TENS – na czym polega przezskórna elektrostymulacja prądem? Wskazania i przeciwwskazania do stosowania prądów TENS
Mateusz Burak

TENS – na czym polega przezskórna elektrostymulacja prądem? Wskazania i przeciwwskazania do stosowania prądów TENS

TENS to jedna z popularniejszych metod elektroterapii, stosowana w gabinetach fizjoterapeutycznych, w domach pacjentów, a także na sali porodowej (TENS jest używany m. in. do łagodzenia bólu porodowego). Elektrostymulacja TENS (a dokładniej przezskórna elektryczna stymulacja nerwów) to nieinwazyjna metoda leczenia bólu różnego pochodzenia wykorzystująca prądy o niskiej częstotliwości. Jakie są wskazania oraz przeciwwskazania do terapii z wykorzystaniem prądów TENS? Jaka jest cena zabiegu?

Co to jest TENS? Typy impulsów TENS

Prądy TENS w klasycznym ujęciu są stosowane podczas zabiegu z zakresu eletroterapii i są wykorzystywane do stymulacji nerwów. TENS jest skrótem z języka angielskiego i dokładnie oznacza przezskórną, elektryczną stymulację nerwów – Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation. Zabieg ma zastosowanie zarówno w ostrych, jak i przewlekłych zespołach bólowych narządu ruchu, w zaburzeniach krążenia oraz do stymulacji włókien mięśniowych (elektrostymulacja TENS). 

Dokonując charakterystyki parametrów oraz właściwości tego prądu, nie można pominąć podziału na różne typy TENS. Najpopularniejszy jest podział wg Geralda Lampe, wyodrębnia on 5 różnie sparametryzowanych rodzajów prądów wykorzystywanych do stymulacji przezskórnej: 

  1. Pierwszy to TENS tradycyjny wysokiej częstotliwości (konwencjonalny) – 10–200 Hz. Sposób aplikacji nakazuje ułożenie elektrod w miejscu dolegliwości. Odczucia podczas trwania zabiegu to przyjemne mrowienie, a końcowo redukcja bólu. 
  2. Drugi typ to TENS niskiej częstotliwości, zwany również akupunkturowym. Charakteryzują go parametry poniżej 10 Hz. Jest stosowany do leczenia punktów spustowych, stymulacji punktów akupunkturowych i cechuje go widoczna reakcja włókien mięśniowych w postaci skurczu. 
  3. Do rehabiltacji dolegliwości o charakterze przewlekłym wykorzystuje się zabieg TENS BURST. Jest on dla pacjenta pozytywny w odczuciach, odznacza się silnym rezultatem analgetycznym (przeciwbólowym), który utrzymuje się nawet do około 4 godzin po zakończeniu elektrostymulacji przezskórnej. 
  4. Kolejny typ to BRIEF INTENSE określany także jako TENS HI–FI. Cechuje go maksymalna akceptowalna wartość natężenia i szybko występujący efekt uśmierzenia bólu. Wywołuje powstawanie skurczów tężcowych. 
  5. Ostatni, najłagodniejszy w odczuciach, ze zmieniającymi się parametrami w trakcie terapii, jest TENS MODULOWANY. Dzięki tym właściwościom zapobiega habituacji, czyli przyzwyczajeniu do działania prądu. Jest dedykowany dla pacjentów z nadwrażliwością oraz obawami przed elektrostymulacją.

TENS – działanie

TENS wykorzystywany jest w rehabilitacji. Dzięki swoim parametrom oddziałuje na poprawę metabolizmu tkanek poprzez poprawę ukrwienia, odżywienia (podobny rezultat można uzyskać stosując prądy interferencyjne określane także jako interdyn czy prądy Nemeca).

TENS powoduje przyspieszony efekt gojenia oraz jest wykorzystywane do profilaktyki przeciwobrzękowej. Zabieg TENS pozwala również na łagodzenie objawów zapalenia, zmniejsza wrażliwość na ból. Dzięki właściwościom pobudzania mięśni do skurczu może być stosowany do elektrostymulacji, przez co zapobiega zanikom mięśni oraz przygotowuje je do pracy. 

Ze względu na dużą dostępność, przenośny aparat w postaci kompaktowego elektrostymulatora TENS wielkości pilota, można zakupić w sklepach medycznych. Po odpowiedniej parametryzacji przez terapeutę można kontynuować leczenie prądami w domu. Innym tańszym rozwiązaniem jest zgłoszenie się do placówki rehabilitacyjnej. Bardzo wiele ośrodków oferuje także możliwość wypożyczenia elektrostymulatora TENS. 

Powiązane produkty

Prądy TENS – wskazania

Wskazania do zastosowania prądów TENS obejmują bardzo wiele schorzeń i dysfunkcji. Do głównie wymienianych w fizjoterapii zaliczamy:

  • przewlekłe dolegliwości bólowe narządu ruchu (prądy tens na kręgosłup lędźwiowy, elektrostymulacja kręgosłupa, dyskopatia),
  • dolegliwości podczas menstruacji,
  • dolegliwości zębów, bóle głowy,
  • chorobę Reynauda,
  • kręcz szyi, ból karku,
  • choroby o podłożu reumatycznym,
  • objawy rwy kulszowej, ból pośladka, ból biodra,
  • porażenia spastyczne,
  • półpasiec,
  • uszkodzenia nerwów obwodowych,
  • bóle fantomowe,
  • nerwobóle.

Efekt przeciwbólowy jest związany głównie z mechanizmem bramki kontrolnej Melzacka i Walla. Polega to na stymulacji urządzeniem TENS grubych oraz średniogrubych włókien nerwowych, co w rezultacie prowadzi do zakłócenia transmisji wrażeń bólowych. Aby uzyskać taki rezultat, nie można jednak zapominać, że podstawą jest właściwa parametryzacja i metodyka (stosowania zgodnie ze wskazaniami prądów TENS, odpowiednio ułożone elektrody, indywidualnie dobrane dawki prądów TENS). W przeciwnym razie fizjoterapia okaże się nieskuteczna lub też mogą wystąpić skutki uboczne zastosowania prądów TENS.

Prądy TENS – przeciwwskazania

Terapia z wykorzystaniem zabiegów TENS może być niewskazana z różnych powodów. Pacjent nie zostanie zakwalifikowany na prądy TENS, jeśli występują u niego przeciwwskazania, wśród których znajdują się:

  • gorączka,
  • nowotwór,
  • choroby zakaźne,
  • I trymestr ciąży,
  • zaburzenia psychiczne,
  • padaczka,
  • zaburzenia czucia,
  • przerwanie ciągłości skóry w miejscu zabiegu,
  • odmrożenia i poparzenia,
  • wszczepione rozruszniki serca oraz elektroniczne stymulatory (nie wykonujemy wtedy stymulacji przez klatkę piersiową).

Zastosowanie prądów TENS tylko w przypadku wyraźnych wskazań do elektrostymulacji pozwala uniknąć bardzo nieprzyjemnych skutków ubocznych rehabilitacji prądami w postaci podrażnień, poparzeń czy długo utrzymujących się zaczerwienień.

TENS – efekty zabiegu z użyciem prądów TENS

Opinie specjalistów na temat zabiegów TENS są bardzo pozytywne, szereg badań prowadzonych w tym zakresie stanowi najlepsze potwierdzenie efektów leczniczych. Jednym z najczęściej pożądanych rezultatów jest szybkie znieczulenie, redukcja dolegliwości, np. podczas zastosowania elektrostymulatora na bóle kręgosłupa. Tego rodzaju zabiegi rehabilitacyjne są także wykorzystywane do elektrostymulacji włókien mięśniowych w fizjoterapii. Stanowi to bardzo dobry trening osłabionych mięśni oraz doskonałe dopełnienie rehabilitacji ruchowej. 

Bardzo ważne jest jednak, aby aparat do domowego zastosowania w postaci kompaktowego, zminiaturyzowanego stymulatora TENS, został wybrany po konsultacji z fizjoterapeutą. Jego cena jest niewątpliwą zaletą, gdyż w przeciwieństwie do tradycyjnego, stacjonarnego urządzenia cena jest kilkanaście razy niższa i waha się w granicach 150–500 złotych. Natomiast cena pojedynczego zabiegu z wykorzystaniem prądów TENS w gabinecie fizjoterapeuty będzie oscylować w granicach kilkunastu złotych (lub może być w całości zrefundowana przez NFZ). 

TENS a poród

Wśród przeciwwskazań do rehabilitacji prądami TENS wymienia się ciążę, ale elektrostymulator TENS może być za to bardzo użyteczny podczas porodu. Wykorzystuje się wówczas właściwości przeciwbólowe prądów, co pozwala na łagodniejszy przebieg porodu. Często jest to rozwiązanie alternatywne w sytuacji braku możliwości znieczulenia zewnątrzoponowego. Opinie kobiet, u których wykorzystano takie działanie prądów TENS są bardzo przychylne tej metodzie łagodzenia bólu porodowego

  1. Chen C., Tabasam G., Johnson M. I., Does the pulse frequency of transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) influence hypoalgesia? A systematic review of studies using experimental pain and healthy human participants, „Physiotherapy” 2008, nr 94, s. 11–20.
  2. Johnson M., Martinson M., Efficacy of electrical nerve stimulation for chronic musculoskeletal pain: a meta–analysis of randomized controlled trials, „Pain” 2007, nr 130, s. 157–165.
  3. Solak O., Turna A., Pekcolaklar A. i in., Transcutaneous electric nerve stimulation for the treatment of postthoracotomy pain: a randomized prospective study, „Thorac Cardiov Surg” 2007, nr 55, s. 182–185.
  4. Cipriano G., Carvalho A. C., Bernardelli G. F. i in., Short–term transcutaneous electrical nerve stimulation after cardiac surgery: effect on pain, pulmonary function, and electrical muscle activity, „Interact CardioVasc Thorac Surg”, 2008, nr 7, s. 539–543

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak poprawnie suplementować witaminę D?

    Witamina D3 odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu, a jej prawidłowy poziom jest niezbędny dla zachowania zdrowia. Witamina D3 jest przede wszystkim znana z regulowania poziomu wapnia i fosforu, co warunkuje zachowanie zdrowych kości oraz zapobiega osteoporozie i krzywicy. Jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, krążenia i zachowania zdrowia psychicznego. Może być również pomocna w terapiach chorób skórnych. Pomimo że witamina D może być wytwarzana naturalnie w organizmie ludzkim poprzez syntezę skórną, często okazuje się to niewystarczające – wówczas należy rozpocząć jej suplementację.

  • Arginina – działanie, właściwości i efekty stosowania

    Arginina to aminokwas endogenny, którego najważniejszą rolą jest udział w syntezie tlenku azotu. Ma właściwości rozszerzające naczynia krwionośne i usprawniające przepływ krwi. Z tego względu korzystnie wpływa na funkcjonowanie serca i układu krążenia. Chętnie sięgają po nią również sportowcy oraz pacjenci z zaburzeniami erekcji. W jakich pokarmach znajduje się arginina? Kto powinien rozważyć jej suplementację i z jakimi potencjalnymi skutkami ubocznymi wiąże się przyjmowanie argininy?

  • Synbiotyki – kiedy je stosować? Czym się różnią od probiotyków i prebiotyków?

    Wielu ekspertów wskazuje, że stosowanie probiotyku i prebiotyku w postaci jednego produktu, czyli synbiotyku, przynosi większe korzyści niż stosowanie samego probiotyku. Synbiotyki regenerują florę jelitową oraz wzmacniają odporność, a także przynoszą dodatkowe korzyści dla organizmu, ponieważ wspomagają leczenie licznych chorób. Kiedy należy stosować synbiotyki? Jak dobrać odpowiednią dawkę?

  • Uprawnienia farmaceuty – recepty na szczepienia, dostęp do Internetowego Konta Pacjenta

    Od 14 lutego 2025 roku farmaceuci w Polsce mogą wystawiać recepty na refundowane szczepionki. Szczepienie musi odbyć się w aptece, w której została wystawiona recepta. Pacjent może również udostępnić farmaceucie lub aptece swoje IKP. Wprowadzone zmiany zapewnią szybszy i lepszy dostęp do refundowanych szczepień.

  • Do 250 zł miesięcznie na leki. Kto może otrzymać pomoc?

    Gminy i miasta w Polsce prowadzą tzw. programy osłonowe, dzięki którym można otrzymać do 250 zł miesięcznie na zakup leków. Mogą z nich korzystać wybrane grupy pacjentów. Kto może przystąpić do pomocy lekowej w 2025 roku?

  • Dlaczego magnez jest tak ważny dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania Twojego dziecka?

    Jak doskonale wszyscy wiemy, prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu dziecka zależy od wielu czynników. Kluczowe jest tutaj dostarczanie wraz z dietą, odpowiednich składników odżywczych, witamin i składników mineralnych. Na szczególną uwagę zasługuje magnez, którego rola i znaczenie dla organizmu dziecka jest zasadnicze i kluczowe. Dlaczego?  

  • Jak magnez może wspierać aktywne dzieci?

    Okres dzieciństwa i szkoły to czas wielu wyzwań dla aktywnego dziecka. Dziecku potrzeba wówczas energii, spokoju, skupienia oraz wsparcia, aby chętnie i aktywnie podejmowało różne wyzwania i dawało radę im sprostać. Aby pomóc dziecku w tym wszystkim, warto dostarczać mu odpowiednie składniki odżywcze, witaminy i minerały. I jednym z takich składników jest magnez, kluczowy pierwiastek dla rozwoju i funkcjonowania organizmu dziecka. A w czym dokładnie magnez pomaga i jak wspiera aktywne dzieci? 

  • Zaszczep się w aptece. Lista chorób zakaźnych, przeciw którym zaszczepi farmaceuta

    Od 2025 roku farmaceuci w aptekach mogą wykonywać szczepienia ochronne dla osób dorosłych (powyżej 18. roku życia) przeciwko wybranym chorobom. Program szczepień w aptekach obejmuje zarówno szczepienia bezpłatne dla określonych grup, jak i odpłatne w całości lub częściowo dla pozostałych pacjentów.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl