Rwa kulszowa – objawy. Czym jest rwa kulszowa? Jakie są przyczyny i w jaki sposób objawia się ischialgia?
Mateusz Burak

Rwa kulszowa – objawy. Czym jest rwa kulszowa? Jakie są przyczyny i w jaki sposób objawia się ischialgia?

Rwa kulszowa jest schorzeniem zaliczanym do tzw. „zespołów korzeniowych”, jej przyczyną jest podrażnienie lub uszkodzenie korzeni nerwów rdzeniowych lub nerwu korzeniowego. Głównym objawem rwy kulszowej jest ból dolnej części pleców promieniujący od okolicy lędźwiowo–krzyżowej do pośladka, a także dalej wzdłuż kończyny dolnej, sięgając nawet do stopy. Leczenie rwy kulszowej obejmuje łagodzenie objawów bólowych przy pomocy metod farmakologicznych oraz zabiegów fizjoterapeutycznych. Ile trwa rwa kulszowa?

Co to jest rwa kulszowa?

Układ ruchu człowieka jest narażony na bardzo wiele przeciążeń oraz mikrourazów. Często takim kontuzjom towarzyszy szereg rozmaitych dolegliwości bólowych, mogą to być symptomy świadczące o powstawaniu niezwykle poważnych patologii. Taki stan zazwyczaj wymaga sprawnej interwencji specjalisty łagodzącej ból i przywracającej sprawność funkcjonalną. Wśród takich dysfunkcji można wyróżnić zapalenie nerwu kulszowego i towarzyszące bardzo uciążliwe objawy rwy kulszowej. 
Podrażnienie struktur nerwowych L4–S1 i towarzyszący ból okolicy lędźwiowo–krzyżowej są wynikiem kompresji, ucisku korzeni nerwowych i są najtrafniej opisującą definicją rwy. W zależności od charakteru dolegliwości wyróżnia się dwa rodzaje ischialgii:

  • postać ostrą rwy kulszowej – pojawia się atak rwy kulszowej (objawy występują nagle i są bardzo silne, mogą trwać nawet do blisko 3 miesięcy),
  • postać przewlekłą rwy kulszowej o znacznie dłuższym czasie trwania.

Rwa kulszowa – przyczyny

Do jednej z najczęstszych przyczyn rwy kulszowej zalicza się przepuklinę jądra miażdżystego. Uwypuklanie się krążka międzykręgowego może powodować podrażnienie korzeni nerwowych, to z kolei generuje silne dolegliwości bólowe. Ich intensywność jest uzależniona od rozmiarów kompresji oraz kierunku, w którym doszło do przepukliny. Najbardziej dotkliwe objawy rwy kulszowej występują przy przepuklinie występującej w kierunku tylno–bocznym, rzadziej centralnym, zaś uwypuklenie struktur krążka międzykręgowego do przodu nie prowokuje tego typu dolegliwości. 

Możliwą przyczyną rwy kulszowej jest też stenoza kanału kręgowego (ciasnota kanału kręgowego). Polega ona na zwężeniu światła kanału kręgowego, co w efekcie generuje ucisk na korzenie nerwów rdzeniowych. Zmiany zwyrodnieniowe, obrzęki limfatyczne, cukrzyca, nowotwory czy nadruchomość kręgosłupa także może predysponować do powstawania ucisku na nerw kulszowy. 

Polecane dla Ciebie

Rwa kulszowa – objawy, gdzie boli?

Atak rwy kulszowej może generować bardzo nieprzyjemne, trudne do opanowania objawy. Wśród najczęściej spotykanych wymienia się:

  • silny ból wzdłuż przebiegu nerwu kulszowego (może zaczynać się w okolicy lędźwiowej kręgosłupa, pośladka i promieniować nawet do stopy) – może pojawić się ból pośladka czy ból biodra,
  • objawy neurologiczne w postaci drętwienia i mrowienia kończyny dolnej,
  • osłabione odruchy neurologiczne podczas badania,
  • zaburzenia czucia,
  • upośledzenie siły mięśniowej kończyny dolnej.

Nerw kulszowy przebiega parzyście – w obydwu kończynach dolnych. W zależności od tego, w której nodze występują objawy, mówimy o rwie kulszowej lewostronnej lub rwie kulszowej prawostronnej. Rwa kulszowa często występuje u kobiet w ciąży. 

Rwa kulszowa – diagnostyka 

Diagnostyka w rwie kulszowej obejmuje wywiad, szereg testów klinicznych, badanie odruchów, siły mięśniowej oraz w razie potrzeby obrazowanie. Objawy rwy kulszowej lewostronnej występują w sytuacji kompresji po stronie lewej, w przeciwnym razie mamy do czynienia z objawami rwy kulszowej prawostronnej. Przy rwie udowej w celach diagnostycznych wykorzystuje się poprzez analogię objaw Mackiewicza, stosując podobny mechanizm.

Rwa kulszowa – objaw Lasègue’a

Objaw Lasègue’a polega na występowaniu objawów rwy kulszowej podczas testu. Polega on na uniesieniu jednej kończyny dolnej wyprostowanej w stawie kolanowym w pozycji leżenia na plecach. Miednica musi być dobrze ufiksowana. W sytuacji patologii pacjent odczuwa ból i nie może wykonać ruchu bez bólu. Jest to dodatni objaw Lasègue’a i świadczy o podrażnieniu nerwu kulszowego. 

Rwa kulszowa – tomografia komputerowa

Tomografię komputerową przy objawach rwy kulszowej powinno się wykonać w momencie podejrzenia poważnej, zaawansowanej patologii lub niejasności obrazu klinicznego. Jest to alternatywna metoda obrazowania w sytuacji, gdy pacjent ma wszczepiony rozrusznik serca. Wadą tego badania jest duża dawka promieniowania jonizującego (działa jak seria zdjęć rentgenowskich) oraz mniej dokładne uwidacznianie innych struktur niż kostne. 

Rwa kulszowa – rezonans magnetyczny

Rezonans magnetyczny jest zdecydowanie najdokładniejszym badaniem, gdy pojawiają się dolegliwości sugerujące rwę kulszową. Pozwala dokładnie zlokalizować przepuklinę oraz precyzyjnie określić jej etap i wielkość. To z kolei przyczynia się do zaplanowania efektywnego procesu leczenia rwy kulszowej. Rezonans magnetyczny pozwala rozpoznać rwę kulszową lub wykluczyć. Badanie wiąże się z mniejszą dawką promieniowania niż tomograf. Jego wadą jest czas oczekiwania na poddanie się diagnostyce oraz – w przypadku chęci realizacji w placówkach komercyjnych – cena. Jaki lekarz może wypisać skierowanie na rezonans przy rwie kulszowej? Warto od razu udać się do neurologa. 

Rwa kulszowa – inne badania

Badanie RTG jest wykonywane w przypadku podejrzenia niestabilności kręgosłupa lub zapalenia stawu biodrowego. Stanowi raczej element diagnostyki różnicowej i bywa pomijane na korzyść rezonansu, o ile jest to możliwe. Różnicowanie przy rwie kulszowej jest wykonywane również przy użyciu elektromiografii. Jeśli pacjent prezentuje znaczne upośledzenie ruchu zgięcia grzbietowego stopy, to wówczas, dokonując takiej diagnostyki sprawdzamy czy jest to wynik rwy kulszowej, czy może dysfunkcji nerwu strzałkowego. Morfologia i wskaźniki zapalenia w badaniach laboratoryjnych stanowią element ewentualnego różnicowania ze schorzeniami o charakterze zapalnym. W przypadku potwierdzenia rwy kulszowej nie są niezbędne. 

Rwa kulszowa – ile trwa? Jak wygląda leczenie i rehabilitacja?

Objawy rwy kulszowej mogą utrzymywać się nawet kilkanaście tygodni. W tym czasie stosuje się leczenie polegające na podawaniu niesteroidowych środków przeciwzapalnych (NLPZ) oraz przeciwbólowych. Zalecany jest odpoczynek oraz regularne wykonywanie ćwiczeń. Fizjoterapia w przypadku rwy kulszowej oferuje szeroką gamę zabiegów możliwych do zastosowania także w stanie ostrym. Rehabilitacja rwy kulszowej powinna obejmować także wykorzystanie metod i koncepcji usprawniania ruchowego. Wyróżnia się tutaj metodę McKenziego, Cyriax, Maitland, manipulacje mięśniowo–powięziowe czy różnego rodzaju terapie narzędziowe. 

Rwa kulszowa – ćwiczenia. Domowe sposoby na rwę kulszową

Ważna jest profilaktyka rwy kulszowej i przestrzeganie zasad ergonomii pracy. Gdy mowa o ćwiczeniach przy rwie kulszowej, warto wspomnieć, iż samodzielnie w domu można wykorzystywać tzw. pozycję krzesełkową. Jest to szczególnie pomocne w ostrych atakach rwy kulszowej. Pozycja ta polega na zgięciu kolan oraz bioder do 90 stopni i umieszczeniu łydek na podwyższeniu w pozycji leżenia na plecach. Równie przydatne może być przyjmowanie pozycji leżenia na brzuchu czy umieszczanie wałka pod odcinkiem lędźwiowym podczas siedzenia. Powoduje to pogłębienie lordozy lędźwiowej, co zmniejsza drażnienie nerwu kulszowego. 

Napary oraz herbatki z kurkumą, echinaceą czy z korą wierzby również mogą zmniejszać dolegliwości. Dzięki swoim właściwościom łagodzą objawy zapalenia nerwu kulszowego (zapaleniu nerwu kulszowego może czasem towarzyszyć gorączka).

  1. Marshall P. W., Mannion J., Murphy B. A., The eccentric, concentric strength relationship of the hamstring muscles in chronic low back pain, „J Electromyogr Kinesiol” 2010, nr 20, s. 39–45.
  2. Kavlak Y., Uygur F., Effects of nerve mobilization exercise as an adjunct to the conservative treatment for patients with tarsal tunnel syndrome, „J Manipulative Physiol Ther” 2011, nr 34, s. 441–448.
  3. Cha H. K., Cho H. S., Choi J. D., Effects of the nerve mobilization technique on lower limb function in patients with poststroke hemiparesis, „J Phys Ther Sci” 2014, nr 26, s. 981–983.
  4. Sato T., Koumori T., Uchiyama Y., Preliminary study of the immediate effect of spinal segmental side bending mobilization on improve lumbar range of motion, „J Phys Ther Sci” 2012, nr 24, s. 431–434.
  5. Ahmed H., Iqbal A., Anwer S. i in., Effect of modified hold–relax stretching and static stretching on hamstring muscle flexibility, „J Phys Ther Sci” 2015, nr 27, s. 535–538.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Czym są modulatory homocysteiny? Jak wpływa na zmęczenie i poziom hormonów?

    Homocysteina jest aminokwasem. Nieregulowany poziom tej cząsteczki sprzyja rozwojowi chorób układu krwionośnego u ludzi. Suplementy z modulatorami homocysteiny zawierają zazwyczaj witaminę B6, B12, kwas foliowy i betainę (trimetyloglicynę, TMG). Wyniki licznych badań naukowych wskazują, że regularne przyjmowanie przez minimum kilka tygodni modulatorów homocysteiny może przyczynić się do obniżenia nadmiernego poziomu homocysteiny we krwi.

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Czy warto brać antyoksydanty w tabletkach, kroplach lub kapsułkach?

    Antyoksydanty w postaci tabletek to suplementy diety zawierające związki, które mogą pomóc w ochronie komórek organizmu przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki. Niektóre przykłady przeciwutleniaczy, które można znaleźć w postaci tabletek, to witaminy C i E, beta-karoten i selen. Przyjmowanie suplementów antyoksydacyjnych nie jest jednak zasadne w każdej sytuacji. Zawsze zaleca się rozmowę z lekarzem przed przyjęciem jakichkolwiek suplementów diety.

  • Opatrunek podciśnieniowy – jak wygląda leczenie ran?

    Opatrunek podciśnieniowy to doskonały i nowoczesny środek do skutecznego leczenia niektórych przewlekłych trudno gojących się ran. W porównaniu do metod tradycyjnych wyraźnie skraca czas terapii i pozwala uzyskać lepsze efekty czynnościowe. Znacznie poprawia zatem zadowolenie pacjenta. Opatrunek wymaga zastosowania ujemnego ciśnienia, które uzyskuje się dzięki specjalnej pompie. W przypadku ran trudno gojących się warto rozważyć jego użycie. W jakich przypadkach korzystne będzie zastosowanie opatrunku podciśnieniowego?

  • Leki biologiczne – czym są? Czy są skuteczne w leczeniu AZS i łuszczycy?

    Leki biologiczne to skomplikowane leki produkowane na bazie substancji pochodzenia biologicznego, takich jak białka, hormony czy przeciwciała. Są one stosowane w leczeniu różnych chorób, w tym chorób autoimmunologicznych, nowotworowych czy zapalnych, ale ich produkcja jest bardziej skomplikowana i kosztowna niż w przypadku typowych leków syntetycznych. W Polsce leki biologiczne są pod pewnymi warunkami refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, niemniej ich cena może być zbyt wysoka dla pacjentów nieobjętych systemem refundacji. Czym są leki biologiczne? W leczeniu których chorób można je stosować?

  • Skuteczność działania probiotyków – forma płynna doskonałą alternatywą dla kapsułek

    Pacjenci mają zróżnicowane upodobania co do formy przyjmowanych leków czy suplementów diety. Jedni wolą tabletki, a inni preferują formę płynną. Często nie zdają sobie jednak sprawy z tego, że forma produktu to nie tylko kwestia wygody stosowania. Dla naszego zdrowia powinno się brać pod uwagę przede wszystkim określone właściwości funkcjonalne, jak np. większa przyswajalność czy skuteczność. Przecież najistotniejszym aspektem stosowania danego produktu – oprócz jego formy, walorów smakowych i zapachowych – powinna być głównie skuteczność jego działania.

  • Semaglutyd – czy pomaga schudnąć? Zagrożenia, skutki uboczne stosowania bez wskazania

    Semaglutyd to lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2. Jest agonistą receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), który pomaga regulować poziom cukru we krwi poprzez zwiększanie wydzielania insuliny i zmniejszanie wydzielania glukagonu. Zwykle podaje się go raz w tygodniu w postaci zastrzyku. Od pewnego czasu Internet zalewa fala zapytań dotyczących leku na odchudzanie bez recepty, którego głównym składnikiem jest właśnie semaglutyd. Czy jego stosowanie jest bezpieczne, jeśli jedynym celem jest redukcja wagi, a nie kontrola cukrzycy?

  • Jakie właściwości ma chlorofil do picia? Działanie, przeciwwskazania

    Zielona barwa liści wynika z obecności w nich chlorofilu – głównego barwnika fotosyntetycznego. Doniesienia o tradycyjnych leczniczych zastosowaniach chlorofilu w alternatywnych formach medycyny znane są już od wieków. Co więcej, chlorofil cieszy się dużym zainteresowaniem również we współczesnej medycynie. Jakie właściwości i działanie ma chlorofil? Kto może, a kto nie powinien po niego sięgać?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij