Leki przeciwwymiotne. Skąd biorą się nudności?
Joanna Naczyńska

Leki przeciwwymiotne. Skąd biorą się nudności?

Wymioty mogą wystąpić zarówno u dzieci, jak i dorosłych na skutek m.in. infekcji przewodu pokarmowego, zatrucia, choroby lokomoacyjnej, a także jako działanie uboczne leczenia niektórymi lekami. W każdym przypadku wymioty są nieprzyjemnym objawem, który dodatkowo szybko może osłabić i doprowadzić do odwodnienia organizmu. Jaki mechanizm odpowiada za wymioty i jak je leczyć? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Wymioty są nagłym wyrzutem treści pokarmowej z żołądka, czemu najczęściej towarzyszą nudności. Nie są jednostką chorobową, a objawem. Każdorazowo budzą niepokój, dlatego pacjent powinien skorzystać z porady lekarza, np. gastrologa, który ustali przyczynę i w razie potrzeby zdecyduje o leczeniu nawadniającym lub zastosowaniu leków przeciwwymiotnych.

Wymioty – przyczyny

Leki przeciwwymiotne należą do grupy leków stosowanych w zapobieganiu nudnościom i wymiotom występującym na skutek podania innych leków lub w przebiegu choroby lokomocyjnej. Wymioty najczęściej występują w trakcie chemioterapii i radioterapii, które są stosowane w leczeniu onkologicznym, ponadto na skutek podania leku określanego jako toksyczny, antybiotyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne, tabletki antykoncepcyjne lub tabletki na cukrzycę. Mogą także wystąpić podczas podróży środkami transportu, na skutek niespójnych informacji o położeniu ciała, odbieranych przez błędnik i przekazywanych do mózgu, czyli podczas choroby lokomocyjnej. Kolejnymi powodami wymiotów są m.in. zatrucie pokarmowe, któremu często towarzyszy biegunka, nazwane grypą jelitową, potocznie jelitówką. Wymioty wywołują również przypadłości/urazy, takie jak wstrząs mózgu, migrena, sepsa, zapalenie trzustki, błony śluzowej żołądka i dwunastnicy lub woreczka żółciowego. Wymioty towarzyszą także zaburzeniom odżywiania, takim jak bulimia i anoreksja.

Leki przeciwwymiotne wpływają na odpowiednie receptory w układzie nerwowym (dokładnie w rdzeniu kręgowym przedłużonym) lub ośrodki w mózgu, wskutek czego hamowany jest odruch wymiotny. Leki te są skuteczne i ułatwiają prowadzenie terapii czy odbycie długiej podróży.

Jakie są najczęściej stosowane leki przeciwwymiotne?

Dimenhydramina jest substancją czynną leków łagodzących objawy choroby lokomocyjnej. Tabletki z dimenhydraminą w dawce 50 mg można nabyć bez recepty w aptekach i bezpiecznie stosować u dzieci w wieku od 6. lat. Lek działa do 8. godzin i zazwyczaj niweluje nudności wynikające z jazdy autokarem, samochodem czy innym środkiem lokomocji. Działaniem niepożądanym zażycia tego leku jest uczucie senności i znużenia.

Ondansetron zaliczany jest do grupy leków zwanych antagonistami receptorów serotoninowych 5-HT3. Receptory te zlokalizowane są w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym. Mogą być pobudzane przez leki tzw. cytotoksyczne lub promieniowanie jonizujące (chemiotrapia, radioterapia). Po takim pobudzeniu receptorów, serotonina wydzielona zostaje w przewodzie pokarmowym i zapoczątkowuje odruch wymiotny. Ondansetron jest lekiem, który blokuje powstanie tego odruchu i działa przeciwwymiotnie. Ta grupa leków może być przepisana przez lekarza w celu zapobiegania i leczenia nudności oraz wymiotów wywołanych chemioterapią i radioterapią nowotworów, a także wymiotów występujących w okresie pooperacyjnym.

Tietylperazyna jest lekiem przeciwwymiotnym, który wpływa na ośrodek wymiotny w rdzeniu przedłużonym oraz na tzw. strefę chemoreceptorową w mózgu. Lek blokuje sygnały docierające do tych struktur i zapobiega wystąpieniu wymiotów. Jest stosowany w postaci tabletek lub czopków. Nie należy stosować leków zawierających tietylperazynę u dzieci. Podkreślić ponadto należy, że lek obniża zdolność koncentracji. Należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługi urządzeń, gdyż lek może opóźniać reakcję pacjenta.

Metoclopramid należy do leków działających na przewód pokarmowy. Poprzez wpływ na receptory oraz regulacje napięcia mięśni przewodu pokarmowego działa przeciwwymiotnie, hamuje nudności, reguluje pracę przewodu pokarmowego. Dzięki tym właściwościom może być stosowany w zapobieganiu opóźnionym nudnościom i wymiotom związanym z radioterapią. Metoclopramid dobrze sprawdza się również w leczeniu wymiotów i nudności związanych z ostrym napadem migreny. Stosowanie leku powinno przebiegać ściśle według zaleceń lekarza, a kuracja powinna trwać nie dłużej niż 5. dni, gdyż lek może powodować szereg działań niepożądanych.

Warto również dodać, że leczenie wymiotów powinno zawsze być skonsultowane z lekarzem, aby ustalić ich przyczynę i ewentualnie wdrożyć leki przeciwwymiotne. Zawsze należy zadbać o dobre nawodnienie organizmu, które często może być trudne przy nasilonych objawach i wymagać nawodnienia w warunkach szpitalnych. W warunkach domowych dobrze jest sięgać po nawodnienie w postaci elektrolitów dostępnych np. w aptekach. Szczególną czujność trzeba zachować w przypadku dzieci, u których wystąpienie wymiotów może bardzo szybko doprowadzić do odwodnienia.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak poprawnie suplementować witaminę D?

    Witamina D3 odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu, a jej prawidłowy poziom jest niezbędny dla zachowania zdrowia. Witamina D3 jest przede wszystkim znana z regulowania poziomu wapnia i fosforu, co warunkuje zachowanie zdrowych kości oraz zapobiega osteoporozie i krzywicy. Jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, krążenia i zachowania zdrowia psychicznego. Może być również pomocna w terapiach chorób skórnych. Pomimo że witamina D może być wytwarzana naturalnie w organizmie ludzkim poprzez syntezę skórną, często okazuje się to niewystarczające – wówczas należy rozpocząć jej suplementację.

  • Tabletki antykoncepcyjne jedno- i dwuskładnikowe – które wybrać? Jaka jest różnica?

    Tabletki antykoncepcyjne to jedna z najpopularniejszych metod zapobiegania ciąży. Występują głównie w dwóch rodzajach: tabletki jednoskładnikowe, które zawierają wyłącznie progestagen, oraz tabletki dwuskładnikowe – mają w składzie estrogen i progesteron. Które są skuteczniejsze? Jakie mają zalety i wady?

  • Omega-3 – właściwości, źródła, zapotrzebowanie na kwasy tłuszczowe omega-3

    Kwasy tłuszczowe omega-3 zaliczane są do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Nie są wytwarzane w organizmie, dlatego muszą być dostarczane wraz z dietą. Do najważniejszych kwasów omega-3 zalicza się: EPA, DHA i ALA. Kwasy omega-3 zwykle są stosowane w celu prewencji chorób sercowo-naczyniowych.

  • Jaka jest rola żywienia medycznego w chorobie nowotworowej?

    Optymalnie zbilansowana dieta u osób z chorobą nowotworową zmniejsza ryzyko rozwoju niedożywienia, co z kolei może ograniczać dolegliwości związane z chemio- i radioterapią czy występowanie powikłań pooperacyjnych. Wsparciem dla organizmu może być specjalne żywienie medyczne. Czym jest ten rodzaj żywności? Jakie ma zalety? Kiedy zacząć je stosować?

  • Nowe wytyczne w sprawie przyjmowania witaminy B6. Jak teraz ją dawkować?

    Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności wydał opinię naukową dotyczącą nowego schematu dawkowania witaminy B6. Badania EFSA wpłynęły na decyzję Zespołu ds. Suplementów Diety, o czym poinformował Główny Inspektorat Sanitarny. Jaka jest obecnie dopuszczalna maksymalna dawka witaminy B6, która może znaleźć się w suplementach diety?

  • Probiotyki i prebiotyki – kiedy je stosować? Czy trzeba to robić cały czas?

    Zgodnie z definicją Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa oraz Światowej Organizacji Zdrowia probiotyki są żywymi mikroorganizmami, które przyjmowane w zalecanej i właściwej dawce przynoszą pozytywne rezultaty dla zdrowia gospodarza. Stosowanie probiotyków jest uznawane za bezpieczne i dobrze tolerowane.

  • Łupież w ciąży – przyczyny. Jak sobie radzić? Czym myć głowę?

    W okresie ciąży następuje szereg zmian w organizmie kobiety, np. zmiany hormonalne czy stres, które mogą prowadzić do pojawienia się łupieżu. Wówczas można rozpocząć samodzielną terapię poprzez stosowanie delikatnych dermokosmetyków o działaniu przeciwłupieżowym lub naturalnych metod, które mogą okazać się skuteczne i wystarczające. Jednak niekiedy pomimo stosowanych preparatów i kuracji przeciwłupieżowych problem nie znika. Należy wtedy skonsultować się z dermatologiem, znaleźć przyczynę choroby i dobrać właściwe leczenie.

  • Arginina – działanie, właściwości i efekty stosowania

    Arginina to aminokwas endogenny, którego najważniejszą rolą jest udział w syntezie tlenku azotu. Ma właściwości rozszerzające naczynia krwionośne i usprawniające przepływ krwi. Z tego względu korzystnie wpływa na funkcjonowanie serca i układu krążenia. Chętnie sięgają po nią również sportowcy oraz pacjenci z zaburzeniami erekcji. W jakich pokarmach znajduje się arginina? Kto powinien rozważyć jej suplementację i z jakimi potencjalnymi skutkami ubocznymi wiąże się przyjmowanie argininy?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.