Koronawirusy – charakterystyka wirusów z rodziny Coronaviridae. Jakie choroby powodują ludzkie koronawirusy?
Piotr Gmachowski

Koronawirusy – charakterystyka wirusów z rodziny Coronaviridae. Jakie choroby powodują ludzkie koronawirusy?

Koronawirusy to duża rodzina wirusów RNA, których nosicielami są zwierzęta (ssaki i ptaki) oraz ludzie. Znajdują się w niej patogeny wywołujące objawy ze strony układu oddechowego czy pokarmowego o nasileniu łagodnym lub umiarkowanym, a także takie, które mogą powodować ciężkie, a nawet śmiertelne zakażenia. Koronawirus jest przenoszony najczęściej drogą kropelkową. Jakie są objawy infekcji koronawirusowych?

Koronawirusy – czym się charakteryzują? Rodzaje koronawirusów

Koronawirusy są wirusami osłonkowymi, a materiałem genetycznym wirusa jest jednoniciowy RNA o dodatniej polarności. Nazwa tej rodziny wirusów pochodzi od obecności charakterystycznych wypustek w obrazie mikroskopu elektronowego, które przypominają koronę słoneczną. Ludzkie koronawirusy zostały po raz pierwszy zidentyfikowane w połowie lat 60. XX wieku.

Grupę wirusów z rodziny Coronaviridae można podzielić na dwie różniące się od siebie podgrupy. Pierwszą z nich stanowią wirusy o niskiej chorobotwórczości, które są przyczyną wystąpienia infekcji górnych dróg oddechowych (objawy łagodne i umiarkowane). Natomiast drugą grupę stanowią wirusy wykazujące wysoką patogenność, są one groźniejsze i stanowią poważniejsze zagrożenie dla zdrowia – patogeny te mogą być przyczyną ciężkiego zapalenia płuc. 

Koronawirusy – chorobotwórczość

Wyróżnia się siedem patogennych koronawirusów. Pierwsze cztery rodzaje są odpowiedzialne za występowanie łagodnie przebiegających infekcji dróg oddechowych:

  • OC43 (HCoV-OC43),
  • HKU1 (HCoV-HKU1), 
  • 229E (HCoV-229E), 
  • NL63 (HCoV-NL63).

Trzy pozostałe rodzaje patogenów odpowiadają między innymi za ciężkie wirusowe zapalenie płuc, dodatkowo mogą one doprowadzić w przebiegu choroby do ostrego uszkodzenia płuc, a także do ARDS – zespołu ostrej niewydolności oddechowej (ang. Acute Respiratory Distress Syndrome). Są to:

  • SARS-CoV,
  • MERS-CoV,
  • SARS-CoV-2.

Dowiedz się więcej na temat SARS i MERS.

Koronawirusy są odpowiedzialne nie tylko za występowanie chorób układu oddechowego, lecz także przewodu pokarmowego oraz chorób ośrodkowego układu nerwowego (również u zwierząt). 

Polecane dla Ciebie

Koronawirusy – jak dochodzi do zakażenia?

Koronawirusy atakują głównie komórki nabłonka. Mogą przenosić się pomiędzy ludźmi drogą kropelkową, a zakażenie może nastąpić w wyniku bliskiego lub bezpośredniego kontaktu z nosicielem. Opierając się o dane literaturowe, przyjmuje się, iż do zakażenia koronawirusem może też dojść poprzez systemy wentylacji, na przykład w trakcie podróży samolotem.

Należy również pamiętać, iż wirusy mogą przenosić się poprzez kontakt pośredni, np. poprzez zakażone przedmioty. Dlatego ważnymi aspektami w walce z koronawirusem są częsta dezynfekcja, zachowywanie dystansu oraz zakrywanie ust i nosa.

Koronawirusy – objawy infekcji koronawirusowych

Do objawów infekcji koronawirusowych (wirusy SARS i MERS) zalicza się:

  • gorączkę powyżej 38°C, 
  • nieproduktywny kaszel, 
  • ból gardła
  • dreszcze,
  • ból mięśni, 
  • duszność.

Dane źródłowe do objawów zakażenia wymieniają niekiedy biegunkę oraz wymioty.

Natomiast w przypadku koronawirusa SARS-CoV-2, który powoduje chorobę COVID-19 do objawów zakażenia zalicza się:

  • gorączkę (98%),
  • suchy kaszel (76%),
  • duszność (55%),
  • bóle mięśni oraz zmęczenie (44%),
  • bóle głowy (8%),
  • krwioplucie (5%),
  • biegunkę (3%).

U chorych zaobserwowano również utratę węchu oraz smaku. Warto zauważyć, iż niewielu chorych w przebiegu zakażenia skarżyło się na nieżyt nosa lub ból gardła. Zaobserwowano, iż przebieg zakażenia oraz obraz kliniczny w przypadku dzieci, osób starszych oraz osób z obniżonym poziomem odporności może się od siebie istotnie różnić. Powikłania zakażenia koronawirusem obejmują między innymi: zespół ostrej niewydolności oddechowej, niedokrwistość oraz ostre uszkodzenie mięśnia sercowego.

Koronawirusy – leczenie zakażeń koronawirusami

W przypadku pacjentów zakażonych wirusem SARS-CoV-2 aktualnie podstawą terapii jest leczenie wspomagające, a także działania mające na celu ograniczenie wystąpienia powikłań. 

Przez lata w leczeniu infekcji koronawirusowych wykorzystywano leki z różnych grup, szukając najodpowiedniejszej terapii. Pomimo, iż stosuje się nadal różne opcje terapeutyczne, nie ustalono jednolitych schematów leczenia. Leczenie zakażeń koronawirusowych jest uzależnione przede wszystkim od stanu klinicznego osoby zakażonej. Wśród wykorzystywanych leków wymienia się: antybiotyki, leki przeciwwirusowe (oseltamiwir, lopinawir, rytonawir oraz remdesiwir), kortykosteroidy oraz tlenoterapię. W terapii wykorzystywane jest również osocze ozdrowieńców, zgodnie z zaleceniami podaje się je na początku infekcji, w przypadku ciężkiego przebiegu choroby.

Koronawirusy – profilaktyka. Jak uniknąć zakażenia koronawirusem?

Aby uchronić się przed zakażeniem koronawirusem, należy pamiętać o przestrzeganiu podstawowych zasad higieny. Zaleca się częste mycie rąk, zachowywanie odpowiedniego dystansu, unikanie dużych skupisk ludzkich, a także zakrywanie ust i nosa poprzez noszenie maseczki oraz dezynfekcję często dotykanych przedmiotów czy powierzchni. Istotnym aspektem w walce z koronawirusem jest wczesne postawienie trafnej diagnozy oraz izolacja osób zakażonych. Ważne są również szczepienia, dzięki nim wirus ma utrudnioną możliwość rozprzestrzeniania się.

  1. K. W. Pancer, Pandemiczne koronawirusy człowieka – charakterystyka oraz porównanie wybranych właściwości HCoV-SARS i HCoV-MERS, „Post. Mikrobiol.” 2018, nr 1, s. 22–32.
  2. S. Al Saleh, T. Sher, M. A. Gertz, Multiple Myeloma in the Time of COVID-19, „Acta Haematol.” 2020, nr 17, s. 1-7.
  3. K. Pyrć, Ludzkie koronawirusy, „Postępy Nauk Medycznych” 2015, nr 4B.
  4. L. E. Gralinski, R. S. Baric, Molecular pathology of emerging coronavirus infections, „J. Pathol.” 2015, nr 235, s. 185–195.
  5. R. Channappanavar, S. Perlman, Pathogenic human coronavirus infections: causesand consequences of cytokine storm and immunopathology, „Semin. Immunopathol.” 2017, nr 5, s. 529–539.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Znieczulenie ogólne a miejscowe – różnice

    Jeszcze sto lat temu pacjenci byli poddawani wszystkim operacjom bez żadnego rodzaju znieczulenia i w złych warunkach sanitarnych. Nic więc dziwnego, że większość z nich nie przeżywała spotkania z chirurgiem. Na szczęście dzisiaj komfort pacjenta jest znacznie wyższy, a podczas drobnych zabiegów, jak i poważniejszych operacji można skorzystać ze znieczulenia – ogólnego i miejscowego. Czym się różnią i jak działają?

  • Rak żołądka – przyczyny, wczesne objawy, leczenie

    Podobnie jak większość nowotworów, rak żołądka rozwija się wiele lat, początkowo nie dając żadnych specyficznych objawów. Niestety, najczęściej rozpoznawany jest w stadium bardzo trudnym do wyleczenia, co w większości przypadków prowadzi do zgonu chorego. Kluczowa jest zatem szybka diagnostyka i wdrożenie skutecznej terapii. Jakie są wczesne objawy raka żołądka? Na co zwrócić uwagę?

  • HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie zakażenia wirusem HPV

    HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, ma ponad 120 typów, z czego część jest wysokoonkogenna. Human papilloma virus jest odpowiedzialny m.in. za raka szyjki macicy, gardła i krtani, prącia. HPV jest także przyczyną powstawania łagodnych zmian, takich jak kurzajki czy brodawki płciowe. Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego najczęściej dochodzi w trakcie stosunków seksualnych oraz przez kontakt z naskórkiem osoby zakażonej.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Nocna napadowa hemoglobinuria – co to za choroba? Objawy, leczenie

    Nocna napadowa hemoglobinuria (NNH) zaliczana jest do rzadkich chorób. Diagnozę NNH słyszy od 1 do 2 osób na milion rocznie. Schorzenie rozwija się najczęściej między 25. a 45. rokiem życia. Niestety rokowanie nie jest korzystne, a główną przyczyną zgonów jest zakrzepica. Jakie są jej objawy? Jak wygląda leczenie?

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota, wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy – uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

  • Rak przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

    Rak przełyku jest złośliwym nowotworem atakującym częściej mężczyzn niż kobiety. Lekarze są zgodni, że zdecydowana większość przypadków choroby wynika z prowadzenia niezdrowego stylu życia, w tym palenia papierosów i spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku i jak się go leczy?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij