Rwa udowa – przyczyny, objawy, leczenie, ćwiczenia

Rwa udowa – na czym polega? 

Rwa udowa, podobnie jak rwa kulszowa, może być wywołana poprzez drażnienie korzeni nerwowych przez przepuklinę jądra miażdżystego. Topografia uszkodzenia oraz występujących objawów jest jednak odmienna.

Rwa udowa – przyczyny 

Do przyczyn powstawania dolegliwości w postaci rwy udowej zalicza się głównie przepuklinę jądra miażdżystego oraz inne patologie krążka międzykręgowego spowodowane czynnikami osłabiającymi jego strukturę. Poza tym mogą to być także zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze, które mogą powodować drażnienie okolicznych korzeni nerwowych biegnących wysoko w odcinku lędźwiowym.

Niezwykle rzadko przyczyną dolegliwości jest uszkodzenie nerwu udowego generujące ból neuropatyczny. Taka sytuacja może zaistnieć w przypadku przebytych złamań o obrębie miednicy, cukrzycy czy w rezultacie uszkodzenia przez promieniowanie jonizujące.  

Rwa udowa – objawy 

Objawy rwy udowej mogą być bardzo zróżnicowane, a stopień ich nasilenia zależy od czynnika generującego drażnienie struktur nerwowych oraz rozmiarów ucisku. Najczęściej są to: 

• ból zlokalizowany na przedniej części uda o charakterze mrowienia, drętwienia, często określany przez pacjentów jako rażenie prądem, 
• osłabienie siły mięśniowej kończyny dolnej objawiające się deficytem wyprostu w stawie kolanowym, 
• ból uda nasilający się przy chodzeniu, 
• zaburzenia mikcji i defekacji. 

Dolegliwości mogą rozprzestrzeniać się na znaczny obszar kończyny dolnej, zgodny z zakresem unerwienia nerwu udowego. Częściowo podobne dolegliwości może dawać przepuklina pachwinowa, dlatego bardzo ważne jest przeprowadzenie wnikliwych procedur diagnostycznych przez specjalistę. 

Rwa udowa – leczenie i rehabilitacja 

W sytuacji silnych, narastających dolegliwości i zaawansowanych zmian stosuje się także iniekcje epiduralne w okolicę źródła bólu. Przynosi to ulgę już po upływie kilku dni. Zazwyczaj takie postępowanie połączone z odpoczynkiem i oszczędzającym trybem życia ma korzystny wpływ na nerwy kończyny dolnej i łagodzi objawy zapalenia mięśni uda. Brak skuteczności takiego postępowania lub też poważne uszkodzenie struktur nerwowych może stanowić o konieczności przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego.  

W procesie diagnostycznym wykorzystuje się badania obrazowe, a w przypadku zaburzeń czucia – badanie przewodnictwa nerwowego EMG. Niezwykle charakterystyczne jest prezentowanie przez pacjenta objawu Mackiewicza polegającego na wywołaniu dolegliwości przy rozciąganiu nerwu udowego (objaw rozciągowy nerwu udowego). Objaw Lasegu’a pozostaje negatywny (jego pozytywny wynik świadczy o rwie kulszowej, a nie udowej). 

Rehabilitacja przy rwie udowej polega na edukacji pacjenta w zakresie łagodzenia ostrych objawów rwy udowej, wykorzystując pozycje ułożeniowe. Stosuje się również kinesiotaping, zabiegi osteopatyczne, terapię manualną, masaż oraz różne formy terapii powięziowej. Także przezskórna elektryczna stymulacja nerwów z użyciem prądów TENS czy prądów diadynamicznych mogą zmniejszyć ból. Bardzo istotne jest też wykonywanie indywidualnie dobranego zestawu ćwiczeń na rwę udową.  

Ile trwa rwa udowa? Jest to sprawa mocno indywidualna. Najczęściej od momentu pojawienia się objawów do ich całkowitego wyeliminowania z wykorzystaniem dostępnych środków leczenia mija od 2 do nawet 16 tygodni.  

Rwa udowa – ćwiczenia 

Ćwiczenia na rwę udową są bardzo ważnym elementem postępowania leczniczego i rehabilitacji. Dzięki ich systematycznemu wykonywaniu można nie tylko złagodzić występujące dolegliwości, ale także ograniczyć nawroty epizodów bólowych w przyszłości.

W tym celu warto posiłkować się zaprezentowanym poniżej zestawem ćwiczeń. 

1. Pozycja: stanie w rozkroku na szerokości bioder. Jedna kończyna dolna zgięta w stawie kolanowym i wyprostowana w stawie biodrowym. Ręka pomaga w utrzymywaniu pozycji, trzymając za stopę i przyciągając ją do pośladka. Ruch polega na utrzymywaniu pozycji rozciągającej przednią część uda przez 20-30 sekund. Następnie ćwiczenie należy powtórzyć 4-5 razy.  
2. Pozycja: siad na piętach, tułów pochylony do przodu, ręce wyprostowane, ułożone płasko na podłożu. Ruch polega na przesuwaniu rąk w przód po podłodze, co wzmaga elongację kręgosłupa i zwiększa przestrzenie międzykręgowe. Jednorazowo utrzymujemy rozciągnięcie 10-20 sekund i powtarzamy ćwiczenie 10 razy. 
3. Pozycja: leżenie tyłem, nogi zgięte w stawach biodrowych i kolanowych, stopy oparte o podłoże. Ręce wzdłuż tułowia. Ruch polega na wciskaniu odcinka lędźwiowego w podłoże i utrzymywaniu napięcia przez 3-5 sekund. Ćwiczenie powtarzamy 10-15 razy.  
4. Pozycja: leżenie tyłem, jedna noga wyprostowana i umieszczona na podłożu, druga zgięta w biodrze i kolanie pod kątem 90 stopni i zrotowana razem z miednicą w kierunku nogi wyprostowanej. Górna część tułowia wraz z głową ustawiona w kierunku przeciwnym. Ruch polega na utrzymywaniu takiej pozycji przez 10-20 sekund, co ma pozwolić na rozciągnięcie kręgosłupa i uwolnienie przestrzeni międzykręgowych. Ćwiczenie powtarzamy 5-6 razy na obie strony. 
5. Rwa udowa to jedno ze schorzeń, które bardzo często dobrze reaguje na ćwiczenia. Dlatego tak ważne jest, aby były one wykonywane systematycznie i dokładnie, w oparciu o konsultację z terapeutą prowadzącym. Może okazać się, że pomoże to uniknąć bardziej inwazyjnych sposobów postępowania leczniczego.