Jelitówka u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie grypy żołądkowej u dziecka
Katarzyna Gmachowska

Jelitówka u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie grypy żołądkowej u dziecka

Jelitówka u dzieci to potoczna nazwa ostrego nieżytu żołądkowo-jelitowego objawiającego się biegunką, wymiotami oraz bólami brzucha. Dziecko cierpiące na grypę jelitową musi uzupełniać elektrolity, aby zapobiec groźnemu odwodnieniu organizmu. W jaki sposób leczyć jelitówkę u dziecka?  

Grypa żołądkowa (jelitówka), fachowo nazywana ostrym nieżytem żołądkowo-jelitowym, występuje zarówno u dzieci jak i dorosłych, głównie w sezonie jesienno-zimowym. Najczęściej wywołana jest przez wirusy takie jak rotawirusy, norowirusy lub adenowirusy. Do typowych objawów infekcji jelitowej należą biegunka, wymioty i bóle brzucha. Podstawą leczenia jest intensywne nawadnianie doustne chorego, aby zapobiec odwodnieniu dziecka. 

Jelitówka u dziecka – jakie są jej przyczyny?

Określenie grypa żołądkowa jest mylące, gdyż objawy z przewodu pokarmowego nie są wywoływane przez wirusa grypy, a przez wirusy z rodzaju rotawirusów, adenowirusów lub norowirusów. Ostrą biegunkę i wymioty mogą wywoływać również bakterie takie jak Salmonella, Clostridium difficile, Campylobacter, a także pasożyty lub grzyby. Najczęstszą przyczyną ostrego nieżytu żołądkowo-jelitowego u dzieci powodują rotawirusy, natomiast u dorosłych przeważają zakażenia norowirusami. Przywołane patogeny po wniknięciu do przewodu pokarmowego powodują uszkodzenie błony śluzowej jelit, zaburzenia wchłaniania substancji odżywczych oraz wody, co prowadzi do wymiotów i biegunki. 

Do zakażenia wyżej wymienionymi patogenami najczęściej dochodzi drogą kropelkową lub poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą lub przedmiotami, których wcześniej używał. Z tego powodu bardzo ważne jest regularne mycie i dezynfekowanie rąk.

Objawy grypy jelitowej u dziecka

Ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy u dziecka może dawać objawy o różnym stopniu nasilenia, począwszy od lekkiego dyskomfortu w jamie brzusznej, pojedynczych wymiotów lub luźnego stolca, aż do ciężkiej biegunki z wymiotami prowadzącej do odwodnienia organizmu i konieczności nawadniania dożylnego w warunkach szpitalnych. 

Symptomy grypy żołądkowej pojawiają się po 12–72 godzinach od kontaktu z osobą zakażoną. Początkowo zazwyczaj pojawiają się wymioty, do których po kilku godzinach dołącza biegunka. Objawy jelitowe w przebiegu zakażenia wirusami trwają średnio 2-3 dni, niekiedy nawet do 7 dni. 

Do najczęstszych objawów w przebiegu jelitówki u dziecka należą:
– biegunka – zazwyczaj obfita i wodnista,
– nudności i wymioty,
bóle brzucha,
– gorączka lub stan podgorączkowy, najczęściej w początkowej fazie infekcji. 

W przypadku zakażenia rotawirusem często występują także objawy infekcji górnych dróg oddechowych, które mogą poprzedzać biegunkę i wymioty u dziecka

Powiązane produkty

Grypa jelitowa u dziecka – czy może być niebezpieczna? 

Najczęstszym i zarazem najpoważniejszym powikłaniem intensywnej biegunki lub wymiotów jest odwodnienie dziecka. Jest ono spowodowane utratą elektrolitów takich jak sód, potas, chlor oraz glukozy z przewodu pokarmowego. Należy pamiętać, że niemowlęta i małe dzieci odwadniają się znaczenie szybciej niż osoby dorosłe z biegunką czy wymiotami. 

Do objawów, które powinny zaniepokoić rodzica, w przypadku dziecka wymiotującego lub mającego biegunkę, należą bardzo suche śluzówki jamy ustnej dziecka, apatia i znaczne osłabienie dziecka, przyspieszony oddech, zapadnięte ciemię w przypadku niemowląt, zmniejszona ilość lub brak moczu, płacz bez łez. Objawy te świadczą o ciężkim odwodnieniu dziecka i są wskazaniem do nawadniania dożylnego kroplówkami w szpitalu. 

Skutecznym sposobem profilaktyki przed zakażeniem rotawirusami, które są najczęstszą przyczyną ostrych nieżytów żołądkowo-jelitowych u dzieci, są szczepienia. Schemat szczepienia zawiera podanie dwóch dawek szczepionki u dzieci od 6 tygodnia życia, a przed ukończeniem 24 miesiąca życia. 

Jelitówka u dzieci – dieta 

W początkowej fazie intensywnych wymiotów i biegunki można zrezygnować z podawania pokarmów, ale konieczne jest stosowanie doustnych płynów nawadniających  (elektrolity dla dzieci), aby zapobiec odwodnieniu dziecka. W miarę ustępowania objawów można podawać dziecku pokarmy lekkostrawne, mające działanie lekko zapierające np. klei ryżowy czy marchwiankę. Według wytycznych nie ma przeciwwskazań do powrotu do diety, którą otrzymywało dziecko przed rozwinięciem objawów. 

Jeśli biegunka lub wymioty występują u dzieci karmionych piersią, należy kontynuować karmienie naturalne. Nie zaleca się zmiany sposobu karmienia. 

W przypadku wystąpienia wzdęć lub biegunki po podaniu dziecku po przebytej biegunce produktów mlecznych, istnieje podejrzenie przejściowej nietolerancji laktozy. Występuje ona na wskutek uszkodzenia błony śluzowej jelit w trakcie jelitówki i zahamowania produkcji enzymu laktazy. Zazwyczaj objawy nietolerancji laktozy ustępują po kilku tygodniach. 

Jak leczyć jelitówkę u dziecka? 

W przypadku ostrego nieżytu żołądkowo-jelitowego o etiologii wirusowej podstawą leczenia jest nawadnianie dziecka, aby zapobiec ciężkiemu odwodnieniu. Podawanie płynów należy zawsze rozpoczynać od podaży doustnej, a dopiero w przypadku jej niepowodzenia i stwierdzeniu objawów ciężkiego odwodnienia dziecka zalecane jest nawadnianie dożylne kroplówkami w warunkach szpitalnych. 

Najważniejsze zasady zapobiegania odwodnieniu dziecka w przebiegu grypy żołądkowej:
– najlepszym preparatem do podaży w trakcie wymiotów i biegunki są doustne płyny nawadniające (tzw. elektrolity), które zawierają glukozę i jony, które są tracone z organizmu, 
– poić dziecko często, ale małymi ilościami płynów, np. jedna łyżeczka co kilka minut,
– podawane płyny powinny być chłodne, gdyż ciepłe mogą pobudzać odruch wymiotny,
– jeśli dziecko kategorycznie odmawia przyjmowania elektrolitów można podawać rozcieńczony sok jabłkowy,
– nie zaleca się podawania napojów gazowanych i sztucznie barwionych np. coli, gdyż nie zapobiegają one dalszemu odwadnianiu się dziecka, a także nie skracają czasu trwania biegunki ani wymiotów.

W przypadku infekcyjnej biegunki u dziecka nie należy podawać leków przeciwbiegunkowych, gdyż opóźniają one usunięcie patogenów i ich toksyn z jelit i zwiększają ryzyko ciężkich powikłań w wyniku przedłużonego kontaktu organizmu z nimi.

Zastosowanie probiotyków (zwłaszcza zawierających Lactobacillus casei GG (LGG), Saccharomyces boulardii) u dziecka z biegunką może skrócić jej trwania i przyspieszyć powrót prawidłowej pracy jelit. 
  1. A. Rybak, Wymioty i ulewania, „Pediatria po Dyplomie”, nr 01 2012. 
  2. L. Bąk-Romaniszyn, Postępowanie diagnostyczne i lecznicze w ostrych biegunkach, „Pediatria po Dyplomie”, nr 01 2016.
  3. P. Sawiec, H. Szajewska, H. Szymański, Postępowanie w ostrej biegunce u dzieci, „Medycyna Praktyczna – Pediatria”,  nr 4 2014.
  4. J. Ryżko, W. Kawalec, R. Grenda, H. Ziółkowska, Biegunka ostra, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
  5. J. Kwiecień, Kryteria Rzymskie IV (2016) – aktualne wytyczne rozpoznawania i leczenia czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego u dzieci, „Standardy Medyczne Pediatria” nr 4 2016.  

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • ADHD u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie zespołu nadpobudliwości psychoruchowej

    ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) jest jednym z najczęstszych zaburzeń neurorozwojowych u dzieci. Do objawów pozwalających rozpoznać ADHD należą: nadpobudliwość, zaburzenia koncentracji oraz impulsywność. Nieleczone ADHD prowadzi do rozwoju problemów emocjonalnych, trudności w funkcjonowaniu społecznym, do obniżenia osiągnięć w nauce oraz do problemów w kontaktach z rówieśnikami. Jak rozpoznać to zaburzenie i jak pomóc dziecku z ADHD?

  • Standardowe mleko modyfikowane. Co znajduje się w mleku dla niemowląt?

    Kiedy dziecko jest zdrowe, nie ma alergii i większych problemów z trawieniem, można podawać mu tzw. standardowe mleko modyfikowane odpowiednie dla jego wieku. Takie preparaty mają na rynku status tzw. środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Ich skład jest regulowany prawem i ściśle nadzorowany. Dlaczego jednak takie mleko jest nazywane modyfikowanym i na czym te modyfikacje polegają? Jednym z głównych składników mleka modyfikowanego jest mleko krowie. Mleko krowie różni się od ludzkiego pod wieloma względami. Zawartość podstawowych składników odżywczych – tłuszczu, białka i węglowodanów – jest inna w każdym z nich.

  • Aspirator do nosa — jak używać ręcznego, a jak elektrycznego?

    U noworodków i niemowląt katar może stanowić znaczące zagrożenie, ponieważ dzieci do ok. 1 roku życia oddychają wyłącznie przez nos. Występująca u najmłodszych zalegająca wydzielina w nosku powstrzymuje oddychanie, jedzenie i picie. Dodatkowo nieusunięta wydzielina może prowadzić do powikłań w postaci stanów zapalnych w obrębie oka, ucha, oskrzeli lub płuc, co może stanowić zagrożenie dla zdrowia dziecka. Z pomocą przychodzą aspiratory do nosa, które można stosować u dzieci już od chwili narodzin. Są prostą, wygodną i bezpieczną metodą usuwania zalegającej wydzieliny u maluszka.

  • Wymioty u dziecka – przyczyny i skutki. Co robić, gdy dziecko wymiotuje?

    Ostatnio obserwujemy w Polsce gwałtowny wzrost liczby dzieci zgłaszających się do przychodni i szpitali z silnymi wymiotami. U dzieci wywoływane są one zwykle przez zakażenia wirusowe, bakteryjne, a także przez błędy dietetyczne. Co ma zrobić rodzic, gdy dziecko wymiotuje? Podpowiadamy.

  • Katar u dziecka – jak pomóc dziecku z katarem? Domowe sposoby na zatkany nos u dzieci

    Katar to częsta dolegliwość, która dotyka dzieci. Charakteryzuje się występowaniem wydzieliny w nosie oraz uczuciem niedrożności nosa. Do najczęstszych przyczyn nieżytu nosa u dzieci należą infekcje wirusowe oraz alergie. Przewlekły katar u dzieci może być objawem przerostu trzeciego migdałka lub chorób takich jak niedobory odporności czy mukowiscydoza. Podpowiadamy, co warto stosować na katar u dziecka.

  • Witamina D dla dzieci – dawkowanie, objawy i skutki niedoboru

    Witamina D jest hormonem steroidowym, który kontroluje wiele istotnych dla organizmu procesów. Dostarczenie jej (poprzez syntezę skórną oraz wraz z pożywieniem) jest szczególnie ważne w przypadku najmłodszych. Witamina D wpływa na układ kostny dzieci poprzez regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej, działa immunomodulująco, podnosząc odporność i obniżając poziom cytokin prozapalnych, ma również działanie antykancerogenne oraz neuro- i kardioprotekcyjne. Jaką dawkę witaminy D podawać dziecku? Witamina D dla dzieci w kroplach, kapsułkach twist-off, sprayu czy tabletkach?

  • Objawy, które powinny cię zaniepokoić. Nowotwory u dziecka

    Aż 60% rodziców nie wie, na jakie objawy powinni zwrócić uwagę, aby w porę wykryć potencjalne choroby nowotworowe u swoich dzieci. Z kolei aż 80% dzieci, u których zdiagnozowano chorobę nowotworową i w porę wdrożono leczenie, udaje się uratować. Na co zwrócić uwagę i co powinno zaniepokoić?

  • Jak podawać leki dziecku? Czopki, tabletki, inhalacje i syrop

    Podawanie leków dziecku w trakcie choroby to w wielu przypadkach nie lada wyzwanie. Warto jednak wiedzieć, w jaki sposób prowadzić domowe leczenie, aby było jak najskuteczniejsze. Jak podawać dziecku tabletki oraz co zrobić, aby inhalacja była jak najbardziej efektywna?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij