kobieta cierpi na mdłości
Olaf Bąk

Wymiotowanie żółcią – co może oznaczać?

Wymiotowanie żółcią nie jest schorzeniem samym w sobie, ale objawem ostrej lub przewlekłej choroby, najczęściej związanej z układem pokarmowym. Żółć w wymiotach powinna budzić niepokój, gdyż prawidłowo uchodząca powinna spływać od dwunastnicy w dół przewodu pokarmowego. Co zatem oznaczają wymioty żółcią? Czy wymiotowanie żółcią może się pojawić po alkoholu?

Żółć (łac. bilis) to płynna wydzielina produkowana w wątrobie i magazynowana w pęcherzyku żółciowym (oraz wydalana z niego). Stamtąd uchodzi do dwunastnicy, w której odpowiada za emulgację tłuszczów oraz utrzymanie odpowiedniego pH enzymów trzustkowych. Ostatecznie jest wchłaniana przez jelito kręte i transportowana układem wrotnym do wątroby, co powtarza się w jednym cyklu od 6 do 12 razy. Wbrew pozorom jest koloru zielonkawego, a nie żywo żółtego, jak powszechnie się uważa.

Wymiotowanie żółcią – co to znaczy?

Wymioty to proces polegający na gwałtownym wyrzuceniu zawartości żołądka (najczęściej treści pokarmowej i soku żołądkowego) przez przełyk, aż do jamy ustnej. Proces ten jest możliwy dzięki ośrodkowi wymiotnemu, znajdującemu się w rdzeniu kręgowym. Na skutek przesyłania impulsów przez nerwy (m.in. nerwy VIII oraz X) z pobudzonych receptorów mechanicznych – np. podrażnienia w gardle czy podrażnienia nosowego przez nieprzyjemne powonienie – owy ośrodek powoduje synchroniczny skurcz przepony i mięśni brzucha oraz klatki piersiowej. Nudności poprzedzają wymioty i towarzyszy im pobudzenie układu autonomicznego, co prowadzi do osłabienia, zawrotów głowy, bladości skóry i zimnych potów.

Jeśli w zawartości żołądka jest żółć, świadczy to, że musiała się ona tam przedostać z niżej położonej dwunastnicy, do której prawidłowo uchodzi.

Wymiotowanie żółcią jest możliwe w dwóch przypadkach:

  • gdy na skutek blokady lub niesprawności jelit żółć nie może spłynąć dalej,
  • gdy zostaje ona cofnięta na skutek intensywnych wymiotów lub osłabienia mięśni zwieraczy w obrębie przełyku i żołądka.  

Żółć w wymiotach jest nie tylko niepokojąca, ale może być również niebezpieczna, gdyż przewlekłe drażnienie żołądka przez żółć i kwas solny może prowadzić do metaplazji nabłonka, a to z czasem do jego neoplazji (nowotworzenia).

Wymiotowanie żółcią – przyczyny

Wymioty podbarwione żółcią u noworodków i niemowlaków sugerują wrodzoną wadę przewodu pokarmowego, która powoduje niedrożność (blokuje pasaż pokarmowy). Wśród wad można wyróżnić: zarośnięcie dwunastnicy lub jelita czczego, niedokonany zwrot jelit z ich skrętem, niedrożność smółkową lub czopy smółkowe oraz chorobę Hirschsprunga. W przypadku niemowląt i starszych dzieci najczęstszymi przyczynami wymiotów z żółcią będą: wgłobienie, nieżyt oraz refluks żołądkowo-przełykowy.

Do najważniejszych przyczyn wymiotów żółcią u dorosłych zaliczymy:

  • gwałtowne wymioty przy pustym żołądku,
  • zatkanie przewodu żółciowego wspólnego (np. przez kamień żółciowy),
  • niedrożność jelit,
  • zatrucie lekami lub ich działania niepożądane,
  • zatrucie toksynami,
  • infekcja pokarmowa,
  • powikłanie po resekcji żołądka lub usunięcia pęcherzyka żółciowego,
  • rak brodawki Vatera.
Częstym zjawiskiem są wymioty z żółcią po alkoholu. Mają tutaj miejsce dwa mechanizmy – z jednej strony alkohol podrażnia żołądek, a zatrucie etanolem może prowokować nudności i wymioty, z drugiej prowadzi on do rozluźnienia odźwiernika, co sprzyja zarzucaniu żołądka treścią żółciową.

Powiązane produkty

Wymiotowanie żółcią – badania

Wymiotowanie żółcią jest bardzo nietypowe, powinno zatem budzić niepokój i skłaniać do konsultacji z lekarzem POZ, który pokieruje dalszą diagnostyką. 

Mimo że obecność żółci w wymiotach nie jest schorzeniem samym w sobie, to jednak towarzyszą jej objawy związane z chorobą podstawową. W przypadku infekcji (nieżytu żołądkowego) będą to najczęściej – biegunka, kurczowe bóle brzucha, gorączka. W sytuacji niedrożności jelit, do wymiotów dołączają objawy zatrzymania gazów i stolca, bolesność i twardość brzucha oraz pogorszenie się stanu ogólnego. Gdy dojdzie do zatrucia (lub intoksykacji etanolem), oprócz wymiotów także pojawiają się zawroty i bóle głowy, zaburzenia równowagi, zaburzenia świadomości, drgawki, a nawet śpiączka.

Wymiotowanie żółcią – leczenie

Najbardziej istotne będzie znalezienie i wyleczenie przyczyny wymiotów żółcią. Zależnie od charakteru dolegliwości stosowane będzie leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne.

Najważniejszą rzeczą w przypadku wymiotów jest uzupełnianie płynów oraz elektrolitów, gdyż z wymiotami (oraz ewentualną biegunką) tracimy soki żołądkowe i jelitowe, co może doprowadzić do odwodnienia. Dobrym uzupełnieniem będą elektrolitowe suplementy bez recepty z apteki, a najlepszym płynem nawadniającym będzie woda.

Żeby złagodzić ten przykry objaw, lekarz może także przepisać leki uspokajające (tj. hydroksyzynę lub prometazynę) oraz leki przeciwwymiotne (jak metoklopramid lub ondansetron).

Przy wymiotach również będzie wskazana dieta lekkostrawna, unikanie alkoholu oraz pikantnych i gorących potraw.

Nie można także zapomnieć o odpowiedniej higienie jamy ustnej, gdyż treść jelitowa i żołądkowa pochodząca z wymiotów może doprowadzić do rozpuszczenia szkliwa i rozwoju próchnicy.

  1. S. H. Ralston, M. W. J. Strachan, I. Penman, R. Hobson, red. wyd. pol. J. Różański, Choroby wewnętrzne Davidson t. 2, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2020.
  2. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2019/20, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.
  3. A. Szczeklik, E. Szczeklik, Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 1979.
  4. F. F. Ferri, red. wyd. pol. A. Steciwko, Kompendium chorób wewnętrznych, Edra Urban & Partner, Wrocław 2007, wyd. 1
  5. Zarys chirurgii. Podręcznik dla studentów i lekarzy w trakcie specjalizacji, pod red. prof. A. Żyluka, Medipage, Warszawa 2016.
  6. T. Wocial, Jak rozpoznawać i leczyć refluks żółci do żołądka i przełyku?, „Gastroenterologia Kliniczna”, nr 4 (4) 2012.
  7. L. Chandran, M. Chitkara, Wymioty u dzieci: kiedy uspokoić rodziców, potraktować jako objaw ostrzegawczy, a kiedy skierować na konsultację?, „Pediatria po Dyplomie”, nr 5 2009.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Ból biodra – przyczyny, diagnostyka, leczenie bólu stawu biodrowego. Ćwiczenia na biodra

    Ból biodra może dotknąć osoby w każdym wieku, nie tylko seniorów. Przyczynami bólu stawu biodrowego mogą być zmiany zwyrodnieniowe, ale także urazy czy rwa kulszowa. Często bólom bioder towarzyszy uczucie trzaskania bądź przeskakiwania biodra (tzw. zespół trzaskającego biodra). Leczenie bolącego biodra opiera się przede wszystkim na fizjoterapii – odpowiednio dobranych zabiegach fizykoterapeutycznych i ćwiczeniach. Część z nich można wykonywać także w domu. Rzadziej stosuje się leczenie operacyjne w postaci wszczepienia endoprotezy stawu biodrowego.

  • Choroba Leśniowskiego-Crohna – przyczyny, objawy, leczenie

    Choroba Leśniowskiego-Crohna jest przewlekłą, nieuleczalną chorobą, powodującą znaczne pogorszenie jakości życia. Początek choroby ma charakter skryty i przebiega skąpoobjawowo, utrudniając postawienie prawidłowego rozpoznania. Chorzy w toku trwania choroby często wymagają interwencji chirurgicznej z powodu powikłań jelitowych. Jak wygląda diagnostyka i terapia osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna? Zapraszamy do zapoznania się z treścią artykułu.

  • Ortoreksja – na czym polega? Skutki, objawy i leczenie obsesji na punkcie zdrowego żywienia

    Ortoreksja jest zaburzeniem odżywiania, które polega na obsesji na punkcie zdrowego żywienia. Osoba cierpiąca na ortoreksję stopniowo zmienia nawyki żywieniowe po to, by jej dieta była idealna dla zdrowia. Niestety, ortorektyk nigdy nie osiąga pożądanej poprawy menu, a przez ciągłą eliminację nawet całych grup produktów zaczyna chorować. Jak rozpoznać ortoreksję i w jaki sposób ją leczyć?

  • Ból nadgarstka – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja bólu w nadgarstku

    Ból nadgarstka to przypadłość, która może pojawiać się u ludzi w każdym wieku. Względnie duża ruchomość oraz lokalizacja przebiegu nerwów i ścięgien sprawia, że bolący nadgarstek może często upośledzać pracę dystalnej części kończyny górnej. Co oznacza ból nadgarstka i kciuka czy ból nadgarstka i łokcia? Jak wygląda diagnostyka i leczenie?

  • Reumatyzm – przyczyny, objawy, leczenie chorób reumatycznych. Fizjoterapia przy reumatyzmie

    Reumatyzm to potoczna nazwa grupy schorzeń o podłożu zapalnym, która obejmuje choroby mięśni, stawów i kości. Najczęściej występujące objawy chorób reumatycznych to ból i obrzęk stawów, sztywność, ograniczenie ich ruchomości. Nieleczony reumatyzm może doprowadzić do znacznego ograniczenia sprawności. Jak wygląda rehabilitacja w schorzeniach reumatoidalnych?

  • Osteoporoza – przyczyny, objawy, badania, leczenie, rehabilitacja, zapobieganie zmianom osteoporotycznym

    Osteoporoza to choroba metaboliczna kości, która polega na stopniowym zaniku masy kostnej. Na skutek obniżenia gęstości mineralnej kości dochodzi do osłabienia ich struktury, co objawia się zwiększoną podatnością na złamania. Na zachorowanie narażone są przede wszystkim osoby starsze, szczególnie kobiety w wieku okołomenopauzalnym, choć na osteoporozę mogą cierpieć także mężczyźni, a nawet dzieci. Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia zmian osteoporotycznych?

  • Lobotomia – czym jest? Jak wyglądała? Dlaczego już się jej nie praktykuje?

    Lobotomia to jedna z najbardziej kontrowersyjnych technik chirurgicznych w historii medycyny. Chociaż z dzisiejszej perspektywy wydaje się to nie do uwierzenia, ten niezwykle inwazyjny i wiążący się z wielkim ryzykiem zabieg był swego czasu bardzo popularny.

  • Zespół jelita drażliwego (IBS) — przyczyny, objawy, dieta i leczenie

    Zespół jelita drażliwego (IBS, ang. irritable bowel syndrome) jest jednym z najczęstszych zaburzeń przewodu pokarmowego. Charakteryzuje się przewlekłymi bólami brzucha, wzdęciami, zaparciami lub biegunkami. Często występują również inne objawy, takie jak uczucie niepełnego wypróżnienia czy wodnisty stolec. Przyczyny zespołu jelita drażliwego nie są dokładnie znane. Jednym z czynników ryzyka jest stres, ale również dieta i styl życia. Leczenie IBS zależy od indywidualnych objawów i zwykle składa się z terapii farmakologicznej, zmiany stylu życia i diety.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij