Dieta przy Candida – jak powinna wyglądać dieta przeciwgrzybicza? Co jeść przy kandydozie?

Biegunki, wymioty, nadmierna ilość gazów czy niepohamowany apetyt na słodycze – to tylko kilka z objawów rozwoju kandydozy w organizmie. Na ogół objawy te są bardzo niecharakterystyczne, a samą kandydozę ciężko zdiagnozować. Należy także pamiętać, że jej obecności przypisać można wiele objawów towarzyszących innym, znacznie popularniejszym jednostkom chorobowym. Stąd, aby uniknąć „niepotrzebnego marketingu”, zaleca się rozwagę i diagnozowanie tylko w gabinecie lekarskim. 

Candida albicans to szczep drożdżaków odpowiedzialny za rozwój choroby zwanej kandydozą. Fizjologicznie grzyb ten występuje w przewodzie pokarmowym. Problem zaczyna się w momencie przerostu i zaburzeń w obrębie mikroflory jelitowej. Do przyczyn rozwoju kandydozy zalicza się:  

• spadek odporności np. w związku z przewlekle prowadzoną antybiotykoterapią; 
• zaburzenia równowagi mikroflory jelitowej; 
• pogorszoną kondycję psychiczną pacjenta;  
• brak aktywności fizycznej;  
• przewlekły stres;  
• nieprawidłową dietę.  

Jak powinna wyglądać dieta przy Candida? Co można jeść, a czego lepiej unikać? Sprawdźmy! 

Dieta przeciwgrzybicza – najważniejsze zalecenia

Dietę przeciwgrzybiczą stosuje się w celu zniwelowania przykrych dolegliwości, wzmocnienia barier ochronnych organizmu i przywrócenia prawidłowej flory bakteryjnej jelit. Głównym sposobem na leczenie, jak podaje Amerykańskie Towarzystwo Chorób Zakaźnych, jest przede wszystkim stosowanie preparatów przeciwgrzybicznych, w tym nystatyny i flukonazolu (zalecanych przez lekarza). Dieta i preparaty probiotyczne należą do leczenia wspomagającego, po którym pacjent szybciej dochodzi do zdrowia.  

Uważa się, że dieta o niskiej zawartości węglowodanów (inaczej cukrów) sprzyja zmniejszeniu ilości drożdżaków (zarówno w moczu, jak i w surowicy krwi). Nie należy jednak rezygnować z tzw. węglowodanów złożonych – obecnych w produktach z pełnego ziarna, m.in. pieczywie, makaronie, kaszach czy płatkach zbożowych. Eliminacji w diecie na Candida podlega natomiast głównie cukier „z cukierniczki” i wszelkie wyroby cukiernicze, ciasta czy ciasteczka oraz produkty wytworzone z białej, pszennej mąki, w tym makarony, kluski i pieczywo. Żywienie na bazie tych ostatnich produktów prowadzi bowiem do wytworzenia się środowiska sprzyjającego namnażaniu się grzybów.  

Co można jeść, a czego unikać przy kandydozie? 

Produkty dozwolone w tzw. diecie przeciwgrzybiczej: 

• gruboziarniste kasze; 
• ryż dziki i brązowy; 
• naturalne, niskotłuszczowe jogurty; 
• orzechy (zwłaszcza włoskie, migdały i laskowe), siemię lniane i inne ziarna; 
• sezonowe warzywa, najlepiej w postaci surowej; 
• owoce cytrusowe: grejpfruty, pomarańcze oraz jabłka i wiśnie; 
• chleb na zakwasie (bez drożdży); 
• nierafinowane oleje roślinne; w tym olej rzepakowy, oliwa z oliwek; 
• nasiona roślin strączkowych: soczewica, ciecierzyca, soja, fasola; 
• czysta woda, herbaty ziołowe; 
• ryby i owoce morza. 

Produkty niezalecane w diecie przy grzybicy: 

• wypieki cukiernicze, batony, ciasta, czekolady;
• żywność przetworzona;
• chleb z białej mąki z dodatkiem drożdży;
• kluski, pierogi i makarony z białej, pszennej mąki;
• alkohol; 
• napoje gazowane; 
• mięso marynowane w gotowych mieszankach; 
• sery topione, pleśniowe i żółte; 
• ostre przyprawy, ketchup, musztarda, ocet; 
• wędliny i tłuste mięso. 

Przeciwwskazania do stosowania diety przeciwgrzybiczej 

Pomimo iż zalecenia diety przeciwgrzybicznej mogą znaleźć zastosowanie w każdym prozdrowotnym menu, należy pamiętać o osobach, które zasad tych stosować nie mogą. Będą to przykładowo pacjenci pozostający na tzw. diecie łatwostrawnej, znacznie ograniczającej błonnik pokarmowy obecny w dużych ilościach w surowych warzywach, owocach, nasionach roślin strączkowych i pełnoziarnistych produktach zbożowych (np. z powodu innych chorób ze strony przewodu pokarmowego). Jeśli w ich wypadku zostanie postawiona diagnoza kandydozy, aby „uwspólnić” rekomendowane zalecenia, najlepiej będzie po prostu wyeliminować źródła przetworzonej żywności (słodycze, dania typu fast-food, wyroby cukiernicze) oraz produkty o wysokiej zawartości tłuszczów (mięso czerwone, wymienione wyżej sery). W przypadku produktów zbożowych, jeśli pozwoli na to praca żołądka i jelit, najlepiej nie rozgotowywać ich i starać się unikać stricte „białych” wyrobów na rzecz np. łatwostrawnych ziemniaków. 

Etapy diety przy kandydozie – alternatywny schemat żywienia 

Pomimo braku oficjalnych stanowisk co do formy dietetycznego leczenia kandydozy różni specjaliści opracowali programy prowadzenia żywienia w trakcie terapii. Wśród rodzajów diet szczególnie popularny wydaje się być plan oparty o cztery etapy. Pamiętajmy jednak, że jest to restrykcyjny jadłospis niewskazany każdemu, zwłaszcza osobom starszym i dzieciom przejawiającym liczne niedobory pokarmowe. Poniższe punkty, jeśli w ogóle, powinny być realizowane jedynie pod opieką wykwalifikowanego dietetyka klinicznego.

I etap – gdy eliminujemy wszystkie owoce, słodycze i produkty z białej mąki, słodkie mleko, sery oraz kawę. Dozwolone jest jedynie chude mięso, surowe warzywa (poza strączkami), woda, ziołowe herbaty, a ponadto naturalny jogurt oraz kefir. Dodatkowo poleca się wprowadzić czosnek i oliwę z oliwek jako produkty, których „grzyby rzekomo nie lubią”.  

II etap – asortyment stopniowo rozszerza się o produkty takie jak ciemny ryż, ziemniaki oraz sery. Owoce wciąż z zastrzeżeniami np. tylko awokado, melon. Ze względu na de facto skromny zestaw dozwolonych potraw, te dwa etapy nie powinny trwać dłużej niż 3–4 tygodnie łącznie. 

III etap – wprowadza się większość surowych owoców, niektóre orzechy (poza włoskimi), nasiona roślin strączkowych. 

IV etap – dietę stopniowo rozszerza się o kolejne rodzaje owoców, produkty zbożowe, można nawet sporadycznie sięgnąć po coś z dodatkiem miodu oraz po kawę. Dieta po zakończeniu tego etapu ma pozostawać w granicach tzw. zdrowej. 

Przykładowy jadłospis w diecie na Candida 

Śniadanie: jogurt naturalny z pomarańczą, orzechami włoskimi i płatkami owsianymi. 

II śniadanie: sałatka z mixu sałat z ciecierzycą, pełnoziarnistym makaronem, orzechami włoskimi, ogórkiem, pomidorkami koktajlowymi skropiona olejem lnianym. 

Obiad: kasza gryczana posypana natką pietruszki, szparagi zapiekane w przyprawach razem z tuńczykiem odsączonym z wody, podanym w świeżych ziołach. 

Kolacja: kanapki z chleba żytniego na zakwasie, z pastą z awokado i jajka oraz ze świeżym pomidorem. 

Przykładowe przepisy w diecie przeciw Candida

Placuszki z cukinii

Cukinię i cebulę zetrzyj na tarce i odciśnij z nadmiaru wody. Do miski wsyp odrobinę pełnoziarnistej mąki, sól, pieprz i jajko, a następnie dorzuć wcześniej starte warzywa. Dodaj posiekaną natkę pietruszki. Smaż na niewielkim ogniu na oliwie z oliwek.  

Wegetariański bigos z kiszonej kapusty

W garnku zeszklij na oliwie z oliwek cebulę i pokrojony w plasterki czosnek. Dodaj wcześniej startą marchewkę i chwilę podduś. Następnie dorzuć kiszoną kapustę, czerwoną soczewicę, sól, pieprz, przyprawy i wodę. Gotuj przez około 45 minut pod przykryciem. W razie potrzeby jeszcze trochę dopraw przyprawami.