Rodzaje nowotworów
Piotr Chilczuk

Rodzaje nowotworów

Słowo „nowotwór” dla chorego często oznacza wyrok, a wizyta u onkologa traktowana jest niczym ostatnie namaszczenie przez księdza. Bo skoro ma się raka, to nic dobrego już chorego nie czeka. Nieprawda. Wiele zależy od rodzaju nowotworu i jego stopnia zaawansowania. Często zmianę onkologiczną da się skutecznie usunąć.

Czy rak i nowotwór są tym samym?

Określenie „rak” przeznaczone jest dla tych przypadków, gdzie guz wywodzi się z tkanki nabłonkowej. Oznacza to zawsze zmianę złośliwą. Natomiast nowotwór może być zarówno łagodny, jak i złośliwy. Skąd wziął się „rak”? „Zawdzięczamy” go Hipokratesowi. Zauważył on, że u kobiet chorujących na nowotwór piersi skóra w zaawansowanych stadiach choroby układa się w charakterystyczne bruzdy, przypominające wyglądem kraba.

Jak stwierdza się nowotwór?

Nowotwór stwierdza się wyłącznie na podstawie badania histopatologicznego. Materiał do badania uzyskuje się, wykonując biopsję, czyli pobranie fragmentu tkanki guza lub węzła chłonnego, znajdującego się w pobliżu zmiany nowotworowej. Natomiast na początku diagnostyki można stosować różnego rodzaju badania, np. obrazowe. Tylko w nielicznych przypadkach zaczyna się leczenie nowotworu bez potwierdzenia jego istnienia badaniem histopatologicznym.

Powiązane produkty

Rodzaje nowotworów

Istnieje wiele podziałów nowotworów. Wszystkie zmiany onkologiczne możemy podzielić na łagodne i złośliwe.
Łagodne nowotwory to takie, które nie dają przerzutów do węzłów chłonnych i odległych narządów. Zbudowane są z dobrze zróżnicowanych komórek. Często rosną wolno, są dobrze odgraniczone i możliwe jest ich całkowite usunięcie. Do tej grupy należą m. in. tłuszczaki (zbudowane z tkanki tłuszczowej), włókniaki (z tkanki łącznej) czy oponiaki (guzy ośrodkowego układu nerwowego, umiejscowione w oponach mózgowo-rdzeniowych).

Zmiany złośliwe natomiast charakteryzują się tym, że dają przerzuty do węzłów chłonnych i odległych narządów. Rosną szybko. Zbudowane są z nisko zróżnicowanych komórek. Często nie jest możliwe ich całkowite usunięcie ze względu na nacieki sąsiednich tkanek.

Istnieje jeszcze grupa nowotworów miejscowo złośliwych. Posiadają one cechy zarówno zmian łagodnych, jak i złośliwych. Nie dają przerzutów, ale naciekają i niszczą okoliczne tkanki. Przykładem jest szkliwiak. Nowotwór ten występuje w pobliżu zębów trzonowych. Nie wywołuje przerzutów i rośnie powoli. Natomiast nacieka na sąsiednie tkanki i często daje wznowy po chirurgicznym usunięciu. Zbudowany jest z komórek zdolnych do produkcji szkliwa zwanych ameloblastami.

Inne podziały

  • Ze względu na lokalizację i częstość występowania:

Nowotwory mogą rozwinąć się w każdej tkance organizmu. Do najczęstszych nowotworów u kobiet należą rak piersi, płuca i jelita grubego. U mężczyzn są to rak płuca, jelita grubego oraz gruczołu krokowego.
Wśród rzadszych nowotworów można wymienić te zlokalizowane w obrębie głowy i szyi, jak np. rak języka czy nosogardła – rak nosowej części gardła. Około 1% wszystkich nowotworów stanowią mięsaki tkanek miękkich, które mogą wystąpić wszędzie tam, gdzie jest obecna tkanka miękka. Najczęściej są zlokalizowane w obrębie kończyn. Ciekawym i zarazem bardzo rzadkim rodzajem nowotworów są guzy neuroendokrynne. Jest to grupa nowotworów, które zbudowane są z komórek zdolnych do produkcji substancji hormonalnie czynnych. Przykładem jest insulinoma, czyli guz zbudowany z komórek beta w trzustce odpowiedzialnych za produkcję insuliny, w wyniku czego dochodzi do nadmiernej produkcji tego hormonu. W badaniach stwierdza się obniżony poziom cukru. Podstawowym leczeniem tego guza jest zabieg operacyjny. Guz występuje z częstością 1 na 1 000 000 przypadków.

Glukagonoma natomiast to nowotwór wywodzący się z komórek alfa trzustki, produkujący hormon glukagon. Działanie tego hormonu jest przeciwstawne do insuliny, tzn. podwyższa on poziom glukozy we krwi. Nadmierna produkcja glukagonu prowadzi do rozwoju cukrzycy i ciężkich powikłań. Częstość występowania to zaledwie 1 przypadek na 20 milionów na rok.

  • Na podstawie stopnia zaawansowania:

Powszechnie stosowaną klasyfikacją jest tzw. klasyfikacja TNM. Według niej określa się wielkość guza pierwotnego, czyli cechę „T”. Obecność przerzutów do węzłów chłonnych to cecha „N”. Występowanie przerzutów odległych to cecha „M”. Następnie chorych przydziela się do czterech stopni zaawansowania. Im wyższy stopień, tym bardziej zaawansowane zmiany i gorsze rokowanie.

  • Uwzględniając stopień złośliwości nowotworu:

Występują 4 stopnie złośliwości: 1, 2, 3, 4. Stopień 1 oznacza, że komórki nowotworowe są bardzo dobrze zróżnicowane i wyglądają podobnie do tych prawidłowych. Oznacza to zwykle zmianę łagodną. Im większy stopień złośliwości, tym coraz mniej zróżnicowane są komórki. Guz w 4 stopniu złośliwości ma większą skłonność do szybkiego wzrostu i rozsiewu niż nowotwory z mniejszym stopniem złośliwości histologicznej.

  • Ze względu na obecność podtypów biologicznych (molekularnych):

Przykładem jest rak piersi, gdzie ocenia się występowanie receptorów estrogenowych i progesteronowych oraz HER-2. W zależności od obecności bądź nieobecności danych receptorów, pacjentki przydziela się do określonych podtypów biologicznych. Występowanie receptorów estrogenowych i progesteronowych umożliwia zastosowanie leczenia hormonalnego. Obecność receptora HER-2 jest negatywnym czynnikiem prognostycznym, tzn. takim, który pogarsza rokowanie. Jego obecność umożliwia natomiast zastosowanie leków celowanych. Przykładem jest trastuzumab, który hamuje działanie receptora HER-2. Przy braku wszystkich trzech receptorów mówimy o raku potrójnie ujemnym. Ten typ bardzo źle rokuje. W leczeniu stosowana jest głównie chemioterapia.

  • Na podstawie występowania określonych mutacji:

Obecność danej mutacji może pomóc w diagnozowaniu i leczeniu nowotworów. W raku płuca niedrobnokomórkowym można ocenić występowanie m.in. mutacji receptora EGFR, czyli naskórkowego czynnika wzrostu. Obecność tej mutacji określa tę grupę chorych mianem EGFR (+). Pozwala to na zastosowanie leczenia ukierunkowanego molekularnie. Stosuje się specjalne leki, które hamują receptor dla EGFR i w rezultacie prowadzą do śmierci komórki nowotworowej.

Terapia ukierunkowana molekularnie, czyli skierowana na określone komórki nowotworowe, w których obecne są określone zmiany molekularne, to ogromny postęp w leczeniu nowotworów. Obecnie szuka się nowych receptorów czy mutacji, przeciwko którym będzie stosowało się określone leki. Poza rakiem płuca terapię ukierunkowaną molekularnie stosuje się w czerniaku, raku piersi (HER2 dodatnim) czy raku żołądka.

Jak widać, jest dużo rodzajów nowotworów i ich klasyfikacji. Mają one na celu lepsze diagnozowanie, a w rezultacie leczenie chorych.

  1. Cancer Staging, „National Cancer Institute” [online], https://www.cancer.gov/about-cancer/diagnosis-staging/staging?redirect=true , [dostęp:] 01.07.2019.
  2. O. Yersal, S. Barutca, Biological subtypes of breast cancer: Prognostic and therapeutic implications, „World Journal of Clinical Oncology”. 2014 Aug 10; 5(3): 412–424.
  3. D. M. Kowalski, M. Krzakowski, A. Janowicz-Żebrowska, Epidermal growth factor receptor (EGFR) inhibition on non-small-cell lung cancer treatment, „Onkologia w Praktyce Klinicznej” 2011;7(4):177-182
  4. Nowotwory złośliwe ogółem, „Krajowy Rejestr Nowotworów” [online], http://onkologia.org.pl/nowotwory-zlosliwe-ogolem-2/ , [dostęp:] 01.07.2019.
  5. A. Sudhakar, History of Cancer, Ancient and Modern Treatment Methods, „Journal of Cancer Science and Therapy”, 2009 Dec 1; 1(2): 1–4.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak poprawnie suplementować witaminę D?

    Witamina D3 odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu, a jej prawidłowy poziom jest niezbędny dla zachowania zdrowia. Witamina D3 jest przede wszystkim znana z regulowania poziomu wapnia i fosforu, co warunkuje zachowanie zdrowych kości oraz zapobiega osteoporozie i krzywicy. Jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, krążenia i zachowania zdrowia psychicznego. Może być również pomocna w terapiach chorób skórnych. Pomimo że witamina D może być wytwarzana naturalnie w organizmie ludzkim poprzez syntezę skórną, często okazuje się to niewystarczające – wówczas należy rozpocząć jej suplementację.

  • Arginina – działanie, właściwości i efekty stosowania

    Arginina to aminokwas endogenny, którego najważniejszą rolą jest udział w syntezie tlenku azotu. Ma właściwości rozszerzające naczynia krwionośne i usprawniające przepływ krwi. Z tego względu korzystnie wpływa na funkcjonowanie serca i układu krążenia. Chętnie sięgają po nią również sportowcy oraz pacjenci z zaburzeniami erekcji. W jakich pokarmach znajduje się arginina? Kto powinien rozważyć jej suplementację i z jakimi potencjalnymi skutkami ubocznymi wiąże się przyjmowanie argininy?

  • Synbiotyki – kiedy je stosować? Czym się różnią od probiotyków i prebiotyków?

    Wielu ekspertów wskazuje, że stosowanie probiotyku i prebiotyku w postaci jednego produktu, czyli synbiotyku, przynosi większe korzyści niż stosowanie samego probiotyku. Synbiotyki regenerują florę jelitową oraz wzmacniają odporność, a także przynoszą dodatkowe korzyści dla organizmu, ponieważ wspomagają leczenie licznych chorób. Kiedy należy stosować synbiotyki? Jak dobrać odpowiednią dawkę?

  • Uprawnienia farmaceuty – recepty na szczepienia, dostęp do Internetowego Konta Pacjenta

    Od 14 lutego 2025 roku farmaceuci w Polsce mogą wystawiać recepty na refundowane szczepionki. Szczepienie musi odbyć się w aptece, w której została wystawiona recepta. Pacjent może również udostępnić farmaceucie lub aptece swoje IKP. Wprowadzone zmiany zapewnią szybszy i lepszy dostęp do refundowanych szczepień.

  • Do 250 zł miesięcznie na leki. Kto może otrzymać pomoc?

    Gminy i miasta w Polsce prowadzą tzw. programy osłonowe, dzięki którym można otrzymać do 250 zł miesięcznie na zakup leków. Mogą z nich korzystać wybrane grupy pacjentów. Kto może przystąpić do pomocy lekowej w 2025 roku?

  • Dlaczego magnez jest tak ważny dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania Twojego dziecka?

    Jak doskonale wszyscy wiemy, prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu dziecka zależy od wielu czynników. Kluczowe jest tutaj dostarczanie wraz z dietą, odpowiednich składników odżywczych, witamin i składników mineralnych. Na szczególną uwagę zasługuje magnez, którego rola i znaczenie dla organizmu dziecka jest zasadnicze i kluczowe. Dlaczego?  

  • Jak magnez może wspierać aktywne dzieci?

    Okres dzieciństwa i szkoły to czas wielu wyzwań dla aktywnego dziecka. Dziecku potrzeba wówczas energii, spokoju, skupienia oraz wsparcia, aby chętnie i aktywnie podejmowało różne wyzwania i dawało radę im sprostać. Aby pomóc dziecku w tym wszystkim, warto dostarczać mu odpowiednie składniki odżywcze, witaminy i minerały. I jednym z takich składników jest magnez, kluczowy pierwiastek dla rozwoju i funkcjonowania organizmu dziecka. A w czym dokładnie magnez pomaga i jak wspiera aktywne dzieci? 

  • Zaszczep się w aptece. Lista chorób zakaźnych, przeciw którym zaszczepi farmaceuta

    Od 2025 roku farmaceuci w aptekach mogą wykonywać szczepienia ochronne dla osób dorosłych (powyżej 18. roku życia) przeciwko wybranym chorobom. Program szczepień w aptekach obejmuje zarówno szczepienia bezpłatne dla określonych grup, jak i odpłatne w całości lub częściowo dla pozostałych pacjentów.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl