Magnetoterapia – pole magnetyczne w rehabilitacji. Na czym polega magnetoterapia? Jakie są wskazania i przeciwwskazania do leczenia polem magnetycznym?

Magnetoterapia – co to jest pole magnetyczne? 

Pole magnetyczne stosowane w fizykoterapii jest rodzajem energii wytwarzanej przez działanie magnesów oraz specjalnych urządzeń (impulsowe pole magnetyczne niskiej częstotliwości). Ze względu na właściwości zabiegu magnetoterapii, leczenie tego typu ma bardzo wiele zalet. Przykładem może być zwiększona przenikalność, sprzyjająca penetracji w głąb zmienionych chorobowo tkanek. 

W Polsce stosuje się pole magnetyczne o częstotliwości nieprzekraczającej 60 Hz, najczęściej ma ono charakter impulsowy. Wspomniane impulsy mogą mieć kształt prostokątów, trójkątów lub sinusoidy. Pierwsze wykorzystywane są w przypadku, gdy proces chorobowy dotyczy struktur kostnych. Trójkąty przeznaczone są dla obszarów chrząstek stawowych, elementów więzadłowych i ścięgnistych. Ostatnie (o przebiegu sinusoidy) najlepiej sprawdzają się w dysfunkcjach mięśni oraz składowych układu nerwowego. Urządzeniem do wykonywania zabiegu magnetoterapii jest magnetronik.

Magnetoterapia – wskazania 

Leczenie polem magnetycznym, ze względu na brak termicznego działania, ma wiele zastosowań. Dzięki brakowi wzrostu temperatury podczas zabiegu, ma on również wykorzystanie w okresach zaostrzeń procesów chorobowych. Wśród głównych wskazań do terapii wyróżnia się:

• choroby o podłożu zwyrodnieniowo–wytwórczym,
• złamania,
• zwichnięcia, skręcenia i inne urazy,
• chroniczne procesy zapalne w obrębie tkanek miękkich, stawów, kości, nerwów,
• osteoporozę,
• okresy rekonwalescencji po niektórych zabiegach operacyjnych (np. po wszczepieniu endoprotezy),
• spastyczność,
• migrenę,
• niepłodność,
• nieżyt oskrzeli, astmę, zapalenie zatok,
• chorobę Crohna,
• wrzody żołądka w fazie przewlekłej,
• rozrost prostaty,
• atrofię Sudecka i bardzo wiele innych.

Dodatkową zaletą zastosowania pola magnetycznego jest brak konieczności wykonywania jakichkolwiek przygotowań do zabiegu. Energia emitowana podczas terapii polem magnetycznym przenika przez bariery w postaci ubrań, bandaży, a obecności metalowych implantów nie stanowi problemu (stenty także nie stanowią przeciwwskazania do zabiegu). Przy uwzględnieniu wskazań oraz właściwym doborze impulsów, pole magnetyczne nie jest szkodliwe. Istnieją jednak pewne ograniczenia co do jego stosowania.

Magnetoterapia – przeciwwskazania

Przeciwwskazania do rehabilitacji polem magnetycznym obejmują:

• ciążę,
• nowotwory,
• elektroniczne implanty (np. rozrusznik serca),
• choroby zakaźne,
• infekcje,
• krwawienia (miesiączka),
• chorobę Burgera,
• poważne schorzenia układu sercowo–naczyniowego.

Zabiegi mogą być wykonywane u dzieci, a samo zastosowanie pola magnetycznego w rehabilitacji nie wykazuje praktycznie żadnych skutków ubocznych. 

Magnetoterapia – jak wygląda zabieg z użyciem pola magnetycznego?

Terapia magnetyczna nie wymaga specjalistycznego przygotowania. Mechanizm jego działania pozwala na odbycie zabiegu w odzieży, bez konieczności odsłaniania miejsca zmienionego chorobowo. Z obszaru terapii warto usunąć natomiast takie przedmioty, jak: telefony komórkowe, zegarki, aparaty słuchowe, karty kredytowe. Pacjent zazwyczaj leży na kozetce, a terapia odbywa się z użyciem przesuwalnej obręczy, czyli tzw. solenoidu. Jest to rodzaj aplikatora, który bezdotykowo transmituje pole magnetyczne (aplikatory mają różną średnicę, w zależności od obszaru zabiegowego). Zabieg trwa zazwyczaj kilkanaście minut. W jego trakcie pacjent może odczuwać ciepło, przyjemne mrowienie w miejscu aplikacji. 

Magnetoterapia a magnetostymulacja

Zabiegiem o podobnym oddziaływaniu, często błędnie utożsamianym z magnetoterapią, jest magnetostymulacja. Podstawowa różnica jest taka, że w magnetostymulacji wykorzystywane są o wiele niższe wartości indukcji magnetycznej, urządzeniem wykorzystywanym do tego rodzaju zabiegu jest materac leczniczy z polem magnetycznym. Dodatkowo używa się jeszcze poduszki, pierścienie o zróżnicowanej średnicy, aplikatory eliptyczne oraz punktowe. 

Obie formy leczenia polem elektromagnetycznym wykorzystywane są w podobnych schorzeniach. Jednak impulsowe pole magnetyczne emitowane podczas magnetostymulacji jest oparte na dużo bardziej zaawansowanych technologicznie rozwiązaniach patentowych. 

Magnetoterapia – efekty

Przy braku przeciwwskazań do zabiegów z użyciem pola magnetycznego oraz przy ustawieniu właściwej dawki, zabieg przynosi wiele wymiernych korzyści. Przede wszystkim usprawnia metabolizm, skraca okres regeneracji oraz gojenia ran. Wspomaga proces osteogenezy, co jest wykorzystywane przy złamaniach oraz jako składowa fizykoterapii w osteoporozie. Pole magnetyczne zmniejsza także opuchliznę i redukuje krwiaki (np. w leczeniu stomatologicznym czy ortodontycznym). Działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie, co jest zauważalne szczególnie u pacjentów z chorobami zwyrodnieniowymi narządu ruchu. Doskonale wspomaga również krążenie obwodowe.

Przy braku przeciwwskazań oraz skutków ubocznych, leczenie polem magnetycznym może odbywać się w zestawieniu z wieloma innymi metodami rehabilitacji.

Magnetoterapia – skutki uboczne pola magnetycznego w rehabilitacji

Rzadko pojawiają się chwilowe zaburzenia ostrości widzenia, bezsenność czy spadki ciśnienia tętniczego. Źródła naukowe mówią o znikomym odsetku pacjentów doświadczających takich zjawisk. Czasem może wystąpić rozdrażnienie, problemy z koncentracją oraz okresowe nasilenie dolegliwości.

Przy zastosowaniu właściwych dawek i wskazań skutki uboczne pola magnetycznego w rehabilitacji nie muszą jednak w ogóle występować. 

Magnetoterapia – gdzie wykonać zabieg? Jaka jest cena terapii polem magnetycznym?

Mnogość możliwości zastosowania zabiegów z wykorzystaniem pola magnetycznego (np. na kręgosłup, na kolano, na bóle zatok, w przypadku złamań kości) generuje duże zainteresowanie wokół urządzeń do magnetoterapii domowej. Jest to związane także ze znikomym ryzykiem skutków ubocznych zabiegów, a dodatkowym atutem jest solidna podbudowa naukowa magnetoterapii.

Jeśli przeszkodą nie są finanse, to w takie aparaty do magnetoterapii w domu może wyposażyć się każdy. Obecnie na rynku można znaleźć materace magnetyczne w cenie od kilku do nawet kilkunastu tysięcy złotych. Dzięki wbudowanym specjalnym magnesom dochodzi do emisji pola magnetycznego. Przeglądając pozostałe oferty rynkowe, można natknąć się na produkt o nazwie plastry magnetyczne. Wykorzystują one soczewkowate magnesy i bardzo możliwe, że ich działanie w jakimś stopniu może odzwierciedlać efekty sprawdzonej terapii. 

Biorąc pod uwagę profesjonalne przygotowanie fizjoterapeuty i możliwość ustawienia właściwej dawki, leczenie polem magnetycznym w domu wydaje się być nie najlepszym pomysłem. Chyba, że magnetoterapia domowa miałaby się odbywać w ścisłym porozumieniu ze specjalistą. 

Wiele placówek medycznych oferuje także możliwość dojazdu do domu pacjenta z urządzeniem. Jest to olbrzymi plus, a dodatkowo możemy być spokojni o uwzględnienie przeciwwskazań do magnetoterapii oraz nie niepokoić się w razie wystąpienia skutków ubocznych podczas rehabilitacji polem magnetycznym. Warto zapamiętać, że w trosce o dobro pacjentów do wykonania zabiegu wymagane jest skierowanie.