Ból biodra – przyczyny, diagnostyka, leczenie bólu stawu biodrowego. Ćwiczenia na biodra
Mateusz Burak

Ból biodra – przyczyny, diagnostyka, leczenie bólu stawu biodrowego. Ćwiczenia na biodra

Ból biodra może dotknąć osoby w każdym wieku, nie tylko seniorów. Przyczynami bólu stawu biodrowego mogą być zmiany zwyrodnieniowe, ale także urazy czy rwa kulszowa. Często bólom bioder towarzyszy uczucie trzaskania bądź przeskakiwania biodra (tzw. zespół trzaskającego biodra). Leczenie bolącego biodra opiera się przede wszystkim na fizjoterapii – odpowiednio dobranych zabiegach fizykoterapeutycznych i ćwiczeniach, część z nich można wykonywać także w domu. Rzadziej stosuje się leczenie operacyjne w postaci wszczepienia endoprotezy stawu biodrowego.

Ból biodra – dlaczego boli biodro?

Etiologia oraz patomechanizm dolegliwości bólowych pojawiających się w stawie biodrowym bywają niezwykle złożone i wieloczynnikowe. Wynika to z lokalizacji stawu, który jest niejako ogniwem pośrednim, wspólnym dla tułowia i kończyny dolnej. 

Do najbardziej oczywistych czynników ryzyka mogących spowodować ból bioder zaliczamy przeciążenia oraz urazy, a także zmiany zwyrodnieniowe.

Pierwsze z wymienionych, mają miejsce w sytuacji intensywnego uprawiania sportu, przeforsowania, przebywania przez długi czas w pozycji mocno obciążającej – do takich niekorzystnych czynników zaliczamy długotrwałe siedzenie, np. w fotelu samochodowym, gdzie dodatkowo pojawia się różnica poziomów pomiędzy kolanami i biodrami. U zawodowych kierowców, którzy siedząc mają stawy kolanowe uniesione w stosunku do stawów biodrowych, istnieje ryzyko pojawienia się koksartrozy. 

Przyczyny bólu w biodrach

Najczęstsze przyczyny mogące powodować ból stawów biodrowych to:

  1. Zwyrodnienie stawów biodrowych, inaczej koksartroza, to choroba o podłożu zwyrodnieniowym. Pojawia się wówczas ból przy chodzeniu i ból w pachwinie, najczęściej przy siedzeniu oraz w nocy, co jest bardzo charakterystyczne dla toczącego się procesu zapalnego. Najczęściej wystepuje on po zewnętrznej stronie biodra.
  2. Upadki oraz kontuzje wśród zawodników sportowych, czy też wśród ludzi starszych z towarzyszącymi obciążeniami, również sprzyjają bólom stawu biodrowego. Można tutaj wymienić tzw. biodro tancerza, definiowane także jako biodro trzaskające. Jest ono wypadkową bardzo wielu czynników, wśród nich najczęściej podaje się przeciążenia, wadliwe uksztaltowanie stawu, a także nierówną długość kończyn. Charakterystycznym objawem jest uczucie przeskakujących elementów w stawie, wyraźnie słyszalne trzaski, strzelanie oraz tępy ból. Stąd też inne określenie tej dolegliwości – zespół trzaskającego biodra. 
  3. Kolejnym czynnikiem predysponującym do pojawienia się silnego bólu biodra jest rwa kulszowa, w przebiegu której dolegliwości mogą promieniować wzdłuż całej kończyny dolnej. W zależności od stopnia ucisku nerwy kulszowego oraz poziomu, na którym on się pojawia, topografia może być bardzo zróżnicowana. Ból może występować w biodrze (w zależności od strony ucisku może to być ból w prawym lub lewym biodrze), z boku, przy siedzeniu, oraz w okolicy biodra, np. ból w pośladku. W niektórych przypadkach lokalizacja może obejmować nawet kolano. 
Jak widać opisywanych przyczyn może być bardzo wiele, dlatego też w przypadku ostrego, przewlekłego i nawracającego bólu stawu biodrowego, należy skonsultować się ze specjalistą. 

Powiązane produkty

Diagnostyka bólu stawu biodrowego

Ze względu na mnogość czynników ryzyka oraz opisywanych przyczyn, diagnostyka bólów bioder może stanowić nie lada wyzwanie. Bardzo istotne jest zgłoszenie się do lekarza ortopedy, zazwyczaj w dalszej kolejności do fizjoterapeuty. Specjalista po zebraniu wywiadu przystępuje do badania fizykalnego. Podczas rozmowy z pacjentem najczęściej padają pytania o przebyte urazy, wiek, czy stwierdzone wcześniej deformacje i wady postawy ciała. Następnie wykonuje się badanie fizykalne, może ono uwzględniać pomiary długości kończyn, testowanie siły mięśniowej, zakresów ruchomości oraz palpację bolącego biodra.

W sytuacji konieczności uwidocznienia struktur miękkotkankowych, jak mięśnie, więzadła czy kaletki, wykorzystuje się badanie USG. Rentgen z kolei pozwala uwidocznić ewentualne zmiany zwyrodnieniowe, ustawienie głów kości udowych w panewkach, szczelinę złamania. Często wymagana jest diagnostyka różnicowa bólu w stawach biodrowych. W tym celu specjaliści dokonują obrazowania, wykorzystując badanie tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.

Objawy przeciążenia stawu biodrowego

Do najczęściej opisywanych przez pacjentów dolegliwości związanych z przeforsowaniem biodra zalicza się:

  • silny ból biodra pojawiający się podczas chodzenia i słabnący w spoczynku,
  • ból w pachwinie, któremu może towarzyszyć ból w kolanie,
  • ból pośladka,
  • w zależności od prowadzonej aktywności dolegliwości mogą występować symetrycznie w obszarze obu stawów biodrowych lub pojawiać się jedynie w obrębie lewego, czy prawego biodra.

Bardzo charakterystyczne jest pojawianie się bólu w stawie biodrowym podczas spania na boku. Jeżeli natomiast dolegliwości występujące w nocy i nie są rezultatem zwiększonego obciążenia, to sugerują proces zapalny. Może to mieć związek z chorobą zwyrodnieniową w obszarze opisywanego stawu, stawów krzyżowo–biodrowych lub kręgosłupa.

Ćwiczenia na biodra

Bardzo ważne i podkreślane przez wielu specjalistów jest wykonywanie ćwiczeń pomagających uporać się z przyczynami bólu biodra. Niezwykle często rekomendowana jest jazda na rowerze (także na rowerze stacjonarnym). Dzięki ruchowi w odciążeniu, który zachodzi w stawach biodrowych dochodzi do wzmożonej produkcji mazi stawowej, a to przyczynia się zmniejszenia ryzyka przedwczesnej eksploatacji struktur kostno–stawowych (w sytuacji już obecnej choroby zwyrodnieniowej niejednokrotnie udaje się złagodzić jej przebieg). Ważne jest, aby siodełko było wyregulowane w taki sposób, by biodra znajdowały się znacznie wyżej niż kolana. Jazda w terenie powinna odbywać się tylko po równych powierzchniach.

Ćwiczenia na mobilność i stabilność biodra są równie ważne. Ćwiczenia ba ból biodra w domu można wykonać bez użycia sprzętów. Przykładowo: w pozycji leżenia na plecach, z kończynami dolnymi ugiętymi w stawach kolanowych i biodrowych, wykonujemy uniesienie bioder do linii łączącej kolana oraz barki. Następnie utrzymujemy pozycję 3–5 sekund, po czym dokonujemy rozluźnienia. Ćwiczenie wykonujemy w 3–5 seriach po 5–6 powtórzeń. 

Modyfikacją poprzedniego ćwiczenia będzie umieszczenie pod stopami niestabilnego podłoża, np. w postaci tzw. beretów równoważnych (poduszek dynamicznych, dysków rehabilitacyjnych). Ćwiczenia tego typu powodują wzmocnienie siły mięśni pośladkowych – bardzo ważnego prostownika oraz stabilizatora bioder. Pomocne jest również rolowanie mięśni za pomocą foam rollera, pozwala to często błyskawicznie rozprawić się z bólem bioder. Warunkiem jest systematyczne działanie oraz metodycznie właściwe wykonanie. W tym celu najlepiej poprosić o poradę fizjoterapeutę. 

Bóle stawów biodrowych mogą także zostać wyeliminowane poprzez zastosowanie wkładek ortopedycznych wyrównujących długość kończyn. Oczywiście tylko w sytuacji, kiedy jest to zasadne i jedynie przy zaleceniach terapeuty. Użyteczny jest także kinesiotaping biodra. Wykorzystanie aplikacji taśm kinezjologicznych pozwala na zmniejszenie dokuczliwości, częściowe odciążenie stawu oraz tym samym stwarza warunki do regeneracji. Najczęściej taśmę umiejscawia się w okolicy krętarza większego oraz pasma biodrowo–piszczelowego, pomaga to zmniejszyć wzajemne tarcie struktur o siebie. Kinezyterapia (gimnastyka lecznicza) podczas sesji zabiegowych z terapeutą daje natomiast możliwość przywracania tzw. gry stawowej oraz balansu, równowagi mięśniowej. Dokonuje się tego, wykorzystując techniki terapii manualnej, mięśniowo–powięziowej czy masażu tkankowego.

Leczenie bólu stawu biodrowego

Postępowanie zachowawcze w bólach bioder obejmuje nieinwazyjne metody leczenia. Pacjenci często zadają pytanie – jakie leki na ból stawu biodrowego? W sytuacji, gdy boli biodro po jednej stronie (prawe bądź lewe) lub bolą oba stawy biodrowe i utrudnia to znacząco wykonywanie codziennych czynności, zalecane są środki farmakologiczne. Zazwyczaj specjalista rekomenduje te o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym – niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Rzadziej stosowane są preparaty delikatnie zwiotczające. 

Duże znaczenie przy walce  bólem biodra ma dieta bogata w wit. D oraz z odpowiednią ilością białka (jego nadmierne ilości mogą doprowadzać do zubożenia struktury kości). Specjaliści zalecają również środki doustne zawierające chondoritynę, kwas hialuronowy czy glukozaminę – tzw. witaminy na stawy. W konkretnych przypadkach rezultat może przynieść miejscowe ostrzykiwanie bogatopłytkowym osoczem czy też dostawowa iniekcja z preparatów na bazie kwasu hialuronowego. Taka terapia sprawdzi się nie tylko w sytuacji bólu bioder, ale także i nóg. 

Ból biodra — fizjoterapia

Rehabilitacja to przede wszystkim opisane wcześniej ćwiczenia na ból biodra oraz zabiegi fizykoterapeutyczne. Najczęściej stosowane są: elektroterapia, magnetoterapia oraz zabiegi wodne. Kąpiele uzdrowiskowe przy użyciu preparatów borowinowych czy wód siarczkowo–siarkowodorowych bywa niezwykle pomocne zarówno podczas bólów w biodrze przy chodzeniu, jak i w spoczynku. Efekt analgezji (łagodzenia bólu), przyspieszonej regeneracji oraz hamowania progresji destrukcyjnych zmian zwyrodnieniowych osiąga się także poprzez krioterapię (leczenie zimnem). Schładzanie parami ciekłego azotu o wybitnie niskiej temperaturze łagodzi ból stawu biodrowego i kości biodrowej. 

Procedurami inwazyjnymi stosowanymi przy dolegliwościach związanych ze stawem biodrowym są zabiegi operacyjne – zmiany zwyrodnieniowe mogą wymagać endoprotezoplastyki. Wówczas dokonuje się resekcji zniszczonej głowy kości udowej, wszczepiając implant – endoprotezę, która zostaje zakotwiczona w trzonie kości uda i wspólnie z nową panewką odtwarzają one możliwości funkcjonowania stawu biodrowego. Biodro trzaskające przy nieskuteczności leczenie zachowawczego poddaje się natomiast operacji artroskopowej.

Podsumowując, współczesna medycyna oferuje bardzo wiele możliwości postępowania w przypadku, gdy mamy do czynienia z bólem w biodrze. Niezależnie od tego czy pojawia się podczas chodzenia, w nocy, po prawej, czy po lewej stronie, istotą jest właściwa diagnostyka i dobór optymalnego procesu leczenia, włączając w niego fizjoterapię. 

  1. G. Reurink, S. P.  Jansen, J. M. Bisselink i in., Reliability and validity of diagnosing acetabular labral lesions with magnetic resonance arthrography, „The Journal of bone and joint surgery. American volume” 2012, nr 94, s. 1643–1648. 
  2. J. J. Wilson, M. Furukawa, Evaluation of the patient with hip pain, „American Family Physician” 2014, nr 89, s. 27–34.
  3. K. Briggs, M. Philippon, C. Ho i in., Prevalence of acetabular labral tears in asymptomatic young athletes, „British Journal of Sports Medicine” 2017, nr 5, s. 303.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych między 15 a 20 r.ż oraz 30 a 35 życia, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, co to jest narkolepsja.

  • Postępujące porażenie nadjądrowe (PSP) – przyczyny, objawy, dziedziczenie

    Postępujące porażenie nadjądrowe (ang. progressive supranuclear palsy, PSP) to neurodegeneracyjna choroba występująca dość rzadko – 6 na 100 tys. osób. Jej pierwsze objawy manifestują się ok. szóstej dekady życia, przy czym znacznie częściej u mężczyzn niż u kobiet.

  • Depresja poporodowa – skąd się bierze? Jak sobie z nią radzić?

    Powitanie na świecie nowego członka rodziny wiąże się nie tylko z radością, ale i nowymi, dotąd nieznanymi obowiązkami, które mogą wywołać stres, przeciążenie oraz wiele innych negatywnych emocji. Szacuje się, że depresja poporodowa dotyka od 5 do 25 proc. kobiet na całym świecie. Co to jest depresja poporodowa? Jakie są jej przyczyny i jak ją leczyć?

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij