Rezonans magnetyczny miednicy – badanie, wskazania, przeciwwskazania, refundacja, cena

Rezonans magnetyczny miednicy mniejszej i większej można wykonać w procesie diagnostycznym dotyczącym dysfunkcji obszarów  układu pokarmowego i moczowo-płciowego. Jest to badanie, które nie jest pierwszym wyborem lekarzy specjalistów, stanowiąc dopełnienie lub potwierdzenie dla wyniku USG lub Tomografii komputerowej. MRI miednicy można wykonać zarówno z użyciem kontrastu, jak i bez czynnika cieniującego. Ile kosztuje rezonans miednicy, jak należy się przygotować do badania i które parametry krwi należy zbadać przed wykonaniem MRI? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Rezonans magnetyczny (MR, MRI) miednicy jest badaniem bezbolesnym oraz bezpiecznym dla pacjenta. Służy do oceny oraz wykrywania patologii w obrębie pęcherza moczowego, dolnej części jelita grubego czy węzłów chłonnych. U kobiet ocenia się również jajniki, jajowody i macicę, natomiast u mężczyzn gruczoł krokowy (prostatę). Rezonans magnetyczny miednicy wykonuje się wówczas, kiedy wyniki innych badań obrazowych (USG lub tomografii komputerowej) są niejednoznaczne.

Co to jest rezonans magnetyczny miednicy?

Rezonans magnetyczny miednicy to badanie obrazowe polegające na użyciu pola magnetycznego w celu zobrazowania wielowymiarowych przekrojów miednicy większej oraz miednicy mniejszej. W ten sposób uzyskuje się obrazy z badanego obszaru w trzech płaszczyznach. Zdjęcia są oceniane przez radiologa, który analizuje obecność ewentualnych patologii, guzów lub innych schorzeń. Rezonans magnetyczny nie jest badaniem pierwszego wyboru, tzn. kierujący na badanie specjalista w przypadku podejrzenia nieprawidłowości w danym obszarze (organie, układzie) najpierw skieruje pacjenta na badanie USG lub TK, ze względu na łatwiejszy dostęp do tych metod diagnostycznych. Jeśli podczas oceny tych badań lekarz będzie miał wątpliwości co do właściwej diagnozy, wówczas chory zostanie skierowany na badanie MRI. Wadą rezonansu magnetycznego jest jego mała dostępność w porównaniu do pozostałych badań obrazowych – na badanie czeka się nawet do kilku miesięcy. Zaletą rezonansu jest jego wysoka czułość i uzyskanie bardzo dokładnych obrazów zarówno na nośnikach cyfrowych (płyta CD/DVD), jak i w formie kliszy.

Rezonans magnetyczny miednicy – wskazania do badania

Wskazania do wykonania badania rezonansu magnetycznego miednicy będą się różnić ze względu na płeć. U kobiet wykonanie MRI umożliwi m.in. wykrycie i ocenę stopnia złośliwości nowotworów: ginekologicznych, jelita i pęcherza moczowego, torbieli oraz ropni w obrębie m.in. jajników, endometrium oraz mięśniaków macicy lub jej wad rozwojowych. U mężczyzn diagnostyka obejmie m.in. ocenę i wykrycie guzów jelita grubego, prostaty, pęcherza, prącia lub moszny. U kobiet w ciąży w badaniu rezonansu możliwe jest również sprawdzenie, czy w obrębie łożyska oraz płodu nie występują nieprawidłowości. Jeśli u pacjenta występuje ból o nieznanej przyczynie, niepotwierdzonej w innych badaniach, również specjalista może skierować go na badanie MRI. Chory może być kierowany na badanie MR miednicy po wykonaniu biopsji, np. przy podejrzeniu raka prostaty.

Rezonans magnetyczny miednicy – przeciwwskazania do badania

Przeciwwskazaniem bezwzględnym do wykonania rezonansu magnetycznego jest obecność metalowych ciał obcych w organizmie. Jeśli osoba badana posiada endoprotezę wykonaną z metalu, zobowiązana jest przynieść na badanie dokument zawierający informację o materiale, z którego jest ona wykonana. Badania ambulatoryjne, czyli takie, kiedy pacjent nie przebywa na oddziale szpitalnym i po wykonanym badaniu opuszcza placówkę, nie są wykonywane u pacjentów z rozrusznikiem serca, elektrycznymi implantami czy pompą insulinową. Osoby po operacjach chirurgicznych ze wszczepionymi klipsami naczyniowymi lub stentami mogą mieć wykonane badanie rezonansu magnetycznego po upływie 6 – 8 tygodni od zabiegu. Przeciwwskazaniem względnym będzie m.in. klaustrofobia (lęk przed przebywaniem w zamkniętym pomieszczeniu). Pacjent, który cierpi na klaustrofobię, może mieć wykonane badanie po zażyciu środków uspokajających przepisanych przez lekarza rodzinnego lub specjalistę.

Rezonans magnetyczny miednicy – przygotowanie i przebieg badania

Na badanie rezonansu magnetycznego miednicy pacjent powinien stawić się na czczo, czyli po upływie minimum 6 – 8 godzin od spożycia ostatniego posiłku i po wypróżnieniu. Dzień wcześniej (w zależności od zaleceń) chory powinien zażyć preparat o działaniu przeczyszczającym oraz drugi – pozwalający pozbyć się gazów z jelit, czyli lek na wzdęcia. Przed wejściem do pracowni obrazowej, osoba badana musi zdjąć wszystkie rzeczy zawierające metal (np. pasek, zegarek, biżuterię, monety). Po wejściu do pracowni pacjent kładzie się na stole, gdzie pracownik nakłada na badany obszar cewkę (element służący do odbierania sygnału), umieszcza mu na uszach słuchawki lub podaje stopery (wytłumią nieprzyjemny dźwięk aparatu) oraz wręcza do ręki sygnalizator (gumowa gruszka służąca do informowania personelu o niepokojących objawach, które mogą wystąpić w momencie wykonywania rezonansu). Badanie trwa od 40 do 70 minut i w tym czasie nie można się  także poruszyć. Jeżeli pacjent posiada poprzednie wyniki badań dotyczące obszaru miednicy, wskazane jest, aby zabrał je ze sobą.

Większość badań MR miednicy mniejszej będzie przeprowadzona z podaniem środka kontrastowego. Przeciwwskazaniem do jego podania jest zbyt wysoki poziom kreatyniny (średnio powyżej 1,3 mg/dl) lub zbyt niski poziom GFR (<30 ml/min/m2). Są to wskaźniki wydolności nerek, których wartość jest analizowana przed podaniem pacjentowi kontrastu. W przypadku chorób tarczycy chory nie musi przynosić wyniku TSH, ponieważ kontrast w MRI jest niejodowy, dzięki czemu nie wpływa na pracę tarczycy. Jeśli wyżej wymienione parametry są w normie, pacjentowi przed badaniem zostanie założone wkłucie dożylne. Po rezonansie z wykorzystaniem środka kontrastującego wskazane jest wypicie dużej liczby płynów, aby wraz z wydalanym moczem wypłukać środek cieniujący z organizmu.

Rezonans magnetyczny miednicy – najczęstsze pojęcia diagnostyczne

Radiolodzy opisujący badanie MRI miednicy, stosują specyficzny język medyczny, który nie zawsze jest zrozumiały dla pacjenta. Diagnoza radiologa, którą otrzyma pacjent, powinna zostać skonsultowana z lekarzem kierującym go na to badanie obrazowe. Rezonans miednicy mniejszej może pokazać m.in. ogniska endometriozy lub adenomiozy u kobiet, guzy badanych narządów lub przetoki. Jeśli w badanym narządzie występuje zmiana (np. nowotworowa), może być określona jako hiperintensywna, co oznacza, że na tle prawidłowych tkanek jest ona bardziej widoczna. Endometrioza to choroba związana z rozprzestrzenianiem się błony śluzowej macicy poza jej obszar. Pacjentka odczuwa wówczas bóle w okolicy macicy, zwłaszcza podczas menstruacji. Adenomioza jest pojęciem odwrotnym – śluzówka macicy znajduje się wewnątrz błony mięśniowej macicy. Przetoką określane jest patologiczne (niewłaściwe) połączenie się dwóch lub kilku organów. W opisie pojawią również pojęcia dotyczące zastosowanych sekwencji (metod badania) – np. obrazy T1-zależne lub T2-zależne. W przypadku diagnostyki prostaty może być użyta skala PIRADS (opisuje charakter zmian raka prostaty).

Rezonans magnetyczny miednicy – skierowanie, cena/refundacja badania

Badanie rezonansu można wykonać odpłatnie (gdy pacjent ma skierowanie z prywatnej wizyty u lekarza specjalisty/lekarza rodzinnego) lub bezpłatnie (w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w szpitalach lub placówkach prywatnych posiadających umowę z NFZ). W przypadku badania refundowanego skierowanie jest wymagane. Cena rezonansu magnetycznego miednicy zależy od tego, czy badanie jest z kontrastem, a także od samej placówki, indywidualnie ustalającej tę wartość. MRI miednicy mniejszej kosztuje od 450 zł do 700 zł bez kontrastu, natomiast z kontrastem od 550 zł do 750 zł.