Leki przeciwwymiotne. Skąd biorą się nudności?
Joanna Naczyńska

Leki przeciwwymiotne. Skąd biorą się nudności?

Wymioty mogą wystąpić zarówno u dzieci, jak i dorosłych na skutek m.in. infekcji przewodu pokarmowego, zatrucia, choroby lokomoacyjnej, a także jako działanie uboczne leczenia niektórymi lekami. W każdym przypadku wymioty są nieprzyjemnym objawem, który dodatkowo szybko może osłabić i doprowadzić do odwodnienia organizmu. Jaki mechanizm odpowiada za wymioty i jak je leczyć? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Wymioty są nagłym wyrzutem treści pokarmowej z żołądka, czemu najczęściej towarzyszą nudności. Nie są jednostką chorobową, a objawem. Każdorazowo budzą niepokój, dlatego pacjent powinien skorzystać z porady lekarza, np. gastrologa, który ustali przyczynę i w razie potrzeby zdecyduje o leczeniu nawadniającym lub zastosowaniu leków przeciwwymiotnych.

Wymioty – przyczyny

Leki przeciwwymiotne należą do grupy leków stosowanych w zapobieganiu nudnościom i wymiotom występującym na skutek podania innych leków lub w przebiegu choroby lokomocyjnej. Wymioty najczęściej występują w trakcie chemioterapii i radioterapii, które są stosowane w leczeniu onkologicznym, ponadto na skutek podania leku określanego jako toksyczny, antybiotyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne, tabletki antykoncepcyjne lub tabletki na cukrzycę. Mogą także wystąpić podczas podróży środkami transportu, na skutek niespójnych informacji o położeniu ciała, odbieranych przez błędnik i przekazywanych do mózgu, czyli podczas choroby lokomocyjnej. Kolejnymi powodami wymiotów są m.in. zatrucie pokarmowe, któremu często towarzyszy biegunka, nazwane grypą jelitową, potocznie jelitówką. Wymioty wywołują również przypadłości/urazy, takie jak wstrząs mózgu, migrena, sepsa, zapalenie trzustki, błony śluzowej żołądka i dwunastnicy lub woreczka żółciowego. Wymioty towarzyszą także zaburzeniom odżywiania, takim jak bulimia i anoreksja.

Leki przeciwwymiotne wpływają na odpowiednie receptory w układzie nerwowym (dokładnie w rdzeniu kręgowym przedłużonym) lub ośrodki w mózgu, wskutek czego hamowany jest odruch wymiotny. Leki te są skuteczne i ułatwiają prowadzenie terapii czy odbycie długiej podróży.

Jakie są najczęściej stosowane leki przeciwwymiotne?

Dimenhydramina jest substancją czynną leków łagodzących objawy choroby lokomocyjnej. Tabletki z dimenhydraminą w dawce 50 mg można nabyć bez recepty w aptekach i bezpiecznie stosować u dzieci w wieku od 6. lat. Lek działa do 8. godzin i zazwyczaj niweluje nudności wynikające z jazdy autokarem, samochodem czy innym środkiem lokomocji. Działaniem niepożądanym zażycia tego leku jest uczucie senności i znużenia.

Ondansetron zaliczany jest do grupy leków zwanych antagonistami receptorów serotoninowych 5-HT3. Receptory te zlokalizowane są w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym. Mogą być pobudzane przez leki tzw. cytotoksyczne lub promieniowanie jonizujące (chemiotrapia, radioterapia). Po takim pobudzeniu receptorów, serotonina wydzielona zostaje w przewodzie pokarmowym i zapoczątkowuje odruch wymiotny. Ondansetron jest lekiem, który blokuje powstanie tego odruchu i działa przeciwwymiotnie. Ta grupa leków może być przepisana przez lekarza w celu zapobiegania i leczenia nudności oraz wymiotów wywołanych chemioterapią i radioterapią nowotworów, a także wymiotów występujących w okresie pooperacyjnym.

Tietylperazyna jest lekiem przeciwwymiotnym, który wpływa na ośrodek wymiotny w rdzeniu przedłużonym oraz na tzw. strefę chemoreceptorową w mózgu. Lek blokuje sygnały docierające do tych struktur i zapobiega wystąpieniu wymiotów. Jest stosowany w postaci tabletek lub czopków. Nie należy stosować leków zawierających tietylperazynę u dzieci. Podkreślić ponadto należy, że lek obniża zdolność koncentracji. Należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługi urządzeń, gdyż lek może opóźniać reakcję pacjenta.

Metoclopramid należy do leków działających na przewód pokarmowy. Poprzez wpływ na receptory oraz regulacje napięcia mięśni przewodu pokarmowego działa przeciwwymiotnie, hamuje nudności, reguluje pracę przewodu pokarmowego. Dzięki tym właściwościom może być stosowany w zapobieganiu opóźnionym nudnościom i wymiotom związanym z radioterapią. Metoclopramid dobrze sprawdza się również w leczeniu wymiotów i nudności związanych z ostrym napadem migreny. Stosowanie leku powinno przebiegać ściśle według zaleceń lekarza, a kuracja powinna trwać nie dłużej niż 5. dni, gdyż lek może powodować szereg działań niepożądanych.

Warto również dodać, że leczenie wymiotów powinno zawsze być skonsultowane z lekarzem, aby ustalić ich przyczynę i ewentualnie wdrożyć leki przeciwwymiotne. Zawsze należy zadbać o dobre nawodnienie organizmu, które często może być trudne przy nasilonych objawach i wymagać nawodnienia w warunkach szpitalnych. W warunkach domowych dobrze jest sięgać po nawodnienie w postaci elektrolitów dostępnych np. w aptekach. Szczególną czujność trzeba zachować w przypadku dzieci, u których wystąpienie wymiotów może bardzo szybko doprowadzić do odwodnienia.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak poprawnie suplementować witaminę D?

    Witamina D3 odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu, a jej prawidłowy poziom jest niezbędny dla zachowania zdrowia. Witamina D3 jest przede wszystkim znana z regulowania poziomu wapnia i fosforu, co warunkuje zachowanie zdrowych kości oraz zapobiega osteoporozie i krzywicy. Jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, krążenia i zachowania zdrowia psychicznego. Może być również pomocna w terapiach chorób skórnych. Pomimo że witamina D może być wytwarzana naturalnie w organizmie ludzkim poprzez syntezę skórną, często okazuje się to niewystarczające – wówczas należy rozpocząć jej suplementację.

  • Arginina – działanie, właściwości i efekty stosowania

    Arginina to aminokwas endogenny, którego najważniejszą rolą jest udział w syntezie tlenku azotu. Ma właściwości rozszerzające naczynia krwionośne i usprawniające przepływ krwi. Z tego względu korzystnie wpływa na funkcjonowanie serca i układu krążenia. Chętnie sięgają po nią również sportowcy oraz pacjenci z zaburzeniami erekcji. W jakich pokarmach znajduje się arginina? Kto powinien rozważyć jej suplementację i z jakimi potencjalnymi skutkami ubocznymi wiąże się przyjmowanie argininy?

  • Synbiotyki – kiedy je stosować? Czym się różnią od probiotyków i prebiotyków?

    Wielu ekspertów wskazuje, że stosowanie probiotyku i prebiotyku w postaci jednego produktu, czyli synbiotyku, przynosi większe korzyści niż stosowanie samego probiotyku. Synbiotyki regenerują florę jelitową oraz wzmacniają odporność, a także przynoszą dodatkowe korzyści dla organizmu, ponieważ wspomagają leczenie licznych chorób. Kiedy należy stosować synbiotyki? Jak dobrać odpowiednią dawkę?

  • Uprawnienia farmaceuty – recepty na szczepienia, dostęp do Internetowego Konta Pacjenta

    Od 14 lutego 2025 roku farmaceuci w Polsce mogą wystawiać recepty na refundowane szczepionki. Szczepienie musi odbyć się w aptece, w której została wystawiona recepta. Pacjent może również udostępnić farmaceucie lub aptece swoje IKP. Wprowadzone zmiany zapewnią szybszy i lepszy dostęp do refundowanych szczepień.

  • Do 250 zł miesięcznie na leki. Kto może otrzymać pomoc?

    Gminy i miasta w Polsce prowadzą tzw. programy osłonowe, dzięki którym można otrzymać do 250 zł miesięcznie na zakup leków. Mogą z nich korzystać wybrane grupy pacjentów. Kto może przystąpić do pomocy lekowej w 2025 roku?

  • Dlaczego magnez jest tak ważny dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania Twojego dziecka?

    Jak doskonale wszyscy wiemy, prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu dziecka zależy od wielu czynników. Kluczowe jest tutaj dostarczanie wraz z dietą, odpowiednich składników odżywczych, witamin i składników mineralnych. Na szczególną uwagę zasługuje magnez, którego rola i znaczenie dla organizmu dziecka jest zasadnicze i kluczowe. Dlaczego?  

  • Jak magnez może wspierać aktywne dzieci?

    Okres dzieciństwa i szkoły to czas wielu wyzwań dla aktywnego dziecka. Dziecku potrzeba wówczas energii, spokoju, skupienia oraz wsparcia, aby chętnie i aktywnie podejmowało różne wyzwania i dawało radę im sprostać. Aby pomóc dziecku w tym wszystkim, warto dostarczać mu odpowiednie składniki odżywcze, witaminy i minerały. I jednym z takich składników jest magnez, kluczowy pierwiastek dla rozwoju i funkcjonowania organizmu dziecka. A w czym dokładnie magnez pomaga i jak wspiera aktywne dzieci? 

  • Zaszczep się w aptece. Lista chorób zakaźnych, przeciw którym zaszczepi farmaceuta

    Od 2025 roku farmaceuci w aptekach mogą wykonywać szczepienia ochronne dla osób dorosłych (powyżej 18. roku życia) przeciwko wybranym chorobom. Program szczepień w aptekach obejmuje zarówno szczepienia bezpłatne dla określonych grup, jak i odpłatne w całości lub częściowo dla pozostałych pacjentów.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl