Dieta przy wzdęciach – co warto jeść, aby zmniejszyć wydzielanie gazów w jelitach?
Maria Brzegowy

Dieta przy wzdęciach – co warto jeść, aby zmniejszyć wydzielanie gazów w jelitach?

Spożywanie ciężkostrawnych produktów, jedzenie w pośpiechu, a także nietolerancje pokarmowe przyczyniają się do nadmiernej produkcji gazów w jelitach. Co jeść, by nie mieć wzdęć? Dowiedz się, w jaki sposób zmodyfikować menu, by ograniczyć produkcję gazów jelitowych. 

Pewna ilość gazów w przewodzie pokarmowym jest zjawiskiem naturalnym. Gdy jednak pojawia się ich nadmiar, może dojść do powstania nieprzyjemnych i uciążliwych dolegliwości, takich jak wzdęcia brzucha oraz nieestetyczne powiększenie jego obwodu. Dieta a wzdęcia – co jeść, aby zmniejszyć wydzielanie gazów jelitowych? Jakie produkty nie będą wskazane, gdy dokucza nam wzdęty brzuch? 

Dieta a wzdęcia – wpływ żywienia na wzdęty brzuch i gazy w jelitach  

W ludzkim przewodzie pokarmowym znajduje się pewna ilość o gazów, zwykle nieprzekraczająca objętości 200 ml. Dokładna ich zawartość zależy od kilku czynników, m.in. od spożywanej przez nas diety. Więcej gazów będzie towarzyszyć nam m.in. przy zbyt szybkim jedzeniu posiłków oraz połykaniu powietrza podczas ich spożywania i przy równoczesnym mówieniu.

Objętość gazów zależy także od składu codziennej diety, m.in. obecności tzw. łatwo fermentujących węglowodanów, obecnych np. w nasionach roślin strączkowych czy w wybranych owocach i warzywach (np. jabłkach, gruszkach, cebuli, czosnku itp.). Wytwarzanie gazów po spożyciu tych produktów jest związane z przedostaniem się do jelita grubego większej niż zwyczajowo ilości ciężkostrawnych węglowodanów, głównie oligosacharydów takich jak stachioza, werbaskoza czy rafinoza. Wzdęty brzuch to także efekt nietolerancji określonych składników pokarmowych, m.in. nietolerancji laktozy, obecnej w mleku oraz jego przetworach. 

Samo wzdęcie brzucha stanowi subiektywne uczucie rozdęcia jelit przez gazy jelitowe. Jego objawy ustępują zwykle po nocy albo przynajmniej po próbie wydalania ich w pozycji leżącej. Należy jednak pamiętać, że może ono towarzyszyć różnego rodzaju poważnym jednostkom chorobowym, takim jak przewlekłe zapalenie trzustki, mukowiscydoza, celiakia czy zapalenia jelit. 

Gdy wzdęcia mają charakter przewlekły, w zasadzie w ogóle nie ustępują i ciężko określić po jakich produktach się pojawiają, celem postawienia właściwej diagnozy oraz wdrożenia odpowiedniego leczenia, niezwykle istotne jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu klinicznego oraz żywieniowego, a także badań laboratoryjnych (morfologia krwi, badanie moczu, stolca, ultrasonografia jamy brzusznej oraz kolonoskopia). 

Zalecenia dietetyczne przy wzdęciach – co jeść na zagazowane jelita? 

Celem zmniejszenia częstotliwości występowania wzdęcia brzucha należy wdrożyć kilka podstawowych zasad dotyczących prawidłowej diety: 

  • spożywanie 4–5 posiłków dziennie, w równych odstępach czasu, bez pośpiechu, dokładnie skupiając się tylko na zjadanym posiłku, 
  • wypijanie minimum 2 litrów czystej wody dziennie, 
  • unikanie produktów nasilających perystaltykę jelit (patrz niżej), 
  • unikanie potraw smażonych, pieczonych oraz duszonych ze wcześniejszych obsmażaniem, 
  • określone produkty, zwłaszcza te o wysokiej zawartości tzw. cząstek FODMAP, należy wprowadzać pojedynczo, uważnie obserwując reakcję organizmu, 
  • gdy wystąpi zła tolerancja po spożyciu danego produktu, próbę zjedzenia go można powtórzyć po kilku dniach – zanim całkowicie wyeliminujemy go ze swojej diety, 
  • prowadzenie dziennika żywieniowego, z zapisem dokładnej tolerancji oraz reakcji organizmu po spożyciu danych posiłków – zgromadzone notatki ułatwią odnalezienie produktów, które nam nie służą. 

Powiązane produkty

Dieta na wzdęcia – które produkty nie powodują wzdęć? 

Wśród produktów szczególnie polecanych w diecie na wzdęcia znajdują się głównie te, które nie powodują tworzenia w jelitach nadmiaru gazów, a także wpływają na prawidłowe formowanie się stolca. Do takich należą m.in. naturalne jogurty, kefir, maślanka oraz otręby pszenne.

Delikatne dla przewodu pokarmowego będą też przykładowo niewielkie ilości bananów, jagody, winogrona, mandarynki, biały ryż, ziemniaki, komosa ryżowa, kasza jaglana, marchew, sałata, dynia, a także chude mięso, ryby oraz rozważne ilości jaj (nadmiar może wywołać wzdęcia, które będą związane z obecnością w jajku związków siarki). 

Dieta likwidująca wzdęcia – tych produktów należy unikać 

Gdy dokuczają nam wzdęcia brzucha, należy zwrócić uwagę na obecność następujących produktów: 

  • alkohol, 
  • napoje gazowane, 
  • nadmierna ilość owoców i warzyw, a zwłaszcza tych o działaniu gazotwórczym, tj. kapusta, fasola, bób, cebula, szparagi itp., 
  • produkty obfitujące w tłuszcze, dań tłustych, smażonych, 
  • słodycze, 
  • ostre przyprawy, 
  • dania smażone, pieczone tradycyjnie, duszone, 
  • potrawy wzmagające perystaltykę jelit, tj. grube kasze, pieczywo razowe, miód itp. 

Co jeść, aby nie mieć wzdęć? W większości przypadków jest to sprawa bardzo indywidualna. To, co powoduje nadmierne gromadzenie się gazów jelitowych u jednej osoby, u drugiej może stanowić produkt neutralny. Stąd, dobrze prowadzić zapis w postaci dziennika żywieniowego, który ułatwi wskazanie produktów niepożądanych. 

Jadłospis i przepisy w diecie przy wzdęciach 

Śniadanie: kasza jaglana na mleku ryżowym, z musem jagodowym 

Kaszę (3 łyżki suchej) przepłucz na sitku, na zmianę zimną i wrzącą wodą, aby usunąć posmak goryczki. Wrzuć kaszę do garnka, dodaj płaską łyżeczkę masła oraz szklankę mleka roślinnego i gotuj na małym ogniu, aż całość wchłonie płyn. W między czasie, podgrzej w rondelku z odrobiną wody jagody, zmiksuj na mus. Dodaj do jaglanki. 

Obiad: dorsz pieczony w sosie pomidorowym z oliwkami z dodatkiem gotowanych batatów i zieloną sałatą 

Rybę skrop sokiem z cytryny, oprósz solą, odstaw na bok. W międzyczasie, w garnku z grubym dnem, z odrobiną wody, przyrządź sos pomidorowy. W tym celu obierz ze skórki marchewkę, pokrój w kostkę, podduś na wodzie. Dodaj passatę pomidorową, garść zielonych albo czarnych oliwek pokrojonych w krążki, szczyptę soli oraz cukru, zredukuj, aż sos stanie się gęsty. W naczyniu żaroodpornym posmarowanym na dnie odrobiną sosu, ułóż kawałki ryby, zalej sosem i piecz w zamkniętym naczyniu przez ok. 40 minut (180–200°C). W między czasie ugotuj batat pokrojony w kostkę. Sałatę porwij, wrzuć do miski z podzielonymi na kawałki 3–4 orzechami włoskimi, skrop odrobiną oleju rzepakowego. 

Przekąska: sałatka caprese 

½ kulki mozzarelli pokrój w plasterki, ułóż na talerzu przekładając plasterkami z całego pomidora. Całość skrop łyżeczką oliwy, posyp listkami świeżej bazylii. 

Kolacja: delikatne kanapki z grahama, z chudą wędliną drobiową i papryką z dodatkiem kleiku z siemienia. 

Pieczywo muśnij masłem, obłóż wędliną i paskami papryki czerwonej o wydłużonych strąkach. Kanapki podawaj razem z „kisielem” przyrządzonym ze świeżo zmielonego siemienia lnianego zalanego wrzącą wodą. 

Jakie pieczywo jeść przy wzdęciach? Jeśli powodem ich powstawanie jest nadmiar błonnika pokarmowego, lepiej wybierać produkty jasne, pszenne. Natomiast gdy spożywana dieta jest bardzo niskoresztkowa, może okazać się, że przyczyną wzdęć jest zbyt mała ilość błonnika. Wówczas rekomendowane będzie pieczywo graham albo razowe. Jeszcze inna sytuacja występuje wówczas, gdy przyczyną wzdęć będzie np. nietolerancja glutenu lub nawet celiakia. Wtedy absolutnie należy wprowadzić pieczywo bezglutenowe, oznaczone znakiem przekreślonego kłosa. 

  1. M. Jarosz, Dietetyka. Żywność, żywienie w prewencji i leczeniu, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017. 
  2. J. Myszkowska-Ryciak, Błonnik pokarmowy a zdrowie człowieka, "wszechnica-zywieniowa.sggw.p" [online} http://www.wszechnica-zywieniowa.sggw.pl/Prezentacje/2019/JMR_rola%20blonnika%202019%20Wszechnica.pdf [dostęp:] 14.07.2020. 
  3. L. Martin i in., OC-104 Long term effectiveness of short chain fermentable carbohydrate (FODMAP) restriction in patients with irritable bowel syndrome, "Gut", nr 64 2015.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Dieta przy hemoroidach. Co jeść, a czego nie przy żylakach odbytu?

    Choroba hemoroidalna, potocznie nazywana hemoroidami, jest najczęściej występującym schorzeniem proktologicznym u osób dorosłych. Odpowiedni styl życia, z naciskiem na zdrową dietę i aktywność fizyczną, odgrywa ważną rolę w profilaktyce oraz wspomaganiu leczenia hemoroidów. Jaka dieta przy hemoroidach będzie odpowiednia? Co jeść, a czego unikać przy hemoroidach?

  • Jak obciąć kotu pazury? Poradnik dla opiekunów

    W popkulturze krążą niezliczone żarty o tym, jak trudne – i nieraz okupione ranami – bywa podanie kotu tabletki czy obcięcie pazurów. Choć koty uważane są za bardzo czyste zwierzęta, które potrafią same zadbać o swoją pielęgnację, warto trochę im w niej pomóc. Ponadto umiejętnie wykonane zabiegi pielęgnacyjne, np. obcinanie kocich pazurów, są doskonałą okazją do zacieśnienia więzi między kotem a opiekunem. I wcale nie muszą oznaczać konieczności wizyty na SOR-ze w celu przyszycia odgryzionej ręki.

  • Odwodnienie psa i kota. Jak rozpoznać objawy i jak pomóc zwierzakowi?

    Podobnie jak u ludzi, odwodnienie u zwierząt jest niebezpiecznym, ale stosunkowo łatwym do zapobiegnięcia stanem. Szczególnie narażone są zwierzęta bardzo młode, przewlekle chore oraz w podeszłym wieku. Długa ekspozycja na wysoką temperaturę również może prowadzić do odwodnienia, a w konsekwencji do udaru cieplnego. Jest to stan, w którym organizm przegrzewa się do tego stopnia, że nie jest w stanie odprowadzić nadmiaru ciepła za pomocą naturalnych mechanizmów fizjologicznych i behawioralnych. Na udar cieplny najbardziej narażone są koty podczas upałów ze względu na ich zamiłowanie do wygrzewania się na słońcu oraz słabsze możliwości odprowadzania nadmiaru ciepła. Szczególną uwagę trzeba zwrócić także na psy, zwłaszcza te aktywne bez względu na pogodę.

  • Jak poprawić przyswajalność składników odżywczych w diecie?

    Przewód pokarmowy to wysoce wyspecjalizowany układ narządów, który jest odpowiedzialny za trawienie pokarmów i wchłanianie składników odżywczych. Przyswajalność składników odżywczych oznacza zdolność organizmu do wchłaniania i wykorzystywania substancji odżywczych z pożywienia. Jak poprawić wchłanianie witamin i minerałów?

  • Jak nieczyszczona klimatyzacja wpływa na nasze zdrowie?

    Klimatyzacja, zapewniająca komfort cieplny w upalne dni, stała się powszechnym rozwiązaniem w przestrzeniach mieszkalnych i biurowych oraz w środkach transportu. Coraz częściej podnoszone są jednak kwestie związane z jej wpływem na zdrowie. Jak zaniedbana klimatyzacja wpływa na zdrowie i jak często należy ją czyścić?

  • Lęk separacyjny u kota lub psa. Jak pomóc swojemu zwierzakowi?

    Lęk separacyjny stał się problemem wielu zwierząt i ich opiekunów w okresie popandemicznym. W czasie pandemii COVID-19 zwierzęta przyzwyczaiły się do stałej obecności opiekunów w domu ze względu na ich zdalną pracę czy naukę. W większości przypadków zwierzęta adoptowane lub urodzone w tym okresie nie znały innej rzeczywistości niż ta, w której opiekun ciągle był w zasięgu wzroku. Powrót do normalnego trybu życia był dla sporej części zwierząt szokiem skutkującym rozwojem lęku separacyjnego.

  • Apteczka na sytuacje kryzysowe. Co warto mieć w domu na wypadek nagłych zagrożeń?

    Żyjemy w czasach, w których codzienność bywa nieprzewidywalna, dlatego warto zawczasu przygotować domową apteczkę kryzysową – tak aby w razie potrzeby móc działać spokojnie i bez paniki. Właściwie skompletowane zapasy leków i środków medycznych to nie tylko poczucie bezpieczeństwa, ale też realna pomoc w sytuacji, gdy dostęp do apteki czy lekarza jest utrudniony.

  • Stolec kota i psa – jak wygląda prawidłowy i co powinno zaniepokoić opiekuna?

    Stolec – temat być może niezbyt przyjemny, jednak wśród opiekunów psów i kotów zdaje się nie stanowić większego tabu. Co więcej, jest to coś, czemu warto poświęcić więcej uwagi, ponieważ kał i jego wygląd może być jednym z pierwszych sygnałów, że zwierzęciu coś dolega. Przy sprzątaniu kociej kuwety lub psich odchodów dobrze jest zwrócić uwagę na konsystencję, barwę i zapach. Jeśli kał ma nietypowy kolor, pojawia się w nim krew, jest rzadki lub ma bardzo intensywny, cuchnący zapach, należy skonsultować się z lekarzem weterynarii.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl