Prawidłowy poziom cukru we krwi – badanie, normy

Jeśli poziom cukru we krwi oznaczany na czczo będzie wynosić od 100 do 125 mg/dl, konieczne będzie wykonanie dodatkowych badań weryfikujących uzyskany wynik. W tej sytuacji lekarz na pewno zaleci dodatkowo wykonanie testu OGTT (doustnego testu obciążenia glukozą). Jest to badanie bardzo proste do wykonania, a jednak dzięki niemu można dowiedzieć się więcej na temat poziomu glikemii w krwi.

Jak wygląda badanie doustnego obciążenia glukozą (OGTT)? 

Na badanie należy udać się na czczo, czyli minimum 8 godzin po ostatnim posiłku – w innym przypadku wynik badania może być zafałszowany i niewiarygodny.

Test rozpoczyna się pobraniem krwi z żyły w celu oznaczenia stężenia glukozy. Następnie należy wypić 75 g glukozy rozpuszczonej w 300 ml wody. Ponieważ taki roztwór jest bardzo słodki i nie każdy jest w stanie wypić go bez odruchów wymiotnych, dopuszczalne jest wciśnięcie do niego połówki cytryny, aby choć trochę poprawić jego smak.

Po upływie 120 minut ponownie pobiera się krew celem oznaczenia glikemii.

Czy wysoki poziom cukru we krwi zawsze oznacza, że pacjent choruje na cukrzycę?

Nie. Poziom glukozy może bowiem wzrosnąć także w sytuacji stresowej lub w przypadku ciężkiej choroby. Ma to związek z udziałem różnych hormonów – kortyzolu, katecholamin (adrenaliny, noradrenaliny), glukagonu i hormonu wzrostu. Hormony te znacznie nasilają glukoneogenezę i glikogenolizę. Na skutek działania tych hormonów, będących antagonistami insuliny, rozwija się też przejściowa insulinooporność: organizm przestaje reagować na działanie insuliny i rośnie poziom glukozy. Do takiej sytuacji może dojść w przebiegu ostrych zespołów wieńcowych (zawał serca) bądź po interwencji kardiochirurgicznej. Taki rodzaj hiperglikemii może też pojawić się w przebiegu udaru mózgu czy posocznicy.

Hiperglikemia związana jest z chorobą organizmu. Może to być choroba przewlekła, na całe życie – cukrzyca. Wysoki poziom cukru może też wynikać z ostrej choroby stanowiącej bezpośrednie zagrożenie życia w danym momencie – ostrego incydentu wieńcowego, udaru mózgu czy sepsy. Dlatego nawet przypadkowe stwierdzenie podwyższonej wartości glikemii zawsze wymaga szybkiej konsultacji z lekarzem.

Zbyt niski poziom cukru we krwi

Dolna norma poziomu cukru we krwi wynosi 60 mg/dl. Mogą jednak zdarzyć się sytuacje, w których poziom cukru spadnie poniżej tej granicy. Mówi się wtedy o hipoglikemii. Na czym polega hipoglikemia?

Hipoglikemia to inaczej niedocukrzenie, czyli po prostu obniżony – poniżej dopuszczalnej normy – poziom glukozy w krwi. O hipoglikemii mówi się, kiedy poziom glukozy w osoczu spada poniżej 60 mg/dl, choć tak naprawdę objawy związane z hipoglikemia mogą zacząć się pojawiać przy jeszcze niższych poziomach glukozy – zwykle wtedy, kiedy poziom glukozy spadnie do około 40-50 mg/dl.

Można wyróżnić trzy postacie hipoglikemii:

• hipoglikemię łagodną, o której mówi się, kiedy chory sam potrafi ją opanować, wypijając słodzony płyn i przyjmując pokarm,
• hipoglikemię umiarkowaną, w przebiegu której pacjent wymaga pomocy drugiej osoby, która poda mu do wypicia słodzony płyn, pokarm, cukier prosty lub wstrzyknie glukagon,
• ciężką hipoglikemię, przebiegającą z utratą przytomności – to najgroźniejsza postać, która zawsze wymaga hospitalizacji.

Przyczyny hipoglikemii

Jedną z przyczyn hipoglikemii może być po prostu głodzenie czy niedożywienie – w sytuacji, kiedy nie będziemy nic jeść przez długie godziny, u każdego z nas mogą pojawić się takie objawy, jak bardzo silne uczucie głodu, zawroty głowy czy przyspieszenie czynności serca, które są przecież objawami hipoglikemii.

Do hipoglikemii może również dojść na skutek spożycia zbyt dużej ilości alkoholu lub po bardzo znacznym wysiłku fizycznym, który przewyższa wydolność i możliwości naszego organizmu.

Do znacznego obniżenia się poziomu glukozy w osoczu może doprowadzić ponadto obecność guza insulinoma lub innych nowotworów.

Zdarza się, że hipoglikemia rozwija się również w przebiegu niewydolności kory nadnerczy, niewydolności wątroby, glikogenoz czy też różnego rodzaju chorób nerek.

Jakie objawy może dawać hipoglikemia?

Objawem bardzo typowym dla hipoglikemii jest silne uczucie głodu, któremu zazwyczaj towarzyszą również osłabienie, zawroty głowy, czasami nudności i wymioty.

W przebiegu hipoglikemii pojawiają się ponadto przyspieszenie czynności serca (czyli tachykardia) oraz zlewne poty.

Pacjent bardzo często odczuwa też niepokój, pojawia się u niego drżenie oraz wzrost napięcia mięśniowego, może również dojść do rozszerzenia źrenic.

Dodatkowo, w przypadku ciężkiej postaci hipoglikemii, mogą pojawić się zaburzenia koordynacji ruchowej, drgawki, podwójne widzenie, zaburzenia oddychania i krążenia, jak również objawy ogniskowe, senność, a nawet śpiączka.