Fibromialgia (FMS) – jakie mogą być przyczyny tej przewlekłej choroby? Jak wygląda jej leczenie?
Mateusz Burak

Fibromialgia (FMS) – jakie mogą być przyczyny tej przewlekłej choroby? Jak wygląda jej leczenie?

Osoby chorujące na fibromialgię doświadczają przewlekłego bólu mięśni i stawów, który jest zlokalizowany w wielu miejscach ciała, skrajnego zmęczenia, problemów z pamięcią, zaburzeń snu. Często cierpią również na depresję. Dokładna przyczyna fibromialgii nie jest znana, uważa się, że jest ona związana z nieprawidłowym poziomem niektórych substancji chemicznych w mózgu i zmianami w sposobie, w jaki ośrodkowy układ nerwowy przetwarza sygnały o bólu wysyłane przez ciało. Dowiedz się, w jaki sposób leczy się fibromialgię.

Jakie są przyczyny fibromialgii?

Fibromialgia (fibromyalgia syndrome, FMS) to zaburzenie charakteryzujące się rozległym bólem mięśniowo-szkieletowym, któremu towarzyszą: przewlekłe zmęczenie, zaburzenia snu, problemy z pamięcią i nastrojem. Naukowcy uważają, że ciągła stymulacja nerwów zaburza sposób, w jaki mózg i rdzeń kręgowy przetwarzają sygnały bólowe, co może powodować pewnego rodzaju zmiany w układzie nerwowym u osób cierpiących na fibromilagię. Opisywane schorzenie obejmuje patologiczny wzrost poziomu niektórych substancji chemicznych w mózgu, które są transmiterami bólu. Dodatkowo receptory bólu wydają się rozwijać pewnego rodzaju pamięć bólową i stawać się niejako „uczulone”. To z kolei może tłumaczyć zjawisko nadmiernego i nieadekwatnego reagowania na mniej i bardziej bolesne sygnały. 

Zidentyfikowano wiele czynników, które mogą inicjować opisywane zmiany. Mówi się tutaj o podłożu genetycznym, z racji na tendencję do występowania fibromialgii u członków rodziny. Bardzo wiele informacji pojawia się także w kontekście nasilania lub wywoływania tej choroby przez niektóre infekcje. Niekiedy nasilony stres i trauma mogą doprowadzić do rozwoju schorzenia, często współwystępują wówczas z zespołem stresu pourazowego.

Udowodniono, że występują pewne predyspozycje do zachorowania na fibromialgię, są to: płeć żeńska, obecność chorób reumatycznych, dodatni wywiad rodzinny w kierunku opisywanego schorzenia. 

Jak objawia się fibromialgia?

Do najczęstszych objawów fibromialgii zalicza się:

  • ból mięśni przypominający zakwasy, szczególnie ból mięśni nóg,
  • bóle stawów,
  • dolegliwości utrzymujące się powyżej 3 miesięcy,
  • ogólne zmęczenie,
  • dolegliwości bólowe wybudzające pacjenta ze snu,
  • trudności poznawcze w postaci zaburzeń koncentracji.

Bardzo często schorzenie to współwystępuje z chorobami, takimi jak: depresja, dysfunkcje stawu skroniowo–żuchwowego, zespół jelita drażliwego, migrena, zespół chronicznego zmęczenia. Występowanie objawów neurologicznych oraz bezdechu śródsennego nakazuje często wykonywanie dodatkowych badań diagnostycznych w celu różnicowania. Może bowiem okazać się, że występowanie powyższych objawów nie jest wystarczające do postawienia trafnej diagnozy. Mogą one również świadczyć o toczącym się procesie nowotworowym. 

Fibromialgia może występować także u dzieci i młodzieży, jednak niejednoznaczne objawy, które są podobne do tych, występujących u osób dorosłych, utrudniają postawienie właściwej diagnozy. Szacuje się, że młodzieńczy pierwotny zespół fibromialgii występuje u 1,2–6,2% populacji w wieku rozwojowym.

Powiązane produkty

Fibromialgia – diagnostyka

Jeszcze do niedawna sprawdzano bolesność uciskową 18 charakterystycznych punktów na ciele, aby potwierdzić lub wykluczyć FMS. Obecnie najważniejszą wartość diagnostyczną posiada obecność rozległego bólu w całym ciele powyżej 3 miesięcy. Zalecane przez lekarzy są również badania krwi. Powinny one obejmować pełną morfologię, OB, badanie poziomu CRP, badanie poziomu witaminy D, poziom hormonów tarczycy, badania w kierunku celiakii. W zależności od objawów lekarz może zlecić dodatkowy pakiet badań. Dzieje się tak wówczas, gdy istnieje prawdopodobieństwo występowania chorób podobnych do fibromialgii.

Leczenie fibromialgii 

Leczenie fibromialgii bywa trudne, bowiem jest to nie do końca poznane schorzenie. Walka z bólami mięśni oraz objawami neurologicznymi fibromialgii polega na zmniejszeniu dolegliwości bólowych. W tym celu rekomenduje się zastosowanie środków o działaniu przeciwbólowym oraz ułatwiającym zasypianie.

W przypadku zaawansowanych objawów konieczne zazwyczaj jest zastosowanie leków opioidowych oraz przeciwdepresyjnych. Niekiedy stosuje się także farmaceutyki zwiotczające mięśnie, przeciwpadaczkowe.

Fibromialgia – fizjoterapia

W leczeniu fibromialgii, oprócz farmakoterapii, stosuje się zabiegi fizjoterapeutyczne. Mowa tutaj przede wszystkim o kinezyterapii, czyli leczeniu ruchem. Stosowanie ćwiczeń zwiększających elastyczność i wytrzymałość mięśni, a także aktywności w środowisku wodnym mogą okazać się wyjątkowo korzystne i pomóc w łagodzeniu bólu na długi czas. Bardzo ważna jest modyfikacja stanowiska pracy w taki sposób, aby zminimalizować przeciążenia, zmęczenie układu ruchu i oddziaływanie czynników stresowych na nasze ciało. 

Ból mięśniowo–powięziowy może także być łagodzony dzięki zabiegom z zakresu fizykoterapii, takim jak fonoforeza, fala uderzeniowa, ekspozycja na zmienne pole magnetyczne, laseroterapia czy schładzanie parami ciekłego azotu. Bardzo dobrym rezultatem cieszą się także zabiegi z zakresu balneoterapii, mowa tutaj o wszelkiego rodzaju kąpielach czy biczach wodnych. Wiele osób decyduje się także na zabiegi medycyny wschodniej. Opinie pacjentów pozwalają na formułowanie pozytywnych opinii dotyczącej stosowania akupunktury we wspomnianej jednostce chorobowej. 

Fibromialgia – dieta

Poprawa jakości życia chorych na fibromialgię, zwiększenie komfortu życia, zmniejszenie bólu to nie tylko leczenie i rehabilitacja. Bardzo ważne jest także wprowadzenie odpowiednich nawyków żywieniowych celem wyeliminowania pokarmów, które mogłyby zaostrzyć objawy fibromyalgii.

Przy FMS sprawdzi się dieta bogata w pokarmy zawierające przeciwutleniacze, a także tryptofan. Ten aminokwas jest prekursorem serotoniny, wpływającym na poprawę samopoczucia. Dobrymi jego źródłami są: przetwory mleczne, mięso wieprzowe oraz drobiowe, pestki dyni, sezam, spirulina. Warto również zwrócić uwagę na zawartość bromelainy w pokarmach. Jest to enzym roślinny znajdujący się w ananasie, posiada on właściwości przeciwzapalne i wspomaga gojenie tkanek. 

Konkretne pokarmy rekomendowane w przypadku fibromialgii to: warzywa, owoce, zdrowe tłuszcze, nabiał o niskiej zawartości tłuszczu, chude mięso, ryby, produkty pełnoziarniste. Należy unikać żywności o niskiej wartości odżywczej, z dużą ilością nasyconych tłuszczów, produktów wysokoprzetworzonych i smażonych. Warto ograniczyć także ilość soli oraz cukru w diecie. Chcąc spowolnić wchłanianie węglowodanów, należ łączyć je z białkami i tłuszczami. Bezwzględnie należy unikać słodyczy. Wskazane za to są produkty o wysokiej zawartości błonnika i obniżonym indeksie glikemicznym. Są to: brokuły, migdały, owsianka, tofu, awokado. 

  1. Jones G. T., Atzeni F., Beasley M. i in., The prevalence of fibromyalgia in the general population: a comparison of the American College of Rheumatology 1990, 2010, and modified 2010 classification criteria, „Arthritis Rheumatol” 2015, nr 67, s. 568–575.
  2. Bennett R. M., Clinical manifestations and diagnosis of fibromyalgia, „Rheum Dis Clin North Am.” 2009, nr 35, s. 215–232.
  3. Björkegren K., Wallander M. A., Johansson S., Svärdsudd K., General symptom reporting in female fibromyalgia patients and referents: a population–based case–referent study, „BMC Public Health” 2009, nr 9, s. 402.
  4. Pomares F. B., Funck T., Feier N. A. i in., Histological underpinnings of grey matter changes in fibromyalgia investigated using multimodal brain imaging, „J Neurosci” 2017, nr 37, s. 1090–1101.
  5. Wang J. C., Sung F. C., Men M. i in., Bidirectional association between fibromyalgia and gastroesophageal reflux disease: two population–based retrospective cohort analysis, „Pain” 2017, nr 158, s. 1971–1978.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia skórna: objawy, przyczyny i metody leczenia uczulenia na skórze

    Alergia skórna to jedno z najczęstszych schorzeń dermatologicznych dotykających znaczny odsetek populacji w każdym wieku. Charakteryzuje się szerokim spektrum objawów manifestujących się na powierzchni skóry w odpowiedzi immunologicznej organizmu na kontakt z różnorodnymi alergenami. Reakcja alergiczna skóry może przybierać rozmaite formy.

  • Czerniak paznokcia – objawy, leczenie, rokowania

    Czerniak paznokcia, zwany również czerniakiem podpaznokciowym lub czerniakiem aparatu paznokciowego, to nowotwór złośliwy skóry rozwijający się w obrębie macierzy paznokcia oraz tkanek otaczających paznokieć. Może występować zarówno na palcach rąk, jak i stóp, choć częściej diagnozowany jest na kończynach dolnych. Jak wygląda diagnostyka i leczenie czerniaka paznokcia? Po czym poznać, że na paznokciu rozwija się czerniak?

  • Jakie zagrożenia zdrowotne niesie powódź? Na co uważać w razie kataklizmu

    Powódź to nie tylko dramatyczne obrazy zalanych domów i ulic. To także realne zagrożenie dla zdrowia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Woda powodziowa niesie ze sobą nie tylko błoto czy gruz, ale także patogeny, toksyny, skażone ścieki i chemikalia. Jak się chronić? Na co zwrócić uwagę? Czy da się przygotować na powódź?

  • Mutacje BRCA – refundowane badania dostępne bez skierowania do szpitala

    Od 1 lipca 2025 r. weszły w życie kluczowe zmiany w dostępności do diagnostyki mutacji genetycznej BRCA1 i BRCA2. Ministerstwo Zdrowia umożliwiło przeprowadzanie refundowanych badań genetycznych w trybie ambulatoryjnym, dzięki czemu dotychczasowy obowiązek hospitalizacji został zniesiony. To istotny krok w kierunku skrócenia ścieżki diagnostycznej i zwiększenia dostępności terapii celowanych dla pacjentów onkologicznych.

  • Inkontynencja latem. Jak radzić sobie z nietrzymaniem moczu w upały?

    Inkontynencja, nazywana również nietrzymaniem moczu (NTM), polega na mimowolnym oddawaniu moczu, często w sposób niespodziewany. Dolegliwość ta powoduje duży dyskomfort, jest krępująca i może wpływać na pogorszenie jakości życia. Inkontynencja może stać się bardzo uciążliwa szczególnie podczas upałów. Jak poradzić sobie z nietrzymaniem moczu latem? Jak odpowiednio zadbać o higienę w upały?

  • Nieprzyjemny zapach z pochwy – przyczyny, diagnostyka i leczenie

    Naturalny zapach miejsc intymnych jest zjawiskiem całkowicie normalnym i świadczy o prawidłowym funkcjonowaniu organizmu kobiety. Jeśli jednak zapach pochwy staje się intensywny, nieprzyjemny lub zmienia swój charakter, może to wskazywać na rozwijające się zaburzenia zdrowotne takie jak infekcje czy stany zapalne. Warto poznać najczęstsze przyczyny niepokojących zmian zapachu, towarzyszące im objawy oraz skuteczne metody diagnostyki i leczenia, aby móc szybko i skutecznie zadbać o komfort oraz zdrowie intymne.

  • Grzybica odbytu – objawy i leczenie. Czy domowe sposoby pomogą wyleczyć grzybicę okolic odbytu?

    Grzybica odbytu to schorzenie, które mimo swojej powszechności wciąż bywa tematem wstydliwym. Wywoływana jest najczęściej przez drożdżaki z rodzaju Candida i objawia się przede wszystkim uporczywym świądem, pieczeniem oraz zaczerwienieniem skóry wokół odbytu. Przyczynami rozwoju grzybicy mogą być zarówno zaburzenia mikroflory jelitowej, jak i czynniki zewnętrzne takie jak niewłaściwa higiena czy noszenie nieprzewiewnej bielizny. Leczenie wymaga nie tylko zastosowania preparatów przeciwgrzybiczych, ale również zmiany nawyków oraz dbałości o higienę. W niniejszym artykule omówimy charakterystykę grzybicy odbytu, jej objawy, przyczyny oraz metody terapii, a także zwrócimy uwagę na specyfikę tej choroby u dzieci oraz najczęściej pojawiające się pytania pacjentów.

  • Rabdomioliza – rozpad mięśni. Objawy, przyczyny i leczenie

    Rabdomioliza jest poważnym zaburzeniem, w którym dochodzi do gwałtownego rozpadu mięśni szkieletowych i uwolnienia ich składników do krwiobiegu. Proces ten może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak ostra niewydolność nerek czy zaburzenia równowagi elektrolitowej, zagrażających życiu pacjenta. Dogłębna znajomość mechanizmów powstawania, charakterystycznych objawów oraz metod leczenia rabdomiolizy jest niezbędna zarówno dla specjalistów medycznych, jak i osób zagrożonych tym schorzeniem, ponieważ szybkie rozpoznanie i odpowiednia terapia znacząco poprawiają rokowanie i minimalizują ryzyko trwałych uszkodzeń.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl