Bóle stawów – przyczyny, diagnostyka, leczenie. Rehabilitacja i ćwiczenia na bóle stawów
Magdalena Chrzęszczyk

Bóle stawów – przyczyny, diagnostyka, leczenie. Rehabilitacja i ćwiczenia na bóle stawów

Bóle stawów to jedna z częstych przypadłości, która dotyka zarówno osoby starsze, jak i te w młodym wieku, niezależnie od płci. Bolące stawy są najczęściej objawem świadczącym o występowaniu jakiejś choroby, mogą pojawić się jako konsekwencja urazu, np. zwichnięcia, przeciążenia czy skręcenia, ale także występują u osób z nadwagą i tych, prowadzących bardzo statyczny tryb życia. W medycynie ból stawów określa się jako artralgia. 

Dlaczego bolą stawy?

Ciało człowieka składa się z około 400 stawów. Staw to skomplikowane połączenie między kośćmi, w skład którego wchodzą także: ścięgna, więzadła, torebka stawowa i inne struktury mogące dawać objawy bólowe. Stawy człowieka zapewniają możliwość poruszania się, elastyczność, są elementem zapewniającym utrzymanie pozycji stabilnej w różnym położeniu oraz przyjmują rolę amortyzującą wstrząsy. Prawidłowa ich budowa oraz funkcjonowanie odgrywają bardzo dużą rolę w sprawności każdego z nas, a ból stawów znacznie obniża jakość życia i może prowadzić do niepełnosprawności.

Dolegliwości bólowe stawów mogą rozpocząć się nagle lub narastać stopniowo, mogą mieć charakter stały lub występować epizodycznie, bóle stawów mogą występować w nocy, tylko rano bądź w trakcie wysiłku, ale i w ciąży. Bólowi stawów może towarzyszyć także ból kości i mięśni, może pojawić się obrzęk, zaczerwienienie, sztywnienie stawów, utrata ruchomości.

Bóle stawów – przyczyny

Ból najczęściej dotyczy stawów kolanowych, skokowych, barkowych, stawów rąk, biodrowych czy stawów nadgarstka. I tak, jak wiele jest jego objawów, tak samo istnieje wiele przyczyn jego powstawania i występowania w określonym miejscu w ciele człowieka. 

Bóle stawów – choroby reumatyczne i zapalane

Do chorób reumatycznych powodujących ból w obrębie stawów zaliczamy między innymi reumatoidalne zapalenie stawów, twardzinę układową, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, toczeń rumieniowaty układowy, dnę moczanową, chorobę Stilla i inne.

Do chorób, gdzie występuje ból stawów w palcach należy reumatoidalne zapalenie stawów. W dnie moczanowej najczęściej boli paluch stopy, jeden ze stawów ręki, staw kolanowy albo barkowy. Łuszczycowe zapalenie stawów cechuje niesymetryczny ból różnych stawów, a młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów charakteryzuje się bólem i obrzękiem jednego stawu. Toczeń rumieniowaty układowy atakuje natomiast bolące stawy rąk i nóg oraz stawy kolanowe.

Ból w stawach w chorobach zapalnych i reumatycznych może mieć różny charakter i dotyczyć różnych stawów. Pojawienie się objawów dodatkowych, takich jak: obrzęk stawów, sztywność (zwłaszcza po przebudzeniu), stany podgorączkowe czy gorączka wymagają odbycia wizyty u lekarza.

Bóle stawów – choroby zwyrodnieniowe

Leczenie chorób zwyrodnieniowych stawów to najczęściej długotrwały proces wymagający dobrej współpracy między lekarzem a pacjentem. Choroba ta dotyczy zniszczenia chrząstki stawowej, która pokrywa powierzchnię stawów – staje się ona cieńsza, bardziej krucha i mniej sprężysta, kości zaczynają ocierać się o siebie, co wywołuje to ból. Często pojawia się także proces zapalny w błonie maziowej stawu i tkanek okołostawowych, sztywność i ograniczenie ruchomości. 

Choroby zwyrodnieniowe dotyczą najczęściej osób starszych, ale siedzący tryb życia, nadwaga lub zbyt duże przeciążenia, np. przy sportach wyczynowych mogą powodować ból stawów i mięśni oraz zmiany zwyrodnieniowe stawów już u młodych osób. 

Bóle stawów – urazy

Bóle stawów mogą powodować urazy, takie jak złamania, zwichnięcia, przepuklina, urazy spowodowane nadmiernym zużyciem stawu, uciskanie na nerw, luźne fragmenty w obrębie stawu. Do urazów stawów może dojść zarówno przez siły działające z zewnątrz, w trakcie wypadku, ale i przez nadmierne przeciążenie stawu spowodowane np. długotrwałym przebywaniem w jednej pozycji.

Bóle stawów – nadwaga i otyłość

Nadwaga i otyłość to dolegliwości wpływające głównie na stawy kolanowe i skokowe. Stanowią one duże obciążenie układu kostno–stawowego i prowadzić mogą do urazów i przeciążeń stawów, wywołując ból. Jedynym i najskuteczniejszym sposobem wpłynięcia na chore stawy i bóle kostno–stawowe spowodowane nadmierną ilością tkanki tłuszczowej jest schudnięcie i włączenie do codziennego trybu życia aktywności fizycznej oraz zbilansowanej diety.

Bóle stawów – inne przyczyny

Ból stawów może pojawiać się także w procesie chorób zakaźnych, np. przy grypie, odrze, śwince, mononukleozie, salmonelli, zapaleniu wątroby, a także przy zakażeniach bakteryjnych, częstych u dzieci. Inne przyczyny dające objawy bólowe stawów występują także w zapaleniu torbielowym, białaczce, zapaleniu kości i szpiku, zapaleniu kręgosłupa, zapaleniu ścięgien, nowotworach kości stawów i tkanek miękkich oraz w rumieniu układowym.

Polecane dla Ciebie

Bóle stawów – diagnostyka

Najważniejszą rzeczą przy ustaleniu prawidłowego leczenia bólu w stawach jest postawienie prawidłowej diagnozy przez lekarza. Pomocne może okazać się wykonanie badań laboratoryjnych krwi (CRP, OB., czynnik reumatoidalny i innych), badań obrazowych: RTG, USG, rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa. To od diagnozy zależy postepowanie farmakologiczne, jak i fizjoterapeutyczne wraz z włączeniem terapii ruchem i ćwiczeń w domu. Na bolące stawy stosowane są leki do użytku zewnętrznego, leki doustne oraz dostawowe. 

Bóle stawów – leczenie

Ból stawów, który nie ustępuje po kilku dniach i nie jest związany z urazem czy nadmiernym wysiłkiem fizycznym, a dodatkowo występują przy nim inne objawy, jak: gorączka, sztywność, ocieplenie i zaczerwienienie, powinien zostać skonsultowany z lekarzem. Taka sytuacja dotyczy też osób, u których występuje ból wszystkich stawów w ciele, a także, gdy występują wędrujące bóle stawów. Zaniepokoić powinno także występowanie sztywności porannej, ogólne złe samopoczucie, brak apetytu, zmęczenie, zmniejszenie masy ciała, sytuacje, gdy ból wybudza ze snu oraz gdy dochodzi do ograniczenia ruchomości w stawach.

Bóle stawów – naturalne sposoby na ból stawów

Na problemy ze stawami znane i powszechnie stosowane są róże naturalne metody, które mogą pomóc w złagodzeniu objawów. Należy podkreślić, że nigdy nie powinny one być jedyną formą leczenie objawowego w przypadku poważnych chorób, a lekarz powinien być poinformowany o ich stosowaniu. 

Naturalne sposoby na bóle stawów to np.:

  • ciepłe lub zimne okłady – należy indywidualnie zaobserwować, co przynosi większą ulgę, do okładów można wykorzystać gotowe kompresy i plastry lub okłady żelowe (można je chłodzić lub podgrzewać), termofor lub kostki lodu,
  • ciepłe kąpiele – z dodatkiem ziół, np. przeciwzapalnych (rumianek) lub minerałów (kąpiele siarkowe) czy olejków eterycznych, 
  • kąpiele z dodatkiem soli Epsom – to związek siarki i magnezu łagodzący ból stawów i mięśni, stosowany głównie przy przeciążeniach stawów,
  • domowe nalewki z ziół lub bursztynu – wziera się je w bolące miejsca i mają one charakter rozgrzewający,
  • dieta – bogata w kolagen znajdujący się np. w żelatynie, tłuszcze roślinne i kwasy tłuszczowe omega 3, błonnik, białko wapń i fosfor (dieta śródziemnomorska i wegetariańska),
  • tabletki przeciwbólowe i przeciwzapalne,
  • preparaty z wit. D3 i K2,
  • maści i żele na bóle stawów mięśni i kości – często rozgrzewają lub chłodzą bolący staw, łagodzą ból,
  • okłady ze zmielonego chrzanu z cebulą i miodem (właściwości przeciwzapalne), okłady z rozgniecionych liści kapusty,
  • regularne picie tranu,
  • napary i wywary z rozmarynu, pokrzywy, imbiru, brzozy 

Bóle stawów – rehabilitacja

Jednym z ważniejszych elementów leczenia bolących stawów jest rehabilitacja. Doświadczony fizjoterapeuta potrafi indywidualnie dobrać ćwiczenia i zabiegi fizykalne do stanu zdrowia chorego, jego choroby, możliwości ruchowych i umiejętności. W razie konieczności zalecana jest terapia indywidualna pomagająca pozbyć się bólu, poprawiająca ruchomość w stawach, zwiększająca samodzielność w życiu codziennym i zapobiegająca destrukcyjnym skutkom chorób z objawami bólowymi stawów.

Do zabiegów zmniejszających ból stawów zalicza się:

  • pole magnetyczne, 
  • prądy TENS
  • jonoforezę, 
  • krioterapię, 
  • laseroterapię, 
  • ultradźwięki

Stosowane są także zabiegi z hydroterapii, takie jak kąpiele solankowe i siarczkowe. Terapia może zostać wzmocniona dynamicznym plastrowaniem. Jest to kinesiotaping stosowany zarówno w zwalczaniu bólu stawów przy przeciążeniu jak i dla stabilizacji po urazach. Co na ból stawów oprócz ćwiczeń dobranych przez terapeutę? Zaleca się zwiększenie aktywności fizycznej oraz aktywny odpoczynek.

  1. A. Jasik, E. Marcinowska–Suchowierska, Bóle stawów u osób w wieku podeszłym, „Postępy Nauk Medycznych” 2011, t. XXIV, nr 5.
  2. M. Brzosko, Reumatologia kliniczna, Pomorska Akademia Medyczna, Szczecin 2010.
  3. I. Zimmerman–Górska, Reumatologia w praktyce lekarza rodzinnego, PZWL 2002.
  4. S. Mackiewicz, Osiągnięcia i porażki reumatologii XX wieku. Choroby reumatyczne a proces zapalny, „Nowa Medycyna – Reumatologia” IV (12/99).

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Znieczulenie ogólne a miejscowe – różnice

    Jeszcze sto lat temu pacjenci byli poddawani wszystkim operacjom bez żadnego rodzaju znieczulenia i w złych warunkach sanitarnych. Nic więc dziwnego, że większość z nich nie przeżywała spotkania z chirurgiem. Na szczęście dzisiaj komfort pacjenta jest znacznie wyższy, a podczas drobnych zabiegów, jak i poważniejszych operacji można skorzystać ze znieczulenia – ogólnego i miejscowego. Czym się różnią i jak działają?

  • Mocznica – objawy, przyczyny, leczenie

    Mocznica to krańcowe stadium niewydolności nerek cechujące się dużymi stężeniami mocznika i kreatyniny we krwi, niewyrównaną kwasicą nieoddechową oraz powikłaniami przewlekłej choroby nerek (PChN). PChN jest bardzo częstym schorzeniem internistycznym, w którym dochodzi do stopniowego uszkodzenia nerek, a co za tym idzie – spadku ich wydolności.

  • Choroba popromienna – jak ją leczyć?

    Katastrofa w Czarnobylu uświadomiła nam, jak tragiczne w skutkach może być działanie promieniowania jonizującego. W ostatnim czasie, ze względu na trwającą wojnę na Ukrainie, temat zagrożenia promieniotwórczego powrócił. Czym zatem jest choroba popromienna? Kto jest na nią narażony i czy można się przed nią uchronić?

  • Skurczowe, czynnościowe bóle brzucha – przyczyny, objawy, leczenie

    Dolegliwości związanych z nadmiernym napięciem mięśni gładkich w obrębie narządów w jamie brzusznej, potocznie nazywanych skurczami, uciskiem czy kolką, może doświadczyć każdy z nas. I każdy może odczuwać taki ból nieco inaczej. Pewne jest, że dla poprawy komfortu i własnego zdrowia warto działać, aby sobie z nim poradzić.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Nocna napadowa hemoglobinuria – co to za choroba? Objawy, leczenie

    Nocna napadowa hemoglobinuria (NNH) zaliczana jest do rzadkich chorób. Diagnozę NNH słyszy od 1 do 2 osób na milion rocznie. Schorzenie rozwija się najczęściej między 25. a 45. rokiem życia. Niestety rokowanie nie jest korzystne, a główną przyczyną zgonów jest zakrzepica. Jakie są jej objawy? Jak wygląda leczenie?

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy - uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij