Jak stwierdzić i jak leczyć anemię w ciąży?
Ewelina Drelich

Jak stwierdzić i jak leczyć anemię w ciąży?

Ciąża to okres, kiedy w ciele kobiety zachodzi wiele zmian, za którymi nie zawsze nadążamy. Konsekwencją zmian zachodzących w układzie krwionośnym jest niekiedy anemia w ciąży – stężenie hemoglobiny i całkowita masa czerwonych krwinek spadają do poziomu uniemożliwiającego właściwe utlenianie tkanek. Co wtedy zrobić?

Anemia w ciąży jest częstym problemem. Szacuje się, że dotyczy około połowy kobiet w wieku rozrodczym. W trakcie ciąży dochodzi do zmian fizjologicznych, które sprzyjają rozwojowi niedokrwistości: następuje wzrost osocza o 40-60 procent i masy erytrocytów o 20 procent. W efekcie dochodzi do obniżenia stężenia hemoglobiny oraz liczby czerwonych krwinek. Jeśli dołączymy do tego deficyt mikro- i makroelementów niezbędnych do tworzenia krwi, istnieje duże ryzyko rozwoju anemii w ciąży.

Anemia w ciąży – przyczyny

Niedokrwistość w ciąży może mieć wiele przyczyn. Najczęściej odnotowywaną przyczyną anemii w ciąży jest niedobór żelaza oraz kwasu foliowego, rzadziej witaminy B12. Spadek poziomu żelaza, hemoglobiny oraz ilości krwinek czerwonych jest jednoznaczny z obniżeniem zdolności wiązania tlenu i zaopatrywania w niego tkanek – zarówno kobiety ciężarnej, jak i płodu. Ciąża to okres, kiedy zapotrzebowanie na żelazo się zwiększa, co związane jest ze wzrostem macicy ciężarnej, rozwojem płodu, zwiększeniem objętości krwi krążącej. Aby zapewnić prawidłowość przebiegu nowotworzenia cząsteczki hemoglobiny, konieczne jest dostarczenie organizmowi ok. 25 mg żelaza dziennie. Nawet jeśli kobieta w chwili zajścia w ciążę miała prawidłowy poziom żelaza we krwi, to na skutek intensywnej erytropoezy, wzrostu objętości krwi krążącej i wzrostu objętości płynów krążących w przestrzeni międzykomórkowej następuje stopniowy spadek stężenia tego pierwiastka w surowicy. Przyczyną anemii w ciąży mogą być również wymioty i brak apetytu, zaburzenia w funkcjonowaniu układu pokarmowego, występowanie ciężkich stanów zapalnych, ostre lub przewlekłe krwawienia w czasie ciąży.

Diagnostyka anemii u ciężarnych

Diagnostyka anemii w ciąży odbywa się z zachowaniem tych samych zasad jak u innych osób, przy czym uwzględnia się czynniki fizjologiczne związane z ciążą.

Badaniem, na podstawie którego można stwierdzić rozwój anemii, jest morfologia krwi obwodowej. Badanie morfologii krwi u kobiet w ciąży powinno się odbywać w sposób regularny, najlepiej co cztery-sześć tygodni. Właściwa diagnoza opiera się na wynikach następujących badań: morfologia krwi, test obciążenia żelazem i ferrytyny. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje niedokrwistość w czasie ciąży jako stężenie hemoglobiny poniżej 11 g/dl (pierwszy i trzeci trymestr), poniżej 10,5 g/dl (drugi trymestr) oraz < 10,0 g/dL po porodzie. Objętość krwinek czerwonych we krwi (hematokryt) poniżej 33% również jest wskaźnikiem anemii.

Polecane dla Ciebie

Objawy anemii w ciąży

Anemia w ciąży jest niebezpieczna, ponieważ zwiększa ryzyko powikłań oraz śmiertelność u kobiet. Charakterystycznymi objawami anemii w ciąży są: osłabienie, niepokój, duszność, bezsenność, kołatanie serca. U kobiet z anemią obserwuje się również bladość skóry, słabe ukrwienie spojówek, nadmierne wypadanie włosów i łamliwość paznokci. Niedokrwistość w pierwszym trymestrze ciąży może utrudniać zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej w błonie śluzowej macicy oraz powodować powstanie wad rozwojowych u dziecka. W drugim trymestrze może to wpłynąć na wzrost dziecka, natomiast w trzecim trymestrze anemia może wywołać przedwczesny poród.

Anemia w ciąży – sposoby leczenia

Podstawą leczenia anemii w ciąży jest suplementacja żelazem. Zapotrzebowanie na ten pierwiastek w ciąży zależy od okresu jej rozwoju: 4 mg w pierwszym trymestrze, 7-8 mg w drugim trymestrze oraz 12-15 mg pod koniec ciąży. Kobieta w ciąży może uzupełniać niedobór żelaza na dwa sposoby: modyfikując w odpowiedni sposób swoją dietę i/lub przyjmując odpowiednie leki. Produkty spożywcze bogate w żelazo to mięso (wołowina, wieprzowina, jagnięcina, drób), ryby i owoce morza, warzywa (brokuły, kapusta włoska, zielony groszek, fasola), pieczywo pełnoziarniste oraz jaja. Niestety dostarczanie w diecie odpowiedniej ilości tego pierwiastka stanowi nie lada wyzwanie. Dlatego ginekolodzy zalecają regularne przyjmowanie leków.

Należy uważać na produkty spożywcze blokujące wchłanianie żelaza takiej jak kawa, herbata, napoje typu cola, produkty bogato błonnikowe. W celu zwiększenia przyswajalności żelaza z pokarmu lub produktów leczniczych należy je łączyć z witaminą C. Obecność tej witaminy potrafi zwiększyć wchłanianie żelaza nawet 3-krotnie.

Doustne preparaty żelaza mogą wywoływać nudności, wymioty, biegunkę lub zaparcie, dlatego lepiej tolerowane są preparaty o stopniowym uwalnianiu żelaza. Domięśniowe lub dożylne podawanie żelaza, które stosuje się w przypadku umiarkowanej anemii, ma przewagę nad drogą doustną, ponieważ szybciej widać efekty leczenia, ale jest związane z wystąpieniem odczynu anafilaktycznego natychmiastowego lub opóźnionego, zwłaszcza przy jednoczesnym przyjmowaniu doustnym.

W przypadku zdiagnozowanej niedokrwistości w ciąży z niedoboru kwasu foliowego, należy przyjmować go w postaci doustnej. Zalecana dzienna dawka to 0,4 mg.

Anemia w ciąży powstała na skutek niedoboru witaminy B12 zdarza się bardzo rzadko. Według Instytutu Żywności i Żywienia zalecane dzienne spożycie dla kobiet ciężarnych wynosi 2,6 µg na dobę.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • In vitro – na czym polega? Przebieg, skuteczność, koszt

    Zgodnie ze stanowiskiem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) problemy z płodnością ma ok. 12% populacji. Szacuje się, że w Polsce dotyczy to aż 20% osób w wieku reprodukcyjnym. Nadzieję na posiadanie potomstwa daje jednak metoda in vitro, która w dużej mierze jest finansowana z programów samorządowych.

  • Łysienie poporodowe – jak długo trwa wypadanie włosów po ciąży i jak sobie z nim radzić?

    Każda kobieta marzy o tym, aby jej włosy były piękne, gęste i lśniące. I właśnie w okresie ciąży włosy takie się stają — są mocniejsze i wyglądają zdrowiej niż przed ciążą. Niestety, ten stan nie będzie utrzymywał się długo, ponieważ włosy zaczynają wypadać zazwyczaj po porodzie. Mówi się wówczas, że doszło do łysienia poporodowego. Czy jest ono groźne? Co robić, gdy po ciąży nadmiernie wypadają włosy? Podpowiadamy.

  • USG genetyczne – kiedy wykonać? Ile kosztuje i co może pokazać?

    Badanie USG genetyczne jest w pełni bezpieczne zarówno dla dziecka, jak i dla kobiety ciężarnej. Jest ono jednym z najważniejszych badań wykonywanych w trakcie trwania ciąży. Podczas badania oceniana jest m.in. anatomia płodu oraz ryzyko aberracji chromosomowych. Jak wygląda obowiązkowe badanie prenatalne i ile kosztuje USG genetyczne?

  • Jakie zmiany hormonalne zachodzą w organizmie kobiety w trakcie ciąży?

    Burza hormonalna to potoczne określenie na wszelkiego rodzaju zmiany zachodzące w gospodarce gruczołów dokrewnych w trakcie trwania ciąży. Każdą kobietę ciężarną dotyczą te same wahania, niemniej towarzyszą im różne odczucia. Co dzieje się z organizmem kobiety w czasie ciąży? Jakie hormony działają na początku ciąży oraz co kortyzol ma wspólnego ze zmiennością nastroju?

  • Pierwsze objawy ciąży – po czym poznać, że doszło do zapłodnienia?

    Mdłości, zawroty głowy, tkliwość piersi? Czy te objawy świadczą o tym, że kobieta jest w ciąży? Owszem, mogą na to wskazywać, niemniej nie muszą. Specjaliści z zakresu ginekologii i położnictwa nie definiują jednoznacznie tzw. wczesnych i późnych objawów ciąży. Można jednak wyróżnić zarówno prawdopodobne, jak i pewne jej oznaki.

  • Kangurowanie – czym jest i jakie może przynieść korzyści?

    Budowanie więzi z dzieckiem można rozpocząć już od pierwszych minut, w których malec pojawi się na świecie. Proces, który odbywa się w kontakcie skóra do skóry, nazywa się kangurowaniem. Może być wykonywane przez mamę, ale także przez tatę noworodka. Jak się przygotować do kangurowania i jak długo można je praktykować?

  • Jakie są objawy niedoczynności tarczycy w ciąży? Czy można ją leczyć? Normy badań

    Niedoczynność tarczycy w ciąży może zwiększyć ryzyko związane z poronieniem, odklejeniem łożyska, niedokrwistością, nadciśnieniem ciążowym czy krwawieniem poporodowym. Wyjątkowo newralgiczny moment to ten, kiedy niedoczynność wystąpi w pierwszym trymestrze ciąży. Jak diagnozować i leczyć niedoczynność tarczycy u kobiety w ciąży, tak aby terapia była skuteczna i nie zaszkodziła dziecku?

  • Jak sobie radzić z alergią w ciąży?

    Co piąta kobieta w ciąży cierpi na alergię, zwłaszcza na alergiczny nieżyt nosa i astmę alergiczną. W czasie ciąży może pojawić się także alergiczne zapalenie spojówek, ostra pokrzywka, alergia pokarmowa, alergia na leki, a nawet anafilaksja. Jak zatem radzić sobie z alergią w ciąży? Jakie leki można stosować na alergię w ciąży? Czy w ciąży można robić testy alergiczne? I czy alergia w ciąży szkodzi dziecku?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij