Rezonans magnetyczny jamy brzusznej – przebieg badania, wskazania, cena

Rezonans magnetyczny jamy brzusznej jest badaniem, które wykonuje się w trakcie prowadzenia procesu diagnostycznego narządów tego obszaru, czyli wątroby, trzustki, żołądka, jelit, nerek, nadnerczy, śledziony i dróg moczowych. Stanowi metodę dodatkową, którą wykorzystuje się wówczas, kiedy inne metody obrazowe (USG lub TK) zawodzą lub ich wynik jest niejednoznaczny. MRI wymaga od pacjenta specjalnego przygotowania zarówno przed samym badaniem, jak i przestrzegania kilku kluczowych zasad podczas jego wykonywania. Ile kosztuje rezonans magnetyczny jamy brzuszny, czy badanie to wykonuje się z kontrastem i dlaczego makijaż lub lakier na włosach może zaburzyć jego wynik? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Rezonans magnetyczny (MRI) jamy brzusznej to nieinwazyjne i bezbolesne badanie obrazowe, pozwalające na ocenę wielu narządów tego obszaru. Najczęściej wykonywany jest jako metoda uzupełniająca w przypadku, gdy inne badania diagnostyczne nie pozwalają na postawienie diagnozy. Co zatem może wykryć rezonans magnetyczny jamy brzusznej oraz jak przygotować się do badania?

Czym jest rezonans magnetyczny jamy brzusznej?

Rezonans magnetyczny jamy brzusznej jest badaniem, podczas którego w celu uzyskania przekrojów ciała wykorzystuje się pole magnetyczne oraz fale radiowe. Dzięki niestosowaniu potencjalnie szkodliwego dla płodu promieniowania, jak w przypadku zdjęcia rentgenowskiego czy tomografii komputerowej, MRI można wykonać u kobiet w ciąży. Rezonans magnetyczny jamy brzusznej obejmuje narządy takie jak wątroba, żołądek, trzustka, jelita, śledziona, nerki i nadnercza. Niektóre placówki oferują łączone badanie MRI jamy brzusznej oraz MRI miednicy – oprócz wyżej wymienionych narządów można wtedy ocenić jeszcze układ płciowy.

Rezonans magnetyczny a tomograf jamy brzusznej

Podstawową różnicą między rezonansem magnetycznym a tomografem jest ich sposób działania. Tomografia komputerowa (TK) do uzyskania obrazów ciała wykorzystuje promieniowanie jonizujące, natomiast rezonans – pole magnetyczne i fale radiowe. TK jest badaniem zdecydowanie szybszym i łatwiej dostępnym, dzięki temu wykonuje się je w stanach zagrożenia życia.

Rezonans magnetyczny jamy brzusznej – wskazania do badania

MRI nie jest zazwyczaj badaniem pierwszego rzutu – przeważnie przed rezonansem wykonuje się inne badania, takie jak ultrasonografia czy tomografia komputerowa, a rezonans magnetyczny stanowi uzupełnienie w sytuacji niepewnych wyników. Głównym wskazaniem do wykonania MRI jamy brzusznej jest diagnostyka zmian nowotworowych tego obszaru (np. naczyniaków wątroby). U pacjentów z rozpoznanym nowotworem badanie to pozwala na ocenę przedoperacyjną oraz monitorowanie leczenia, ponadto może również wykryć przerzuty. Rezonans jamy brzusznej pokazuje również zmiany zapalne czy rozrostowe, może wykryć torbiele, przyczynę żółtaczki czy złogi żółciowe. MRI wykonuje się także u osób po przeszczepie trzustki oraz u osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna. Większość badań jamy brzusznej metodą rezonansu magnetycznego jest wykonywana z podaniem środka kontrastowego. Do oceny poszczególnych narządów jamy brzusznej wykonuje się rezonans magnetyczny różnymi metodami (np. kolonografia MR, enterokliza MR, cholangiografia MR czy elastografia MR).

Rezonans magnetyczny jamy brzusznej – przeciwwskazania do badania

Większość z przeciwwskazań do wykonania MRI jest spowodowana obecnością metalowych elementów w ciele pacjenta. Z reguły nie wykonuje się rezonansu u osób z rozrusznikiem serca czy implantem słuchowym, klipsami naczyniowymi, pompą insulinową oraz metalowymi częściami w gałce ocznej. Przeciwwskazania względne to posiadanie protez stawowych, aparatów ortodontycznych lub tatuaży, a także klaustrofobia. W sytuacji, gdy wykonanie badania u osób cierpiących na tą przypadłość jest konieczne, lekarz może zdecydować o podaniu pacjentowi środków uspokajających przed badaniem. Przeciwwskazaniem do wykonania rezonansu magnetycznego jest również I trymestr ciąży. Można wykonać rezonans u osób posiadających wyżej wymienione urządzenia w momencie, gdy są one wykonane z materiałów niewrażliwych na działanie pola magnetycznego – pacjent jest zobowiązany do okazania dokumentacji z opisem danego urządzenia lekarzowi kierującemu oraz bezpośrednio przed samym badaniem.

Rezonans magnetyczny jamy brzusznej – jak się przygotować do badania?

Na MRI jamy brzusznej najlepiej zgłosić się na czczo (na około 6 godzin przed rezonansem nie można jeść), natomiast leki należy przyjąć zgodnie z zaleceniami. Lekarz może również zalecić zażycie dzień przed badaniem środków przeczyszczających. Na badanie rezonansem magnetycznym należy  przyjść w odzieży, która nie posiada metalowych elementów. Nie należy mieć nałożonego makijażu i lakieru do włosów – drobinki zawarte w tych kosmetykach mogą spowodować zakłócenia obrazu. Na badanie należy zabrać ze sobą dowód tożsamości, skierowanie (jeśli jest wymagane) oraz wyniki poprzednich badań obrazowych. Trzeba również posiadać aktualny wynik stężenia kreatyniny we krwi w przypadku badań z kontrastem.

Rezonans magnetyczny jamy brzusznej – jak wygląda badanie?

Przed rozpoczęciem badania pacjent otrzyma do wypełnienia ankietę, a następnie zostanie skierowany do przebieralni, w której zostawi swoje rzeczy oraz w razie potrzeby się przebierze. Ponadto należy pozostawić również wszystkie metalowe urządzenia i dodatki (zegarek, telefon, pasek, karty płatnicze itp.). Zaraz po wejściu do pracowni należy położyć się na stole diagnostycznym. Badanie jest długie, dlatego na samym początku trzeba się wygodnie ułożyć – poruszanie się w trakcie skanowania może pogorszyć jakość obrazu. Pacjent dostanie słuchawki lub stopery do uszu w celu zmniejszenia hałasu powodowanego działaniem aparatu diagnostycznego oraz sygnalizator alarmowy, który będzie mógł ścisnąć w sytuacji pogorszenia samopoczucia. Następnie stół wraz z pacjentem zostanie wsunięty do skanera. W trakcie skanowania pacjent może zostać poproszony o wstrzymanie oddechu na kilka-kilkanaście sekund. W przypadku rezonansu magnetycznego z kontrastem pacjentowi zostanie założone wkłucie dożylne. W pierwszej kolejności zostaną wykonane skany przed podaniem środka kontrastowego, a następnie po jego podaniu.

Rezonans magnetyczny jamy brzusznej – cena/refundacja, skierowanie

Skierowanie na badanie jest wymagane, jeśli ma zostać ono opłacone przez NFZ lub gdy będzie wykonywane prywatnie, ale z podaniem kontrastu. Musi zostać ono wystawione przez lekarza specjalistę. Cena rezonansu magnetycznego jamy brzusznej zależy od tego, czy ma on zostać wykonany z kontrastem czy bez oraz od samej placówki diagnostycznej. Badanie to kosztuje średnio od 360 zł do 700 zł, podanie kontrastu jest zazwyczaj płatne dodatkowo (około 150 – 250 zł). Czas oczekiwania na płytę ze skanami oraz opis wykonany przez lekarza radiologa to 1 – 2 tygodnie.