Dolegliwości żołądkowe
Ewa Pakuła

Dolegliwości żołądkowe

Prawidłowa czynność żołądka i właściwe trawienie w sposób istotny wpływają na dobre samopoczucie. Dlatego każde zaburzenie funkcjonowania żołądka odbija się na nas niekorzystnie. Z częścią tych dolegliwości można poradzić sobie prostymi sposobami i niejednokrotnie po pierwszą pomoc chorzy udają się najpierw do aptekarza, ale pamiętajmy też, że z niektórymi objawami należy skierować pacjenta do lekarza.

  1. Zgaga
  2. Nudności i wymioty
  3. Odbijanie
  4. Ból w nadbrzuszu lub w dołku podsercowym związany z posiłkami
  5. Dyskomfort w nadbrzuszu
  6. Ostre, kurczowe bóle brzucha z wymiotami i biegunką
  7. Czkawka

Zgaga

Jest to uczucie palenia lub pieczenia w przełyku. W ostatnich latach coraz częściej jej przyczyną jest choroba refluksowa przełyku. Refluks żołądkowo-przełykowy, czyli zarzucanie zawartości żołądka do przełyku sporadycznie występuje u każdego człowieka. O chorobie refluksowej przełyku, mówimy wtedy, gdy daje dolegliwości lub powikłania na skutek zapalenia błony śluzowej przełyku wywołanego przez kwaśną treść żołądkową. Inną przyczyną zgagi jest choroba wrzodowa żołądka.

Jak pomóc?

Na zgagę aptekarz może zaproponować środki alkalizujące kwaśny sok żołądkowy, zawierające związki magnezu, glinu lub wapnia. Co prawda szybko neutralizują one kwas w przełyku i żołądku, znosząc tym samym objawy, ale poprawa ta jest krótkotrwała i środki te trzeba zażywać wielokrotnie w ciągu dnia. Na dłuższa metę nie są więc zbyt dobrym rozwiązaniem, a ponadto środki te nie są obojętne dla zdrowia. Przyjmowanie dużych dawek preparatów zobojętniających zawierających magnez prowadzi do biegunki, zawierających glin – do zaparć, a nadmiar wapnia może wywołać zaburzenia gospodarki wapniowej.

Na co zwrócić uwagę?

Jeśli zgaga się powtarza i pacjent regularnie zaczyna kupować środki alkalizujące, należy zasugerować mu wizytę u lekarza i bardziej intensywne leczenie lekami z grupy inhibitorów pompy protonowej. Nieleczona lub źle leczona choroba refluksowa przełyku może spowodować powikłania: zwężenie przełyku, krwotok lub przełyk Barreta. Zwężenia są wynikiem bliznowacenia wcześniejszych uszkodzeń przełyku.

Typowym objawem zwężenia jest utrudnienie połykania pokarmów stałych, a niekiedy całkowita niedrożność przełyku. Przełykiem Barreta określamy zastąpienie, w wyniku przewlekłego drażnienia kwaśną treścią żołądkową, prawidłowego nabłonka w dolnej części przełyku przez nabłonek nieprawidłowy. Można to stwierdzić w badaniu histopatologicznym wycinków pobranych w trakcie gastrofiberoskopii. Przełyk Barreta uważany jest za stan przedrakowy, ponieważ w jego obrębie znacznie wzrasta ryzyko rozwoju raka przełyku. Dlatego musi być szczególnie intensywnie leczony przez specjalistę gastroenterologa.

Choroba wrzodowa również wymaga dokładnej diagnostyki, ponieważ niekiedy pod maską wrzodu żołądka może rozwijać się nowotwór, czyli najczęściej rak. Czasem, choć teraz zdecydowanie rzadziej niż kiedyś, doprowadza do zwężenia odźwiernika i zaburzeń odżywiania, co wymaga leczenia operacyjnego.

 

 

 

PREPARATY NA BIEGUNKĘ

PRODUKTY NA NUDNOŚCI

ZIOŁA

Nudności i wymioty

Nudności są zwykle doznaniem subiektywnym, mogą zwiastować wymioty, ale niekoniecznie. Wymioty występują wówczas, gdy na skutek silnych skurczów przepony i mięśni brzucha dochodzi do wyrzucenia treści pokarmowej z żołądka do przełyku i dalej na zewnątrz. Wymiotom może towarzyszyć osłabienie, nadmierne ślinienie się i przyspieszona lub zwolniona praca serca.

Jak pomóc?

Jeśli nudności i wymioty pojawiają się w trakcie podróży, świadczą o chorobie lokomocyjnej. Można wówczas polecić na pół godziny przed podróżą jeden z dostępnych w aptekach bez recepty leków przeciwwymiotnych, np. preparat dimenhydrynatu lub sproszkowanego kłącza imbiru.

Dimenhydrat działa na ośrodkowy układ nerwowy, hamując silnie odruch wymiotny, ale jednocześnie powoduje senność, zawroty głowy i suchość w jamie ustnej. Jest przeciwwskazany dla małych dzieci, osób kierujących pojazdami, a także kobiet w ciąży i karmiących.

W przeciwieństwie do dimenhydratu, preparaty z kłączem imbiru są bezpieczniejsze, nie wywołują przykrych działań ubocznych, można je podawać dzieciom od 6 roku życia oraz kierowcom. Zdarza się natomiast, że po rozgryzieniu przez dziecko kapsułki preparatu imbiru, poczuje ono wyraźne pieczenie języka wywołane składnikami imbiru. Dla kobiet w ciąży i karmiących oraz dzieci, które potrafią ssać tabletki, alternatywą mogą być preparaty homeopatyczne przeciwko chorobie lokomocyjnej.

Na co zwrócić uwagę?

Jeśli pacjent apteki mówi, że wymiociny wyglądają jak czarne fusy po kawie lub zawierają krew i skrzepy, to świadczy to o krwawieniu z przewodu pokarmowego, co jest zagrożeniem życia. Jeśli są chlustające i gwałtowne, towarzyszą zwężeniu odźwiernika lub dwunastnicy, co wymaga interwencji chirurgicznej. Wymioty skojarzone z silnymi bólami brzucha towarzyszą większości ostrych chorób przewodu pokarmowego, również często leczonych operacyjnie.

Wymioty są dość częstą dolegliwością u ciężarnych kobiet, zwłaszcza w pierwszym trymestrze. Mogą być także następstwem podania leków. Są też objawem wielu chorób centralnego układu nerwowego przebiegających ze wzrostem ciśnienia wewnątrzczaszkowego. Dlatego, pomijając chorobę lokomocyjną, wymioty wymagają konsultacji z lekarzem, w celu ustalenia ich przyczyny i wdrożenia właściwego leczenia.

Powiązane produkty

Odbijanie

Jest to wyrzucanie z żołądka gazu, któremu towarzyszą tzw. domieszki smakowe (kwaśne, gorzkie, pokarmowe) i zapachowe. Gazem tym najczęściej jest powietrze, które jest nieświadomie połykane. Gdy dochodzi do jego nadmiernego nagromadzenia w żołądku np. w czasie jedzenia i picia (zwłaszcza napojów gazowanych), pod wpływem stresu lub na skutek zaburzeń pracy tego narządu, zostaje on gwałtownie usunięty na zewnątrz. Po odbiciu się powietrza chory może odczuwać ulgę.

Jak pomóc?

Często jedyną przyczyną odbijania jest nadmierne połykanie powietrza. Aby zlikwidować tę dolegliwość, należy pacjentowi wytłumaczyć jej mechanizm i przekonać, że połykanie powietrza można opanować.

Na co zwrócić uwagę?

Powtarzające się odbijanie może towarzyszyć różnym chorobom przewodu pokarmowego, zwłaszcza gdy współistnieje z innymi dolegliwościami przewodu pokarmowego. Wskazane jest wówczas namówienie pacjenta na wizytę u lekarza w celu dokładniejszej diagnostyki i leczenia.

Ból w nadbrzuszu lub w dołku podsercowym związany z posiłkami

Jest często objawem choroby wrzodowej, której może również towarzyszyć odbijanie i zgaga. Ból ten występuje na czczo lub w 2-3 godziny po posiłku i nie promieniuje. Ból w nadbrzuszu może czasem pojawiać się również w przebiegu choroby refluksowej przełyku, w obrazie której występują również zgaga, bolesne połykanie, bóle w klatce piersiowej. Bóle te nasilają się po potrawach tłustych, smażonych, kawie, alkoholu, ostrych przyprawach, a także po schyleniu tułowia lub położeniu się.

Jak pomóc?

Można polecić dostępne w aptece bez recepty: rozkurczową drotawerynę, ranitydynę zmniejszającą wydzielanie kwasu solnego w żołądku oraz leki alkalizujące.

Na co zwrócić uwagę?

Przedłużające się bóle wymagają zgłoszenia się do lekarza w celu dokładniejszej diagnostyki i leczenia.

Dyskomfort w nadbrzuszu

Często związany jest z tzw. dyspepsją, czyli niestrawnością, której towarzyszy puste odbijanie, wzdęcia brzucha i uczucie pełności po jedzeniu. Pacjent z niestrawnością ogólnie czuje się dobrze, nie chudnie, nie ma niedokrwistości i zaburzeń w rytmie oddawania stolca.

Jak pomóc?

Przy dyspepsji skuteczne są leki alkalizujące oraz blokery receptora histaminowego H2, np. ranitydyna (dostępne bez recepty). Uczucie wzdęcia i pełności dobrze znosi simetikon. Niektórym pacjentom pomagają także leki ziołowe.

Są to dziurawiec lub mięta skojarzone z łagodnymi preparatami uspokajającymi, np. melisą. Można również polecać siemię lniane, które zaparzone najlepiej zażywać przed snem. Stosując zioła, trzeba pamiętać, że mięta jest przeciwwskazana przy zgadze, ponieważ może ją jeszcze bardziej nasilać. Niezależnie od farmakoterapii, korzystnie działa modyfikacja diety, która obejmuje zmniejszenie objętości spożywanych posiłków przy zwiększeniu ich częstości w ciągu dnia. U niektórych pacjentów dobry efekt daje ograniczenie ilości tłuszczu w diecie. Poza tym warto unikać używek oraz potraw, o których pacjent wie, że mu „szkodzą”, np. kawy, napojów gazowanych, alkoholu.

Na co zwrócić uwagę?

Jeśli ww. objawom towarzyszy brak łaknienia, osłabienie, wymioty, objawy krwawienia z przewodu pokarmowego (wymioty krwią lub treścią przypominającą fusy od kawy albo czarne smoliste stolce), niedokrwistość czy stopniowy ubytek masy ciała, świadczyć to może o rozwijającym się raku żołądka. Są to tzw. objawy alarmowe i wymagają pilnej konsultacji lekarza oraz dokładnej diagnostyki – przede wszystkim gastrofiberoskopowej – od której uzależnione jest dalsze leczenie.

Ostre, kurczowe bóle brzucha z wymiotami i biegunką

Mogą świadczyć o zatruciu pokarmowym, zwłaszcza gdy towarzyszy im gorączka. Często sam chory potrafi określić, jaka potrawa spowodowała zatrucie.

Jak pomóc?

Podstawowym zaleceniem przy zatruciu pokarmowym zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci jest doustne nawadnianie w celu uzupełnienia wody i elektrolitów traconych z wymiotami i biegunką. 

Na co zwrócić uwagę?

Dla niemowląt i małych dzieci zatrucie pokarmowe jest szczególnie niebezpieczne, ponieważ może w ciągu kilku-kilkunastu godzin spowodować  odwodnienie. Jeśli w ciągu kilku-kilkunastu godzin doustnego nawadniania stan dziecka nie ulega poprawie, dziecko staje się apatyczne, ma przyśpieszony oddech, zapadnięte oczy i ciemiączko, suchy język i błony śluzowe jamy ustnej, ślina jest gęsta i nieelastyczna, a skóra na brzuchu marszczy się w fałdy, to jest dla dziecka stan zagrożenia życia i konieczne jest szybkie leczenie szpitalne.

U dorosłych o odwodnieniu świadczą m.in.: przyspieszenie tętna, spadek ciśnienia, osłabienie, suchość błon śluzowych i języka, zatrzymanie moczu, tworzenie długo utrzymujących się fałdów na skórze brzucha. W takim stanie chory wymaga szybkiej hospitalizacji.

Czkawka

Czkawka polega na rytmicznych, powtarzających się skurczach przepony. Skurcze te są niezależne od naszej woli, a ich przyczyną jest podrażnienie nerwu przeponowego. Ponieważ przepona jest głównym mięśniem oddechowym, przedłużająca się czkawka może utrudniać oddychanie. U osób zdrowych nie można ustalić przyczyny tej dolegliwości. Zaobserwowano, że może pojawić się po przejedzeniu, nadużyciu alkoholu lub wypiciu napojów gazowanych. Czasem pojawia się przy przemęczeniu lub po długotrwałym śmiechu. W tych przypadkach najczęściej czkawka szybko przemija.

Jak pomóc?

Dość często czkawka ustępuje samoistnie. Jeśli tak się nie dzieje, można poradzić pacjentowi zatrzymanie powietrza w płucach lub żucie suchej kromki chleba. Jednak najskuteczniejsze jest podrażnienie nerwów krtani i przepony poprzez szybkie wypicie na głębokim wdechu zimnej wody lub przestraszenie.

Na co zwrócić uwagę?

Zdarza się, że czkawka towarzyszy różnym schorzeniom narządów klatki piersiowej lub jamy brzusznej, np. w ostrych stanach zapalnych, nowotworach lub po zabiegach operacyjnych w obrębie klatki piersiowej czy jamy brzusznej. Może pojawić się również u chorych z guzem lub zapaleniem mózgu, z wylewem krwi do mózgu lub w zatruciach. Najczęściej wtedy jest uporczywa, nęka chorego również w nocy i może doprowadzić do wyczerpania fizycznego i psychicznego. Leczenie czkawki towarzyszącej stanom chorobowym jest trudne i wymaga współpracy z lekarzem.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Zioła na trawienie – jakie wybierać?

    Kto z nas podczas jedzenia skupia się całkowicie na posiłku i dokładnym przeżuwaniu każdego kęsa? No właśnie. Niestety, zajmują nas raczej smartfony czy rozmowy przy stole. A to prosta droga do niestrawności. Na szczęście są sposoby, żeby sobie pomóc – do akcji wkraczają zioła na trawienie.

  • Zioła na żołądek — naturalne napary, za które Twój żołądek będzie Ci wdzięczny!

    Ból żołądka występuje niezwykle często, a jego powodem bywają różne schorzenia. Jeśli boli regularnie i mocno, niezbędna jest wizyta u lekarza oraz diagnoza problemu, ponieważ mogą to być wrzody, refluks czy zapalenie. Zazwyczaj dolegliwości żołądkowe związane są z niewłaściwą, zbyt kaloryczną dietą lub stresem — w obu przypadkach przydają się zioła, które łagodzą ich objawy, a także działają prewencyjnie.

  • Rośliny stosowane w stanach zapalnych przewodu pokarmowego

    Najważniejszymi zadaniami układu pokarmowego człowieka są pobieranie pożywienia i wody, trawienie, a także przyswajanie składników odżywczych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Do zaabsorbowania większości pożywienia (białka, tłuszcze oraz węglowodany) konieczne jest trawienie. Za pomocą soków wydzielanych przez różne gruczoły zachodzi proces rozkładu do substancji prostszych, podlegających wchłanianiu. Niestrawione, zbędne resztki zostają usunięte (defekacja).

  • Dieta przy wymiotach – co można jeść i pić?

    Wymioty często pojawiają się przy zatruciu pokarmowym czy tzw. jelitówce. Na czas wymiotów warto wprowadzić odpowiednią dietę, aby odciążyć zmęczony żołądek i przyśpieszyć powrót do zdrowia. Okazuje się, że niektóre produkty pomogą złagodzić nudności i wymioty, a właściwa podaż płynów zapobiegnie odwodnieniu organizmu. Sprawdź, co podawać do jedzenia oraz w jaki sposób przyrządzać posiłki dla osób po wymiotach.

  • Dieta przy wzdęciach – co warto jeść, aby zmniejszyć wydzielanie gazów w jelitach?

    Spożywanie ciężkostrawnych produktów, jedzenie w pośpiechu, a także nietolerancje pokarmowe przyczyniają się do nadmiernej produkcji gazów w jelitach. Co jeść, by nie mieć wzdęć? Dowiedz się, w jaki sposób zmodyfikować menu, by ograniczyć produkcję gazów jelitowych. 

  • Odbijanie po jedzeniu – przyczyny i leczenie częstego odbijania po posiłku

    Odbijanie jest naturalnym odruchem fizjologicznym, które zwykle nie stanowi powodu do niepokoju. Polega na wydaleniu przez usta powietrza znajdującego się w żołądku. Natomiast nadmierne odbijanie może być oznaką np. choroby refluksowej czy nietolerancji pokarmowej. 

  • Leki przeciwwymiotne. Skąd biorą się nudności?

    Wymioty mogą wystąpić zarówno u dzieci, jak i dorosłych na skutek m.in. infekcji przewodu pokarmowego, zatrucia, choroby lokomoacyjnej, a także jako działanie uboczne leczenia niektórymi lekami. W każdym przypadku wymioty są nieprzyjemnym objawem, który dodatkowo szybko może osłabić i doprowadzić do odwodnienia organizmu. Jaki mechanizm odpowiada za wymioty i jak je leczyć? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl