Leki przeciwwymiotne. Skąd biorą się nudności?
Joanna Naczyńska

Leki przeciwwymiotne. Skąd biorą się nudności?

Wymioty mogą wystąpić zarówno u dzieci, jak i dorosłych na skutek m.in. infekcji przewodu pokarmowego, zatrucia, choroby lokomoacyjnej, a także jako działanie uboczne leczenia niektórymi lekami. W każdym przypadku wymioty są nieprzyjemnym objawem, który dodatkowo szybko może osłabić i doprowadzić do odwodnienia organizmu. Jaki mechanizm odpowiada za wymioty i jak je leczyć? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Wymioty są nagłym wyrzutem treści pokarmowej z żołądka, czemu najczęściej towarzyszą nudności. Nie są jednostką chorobową, a objawem. Każdorazowo budzą niepokój, dlatego pacjent powinien skorzystać z porady lekarza, np. gastrologa, który ustali przyczynę i w razie potrzeby zdecyduje o leczeniu nawadniającym lub zastosowaniu leków przeciwwymiotnych.

Wymioty – przyczyny

Leki przeciwwymiotne należą do grupy leków stosowanych w zapobieganiu nudnościom i wymiotom występującym na skutek podania innych leków lub w przebiegu choroby lokomocyjnej. Wymioty najczęściej występują w trakcie chemioterapii i radioterapii, które są stosowane w leczeniu onkologicznym, ponadto na skutek podania leku określanego jako toksyczny, antybiotyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne, tabletki antykoncepcyjne lub tabletki na cukrzycę. Mogą także wystąpić podczas podróży środkami transportu, na skutek niespójnych informacji o położeniu ciała, odbieranych przez błędnik i przekazywanych do mózgu, czyli podczas choroby lokomocyjnej. Kolejnymi powodami wymiotów są m.in. zatrucie pokarmowe, któremu często towarzyszy biegunka, nazwane grypą jelitową, potocznie jelitówką. Wymioty wywołują również przypadłości/urazy, takie jak wstrząs mózgu, migrena, sepsa, zapalenie trzustki, błony śluzowej żołądka i dwunastnicy lub woreczka żółciowego. Wymioty towarzyszą także zaburzeniom odżywiania, takim jak bulimia i anoreksja.

Leki przeciwwymiotne wpływają na odpowiednie receptory w układzie nerwowym (dokładnie w rdzeniu kręgowym przedłużonym) lub ośrodki w mózgu, wskutek czego hamowany jest odruch wymiotny. Leki te są skuteczne i ułatwiają prowadzenie terapii czy odbycie długiej podróży.

Jakie są najczęściej stosowane leki przeciwwymiotne?

Dimenhydramina jest substancją czynną leków łagodzących objawy choroby lokomocyjnej. Tabletki z dimenhydraminą w dawce 50 mg można nabyć bez recepty w aptekach i bezpiecznie stosować u dzieci w wieku od 6. lat. Lek działa do 8. godzin i zazwyczaj niweluje nudności wynikające z jazdy autokarem, samochodem czy innym środkiem lokomocji. Działaniem niepożądanym zażycia tego leku jest uczucie senności i znużenia.

Ondansetron zaliczany jest do grupy leków zwanych antagonistami receptorów serotoninowych 5-HT3. Receptory te zlokalizowane są w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym. Mogą być pobudzane przez leki tzw. cytotoksyczne lub promieniowanie jonizujące (chemiotrapia, radioterapia). Po takim pobudzeniu receptorów, serotonina wydzielona zostaje w przewodzie pokarmowym i zapoczątkowuje odruch wymiotny. Ondansetron jest lekiem, który blokuje powstanie tego odruchu i działa przeciwwymiotnie. Ta grupa leków może być przepisana przez lekarza w celu zapobiegania i leczenia nudności oraz wymiotów wywołanych chemioterapią i radioterapią nowotworów, a także wymiotów występujących w okresie pooperacyjnym.

Tietylperazyna jest lekiem przeciwwymiotnym, który wpływa na ośrodek wymiotny w rdzeniu przedłużonym oraz na tzw. strefę chemoreceptorową w mózgu. Lek blokuje sygnały docierające do tych struktur i zapobiega wystąpieniu wymiotów. Jest stosowany w postaci tabletek lub czopków. Nie należy stosować leków zawierających tietylperazynę u dzieci. Podkreślić ponadto należy, że lek obniża zdolność koncentracji. Należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługi urządzeń, gdyż lek może opóźniać reakcję pacjenta.

Metoclopramid należy do leków działających na przewód pokarmowy. Poprzez wpływ na receptory oraz regulacje napięcia mięśni przewodu pokarmowego działa przeciwwymiotnie, hamuje nudności, reguluje pracę przewodu pokarmowego. Dzięki tym właściwościom może być stosowany w zapobieganiu opóźnionym nudnościom i wymiotom związanym z radioterapią. Metoclopramid dobrze sprawdza się również w leczeniu wymiotów i nudności związanych z ostrym napadem migreny. Stosowanie leku powinno przebiegać ściśle według zaleceń lekarza, a kuracja powinna trwać nie dłużej niż 5. dni, gdyż lek może powodować szereg działań niepożądanych.

Warto również dodać, że leczenie wymiotów powinno zawsze być skonsultowane z lekarzem, aby ustalić ich przyczynę i ewentualnie wdrożyć leki przeciwwymiotne. Zawsze należy zadbać o dobre nawodnienie organizmu, które często może być trudne przy nasilonych objawach i wymagać nawodnienia w warunkach szpitalnych. W warunkach domowych dobrze jest sięgać po nawodnienie w postaci elektrolitów dostępnych np. w aptekach. Szczególną czujność trzeba zachować w przypadku dzieci, u których wystąpienie wymiotów może bardzo szybko doprowadzić do odwodnienia.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Ospa wietrzna u dorosłych i dzieci – objawy ospy wietrznej, przebieg choroby, powikłania, szczepionka

    Ospa wietrzna, nazywana potocznie wiatrówką, jest wysoce zakaźną chorobą o etiologii wirusowej. Wywoływana jest przez wirusa Varicella-zoster virus (VZV), który jest identyczny z wirusem półpaśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Jak rozpoznać chorobę, ile trwa, jak ją leczyć i jakie mogą być powikłania ospy?

  • Rwa kulszowa (ischialgia). Przyczyny, objawy i leczenie.

    Rwa kulszowa jest schorzeniem zaliczanym do tzw. „zespołów korzeniowych”, jej przyczyną jest podrażnienie lub uszkodzenie korzeni nerwów rdzeniowych lub nerwu korzeniowego. Głównym objawem ischialgii jest ból dolnej części pleców promieniujący od okolicy lędźwiowo–krzyżowej do pośladka, a także dalej wzdłuż kończyny dolnej, sięgając nawet do stopy. Leczenie  obejmuje łagodzenie objawów bólowych przy pomocy metod farmakologicznych oraz zabiegów fizjoterapeutycznych. 

  • Marihuana medyczna – na czym polega leczenie konopiami?

    U schyłku okresu PRL, w 1985 roku, wprowadzono przepisy karne, które zakazały używania w Polsce marihuany. Kontrowersje wywoływał pogląd, że wykorzystanie tej substancji do celów medycznych stało się również niedostępne, a wręcz karalne. Dopiero po 32 latach (w 2017 roku) stworzono przepisy, które formalnie zezwoliły na legalne wprowadzanie marihuany do obrotu jako surowca farmaceutycznego, a także na zastosowanie jej w leczeniu i łagodzeniu objawów towarzyszących określonym chorobom. Co warto wiedzieć o marihuanie medycznej?

  • Owsiki – przyczyny, objawy i leczenie owsicy u dorosłych i dzieci

    Owsica to choroba pasożytnicza, która może dotyczyć osób w każdym wieku. Dotyka głównie dzieci w wieku przedszkolnym, żlobkowym i szkolnym, natomiast wśród dorosłych największe ryzyko zachorowania występuje u osób przebywających i pracujących w domach opieki lub zakładach karnych oraz opiekujących się dziećmi. Leczenie polega na przyjmowaniu leków przeciwpasożytniczych oraz przestrzeganiu zasad higieny osobistej. 

  • Silikony w kosmetykach – czy są bezpieczne?

    Silikony to składniki zaliczające się do tych niesłusznie uznawanych za niebezpieczne. Przybliżamy fakty i obalamy mity z nimi związane. Podpowiadamy: jakie właściwości mają silikony? W których kosmetykach znajdziemy silikony? Czy są bezpieczne? Dla kogo kosmetyki z silikonami są wskazane, a kto powinien od nich stronić?

  • Kolagen w proszku – czym jest i jak stosować?

    Kolagen w proszku jest jedną z postaci suplementów diety zawierających hydrolizowany kolagen. Peptydy kolagenowe naturalnie występują w organizmie człowieka – w skórze, kościach, ścięgnach i tkankach łącznych. Kolagen pozyskiwany jest najczęściej ze źródeł zwierzęcych: skóry, kości, tkanek krów, świń, ryb. W procesie hydrolizy kolagen jest rozkładany do mniejszych peptydów, które są łatwiej wchłaniane i przyswajane przez organizm. Kolagen w proszku stanowi suplement diety rekomendowany zazwyczaj w celu poprawy stanu skóry, włosów, paznokci, stawów i kości.

  • Nadmiar antyoksydantów wywołuje raka?

    Nowe badanie wykazało, że przeciwutleniacze, takie jak witaminy C i E, aktywują mechanizm stymulujący wzrost nowych naczyń krwionośnych w guzach nowotworowych, pomagając im rosnąć i dawać przerzuty. Naukowcy twierdzą, że ich odkrycia podkreślają potencjalne ryzyko przyjmowania suplementów przeciwutleniających wtedy, gdy nie są one potrzebne.

  • Jeden zastrzyk zamiast chemioterapii – nowa metoda leczenia raka

    Pierwszymi pacjentami na świecie, którzy skorzystają z terapii onkologicznej w formie zastrzyku, będą Anglicy. Jest to alternatywa dla klasycznego wlewu wykorzystywanego w leczeniu nowotworów. Na czym polega ten rodzaj leczenia? Czy pacjenci w Polsce także będą mogli uczestniczyć w takiej terapii?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij