Przewlekła białaczka limfocytowa – objawy, leczenie, rokowania
Piotr Chilczuk

Przewlekła białaczka limfocytowa – objawy, leczenie, rokowania

Przewlekła białaczka limfocytowa to rodzaj nowotworu hematologicznego, w którym dochodzi do niekontrolowanego namnażania i gromadzenia dojrzałych limfocytów we krwi i w szpiku (później także w węzłach chłonnych, śledzionie i wątrobie). Znaczny spadek masy ciała w krótkim czasie, przedłużająca się gorączka bez objawów infekcji, osłabienie, potliwość w czasie snu i powiększenie węzłów chłonnych – to niektóre z objawów przewlekłej białaczki limfocytowej, najczęściej wykrywanego typu białaczki wśród dorosłych.

Czym jest przewlekła białaczka limfocytowa?

Przewlekła białaczka limfocytowa, w skrócie PBL, to nowotwór hematologiczny (nowotwór krwi) i jeden z najczęściej wykrywanych typów białaczki u pacjentów dorosłych. W wyniku tej białaczki dochodzi do nadmiernego namnażania limfocytów, następnie limfocyty te są gromadzone we krwi, w szpiku, czasem także w śledzionie, wątrobie i węzłach chłonnych.

Przyczyny przewlekłej białaczki limfocytowej

Przyczyny wystąpienia przewlekłej białaczki limfocytowej nie zostały dotąd zbadane. Zaobserwowano pewną zależność występowania przewlekłej białaczki limfocytowej u różnych członków tej samej rodziny, co może sugerować możliwość przekazywania choroby na podłożu genetycznym. Około 10% pacjentów z PBL ma w rodzinie chorego na przewlekłą białaczkę limfocytową lub na inny rodzaj nowotworu układu chłonnego. Zaobserwowano także, że w drugim pokoleniu choroba ma znacznie bardziej agresywny przebieg i występuje 10–20 lat wcześniej niż w pokoleniu poprzedzającym.

Powiązane produkty

Objawy obniżenia odporności i przewlekłej białaczki limfocytowej

Do najczęstszego objawu towarzyszącego przewlekłej białaczce limfocytowej należy nieprawidłowy wynik morfologii, w której znajduje się powiększona liczba limfocytów, czyli limfocytoza. Takie objawy obserwuje się u około połowy pacjentów, którzy zgłaszają się do lekarza po rutynowych badaniach krwi. 

5–10% chorym na PBL towarzyszą typowe objawy ogólne chłoniaka B, takie jak:

  • znaczny spadek masy ciała w krótkim czasie (około 10–procentowa utrata masy w ciągu 6 miesięcy), 
  • gorączka, której nie towarzyszy żadna infekcja i która trwa ponad 14 dni, 
  • ogólne osłabienie organizmu. 

Chorzy skarżą się także na:

  • wzmożoną potliwość w nocy, 
  • łatwość występowania siniaków,
  • skłonność do krwawień. 

Dodatkowo pacjenci mogą odczuwać uczucie pełności w brzuchu, powiększone węzły chłonne oraz ból stawów. Często dochodzi do powiększenia wątroby (hepatomegalia) i śledziony (splenomegalia). Lekarz może stwierdzić ponadto powiększone migdałki podniebienne przy braku innych objawów infekcji gardła.

Leczenie przewlekłej białaczki limfocytowej

Przewlekłą białaczkę limfocytową rozpoznaje się na podstawie wyników morfologii i rozmazu krwi obwodowej i immunofenotypowania. W celu oceny zaawansowania PBL, przed podjęciem decyzji o sposobie leczenia wykonuje się m.in. zdjęcie RTG klatki piersiowej, USG jamy brzusznej, a także pobranie szpiku z talerza biodrowego lub z mostka. Dotychczas pacjenci z PBL mieli niewielkie szanse na przeżycie z uwagi na brak dostępu do skutecznego leczenia. W ostatnim czasie pojawiły się leki, które w znaczny sposób mogą wydłużyć życie chorych na PBL, a alogeniczne przeszczepienie komórek krwiotwórczych daje szansę na całkowite wyleczenie. 

W bardzo wczesnym stadium zaawansowania choroby, której nie towarzyszą jeszcze inne objawy, nie jest włączane specjalistyczne leczenie. Chory powinien być pod stałą kontrolą hematologa i na bieżąco monitorować swoje wyniki krwi. Dopiero, gdy pojawią się pierwsze objawy, a choroba zacznie postępować, rozpoczyna się terapię.

Rozpoznanie przewlekłej białaczki limfocytowej. Jak często występuje przewlekła białaczka limfocytowa?

Na przewlekłą białaczkę limfocytową zapada około 4 na 100 000 osób rocznie. Szacunkowo na terenie Polski 17 000 osób choruje na ten typ nowotworu. Co trzeci chory na białaczkę ma właśnie przewlekłą białaczkę limfocytową. Stosunkowo częściej PBL występuje u mężczyzn aniżeli u kobiet i zapadają na nią głównie osoby starsze. Tylko nieco ponad 10% chorych ma mniej niż 55 lat. Średni wiek chorych na PBL wynosi 65–70 lat. Zaawansowany wiek pacjentów ogranicza możliwość zastosowania alogenicznego przeszczepienia komórek macierzystych, co jest jedyną, jak dotąd, metodą dającą szanse na wyleczenie.

Metody leczenia przewlekłej białaczki limfocytowej

Przewlekła białaczka limfocytowa to nowotwór hematologiczny, w związku z tym bardzo rzadko stosuje się leczenie chirurgiczne lub radioterapię. Podstawową formą leczenia PBL jest farmakoterapia, w tym przypadku chemioterapia. Celem chemioterapii jest zniszczenie nieprawidłowych komórek. Dzięki temu dochodzi do zmniejszenia liczby limfocytów, co pozwala zredukować niektóre objawy choroby. 

Na rodzaj zastosowanej chemioterapii ma wpływ wiek i stan chorego. U osób poniżej 60. roku życia, czyli u znacznej mniejszości pacjentów z PBL, stosuje się kurs chemioterapii FCR, od pierwszych liter nazw trzech wykorzystywanych leków: fludarabina, cyklofosfamid, rytuksymab. Pierwszy z nich podawany jest jednorazowo dożylnie, natomiast dwa pozostałe podawane są przez trzy dni, drogą dożylną lub ustną. Zazwyczaj stosuje się sześć cykli w odstępie 28 dni.

U pacjentów bardziej zaawansowanych wiekiem również stosuje się sześć cykli co 28 dni, jednak wykorzystywane leki to bendamustyna i rytuksymab. Bendamustyna jest podawana dożylnie przez dwa dni, natomiast rytuksymab dożylnie jednorazowo. Chorzy w poważnym stanie jako podstawę leczenia otrzymują chlorambucyl, który podawany jest w tabletkach i także może być łączony z rytuksymabem. Gdy jedynym objawem jest niedokrwistość oraz małopłytkowość autoimmunologiczna, można zastosować leki steroidowe. Dopiero w sytuacji wystąpienia kolejnych objawów włącza się chemioterapię.

Kolejnym sposobem leczenia, kierowanym głównie do młodych pacjentów z opornością na analogi puryn lub delecją 17p, jest przeszczep alogenicznych komórek krwionośnych. Delecja 17p to zmiana genetyczna odpowiedzialna za bardziej agresywny przebieg choroby. Dodatkowo pacjent jest dużo bardziej narażony na nawrót choroby.

Rokowania i postępowanie po zakończeniu leczenia przewlekłej białaczki limfocytowej

Dotychczas rokowania przy przewlekłej białaczce limfocytowej były złe, a leczenie miało na celu łagodzić objawy. Dziś przeżywalność liczona od momentu zdiagnozowania choroby jest wyższa, ale zależy od stopnia zaawansowania PBL. U mniej więcej co trzeciego pacjenta przewlekła białaczka limfocytowa przebiega łagodnie i pozwala na przeżywalność 10–20 lat. U pozostałych pacjentów z agresywnym przebiegiem PBL przeżywalność sięga 2–3 lat lub 5–10 lat, jeśli po łagodnym przebiegu dojdzie do ciężkich powikłań.

Najczęstszą przyczyną zgonów w przypadku chorych na PBL są zakażenia powodujące zapalenie płuc lub sepsę. Dodatkowo pacjenci z przewlekłą białaczką limfocytową są kilkakrotnie bardziej narażeni na wystąpienie kolejnego nowotworu złośliwego.

  1. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2014. Podręcznik chorób wewnętrznych, Medycyna Praktyczna, Kraków 2014, s. 1686.
  2. K. Warzocha, Przewlekła białaczka limfocytowa, [w:] Zalecenia postępowania diagnostyczno–terapeutycznego w nowotworach złośliwych 2013, s. 823, 825.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Ospa wietrzna u dorosłych i dzieci – objawy ospy wietrznej, przebieg choroby, powikłania, szczepionka

    Ospa wietrzna, nazywana potocznie wiatrówką, jest wysoce zakaźną chorobą o etiologii wirusowej. Wywoływana jest przez wirusa Varicella-zoster virus (VZV), który jest identyczny z wirusem półpaśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Jak rozpoznać chorobę, ile trwa, jak ją leczyć i jakie mogą być powikłania ospy?

  • Rwa kulszowa (ischialgia). Przyczyny, objawy i leczenie.

    Rwa kulszowa jest schorzeniem zaliczanym do tzw. „zespołów korzeniowych”, jej przyczyną jest podrażnienie lub uszkodzenie korzeni nerwów rdzeniowych lub nerwu korzeniowego. Głównym objawem ischialgii jest ból dolnej części pleców promieniujący od okolicy lędźwiowo–krzyżowej do pośladka, a także dalej wzdłuż kończyny dolnej, sięgając nawet do stopy. Leczenie  obejmuje łagodzenie objawów bólowych przy pomocy metod farmakologicznych oraz zabiegów fizjoterapeutycznych. 

  • Marihuana medyczna – na czym polega leczenie konopiami?

    U schyłku okresu PRL, w 1985 roku, wprowadzono przepisy karne, które zakazały używania w Polsce marihuany. Kontrowersje wywoływał pogląd, że wykorzystanie tej substancji do celów medycznych stało się również niedostępne, a wręcz karalne. Dopiero po 32 latach (w 2017 roku) stworzono przepisy, które formalnie zezwoliły na legalne wprowadzanie marihuany do obrotu jako surowca farmaceutycznego, a także na zastosowanie jej w leczeniu i łagodzeniu objawów towarzyszących określonym chorobom. Co warto wiedzieć o marihuanie medycznej?

  • Owsiki – przyczyny, objawy i leczenie owsicy u dorosłych i dzieci

    Owsica to choroba pasożytnicza, która może dotyczyć osób w każdym wieku. Dotyka głównie dzieci w wieku przedszkolnym, żlobkowym i szkolnym, natomiast wśród dorosłych największe ryzyko zachorowania występuje u osób przebywających i pracujących w domach opieki lub zakładach karnych oraz opiekujących się dziećmi. Leczenie polega na przyjmowaniu leków przeciwpasożytniczych oraz przestrzeganiu zasad higieny osobistej. 

  • Silikony w kosmetykach – czy są bezpieczne?

    Silikony to składniki zaliczające się do tych niesłusznie uznawanych za niebezpieczne. Przybliżamy fakty i obalamy mity z nimi związane. Podpowiadamy: jakie właściwości mają silikony? W których kosmetykach znajdziemy silikony? Czy są bezpieczne? Dla kogo kosmetyki z silikonami są wskazane, a kto powinien od nich stronić?

  • Kolagen w proszku – czym jest i jak stosować?

    Kolagen w proszku jest jedną z postaci suplementów diety zawierających hydrolizowany kolagen. Peptydy kolagenowe naturalnie występują w organizmie człowieka – w skórze, kościach, ścięgnach i tkankach łącznych. Kolagen pozyskiwany jest najczęściej ze źródeł zwierzęcych: skóry, kości, tkanek krów, świń, ryb. W procesie hydrolizy kolagen jest rozkładany do mniejszych peptydów, które są łatwiej wchłaniane i przyswajane przez organizm. Kolagen w proszku stanowi suplement diety rekomendowany zazwyczaj w celu poprawy stanu skóry, włosów, paznokci, stawów i kości.

  • Nadmiar antyoksydantów wywołuje raka?

    Nowe badanie wykazało, że przeciwutleniacze, takie jak witaminy C i E, aktywują mechanizm stymulujący wzrost nowych naczyń krwionośnych w guzach nowotworowych, pomagając im rosnąć i dawać przerzuty. Naukowcy twierdzą, że ich odkrycia podkreślają potencjalne ryzyko przyjmowania suplementów przeciwutleniających wtedy, gdy nie są one potrzebne.

  • Jeden zastrzyk zamiast chemioterapii – nowa metoda leczenia raka

    Pierwszymi pacjentami na świecie, którzy skorzystają z terapii onkologicznej w formie zastrzyku, będą Anglicy. Jest to alternatywa dla klasycznego wlewu wykorzystywanego w leczeniu nowotworów. Na czym polega ten rodzaj leczenia? Czy pacjenci w Polsce także będą mogli uczestniczyć w takiej terapii?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij