Jak powstaje nowotwór?
Paulina Kłos-Wojtczak

Jak powstaje nowotwór?

Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

Proces tworzenia się komórek nowotworowych jest taki sam w przypadku każdego rodzaju raka. Przebiega on wieloetapowo i wymaga czasu. W związku z tym choroby nowotworowe na początkowym etapie rozwoju niestety nie dają specyficznych objawów, co znacznie opóźnia ich diagnostykę.

Z czego tworzy się nowotwór?

Z lekcji biologii wiemy, że komórka jest podstawową jednostką życia. W jej wnętrzu zachodzą procesy, które warunkują funkcjonowanie całego organizmu. W swoim naturalnym cyklu życia komórki dzielą się i obumierają. Jednym z korzystnych zjawisk jest apoptoza, czyli tzw. programowana śmierć komórki. Dzięki niej nieprawidłowe jednostki nie przechodzą procesu proliferacji, czyli namnażania, i automatycznie ulegają zniszczeniu. Czasami jednak nieprawidłowe i uszkodzone komórki rozwijają się całkowicie poza kontrolą systemów naprawczych. Może to doprowadzić do powstania masy tkankowej nowotworu, a z czasem do przerzutów, gdy uszkodzone komórki tracą kontakt ze swoim podłożem.

Wiele osób, szczególnie tych, które bezpośrednio borykają się z problemami onkologicznymi, może zastanawiać się, jak powstaje nowotwór. Odpowiedź na to pytanie jest złożona. Proces nowotworzenia trwa latami i składa się z wielu etapów. Wpływają na nie różne czynniki, w tym głównie uwarunkowania środowiskowe i genetyczne. Zgodnie z danymi aż 80% nowotworów jest wynikiem działania jakiegoś czynnika zewnętrznego, w tym m.in. promieniowania, ekspozycji na rakotwórcze substancje chemiczne, a nawet zakażenia wirusem.

Reasumując, nowotwór powstaje w wyniku mutacji, czyli zaburzenia (ilościowego lub jakościowego) materiału genetycznego komórki. Takie uszkodzenie DNA nosi nazwę onkogenezy.

Dowiedz się, jakie są rodzaje nowotworów, na DOZ.pl

Co jest gorsze – rak czy nowotwór?

Osoby, które nigdy nie zagłębiały się w tematykę nowotworzenia, mogą uważać, że „nowotwór” i „rak” to synonimy. Nie jest to jednak prawda.

Mianem nowotworu określa się tkankę, która powstała na skutek niekontrolowanej proliferacji, czyli namnażania się komórek nowotworowych. W terminologii medycznej definicja raka mówi z kolei o nowotworze złośliwym pochodzenia nabłonkowego.

Warto zatem wiedzieć, że pojęcia „rak” i „nowotwór” nie są ze sobą tożsame i nie należy ich używać wymiennie. Nie każdy nowotwór jest rakiem, ale za to każdy rak jest nowotworem.

Polecane dla Ciebie

Czego nie lubią komórki rakowe? Nowotwór a dieta

Pacjenci onkologiczni dobrze zdają sobie sprawę z tego, że dieta jest ważnym uzupełnieniem leczenia farmakologicznego. Wiele badań naukowych przeprowadzonych na kulturach komórkowych (czyli in vitro) pozwoliło odpowiedzieć na pytanie, czego nie lubią komórki rakowe.

Okazało się, że komórki rakowe nie lubią:

Dowiedz się więcej o diecie stosowanej w walce z nowotworami na DOZ.pl

Nie jest do końca prawdą, że komórki rakowe „karmią się” cukrem. Wszystko zależy bowiem od jego rodzaju. Z pewnością wiadomo, że warto ograniczyć ilość spożywanych cukrów prostych, w tym głównie glukozy, maltozy, galaktozy i fruktozy. Znajdują się one przede wszystkim w słodzonych produktach mlecznych, sokach, produktach przetworzonych, pieczywie i makaronie. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem są cukry złożone, które są źródłem energii i nie podnoszą poziomu glukozy tak dynamicznie, jak dzieje się to w przypadku cukrów prostych.

Warto pamiętać o tym, że nie ma czegoś takiego jak „cudowna dieta”, a wynik leczenia raka zależy od wielu czynników, w tym wieku pacjenta, ogólnego stanu zdrowia, chorób towarzyszących, a także stopnia zaawansowania choroby. Nie da się jednak ukryć, że pacjenci onkologiczni powinni prowadzić specjalną dietę, najlepiej ułożoną przez dietetyka klinicznego. To pozwoli wzmocnić odporność organizmu w walce z chorobą.

Kancerogeneza, onkogeneza – etapy

Proces powstawania komórek nowotworowych jest złożony i wieloetapowy. Uwzględnia szereg przemian na poziomie molekularnym.

I etap – inicjacja

To sam początek nowotworzenia. Na skutek działania bodźca (chemicznego, fizycznego, wirusa, czynnika genetycznego) dochodzi do uszkodzenia DNA zdrowej komórki i powstaje mutacja. Jeżeli system naprawczy nie wykryje tej nieprawidłowości i nie wdroży mechanizmów naprawczych, wówczas uszkodzenia komórkowe zostają utrwalone i wchodzą na drogę przemiany nowotworowej.

II etap – promocja

Zmiany genetyczne ulegają utrwaleniu, a komórki zaczynają namnażać się w niekontrolowany sposób. Ten etap jest bardzo czasochłonny i może trwać nawet kilka lub kilkanaście lat.

III etap – progresja

Jest to ostatni etap kancerogenezy. W wyniku wcześniejszego namnażania się komórek i ich różnicowania dochodzi do powstania guza. W tym czasie istnieje duże ryzyko nabrania przez nowotwór złośliwości, a także tworzenia się przerzutów. Ten etap, jak poprzedni, również może zająć wiele lat.

  1. D.E. Malarkey, M. Hoenerhoff, R.R. Maronpot, Carcinogenesis: Mechanisms and Manifestations, [w:] W.M. Haschek, C.G. Rousseaux, M.A. Wallig (eds.), Haschek and Rousseaux’s Handbook of Toxicologic Pathology, Third Edition, Academic Press 2013.
  2. M. Pięt, Czy kiedykolwiek powstanie „lek na raka”?, umcs.pl [online] https://www.umcs.pl/pl/komentarze-eksperckie,22097,czy-kiedykolwiek-powstanie-lek-na-raka-,107556.chtm [dostęp 17.03.2023].
  3. M.R. Galdiero, G. Marone i A. Mantovani, Cancer Inflammation and Cytokines, „Cold Spring Harbor Perspectives in Biology”, nr 10 2018.
  4. M. Raudenská, J. Navrátil, J. Gumulec i M. Masařík, Mechanobiology of cancerogenesis, „Klin Onkol”, nr 34 2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

    Swędzenie w gardle, gorączka, katar – w dobie pandemii koronawirusa i COVID-19 te symptomy wzbudzają niepokój. Czy słusznie? Jak odróżnić objawy alergii, przeziębienia i grypy od choroby koronawirusowej? Dowiedz się z poniższego artykułu.

  • Gorączka plamista Gór Skalistych – przyczyny, objawy, leczenie

    Dla przeciętnego Polaka gorączka plamista Gór Skalistych brzmi niezwykle egzotycznie. Nie da się ukryć, że choroba w Polsce jest bardzo rzadko spotykana. Zagrożenie jest jednak realne, zwłaszcza dla osób, które podróżują do Stanów Zjednoczonych.

  • WZW C – przyczyny, objawy, czynniki ryzyka wirusowego zapalenia wątroby typu C

    Wirusowe zapalenie wątroby typu C (HCV) to choroba wywołana przez wirusa zapalenia wątroby typu C. Choroba ta jest często nazywana „cichym zabójcą”, ponieważ wczesne stadium infekcji często nie daje objawów, a osoba zakażona może przez wiele lat nie wiedzieć, że jest chora. Wirusowe zapalenie wątroby typu C może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak marskość wątroby, rak wątrobowokomórkowy i niewydolność wątroby, jeśli nie zostanie zdiagnozowane i leczone na czas. Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C mogą obejmować zmęczenie, utratę apetytu, nudności i wymioty, bóle brzucha, ciemny mocz, żółtaczkę, świąd skóry czy bóle stawów.

  • Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

    Perforacja jelita to bardzo poważne schorzenie, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nieleczone może doprowadzić do śmierci. Jak rozpoznać przedziurawione jelito i co jest jego przyczyną? Jak wygląda leczenie i czy może się objeść bez interwencji chirurga?

  • Chłoniak – objawy, leczenie, rokowania i rodzaje nowotworu układu chłonnego

    Chłoniakiem określa się nieprawidłowy rozrost tkanki limfatycznej. Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia chłoniaków i przyczyn ich występowania nadal pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Podstawą leczenia wszystkich rodzajów chłoniaków jest chemioterapia.

  • By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe – na czym polega ten zabieg?

    Pojęcie by-passów, używane często w środowisku medycznym, nadal nie jest do końca jasne dla reszty społeczeństwa. Pomostowanie aortalno-wieńcowe umożliwia doprowadzenie krwi do serca, co jest szczególnie istotne w przypadku m.in. zablokowania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.

  • Jak odchudzić dziecko? Praktyczne porady dietetyka

    Statystyki w kwestii nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży pogarszają się z roku na rok. Coraz więcej dzieci w Polsce boryka się ze zbyt wysoką masą ciała. Jako rodzice chcemy jak najlepiej dla swoich pociech, dlatego zaczynamy wyszukiwać informacje dotyczące odchudzania dzieci. Jak poradzić sobie z nadwagą lub otyłością dziecka? Jakie kroki warto podjąć w tym kierunku? I ostatnie – czy dzieci powinno się odchudzać?

  • Jak wyleczyć nużeńca? Leki, suplementy, domowe sposoby na nużycę

    Nużeniec jest pasożytem należącym do roztoczy. Jest niewidoczny gołym okiem, ponieważ ma bardzo niewielkie rozmiary. Gatunki bytujące na człowieku to: nużeniec ludzki oraz nużeniec krótki. Liczba osób zarażonych wzrasta wraz z wiekiem. Nawet ponad 80% osób powyżej 70. roku życia może być zarażonych nużeńcem.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij