Strefa okazji
Nowości
Krótkie daty
Niedokrwistość - przyczyny, rodzaje, leczenie
Czujesz osłabienie, trudno jest ci się skoncentrować, szybko się męczysz? Warto sprawdzić czy to nie anemia. Dowiedz się na czym polega niedokrwistość, jakie wyróżniamy jej rodzaje? Przeczytaj, jakie są przyczyny anemii.
Niedokrwistość, popularnie nazywana anemią, jest chorobą, w przebiegu której dochodzi do obniżenia wartości tzw. czerwonokrwinkowych parametrów w morfologii krwi. W jej przebiegu obniża się zatem poziom czerwonych krwinek, czyli erytrocytów, hemoglobiny oraz hematokrytu. Może pojawić się w każdym wieku: cierpią na nią zarówno dzieci, nawet noworodki, jak również ludzie w wieku średnim i ludzie starsi.
Przyczyny niedokrwistości
Chociaż przyczyn niedokrwistości może być wiele, to występują objawy wspólne dla wszystkich rodzajów anemii. U chorych dominuje osłabienie i szybka męczliwość, jak również upośledzenie koncentracji i skupiania uwagi. Pacjenci często skarżą się na bóle i zawroty głowy, zaś w ciężkiej anemii typowa jest także duszność i przyspieszona akcja serca. Zwykle występuje także bladość skóry i błon śluzowych, czasami jednak może także pojawić się żółtawy odcień skóry.
Rodzaje niedokrwistości
- niedokrwistość wywołana niedoborem żelaza
Najczęściej występująca niedokrwistość to niedokrwistość wywołana niedoborem żelaza. Jest ona zwykle spowodowana nadmierną utratą krwi: w wyniku wypadków, chorób przewlekłych, u kobiet może być natomiast spowodowana bardzo obfitymi miesiączkami.
Niedobór żelaza może być też związany ze zwiększonym zapotrzebowaniem na ten pierwiastek - dotyczy to głównie dzieci (noworodki, w tym także wcześniaki, dzieci w okresie dojrzewania) oraz kobiet w ciąży i okresie laktacji. Ponadto niektóre choroby przebiegające z nieprawidłowym wchłanianiem pokarmu w przewodzie pokarmowym mogą dawać ten typ niedokrwistości. Zalicza się do nich między innymi nieswoiste zapalenia jelit, stany po resekcji fragmentów jelita oraz żołądka.
Warto także wspomnieć, że dieta niekompletna we wszystkie niezbędne dla organizmu składniki pokarmowe, np. dieta wegetariańska, także może przyczynić się do powstania niedokrwistości z niedoboru żelaza. Dla tej postaci anemii typowe objawy, poza wspólnymi dla wszystkich rodzajów niedokrwistości, to cienkie, łamliwe włosy o rozdwajających się końcach; blade, kruche i prążkowane paznokcie, a przy długotrwającej anemii także pieczenie języka i ból w jamie ustnej.
Leczenie polega na zapewnieniu właściwej suplementacji żelaza. Dla dorosłych żelazo dostępne jest w tabletkach, dla dzieci natomiast można je nabyć w formie syropu. Warto pamiętać o tym, że żelazo dobrze wchłania się w kwaśnym środowisku, dlatego należy zażywać je w połączeniu z witaminą C. Kobiety w ciąży i karmiące powinny natomiast pamiętać o tym, że u nich zapotrzebowanie na żelazo jest większe, zatem tak naprawdę przez cały okres ciąży i laktacji powinny zażywać witaminy przeznaczone dla ciężarnych i karmiących, w składzie których zawsze obecne jest żelazo.
- niedokrwistość towarzysząca chorobom przewlekłym
Inna, stosunkowo częsta niedokrwistość, to niedokrwistość towarzysząca chorobom przewlekłym. Często towarzyszy ona zakażeniom bakteryjnym, pasożytniczym i grzybiczym. Jest typowa także dla niektórych nowotworów złośliwych, chorób autoimmunologicznych, czasami pojawia się w przebiegu przewlekłej infekcji w drogach moczowych. Typowe dla niej są objawy charakterystyczne dla wszystkich rodzajów anemii oraz objawy związane z chorobą podstawową. Leczenie polega na terapii choroby podstawowej, często zachodzi potrzeba uzupełnienia niedoborów żelaza, a w ciężkich postaciach czasami należy przetoczyć pacjentowi krew.
- niedokrwistość megaloblastyczna
Kolejna niedokrwistość związana jest z niedoborem witaminy B12 lub kwasu foliowego i nosi nazwę niedokrwistości megaloblastycznej. Jej przyczyny to niewłaściwa dieta (w przypadku niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 to wegetarianizm oraz nadużywanie alkoholu, zaś w anemii z niedoboru kwasu foliowego to brak w diecie zwłaszcza świeżych, zielonych warzyw i alkoholizm). Poza tym częstymi przyczynami są nieprawidłowe wchłanianie w przewodzie pokarmowym, przewlekłe choroby wątroby oraz wzrost zapotrzebowania na daną witaminę (w ciąży chodzi głównie o kwas foliowy).
Typowe, dość częste objawy zarówno w przebiegu, niedokrwistości z niedoboru kwasu foliowego, jak i witaminy B12, to zaburzenia smaku, uczucie pieczenia języka, utrata apetytu i chudnięcie, nudności, zaparcie lub biegunka. Dodatkowo, przy niedoborze witaminy B12 mogą pojawić się zaburzenia neurologiczne: drętwienie kończyn czy zaburzenia czucia w dłoniach i stopach. Leczenie polega na uzupełnieniu niedoborów witamin.
- anemia wywołana utratą krwi
Kolejny rodzaj niedokrwistości to anemia wywołana utratą krwi. Pojawia się ona najczęściej w wyniku urazów, wypadków, jednak może pojawiać się także na skutek długotrwałej, powolnej utraty krwi (np. w przebiegu krwawienia do światła przewodu pokarmowego). Jej leczenie polega na uzupełnianiu niedoborów krwi.
- Inne, rzadziej występujące niedokrwistości, to niedokrwistość hemolityczna, syderoblastyczna czy aplastyczna.
Każdy rodzaj niedokrwistości wymaga leczenia. Dlatego też jeśli poczujemy się słabiej, nie będziemy mogli się skoncentrować, należy udać się do lekarza i wykonać morfologię krwi, która powie nam czy nasze złe samopoczucie nie jest związane właśnie z niedokrwistością.
