Rodzaje nowotworów
Piotr Chilczuk

Rodzaje nowotworów

Słowo „nowotwór” dla chorego często oznacza wyrok, a wizyta u onkologa traktowana jest niczym ostatnie namaszczenie przez księdza. Bo skoro ma się raka, to nic dobrego już chorego nie czeka. Nieprawda. Wiele zależy od rodzaju nowotworu i jego stopnia zaawansowania. Często zmianę onkologiczną da się skutecznie usunąć.

Czy rak i nowotwór są tym samym?

Określenie „rak” przeznaczone jest dla tych przypadków, gdzie guz wywodzi się z tkanki nabłonkowej. Oznacza to zawsze zmianę złośliwą. Natomiast nowotwór może być zarówno łagodny, jak i złośliwy. Skąd wziął się „rak”? „Zawdzięczamy” go Hipokratesowi. Zauważył on, że u kobiet chorujących na nowotwór piersi skóra w zaawansowanych stadiach choroby układa się w charakterystyczne bruzdy, przypominające wyglądem kraba.

Jak stwierdza się nowotwór?

Nowotwór stwierdza się wyłącznie na podstawie badania histopatologicznego. Materiał do badania uzyskuje się, wykonując biopsję, czyli pobranie fragmentu tkanki guza lub węzła chłonnego, znajdującego się w pobliżu zmiany nowotworowej. Natomiast na początku diagnostyki można stosować różnego rodzaju badania, np. obrazowe. Tylko w nielicznych przypadkach zaczyna się leczenie nowotworu bez potwierdzenia jego istnienia badaniem histopatologicznym.

Polecane dla Ciebie

Rodzaje nowotworów

Istnieje wiele podziałów nowotworów. Wszystkie zmiany onkologiczne możemy podzielić na łagodne i złośliwe.
Łagodne nowotwory to takie, które nie dają przerzutów do węzłów chłonnych i odległych narządów. Zbudowane są z dobrze zróżnicowanych komórek. Często rosną wolno, są dobrze odgraniczone i możliwe jest ich całkowite usunięcie. Do tej grupy należą m. in. tłuszczaki (zbudowane z tkanki tłuszczowej), włókniaki (z tkanki łącznej) czy oponiaki (guzy ośrodkowego układu nerwowego, umiejscowione w oponach mózgowo-rdzeniowych).

Zmiany złośliwe natomiast charakteryzują się tym, że dają przerzuty do węzłów chłonnych i odległych narządów. Rosną szybko. Zbudowane są z nisko zróżnicowanych komórek. Często nie jest możliwe ich całkowite usunięcie ze względu na nacieki sąsiednich tkanek.

Istnieje jeszcze grupa nowotworów miejscowo złośliwych. Posiadają one cechy zarówno zmian łagodnych, jak i złośliwych. Nie dają przerzutów, ale naciekają i niszczą okoliczne tkanki. Przykładem jest szkliwiak. Nowotwór ten występuje w pobliżu zębów trzonowych. Nie wywołuje przerzutów i rośnie powoli. Natomiast nacieka na sąsiednie tkanki i często daje wznowy po chirurgicznym usunięciu. Zbudowany jest z komórek zdolnych do produkcji szkliwa zwanych ameloblastami.

Inne podziały

  • Ze względu na lokalizację i częstość występowania:

Nowotwory mogą rozwinąć się w każdej tkance organizmu. Do najczęstszych nowotworów u kobiet należą rak piersi, płuca i jelita grubego. U mężczyzn są to rak płuca, jelita grubego oraz gruczołu krokowego.
Wśród rzadszych nowotworów można wymienić te zlokalizowane w obrębie głowy i szyi, jak np. rak języka czy nosogardła – rak nosowej części gardła. Około 1% wszystkich nowotworów stanowią mięsaki tkanek miękkich, które mogą wystąpić wszędzie tam, gdzie jest obecna tkanka miękka. Najczęściej są zlokalizowane w obrębie kończyn. Ciekawym i zarazem bardzo rzadkim rodzajem nowotworów są guzy neuroendokrynne. Jest to grupa nowotworów, które zbudowane są z komórek zdolnych do produkcji substancji hormonalnie czynnych. Przykładem jest insulinoma, czyli guz zbudowany z komórek beta w trzustce odpowiedzialnych za produkcję insuliny, w wyniku czego dochodzi do nadmiernej produkcji tego hormonu. W badaniach stwierdza się obniżony poziom cukru. Podstawowym leczeniem tego guza jest zabieg operacyjny. Guz występuje z częstością 1 na 1 000 000 przypadków.

Glukagonoma natomiast to nowotwór wywodzący się z komórek alfa trzustki, produkujący hormon glukagon. Działanie tego hormonu jest przeciwstawne do insuliny, tzn. podwyższa on poziom glukozy we krwi. Nadmierna produkcja glukagonu prowadzi do rozwoju cukrzycy i ciężkich powikłań. Częstość występowania to zaledwie 1 przypadek na 20 milionów na rok.

  • Na podstawie stopnia zaawansowania:

Powszechnie stosowaną klasyfikacją jest tzw. klasyfikacja TNM. Według niej określa się wielkość guza pierwotnego, czyli cechę „T”. Obecność przerzutów do węzłów chłonnych to cecha „N”. Występowanie przerzutów odległych to cecha „M”. Następnie chorych przydziela się do czterech stopni zaawansowania. Im wyższy stopień, tym bardziej zaawansowane zmiany i gorsze rokowanie.

  • Uwzględniając stopień złośliwości nowotworu:

Występują 4 stopnie złośliwości: 1, 2, 3, 4. Stopień 1 oznacza, że komórki nowotworowe są bardzo dobrze zróżnicowane i wyglądają podobnie do tych prawidłowych. Oznacza to zwykle zmianę łagodną. Im większy stopień złośliwości, tym coraz mniej zróżnicowane są komórki. Guz w 4 stopniu złośliwości ma większą skłonność do szybkiego wzrostu i rozsiewu niż nowotwory z mniejszym stopniem złośliwości histologicznej.

  • Ze względu na obecność podtypów biologicznych (molekularnych):

Przykładem jest rak piersi, gdzie ocenia się występowanie receptorów estrogenowych i progesteronowych oraz HER-2. W zależności od obecności bądź nieobecności danych receptorów, pacjentki przydziela się do określonych podtypów biologicznych. Występowanie receptorów estrogenowych i progesteronowych umożliwia zastosowanie leczenia hormonalnego. Obecność receptora HER-2 jest negatywnym czynnikiem prognostycznym, tzn. takim, który pogarsza rokowanie. Jego obecność umożliwia natomiast zastosowanie leków celowanych. Przykładem jest trastuzumab, który hamuje działanie receptora HER-2. Przy braku wszystkich trzech receptorów mówimy o raku potrójnie ujemnym. Ten typ bardzo źle rokuje. W leczeniu stosowana jest głównie chemioterapia.

  • Na podstawie występowania określonych mutacji:

Obecność danej mutacji może pomóc w diagnozowaniu i leczeniu nowotworów. W raku płuca niedrobnokomórkowym można ocenić występowanie m.in. mutacji receptora EGFR, czyli naskórkowego czynnika wzrostu. Obecność tej mutacji określa tę grupę chorych mianem EGFR (+). Pozwala to na zastosowanie leczenia ukierunkowanego molekularnie. Stosuje się specjalne leki, które hamują receptor dla EGFR i w rezultacie prowadzą do śmierci komórki nowotworowej.

Terapia ukierunkowana molekularnie, czyli skierowana na określone komórki nowotworowe, w których obecne są określone zmiany molekularne, to ogromny postęp w leczeniu nowotworów. Obecnie szuka się nowych receptorów czy mutacji, przeciwko którym będzie stosowało się określone leki. Poza rakiem płuca terapię ukierunkowaną molekularnie stosuje się w czerniaku, raku piersi (HER2 dodatnim) czy raku żołądka.

Jak widać, jest dużo rodzajów nowotworów i ich klasyfikacji. Mają one na celu lepsze diagnozowanie, a w rezultacie leczenie chorych.

  1. Cancer Staging, „National Cancer Institute” [online], https://www.cancer.gov/about-cancer/diagnosis-staging/staging?redirect=true , [dostęp:] 01.07.2019.
  2. O. Yersal, S. Barutca, Biological subtypes of breast cancer: Prognostic and therapeutic implications, „World Journal of Clinical Oncology”. 2014 Aug 10; 5(3): 412–424.
  3. D. M. Kowalski, M. Krzakowski, A. Janowicz-Żebrowska, Epidermal growth factor receptor (EGFR) inhibition on non-small-cell lung cancer treatment, „Onkologia w Praktyce Klinicznej” 2011;7(4):177-182
  4. Nowotwory złośliwe ogółem, „Krajowy Rejestr Nowotworów” [online], http://onkologia.org.pl/nowotwory-zlosliwe-ogolem-2/ , [dostęp:] 01.07.2019.
  5. A. Sudhakar, History of Cancer, Ancient and Modern Treatment Methods, „Journal of Cancer Science and Therapy”, 2009 Dec 1; 1(2): 1–4.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Czy warto brać antyoksydanty w tabletkach, kroplach lub kapsułkach?

    Antyoksydanty w postaci tabletek to suplementy diety zawierające związki, które mogą pomóc w ochronie komórek organizmu przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki. Niektóre przykłady przeciwutleniaczy, które można znaleźć w postaci tabletek, to witaminy C i E, beta-karoten i selen. Przyjmowanie suplementów antyoksydacyjnych nie jest jednak zasadne w każdej sytuacji. Zawsze zaleca się rozmowę z lekarzem przed przyjęciem jakichkolwiek suplementów diety.

  • Opatrunek podciśnieniowy – jak wygląda leczenie ran?

    Opatrunek podciśnieniowy to doskonały i nowoczesny środek do skutecznego leczenia niektórych przewlekłych trudno gojących się ran. W porównaniu do metod tradycyjnych wyraźnie skraca czas terapii i pozwala uzyskać lepsze efekty czynnościowe. Znacznie poprawia zatem zadowolenie pacjenta. Opatrunek wymaga zastosowania ujemnego ciśnienia, które uzyskuje się dzięki specjalnej pompie. W przypadku ran trudno gojących się warto rozważyć jego użycie. W jakich przypadkach korzystne będzie zastosowanie opatrunku podciśnieniowego?

  • Leki biologiczne – czym są? Czy są skuteczne w leczeniu AZS i łuszczycy?

    Leki biologiczne to skomplikowane leki produkowane na bazie substancji pochodzenia biologicznego, takich jak białka, hormony czy przeciwciała. Są one stosowane w leczeniu różnych chorób, w tym chorób autoimmunologicznych, nowotworowych czy zapalnych, ale ich produkcja jest bardziej skomplikowana i kosztowna niż w przypadku typowych leków syntetycznych. W Polsce leki biologiczne są pod pewnymi warunkami refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, niemniej ich cena może być zbyt wysoka dla pacjentów nieobjętych systemem refundacji. Czym są leki biologiczne? W leczeniu których chorób można je stosować?

  • Skuteczność działania probiotyków – forma płynna doskonałą alternatywą dla kapsułek

    Pacjenci mają zróżnicowane upodobania co do formy przyjmowanych leków czy suplementów diety. Jedni wolą tabletki, a inni preferują formę płynną. Często nie zdają sobie jednak sprawy z tego, że forma produktu to nie tylko kwestia wygody stosowania. Dla naszego zdrowia powinno się brać pod uwagę przede wszystkim określone właściwości funkcjonalne, jak np. większa przyswajalność czy skuteczność. Przecież najistotniejszym aspektem stosowania danego produktu – oprócz jego formy, walorów smakowych i zapachowych – powinna być głównie skuteczność jego działania.

  • Semaglutyd – czy pomaga schudnąć? Zagrożenia, skutki uboczne stosowania bez wskazania

    Semaglutyd to lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2. Jest agonistą receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), który pomaga regulować poziom cukru we krwi poprzez zwiększanie wydzielania insuliny i zmniejszanie wydzielania glukagonu. Zwykle podaje się go raz w tygodniu w postaci zastrzyku. Od pewnego czasu Internet zalewa fala zapytań dotyczących leku na odchudzanie bez recepty, którego głównym składnikiem jest właśnie semaglutyd. Czy jego stosowanie jest bezpieczne, jeśli jedynym celem jest redukcja wagi, a nie kontrola cukrzycy?

  • Jakie właściwości ma chlorofil do picia? Działanie, przeciwwskazania

    Zielona barwa liści wynika z obecności w nich chlorofilu – głównego barwnika fotosyntetycznego. Doniesienia o tradycyjnych leczniczych zastosowaniach chlorofilu w alternatywnych formach medycyny znane są już od wieków. Co więcej, chlorofil cieszy się dużym zainteresowaniem również we współczesnej medycynie. Jakie właściwości i działanie ma chlorofil? Kto może, a kto nie powinien po niego sięgać?

  • Fosfolipidy niezbędne – czym są i czemu są tak ważne dla wątroby?

    Zapoczątkowany w ubiegłym stuleciu rozwój cywilizacyjny i jego negatywne konsekwencje, jak np. zanieczyszczenie środowiska, nadmierne spożycie produktów przetworzonych czy dodatki do żywności mogą mieć negatywny wpływ na nasz organizm. W tym na wątrobę, główny narząd, w którym dokonują się najważniejsze i podstawowe przemiany metaboliczne.1

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij