Dieta przy przyjmowaniu zastrzyków na odchudzanie. Jak jeść, stosując glutydy przy otyłości?

Liczba osób otyłych na całym świecie potroiła się w ciągu ostatnich 50 lat – wskazuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Otyłość jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia kardiometabolicznego, które może prowadzić do przedwczesnej śmierci. Leki farmakologiczne (zwłaszcza analogi GLP-1) stanowią obecnie ważną część kompleksowej strategii leczenia otyłości. Jaka dieta przy przyjmowaniu zastrzyków na odchudzanie będzie odpowiednia?

1. Jak działają zastrzyki na odchudzanie?
2. Znaczenie diety przy analogach GLP-1
3. Co jeść, przyjmując zastrzyki na odchudzanie?
4. Jakich produktów unikać przy leczeniu otyłości analogami GLP-1?
5. Dieta przy zastrzykach na odchudzanie – przykładowy jadłospis
6. Zastrzyki na odchudzanie a dieta – najczęściej zadawane pytania

Z tego artykułu dowiesz się 

• czym są i jak działają zastrzyki na odchudzanie, 
• dlaczego dieta odgrywa ważną rolę podczas przyjmowania analogów GLP-1, 
• co jeść przy stosowaniu analogów GLP-1, 
• jakich produktów unikać przy leczeniu otyłości analogami GLP-1. 

Dzięki temu artykułowi zrozumiesz, na czym polega prawidłowo skomponowana i zbilansowana dieta przy przyjmowaniu zastrzyków na odchudzanie oraz nauczysz się świadomie wybierać produkty, które wspierają leczenie otyłości. 

Jak działają zastrzyki na odchudzanie?

Leczenie farmakologiczne otyłości jest najczęściej stosowane u chorych ze wskaźnikiem masy ciała (BMI) wynoszącym co najmniej 30 kg/m2, u których modyfikacja stylu życia nie doprowadziła do istotnej redukcji masy ciała i osiągnięcia celów terapeutycznych. Drugą grupą są dorośli z BMI w zakresie 27,0–29,9 kg/m2 i przynajmniej jedną współistniejącą chorobą związaną z nadmierną masą ciała, np.  cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym, obturacyjnym bezdechem sennym. Duży postęp w leczeniu otyłości i cukrzycy typu 2 stanowią analogi glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1) – hormonu jelitowego, którego stężenie we krwi wyraźnie wzrasta po spożyciu posiłku z uwagi na to, że obecność treści pokarmowej w świetle jelita jest czynnikiem stymulującym jego wydzielanie.  

Leki z grupy analogów GLP‑1, potocznie określane są jako zastrzyki na odchudzanie, ponieważ zdecydowana większość z nich jest dostępna w formie wstrzyknięć podskórnych. Analogi GLP-1:

• nasilają wydzielanie insuliny w zależności od poziomu glukozy krążącej we krwi,
• hamują produkcję glukagonu,
• spowalniają opróżnianie żołądkowe,

dzięki czemu regulują glikemię i nasilają uczucie sytości poposiłkowej, co ostatecznie prowadzi do spadku masy ciała. Zastrzyki na odchudzanie kontrolują łaknienie, zwiększając uczucie sytości i pełności po posiłku oraz jednocześnie zmniejszając uczucie głodu i potrzebę jedzenia, czego następstwem jest ograniczenie spożycia kalorii wraz z pokarmem.

Znaczenie diety przy analogach GLP-1

Dieta ma kluczowe znaczenie w przypadku przyjmowania leków z grupy analogów GLP-1, ponieważ pozwala dostarczyć odpowiednią ilość niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu składników odżywczych i bioaktywnych, złagodzić utratę masy mięśniowej oraz ograniczyć najczęściej zgłaszane skutki uboczne leczenia farmakologicznego, takie jak choćby nudności, wymioty, biegunka, bądź zaparcia.

Osoby stosujące analogi GLP-1 powinny spożywać 4–5 posiłków każdego dnia, spożywanych o względnie stałych porach co 3-4 godziny, bez podjadania żadnych słodkich, ani słonych przekąsek pomiędzy nimi. Ostatni posiłek powinien być spożyty na 2-3 godziny przed snem. Zamiast smażenia w głębokim tłuszczu należy wybierać gotowanie w wodzie, gotowanie na parze, pieczenie w pergaminie lub naczyniu żaroodpornym oraz smażenie i duszenie bez tłuszczu. Należy również wypijać od 2 do 3 litrów płynów dziennie, głównie naturalnej wody niegazowanej. 

Dieta przy analogach GLP-1 powinna każdego dnia dostarczać wystarczającej ilości białka (1,0-1,5 g na kg całkowitej masy ciała przy umiarkowanej aktywności fizycznej), aby utrzymać siłę, masę i funkcje mięśni szkieletowych podczas procesu redukcji masy ciała. Węglowodany powinny pochodzić z produktów o niskim i średnim indeksie oraz ładunku glikemicznym, np. chleb żytni razowy na zakwasie, płatki owsiane górskie, kasza gryczana niepalona. Są one  dobrym źródłem błonnika pokarmowego, który ma korzystny wpływ na kontrolę glikemii, uczucie sytości poposiłkowej, normalizację masy ciała oraz prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego (przeciwdziała zaparciom). Dieta przy zastrzykach na odchudzanie powinna zawierać również zdrowe tłuszcze roślinne, takie jak niesolone i niesłodzone orzechy, nasiona, pestki, awokado, czy oliwę z oliwek z pierwszego tłoczenia. 

Co jeść, przyjmując zastrzyki na odchudzanie?

Osoby przyjmujące zastrzyki na odchudzanie powinny opierać swoją dietę przede wszystkim na świeżych, niskoprzetworzonych produktach o wysokiej wartości odżywczej. Zalicza się do nich m.in.:

• różnokolorowe świeże warzywa i owoce (banany, mango i winogrona w umiarkowanych ilościach),
• nasiona roślin strączkowych,
• pełnoziarniste produkty zbożowe (np. płatki owsiane górskie, kasza gryczana niepalona, ryż brązowy),
• pseudozboża (quinoa, amarantus),
• orzechy bez soli, nasiona, pestki,
• gorzkie kakao,
• mleko i naturalne przetwory mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu (np. ser twarogowy chudy, skyr, naturalny jogurt, kefir i maślanka),
• gotowane jaja,
• pieczone ryby,
• niesmażone chude mięso drobiowe (kurczak i indyk bez skóry),
• oliwę z oliwek z pierwszego tłoczenia
• jednoskładnikowe zioła i przyprawy.

Chorzy leczeni analogami GLP-1 mogą również jeść kiszone warzywa, pasty z nasion roślin strączkowych (np. hummus, fava), tofu, tempeh, naturalne napoje roślinne bez dodatku cukru (np. sojowy, owsiany, migdałowy), makarony z nasion roślin strączkowych (np. soczewicy, ciecierzycy, zielonego groszku), a także umiarkowane ilości gorzkiej czekolady (minimum 70% kakao), ziemniaków i batatów (najlepiej gotowanych lub pieczonych) oraz serów o obniżonej zawartości tłuszczu (mozzarella, feta, pleśniowych i żółtych). 

Jakich produktów unikać przy leczeniu otyłości analogami GLP-1?

Podczas leczenia otyłości analogami GLP-1 należy unikać spożywania tłustych, ciężkostrawnych, wysokokalorycznych produktów i potraw, które mogą dodatkowo nasilać najczęstsze działania niepożądane leków, do których zalicza się nudności, wymioty, biegunkę lub zaparcia. Z diety warto wykluczyć:

• tłuste gatunki mięsa (np. baraninę, wieprzowinę, gęsinę, kaczkę),
• tłuste wędliny (m.in.: boczek, baleron, salami, salceson, pasztet, parówki, kiełbasy, kaszankę),
• jaja smażone na tłuszczu (np. maśle, boczku, smalcu),
• jajka z majonezem,
• ryby w oleju i śmietanie,
• żywność typu fast food (np. zapiekanki, pizzę, hot-dogi, hamburgery, kebaby, nuggetsy).

W przypadku leczenia otyłości analogami GLP-1 warto unikać również owoców kandyzowanych, słodzonych jogurtów owocowych i deserów mlecznych, słodyczy o dużej zawartości cukru i tłuszczu (np. cukierków, batonów, chałwy, pralin, czekolady mlecznej i białej, ciast z kremem, pączków), słonych przekąsek (m.in.: chipsów, prażynek, krakersów, nachosów, słonych paluszków), a także słodkich napojów gazowanych i niegazowanych oraz alkoholowych. Niewskazane są także warzywa (w tym ziemniaki) z dodatkiem masła, śmietany lub zasmażki, placki ziemniaczane i frytki smażone na tłuszczu oraz zupy na tłustych wywarach mięsnych, zabielane śmietaną. 

Wskazana jest również eliminacja zwykłego mleka i fermentowanych napojów mlecznych na rzecz produktów bezlaktozowych (mleka, jogurtów i kefirów), zwłaszcza u osób z nietolerancją laktozy. Ponadto osoby skarżące się na biegunkę mogą czasowo wyeliminować lub ograniczyć spożycie pszenicy, żyta i jęczmienia na rzecz orkiszu, owsa, zbóż i pseudozbóż bezglutenowych (np. gryki, prosa, ryżu, komosy ryżowej).  

Dieta przy zastrzykach na odchudzanie – przykładowy jadłospis

Co jeść, przyjmując zastrzyki na odchudzanie? Poniżej znajduje się przykładowy jadłospis dla osób stosujących analogi GLP-1. 

Śniadanie: owsianka na naturalnym napoju sojowym bez cukru z borówkami amerykańskimi, malinami, skyrem, świeżo mielonym siemieniem lnianym, orzechami włoskimi, pestkami dyni, cynamonem i kardamonem.

II śniadanie: zupa krem z dyni, marchewki, ziemniaków, cebuli, czosnku, natki pietruszki, oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia oraz mieszanki ziół i przypraw, podawana z kawałkami tofu naturalnego lub sera mozzarella light.

Obiad: pieczony filet z pstrąga łososiowego w ziołach prowansalskich z gotowaną kaszą jaglaną i gotowanymi na parze warzywami (papryka czerwona, cukinia, różyczki brokułów).

Kolacja: jajka na miękko z pieczywem żytnim razowym na zakwasie, hummusem, rukolą, pomidorem, rzodkiewką, bazylią i pieprzem ziołowym.

Zastrzyki na odchudzanie a dieta – najczęściej zadawane pytania

Co pić przy stosowaniu zastrzyków na odchudzanie?

Przy stosowaniu zastrzyków na odchudzanie należy pić niesłodzone napoje, takie jak naturalna woda niegazowana, kawa, herbata, napary ziołowe (np. rumianek, melisa, dziurawiec, mięta) oraz herbatki owocowe (np. z dzikiej róży, aronii, malin). Można również sięgać po naturalne przetwory mleczne (bez dodatku cukru), takie jak jogurt pitny, kefir, maślanka, czy mleko acidofilne.  

Czy przy analogach GLP-1 można jeść słodycze?

Przy analogach GLP-1 nie powinno się jeść słodyczy, ponieważ mogą one istotnie zmniejszać skuteczność działania leków, powodować niepotrzebne wahania poziomu glukozy i insuliny we krwi, a także nasilać działania niepożądane, takie jak nudności. Aby uzyskać jak największe korzyści wynikające ze stosowania analogów GLP-1, warto ograniczyć spożycie słodyczy i wyrobów cukierniczych w diecie.  

Czy przy analogach GLP-1 można pić alkohol?

Przy analogach GLP-1 zaleca się wyraźne ograniczenie lub nawet całkowitą rezygnację z picia alkoholu. Spożywanie napojów alkoholowych podczas stosowania analogów GLP-1 może nasilać działania niepożądane, takie jak nudności, czy hipoglikemia (nadmierny spadek poziomu glukozy we krwi), a nawet hamować skuteczność ich działania (1 g alkoholu etylowego to 7 kcal).  

Czy zastrzyki na odchudzanie hamują apetyt?

Zastrzyki na odchudzanie hamują apetyt w wyniku spowolnienia opróżniania żołądka oraz oddziaływania na ośrodki głodu i sytości zlokalizowane w mózgu, co może prowadzić do zmniejszenia spożycia pokarmu i utraty masy ciała. Analogi GLP-1 osłabiają poczucie głodu oraz nasilają i wydłużają uczucie sytości, 

Czy przy analogach GLP-1 można pić kawę?

Przy analogach GLP-1 można pić kawę, w szczególności czarną niesłodzoną. Jednak u niektórych osób, picie kawy (zwłaszcza mocnej) może nasilać działania niepożądane analogów GLP-1, takie jak nudności, puste odbijanie, biegunka, czy bóle brzucha.