Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

1. Jak wyglądają objawy cytomegalii i jak ją leczyć?
2. Cytomegalia – objawy
3. Cytomegalia – jak można się zarazić?
4. Rozpoznanie cytomegalii
5. Jaki lek na cytomegalię? Jak leczyć cytomegalię?
6. Jak długo zaraża się wirusem cytomegalii?
7. Czy cytomegalia nawraca?

Wirus cytomegalii (ang. cytomegalovirus, CMV) to patogen szeroko rozpowszechniony w populacji, a samo zakażenie u zdrowych osób przebiega bezobjawowo lub w bardzo łagodny sposób. Problem pojawia się wówczas, gdy zakażenie dotyczy osób z wrodzoną odpornością, a także kobiet w ciąży.

Jak wyglądają objawy cytomegalii i jak ją leczyć?

Cytomegalia zaliczana jest do chorób wirusowych. Szacuje się, że nosicielami wirusa powodującego chorobę jest od 40% do 80% społeczeństwa. Ryzyko jest tym większe, im większe zagęszczenie populacji i niższy status socjoekonomiczny. Wirus zaliczany do rodziny Herpesviridae jest szczególnie niebezpieczny dla płodów, ponieważ może prowadzić do poronienia, a w przypadku urodzenia żywego dziecka – do pojawienia się cytomegalii wrodzonej.

Cytomegalia – objawy

W większości przypadków cytomegalia przebiega w sposób bezobjawowy lub łagodny. Chorobę przechodzą ciężej osoby z obniżoną odpornością organizmu. Pojawia się wówczas tzw. mononukleoza cytomegalowirusowa, objawiająca się m.in.:

• ogólnym osłabieniem organizmu i złym samopoczuciem,
• gorączką,
• bólami mięśniowymi,
• powiększeniem węzłów chłonnych i wątroby,
• żółtaczką,
• śródmiąższowym zapaleniem płuc.

Jakie choroby wywołuje cytomegalia? W bardzo trudnych przypadkach cytomegalia może powodować zapalenie mózgu, trzustki, nadnerczy, siatkówki i naczyniówki. Dotyczy to przede wszystkim osób cierpiących na AIDS.

Wirus cytomegalii jest wyjątkowo niebezpieczny dla kobiet w ciąży. Wewnątrzmaciczne zakażenie niesie za sobą ryzyko poronienia. W przypadku noworodków zakażenie cytomegalowirusem może prowadzić m.in. do rozwoju wodogłowia, niedosłuchu, upośledzenia układu nerwowego, żółtaczki, skazy krwotocznej, a także śródmiąższowego zapalenia płuc. 

Cytomegalia – jak można się zarazić?

Wiele osób poszukuje w Internecie informacji o tym, czy cytomegalią można się zarazić i w jaki sposób. Osoba, która jest nosicielem wirusa (jest seropozytywna) przenosi patogen w wydzielinach organizmu, w tym w krwi, moczu, ślinie, łzach, wydzielinie dróg rodnych, nasieniu, a także w mleku kobiecym. Istnieje również duże ryzyko transmisji wirusa poprzez przeszczep narządów.

Jak długo trwa choroba? W zależności od organizmu – zazwyczaj od kilku do nawet kilkunastu tygodni. Objawy na ogół ustępują samoistnie. Cytomegalia wymaga leczenia jedynie w trudniejszych przypadkach.

Rozpoznanie cytomegalii

Wirus CMV jest stosunkowo prosty do wykrycia m.in. ze względu na swoje duże rozmiary. Obraz mikroskopowy pozwala na dostrzeżenie charakterystycznych olbrzymich komórek, które przypominają sowie oczy. Materiał biologiczny pozyskiwany jest z wydzielin, np. ze śliny, z moczu, popłuczyn oskrzelowych czy też z płynu mózgowo-rdzeniowego. Badania serologiczne, w tym test ELISA, pozwalają na wykrycie specyficznych przeciwciał klasy IgG oraz IgM.

Jaki lek na cytomegalię? Jak leczyć cytomegalię?

Stosowanie leków w przypadku cytomegalii dotyczy jedynie ciężkich przypadków, przede wszystkim znacznego niedoboru odporności. Konieczne jest zastosowanie leczenia objawowego, w tym podawania leków przeciwgorączkowych, przeciwbólowych i o działaniu przeciwzapalnym.

Niestety, nie ma szczepień na cytomegalię. W związku z tym kluczowe jest monitorowanie kobiet w ciąży, zwłaszcza tych, które nie wykazały obecności specyficznych przeciwciał.

Jak długo zaraża się wirusem cytomegalii?

Czas od momentu wniknięcia wirusa do organizmu aż do manifestacji objawów jest uzależniony od wielu czynników, w tym od odporności. Czasami pierwsze symptomy mogą pojawić się nawet po kilku latach od zakażenia, co uzależnione jest od ogólnego stanu zdrowia.

Czy cytomegalia nawraca?

Pierwotna infekcja cytomegalowirusem w większości przypadków przebiega bardzo łagodnie lub całkowicie nie daje objawów. Po tym okresie wirus przechodzi w stan uśpienia. Jest on wówczas nieaktywny. Do wtórnej infekcji patogenu, czyli aktywacji wirusa, może dojść na skutek dużego obniżenia odporności organizmu.