Jakie mogą być przyczyny powiększania się i bolesności węzłów chłonnych?

Powiększenie węzłów chłonnych, w zależności od przyczyny, jest wynikiem zwiększonej liczby prawidłowych lub nowotworowych limfocytów i / lub komórek zapalnych.
Za istotne powiększenie węzła chłonnego uważa się u człowieka dorosłego węzeł, którego średnica jest równa lub przekracza jeden centymetr.

Jakie mogą być przyczyny powiększania się węzłów chłonnych?

Przyczyn powiększania się węzłów chłonnych może być tak naprawdę bardzo dużo. Węzły chłonne mogą się powiększać z zupełnie błahych i niegroźnych dla zdrowia przyczyn,
może jednak się zdarzyć, że ich powiekszenie jest objawem niebezpiecznej dla naszego zdrowia lub nawet życia choroby.

Do powiększenia się węzłów chłonnych może dojść przede wszystkim w wyniku zakażenia: zarówno zakażenia bakteryjnego, jak i wirusowego czy też infekcji wywołanej zakażeniem pierwotniakowym czy grzybem.

Jeśli chodzi o zakażenia bakteryjne, to przede wszystkim do powiększenia się węzłów chłonnych przyczynia się:

• gruźlica,
• kiła,
• zakażenie gronkowcem czy paciorkowcem.

Inne choroby bakteryjne, które często mogą wywoływać powiększenie się węzłów chłonnych, to:

• bruceloza,
• tularemia,
• błonica,
• choroba kociego pazura.

Jeśli chodzi o zakażenia wirusowe, to do powiększenia węzłów chłonnych bardzo często przyczynia się infekcja wirusem:

cytomegalii,
mononukleozy,
różyczki.

Inne wirusy, wywołujące powiększenie węzłów chłonnych, to:

• wirus HIV,
• HSV,
• wirus ospy wietrznej i półpaśca,
• wirus odry,
• wirus wywołujący wirusowe zapalenie wątroby.

Wśród zakażeń pierwotniakami do najczęściej wywołujących powiększenie węzłów chłonnych zalicza się toksoplazmozę. Także infekcje grzybicze mogą przyczyniać się do powiększania się węzłów chłonnych (histoplazmoza, kokcydiomykoza).

Częstą przyczyną powiększania się węzłów chłonnych są też choroby o podłożu autoimmunologicznym. Do powiekszenia się węzłów chłonnych może zatem dojść w przebiegu toczenia rumieniowatego układowego (SLE), jak również w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów RZS. Zdarza się, że węzły chłonne ulegają powiększeniu w przebiegu zapalenia skórno-mięśniowego, mieszanej choroby tkanki łącznej, zespołu Sjorgena, choroby posurowiczej czy nadwrażliwości na leki (hydantoina, hydralazyna, prymidon, sole złota, karbamazepina) oraz w przebiegu pierwotnej marskości żółciowej wątroby i w przypadku choroby przeszczep przeciwko gospodarzowi.

Niestety, do powiększenia się węzłów chłonnych, może też przyczynić się nowotwór. Przede wszystkim do powiększenia się węzłów chłonnych dochodzi w przypadku ziarnicy złośliwej, chłoniaków nieziarniczych, przewlekłej białaczki limfatycznej, ostrej białaczki limfoblastycznej oraz przerzutów nowotworowych guzów litych. Zdarza się, że do powiększenia się węzłów chłonnych dochodzi też w przebiegu chorób spichrzeniowych, sarkoidozy, choroby Kawasakiego oraz nadczynności  tarczycy.

Co należy zrobić, jeśli zaobserwujemy u siebie powiększony węzeł chłonny?

Na pewno nie należy wpadać w panikę, bowiem jak widać, do powiększenia się węzłów chłonnych może przyczynić się bardzo wiele różnych czynników, niekoniecznie ich powiększenie musi być związane z nowotworem. Dlatego też po stwierdzeniu powiększonego węzła chłonnego należy po prostu udać się do lekarza, który zbierze od nas dokładny wywiad, zbada nas, a w razie potrzeby wyda również skierowanie na badania dodatkowe, przede wszystkim morfologię krwi oraz poziom OB.

Co w czasie badania ocenia lekarz przy powiększonych węzłach chłonnych?

W pierwszej kolejności lekarz ocenia lokalizację powiększonych węzłów. W sytuacji, kiedy doszło do ograniczonego powiększenia (czyli chodzi o jeden węzeł lub jedną grupę węzłów), można przypuszczać, że do ich powiększenia doszło na skutek przyczyny miejscowej, jeśli zaś doszło do uogólnionego powiększenia węzłów chłonnych można podejrzewać nowotwór układu limfopoetycznego. Ponadto lekarz ocenia też konsystencję węzłów chłonnych: twarde węzły chłonne sugerują obecność przerzutów nowotworowych, chłoniaka lub przewlekłą białaczkę. Węzły chłonne stosunkowo miękkie zwykle obecne są w ostrych białaczkach, zaś węzły chłonne miękkie, niekiedy chełbocące w gruźlicy, ostrym zapaleniu węzłów chłonnych i błonicy (mogą też tworzyć przetoki do skóry). Lekarz ocenia też tkliwość (czyli bolesność) węzłów. Bolesność palpacyjna sugeruje szybko postępujące powiększenie, typowe dla zapalenia, rzadziej może mieć związek z krwawieniem do węzła chłonnego, odczynem immunologicznym lub nowotworem. Lekarz musi ocenić też przesuwalność węzłów chłonnych względem skóry i podłoża. Brak przesuwalności oraz pakiety węzłów są zwykle stwierdzane w przewlekłym procesie zapalnym lub w przebiegu procesu nowotworowego. Węzły chłonne, które nie są dostępne badaniu palpacyjnemu, należy ocenić za pomocą badań obrazowych, najczęściej wykonuje się badanie usg. W razie wątpliwości diagnostycznych, lekarz czasami decyduje się na badanie histologiczne węzła chłonnego.

Bolesność węzłów chłonnych