zakażenia upośledzające system immunologiczny kobiety.

Rak płaskonabłonkowy skóry

Także w skórze może dojść do rozwoju raka płaskonabłonkowego. Ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego skóry wzrasta z wiekiem pacjenta, może też wzrastać na skutek długotrwałego narażenia na promieniowanie słoneczne. Do czynników zwiększających ryzyko rozwoju raka skóry zalicza się też środki chemiczne, takie jak arsen, smoła pogazowa czy psolareny.

Rak płaskonabłonkowy skóry pojawia się w miejscach przewlekłego nasłonecznienia skóry, jak również często rozwija się na podłożu blizn. Zlokalizowany jest on zwykle na twarzy, szczególnie na nosie, małżowinie usznej oraz wardze. Zwykle ma on postać guza, brodawki lub płaskiej  zmiany, w kolorze skóry lub z towarzyszącym zaczerwienieniem, często może też być owrzodziały, czasami powstaje odczyn ropny. W miarę wzrostu zmiany może też pojawić się ból. 

Jakie rokowanie daje rak płaskonabłonkowy?

Wszystko uzależnione jest od tego, w jakim stadium rozwoju rak płaskonabłonkowy zostaje rozpoznany. W przypadku wczesnych rozpoznań szansa na wyleczenie jest dużo większa niż w przypadku rozpoznania zaawansowanych przypadków z przerzutami.