Kandydoza – objawy, diagnostyka i leczenie zakażenia drożdżakami Candida
Marcin Setlak

Kandydoza – objawy, diagnostyka i leczenie zakażenia drożdżakami Candida

Kandydoza, czyli drożdżyca, to stan chorobowy wywołany przez drożdżaki (grzyby) z rodzaju Candidia i stanowi obecnie coraz częstszy problem. Kandydoza może rozwijać się w obrębie skóry, paznokci i błon śluzowych. Objawy drożdżycy zależą od miejsca, w którym doszło do kolonizacji grzyba. W zapobieganiu i leczeniu kandydozy dużą rolę odgrywa właściwa dieta i rozsądne stosowanie leków.

Co to jest Candidia? 

Candidia to grzyb drożdżopodobny. Najlepiej poznanym i mającym największe znaczenie dla zdrowia człowieka jest grzyb Candida albicans. Uważa się, że stanowi on część fizjologicznej flory przewodu pokarmowego nawet u 80% osób. Grzyby z rodzaju Candidia można też znaleźć na skórze, w kobiecych drogach rodnych oraz w dolnych odcinkach układu moczowego. 

W normalnych warunkach grzyby te nie powodują problemów zdrowotnych, jednak w niektórych przypadkach dochodzi do ich nadmiernego namnożenia się i wystąpienia uporczywych objawów. 

Kandydoza – przyczyny 

Nadmierny rozrost kolonii grzybów z rodzaju Candidia może być spowodowany różnymi przyczynami, najczęstsze z nich to: 

  1. Antybiotykoterapia prowadzona przez długi czas – antybiotyki powodują niszczenie korzystnej flory bakteryjnej, która hamuje rozwój grzybów.   
  2. Antykoncepcja hormonalna – może przyczynić się do powstawania kandydozy pochwy. Hormony stanowiące główny składnik tabletek antykoncepcyjnych wpływają na ograniczenie populacji bakterii z rodzaju Lactobacillus, które odpowiadają za utrzymanie niskiego pH w pochwie. Spadek ilości bakterii wpływa na wzrost pH, co umożliwia grzybom nadmierne namnażanie się. 
  3. Chemioterapia – w wyniku stosowania chemioterapii dochodzi do niszczenia komórek nowotworowych, jak i zdrowych komórek organizmu, w tym komórek nabłonka stanowiących barierę chroniącą przed nadmierną kolonizacją organizmu grzybami. Chemioterapia negatywnie wpływa także na mechanizmy immunologiczne. 
  4. Osłabiona odporność – może być spowodowana licznymi stanami chorobowymi, w tym przez: pierwotne i wtórne zaburzenia odporności, zabiegi operacyjne, rozległe oparzenia i urazy.

Ponadto możliwe przyczyny kandydozy obejmują:

  • zaburzenia hormonalne występujące w trakcie trwania ciąży,  
  • żywienie pozajelitowe, 
  • niewyrównaną cukrzycę,
  • choroby nowotworowe,
  • radioterapię,
  • nadużywanie alkoholu i narkotyków, 
  • nieodpowiednią higienę. 

Powiązane produkty

Kandydoza – objawy 

Objawy kandydozy będą różniły się w zależności od miejsca, w którym doszło do nadmiernego rozrostu populacji grzyba Candidia lub jego obecności w narządach, które w normalnych warunkach pozbawione są flory fizjologicznej.  

Drożdżyca jamy ustnej – objawy obecności Candida albicans i innych grzybów z rodzaju Candidia w jamie ustnej obejmują: naloty barwy białej na podniebieniu, wewnętrznej stronie policzków, języku oraz na dziąsłach. 

Grzybica gardła i przełyku – przy grzybicy przełyku mogą występować problemy z przełykaniem kęsów pokarmu, ból w trakcie przełykania, uczucie pieczenia za mostkiem. Problemy z przyswajaniem pokarmu mogą skutkować utratą masy ciała. 

Grzybica układu pokarmowego (żołądka i jelit) – ból żołądka, utrata masy ciała, odbijanie treścią pokarmową, zgaga, biegunki lub zaparcia, podwyższona temperatura ciała. Grzybica żołądka i jelit występuje znacznie rzadziej niż grzybica dotycząca jamy ustnej czy gardła.

Grzybica dróg rodnych – pieczenie i świąd w okolicy pochwy lub sromu, ból podczas oddawania moczu, obrzęk miejsc intymnych, serowata wydzielina z pochwy.

Grzybica męskich narządów rozrodczych – świąd żołędzi, białe grudki pod napletkiem, zmiany dotyczące żołędzi pod postacią plam lub grudek.

Kandydoza dróg moczowych – ból podczas mikcji, częste oddawanie niewielkich ilości moczu, kandyduria – jest to obecność grzybów w moczu, nie zawsze świadczy o zakażeniu, gdyż Candidia często stanowi florę fizjologiczną dolnych dróg moczowych.

Kandydoza skóry – najczęstszym miejscem nadmiernego namnażania się grzybów na skórze są okolice fałdów skórnych. Zmiany grzybicze przyjmują w tym przypadku charakter rumieniowy przekształcający się w grudkowe wykwity na obrzeżach zmiany. Objawy grzybicy skóry często obejmują świąd, zaczerwienienie i łuszczenie się skóry w obrębie zmiany. 

Grzybica paznokci i wałów okołopaznokciowych – objawami obecności kolonii grzyba w obrębie paznokcia najczęściej są: zaczerwienienie wału okołopaznokciowego, erozja płytki paznokcia, jej matowienie i przerastanie 

Grzybica występuje nie tylko u osób dorosłych i starszych. Drożdżaki Candidia mogą być odpowiedzialne za rozwój pieluszkowego zapalenia skóry u dzieci.  

Grzyby Candidia powodują w organizmie szczególnie negatywne efekty, jeśli rozwijają się w narządach wewnętrznych, które w normalnych warunkach całkowicie pozbawione są flory fizjologicznej. 

Zapalenie płuc wywołane grzybami z rodzaju Candidia – objawia się silnym kaszlem, gorączką, postępującą dusznością oraz charakterystycznymi zmianami w obrazie RTG. 

Infekcyjne zapalenie wsierdzia – do zakażenia grzybami w obrębie worka osierdziowego predysponują: niedawno przebyty zabieg kardiochirurgiczny, obecność sztucznej zastawki oraz współwystępowanie innych schorzeń.
Grzybicze zapalenie stawów – zapalenie stawów na tle grzybiczym występuje stosunkowo rzadko, lecz może mieć groźne powikłania, niekiedy wymagające wykonania endoprotezy w miejscu zniszczonych tkanek. 

Grzybicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – charakteryzuje się złymi rokowaniami i występowaniem objawów oponowych. 

Candida albicans może rozwijać się także w innych narządach, czasem zakażenie tym grzybem przyjmuje szczególnie niebezpieczną postać, w której komórki patogenu przedostają się do krwioobiegu pacjenta. Taki stan wiąże się z bardzo niekorzystnymi rokowaniami. 

Kandydoza – jak wykryć? Badania na candidię 

Ze względu na różnorodny obraz kandydozy, diagnostyka w jej kierunku uzależniona jest od miejsca, w którym doszło do nadmiernego rozrostu kolonii.  

Próbkę do badania laboratoryjnego powinno się pobrać przed włączeniem leczenia przeciwgrzybiczego. Powinna być ona pobrana do sterylnego pojemnika i dostarczona do laboratorium w ciągu dwóch godzin od pobrania. 

Jakie badania służą wykrywaniu grzybów? 

Istnieją liczne metody diagnostyczne pozwalające wykryć obecność grzybów w organizmie. Badanie na kandydozę może polegać na mikroskopowej ocenie preparatu, badaniach mikrobiologicznych, serologicznych oraz genetycznych. To, jakie badania na grzybicę powinny zostać przeprowadzone, zależy od rodzaju infekcji. 

W przypadku grzybic układowych, dotyczących narządów wewnętrznych, najczęściej stosuje się test z krwi. Badanie krwi na grzyby z rodzaju Candidia polega na serologicznej metodzie, która wykrywa w surowicy antygen krążący mannozy, enolazy i innych charakterystycznych dla tego rodzaju drobnoustrojów cząsteczek. 

Test na kandydozę układu pokarmowego obejmuje pobranie i badanie próbki kału. Po odpowiednim przygotowaniu, próbkę umieszcza się na specjalnym podłożu umożliwiającym wzrost grzyba. Należy jednak pamiętać, że wynik pozytywny tego badania nie musi świadczyć o chorobie, gdyż grzyby drożdżopodobne w kale mogą być spowodowane obecnością fizjologicznej flory w jelicie. 
W przypadku zakażeń grzybiczych innych części ciała znaczenie diagnostyczne mają badania mikroskopowe i genetyczne. 

Badanie na Candidię – cena 

Cena badania w kierunku grzybów z rodzaju Candidia zależy od typu badania, cena badania krwi czy kału na grzyby to około 300 zł. Tańsze testy apteczne również mogą być przydatne w diagnostyce zakażeń grzybiczych, jednak ich czułość i swoistość jest niższa w porównaniu do badań laboratoryjnych. 

Candida albicans – interpretacja wyników 

Interpretacja wyników badań laboratoryjnych zawsze musi być powiązana z oceną stanu pacjenta i zgłaszanych przez niego dolegliwości, gdyż wyniki dodatnie testów nie muszą oznaczać stanu chorobowego. 

Kandydoza – leczenie 

Leczenie Candida albicans polega na stosowaniu preparatów dobranych pod kątem miejsca, w którym rozwija się grzyb, a także nasilenia problemu. W przypadku grzybicy paznokci stosuje się lakiery, w grzybicy jamy ustnej środki do płukania ust, w zakażeniach skóry kremy, a jeśli problem dotyczy pochwy używa się globulek. 

Substancjami czynnymi leków najczęściej są antybiotyki z grupy antybiotyków polienowych (nystatyna), echinokandin (kapsofungina) oraz azoli (klotrimazol). Należy pamiętać, że decyzja o tym, jak leczyć dane zakażenie grzybicze, powinna być podjęta przez lekarza. 

Dieta przy kandydyozie 

Dla zwalczania zakażeń grzybiczych znaczenie ma odpowiednia dieta. Oto kilka wskazówek: 

  • należy ograniczyć przyjmowanie cukrów prostych, 
  • powinno się zaprzestać picia alkoholu, 
  • do diety należy włączyć jogurty zawierające bakterie z rodzaju Lactobacillus
  • należy przyjmować probiotyki,
  • z diety należy wyeliminować produkty o wysokim indeksie glikemicznym.

Dowiedz się więcej na temat tego, jak powinna wyglądać dieta przy kandydozie.

Kandydoza – zapobieganie 

W zapobieganiu rozwojowi kandydozy znaczenie może mieć wiele czynników. Odpowiednia dieta bogata w warzywa, wystrzeganie się alkoholu i nikotyny w znacznym stopniu pomogą zmniejszyć ryzyko zachorowania na kandydozę przewodu pokarmowego. W profilaktyce kandydozy skóry i błon śluzowych duże znaczenie ma odpowiednia higiena.  

  1. P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika 2017, MP, Kraków 2017.
  2. A. Boroń-Kaczmarska, Choroby zakaźne i pasożytnicze, PZWL, Warszawa 2017.
  3. D. S. Paauw, L. R. Burkholder, M. B. Migeon, Choroby wewnętrzne: praktyczny przewodnik kliniczny, t. 1, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2009
  4. W. Karges, S. Al Dahouk, Interna w 5 dni, PZWL, Warszawa 2013.
  5. A. Doboszyńska, Objawy chorób wewnętrznych. Podręcznik dla studentów, PZWL, Warszawa 2013.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl