Leki przeciwwymiotne. Skąd biorą się nudności?

Wymioty mogą wystąpić zarówno u dzieci, jak i dorosłych na skutek m.in. infekcji przewodu pokarmowego, zatrucia, choroby lokomoacyjnej, a także jako działanie uboczne leczenia niektórymi lekami. W każdym przypadku wymioty są nieprzyjemnym objawem, który dodatkowo szybko może osłabić i doprowadzić do odwodnienia organizmu. Jaki mechanizm odpowiada za wymioty i jak je leczyć? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Wymioty są nagłym wyrzutem treści pokarmowej z żołądka, czemu najczęściej towarzyszą nudności. Nie są jednostką chorobową, a objawem. Każdorazowo budzą niepokój, dlatego pacjent powinien skorzystać z porady lekarza, np. gastrologa, który ustali przyczynę i w razie potrzeby zdecyduje o leczeniu nawadniającym lub zastosowaniu leków przeciwwymiotnych.

Wymioty – przyczyny

Leki przeciwwymiotne należą do grupy leków stosowanych w zapobieganiu nudnościom i wymiotom występującym na skutek podania innych leków lub w przebiegu choroby lokomocyjnej. Wymioty najczęściej występują w trakcie chemioterapii i radioterapii, które są stosowane w leczeniu onkologicznym, ponadto na skutek podania leku określanego jako toksyczny, antybiotyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne, tabletki antykoncepcyjne lub tabletki na cukrzycę. Mogą także wystąpić podczas podróży środkami transportu, na skutek niespójnych informacji o położeniu ciała, odbieranych przez błędnik i przekazywanych do mózgu, czyli podczas choroby lokomocyjnej. Kolejnymi powodami wymiotów są m.in. zatrucie pokarmowe, któremu często towarzyszy biegunka, nazwane grypą jelitową, potocznie jelitówką. Wymioty wywołują również przypadłości/urazy, takie jak wstrząs mózgu, migrena, sepsa, zapalenie trzustki, błony śluzowej żołądka i dwunastnicy lub woreczka żółciowego. Wymioty towarzyszą także zaburzeniom odżywiania, takim jak bulimia i anoreksja.

Jakie są najczęściej stosowane leki przeciwwymiotne?

Dimenhydramina jest substancją czynną leków łagodzących objawy choroby lokomocyjnej. Tabletki z dimenhydraminą w dawce 50 mg można nabyć bez recepty w aptekach i bezpiecznie stosować u dzieci w wieku od 6. lat. Lek działa do 8. godzin i zazwyczaj niweluje nudności wynikające z jazdy autokarem, samochodem czy innym środkiem lokomocji. Działaniem niepożądanym zażycia tego leku jest uczucie senności i znużenia.

	TABLETKI NA CHOROBĘ LOKOMOCYJNĄ
	LEKI PRZECIWWYMIOTNE DLA DZIECI

Ondansetron zaliczany jest do grupy leków zwanych antagonistami receptorów serotoninowych 5-HT3. Receptory te zlokalizowane są w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym. Mogą być pobudzane przez leki tzw. cytotoksyczne lub promieniowanie jonizujące (chemiotrapia, radioterapia). Po takim pobudzeniu receptorów, serotonina wydzielona zostaje w przewodzie pokarmowym i zapoczątkowuje odruch wymiotny. Ondansetron jest lekiem, który blokuje powstanie tego odruchu i działa przeciwwymiotnie. Ta grupa leków może być przepisana przez lekarza w celu zapobiegania i leczenia nudności oraz wymiotów wywołanych chemioterapią i radioterapią nowotworów, a także wymiotów występujących w okresie pooperacyjnym.

Tietylperazyna jest lekiem przeciwwymiotnym, który wpływa na ośrodek wymiotny w rdzeniu przedłużonym oraz na tzw. strefę chemoreceptorową w mózgu. Lek blokuje sygnały docierające do tych struktur i zapobiega wystąpieniu wymiotów. Jest stosowany w postaci tabletek lub czopków. Nie należy stosować leków zawierających tietylperazynę u dzieci. Podkreślić ponadto należy, że lek obniża zdolność koncentracji. Należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługi urządzeń, gdyż lek może opóźniać reakcję pacjenta.

Metoclopramid należy do leków działających na przewód pokarmowy. Poprzez wpływ na receptory oraz regulacje napięcia mięśni przewodu pokarmowego działa przeciwwymiotnie, hamuje nudności, reguluje pracę przewodu pokarmowego. Dzięki tym właściwościom może być stosowany w zapobieganiu opóźnionym nudnościom i wymiotom związanym z radioterapią. Metoclopramid dobrze sprawdza się również w leczeniu wymiotów i nudności związanych z ostrym napadem migreny. Stosowanie leku powinno przebiegać ściśle według zaleceń lekarza, a kuracja powinna trwać nie dłużej niż 5. dni, gdyż lek może powodować szereg działań niepożądanych.