Reumatyzm – przyczyny, objawy, leczenie chorób reumatycznych. Fizjoterapia przy reumatyzmie
Magdalena Chrzęszczyk

Reumatyzm – przyczyny, objawy, leczenie chorób reumatycznych. Fizjoterapia przy reumatyzmie

Reumatyzm to nazwa stosowana potocznie, określająca grupę schorzeń o podłożu zapalnym, obejmującą choroby mięśni, stawów i kości. Najczęściej występujące objawy chorób reumatycznych to ból i obrzęk stawów, sztywność, ograniczenie ich ruchomości. Nieleczony reumatyzm może doprowadzić do znacznego ograniczenia sprawności. Jak wygląda rehabilitacja w schorzeniach reumatoidalnych?

Czym jest reumatyzm?  

Reumatyzm to potoczne określenie zbioru około 200 chorób atakujących układ ruchu, głównie stawy. Wszystkie choroby reumatyczne charakteryzują się przewlekłym, nawracającym bólem reumatycznym i zaburzeniami ruchomości w różnych stawach ciała, pomimo odmiennych objawów towarzyszących i przebiegu. Reumatyzm dotyczy zmian zapalnych tkanki łącznej. Występuje zarówno u seniorów, jak i u osób młodych, niezależnie od płci. W Polsce cierpi na niego statystycznie co czwarta osoba. 

Zbyt późna diagnoza i niewprowadzenie odpowiednio wcześnie leczenia oraz rehabilitacji może skutkować nieodwracalnymi zmianami w układzie ruchu, które będą skutecznie utrudniać samodzielne funkcjonowanie i pracę zawodową, prowadząc w okresie kilku lat do znacznej niepełnosprawności. 

Reumatyzm – rodzaje chorób reumatycznych  

Organizacja American College of Rheumatology ACA stworzyła klasyfikację chorób reumatycznych, dzieląc je na 10 głównych grup. 

  1. Układowe choroby tkanki łącznej
  • reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), 
  • toczeń rumieniowaty układowy, 
  • twardzina, 
  • młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS), 
  • zapalenie wielomięśniowe i skórno-mięśniowe, 
  • zespół Sjögrena, 
  • polimialgia reumatyczna, 
  • nawracające zapalenie chrząstek, 
  • niezróżnicowana i mieszana choroba tkanki łącznej, 
  • rumień guzowaty, 
  • martwicze zapalenie naczyń i inne waskulopatie i inne. 
  1. Spondyloartropatie
  • zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, 
  • zespół Reitera – reaktywne zapalenie stawów, 
  • łuszczycowe zapalenie stawów, 
  • zapalenie stawów towarzyszące przewlekłym zapalnym chorobom jelit. 
  1. Choroba zwyrodnieniowa stawów
  2. Choroby kości i chrząstek
  • osteoporoza, 
  • osteoartropatia przerostowa, 
  • osteomalacja, 
  • uogólniona samoistna hiperostoza szkieletu, 
  • zapalenia kości (np. choroba Pageta), 
  • martwice niedokrwienne kości, 
  • osteochondritis dissecans, 
  • dysplazja kości i stawów i inne. 
  1. Zapalenie stawów, zapalenie pochewek ścięgien i kaletek maziowych towarzyszące zakażeniom. 
  2. Choroby gruczołów dokrewnych i metaboliczne oraz towarzyszące im choroby stawów (dna moczanowa, amyloidoza, elastopatie, cukrzyca). 
  3. Nowotwory. 
  4. Zaburzenia nerwowo–naczyniowe: 
  1. Zmiany zapalne pozastawowe w obrębie tkanek miękkich (inaczej reumatyzm pozastawowy): 
  • fibromialgia, 
  • zmiany w krążkach międzykręgowych, 
  • zapalenia ścięgien, 
  • torbiele, 
  • zapalenia powięzi, 
  • przewlekłe napięcie więzadeł i mięśni, 
  • zaburzenia naczynioruchowe i inne. 
  1. Choroby, którym towarzyszą objawy ze strony stawów: 
  • sarkoidoza, 
  • rodzinna gorączka śródziemnomorska, 
  • urazy, 
  • zespół towarzyszący dializom, 
  • zaburzenia wewnętrzne stawu, 
  • choroby trzustki, 
  • hemofilie i inne. 

Polecane dla Ciebie

Reumatyzm – przyczyny 

Przyczyna występowania reumatyzmu nie jest do końca poznana. Na jego pojawienie się i rozwój mogą wpływać zarówno czynniki zewnętrze i środowiskowe, jak i genetyczne (reumatyzm może być także dziedziczny).  

Do czynników wywołujących choroby reumatyczne zaliczyć można: niedobór witaminy D i wapnia, małą aktywność ruchową lub zbyt dużą, przeciążającą nadmiernie stawy, złą dietę, długotrwałe przebywanie w wilgotnym i zimnym środowisku (reumatyzm od zimna), nieleczone choroby wieku dziecięcego (angina czy wady postawy wywołujące reumatyzm u dzieci), choroby wirusowe czy zaburzenia endokrynologiczne. 

Bóle reumatyczne nóg, reumatyzm dłoni i towarzyszące im zmęczenie mogą być także uzależnione od pogody. Jednak główna przyczyna chorób reumatycznych to nieprawidłowe reakcje autoimmunologiczne organizmu, który produkuje substancje uszkadzające własne tkanki.

Reumatyzm – objawy 

Należy zaznaczyć, że objawy reumatyzmu nasilają się i ustępują okresowo. Dotyczą zazwyczaj stawów – pojawia się ból (nasilony szczególnie o poranku) oraz zmniejszona jest ruchomość. Reumatyzm może dotyczyć palców dłoni, nadgarstków, kolan, bioder, a nawet stawów kręgosłupa. 

W przebiegu reumatyzmu dochodzi do niszczenia błony maziowej w stawach, co przyczynia się do powstawania stanów zapalnych z obrzękiem i wysiękiem płynu do wnętrza stawu. Skóra często w takim miejscu jest zaczerwieniona i ciepła, a sam staw traci elastyczność, ruchomość oraz mogą pojawiać się narośla kostne, a także zniekształcenia. Osoby cierpiące na choroby reumatyczne często tracą apetyt, mają problemy z zasypianiem, występują u nich bóle mięśniowe i stany podgorączkowe. Takie dolegliwości mogą także prowadzić do depresji. Zmiany degeneracyjne jakie następują w stawach są najczęściej nieodwracalne, a sam reumatyzm dotyczy także mięśni i tkanek miękkich. 

Objawy związane z reumatyzmem mogą nasilać się pod wpływem dużego stresu, zmian w diecie, przy innych współistniejących chorobach czy zakażeniach wirusowych i bakteryjnych. Nigdy nie należy ich lekceważyć, gdyż powikłania związane z chorobą mogą być bardzo niebezpieczne dla pacjenta.  

Reumatyzm – diagnostyka 

Diagnostyka chorób reumatycznych jest dosyć złożona i wymaga konsultacji z lekarzem reumatologiem. Pomocne i często zalecane badania na reumatyzm to badania laboratoryjne moczu i krwi, badania immunologiczne, RTG, tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny. W badaniach laboratoryjnych często pacjent ma wysokie OB, podwyższone stężenie tzw. białka ostrej fazy i obniżoną liczbę białych krwinek. Pojawia się także niedokrwistość. W diagnozie chorób reumatycznych pomocne mogą okazać się także badania histopatologiczne. 

Od prawidłowej szybko postawionej diagnozy zależy proces leczenia i sprawności pacjenta. Reumatyzm może występować także u młodych osób, dlatego tak ważne jest nielekceważenie pierwszych oznak choroby.  

Reumatyzm – leczenie 

Leczenie osób chorujących na schorzenia reumatyczne to kompleksowy program łączący farmakologię, dietę i rehabilitację. Pomimo faktu, że chorób reumatycznych nie da się wyleczyć, to jednak szybko wprowadzona terapia może radykalnie zmniejszyć ból i poprawić jakość funkcjonowania, a także spowolnić chorobę.  

Najczęściej stosowane leki na reumatyzm to środki przeciwbólowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy oraz leki modyfikujące przebieg choroby przy postaciach związanych z zapalnymi schorzeniami reumatoidalnymi. Tabletki na reumatyzm zawsze należy przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza. 

Dieta i reumatyzm również idą w parze. Dieta na stawy powinna być uboga w słodycze, tłuste mięsa, podroby, ziemniaki, groch, soję szpinak i zielony groszek, a także w ocet musztardę i pieprz. Zalecane jest natomiast spożywanie dużej ilości warzyw, owoców, oliwy, ryb morskich.

Warto także, aby leczenie reumatyzmu było uzupełnione o psychoterapię, która może pomóc w oswojeniu się z chorobą i nauczeniu pracy z bólem i stresem towarzyszącym przy zmianach reumatycznych. 

Reumatyzm – fizjoterapia przy chorobach reumatycznych 

Fizjoterapia w chorobach reumatycznych to kompleksowe połączenie zajęć ruchowych i ćwiczeń z zabiegami fizykalnymi i masażami. Do zabiegów fizykoterapii zaliczyć można w tym przypadku leczenie ciepłem i zimnem, ultrasonoterapię, magnetoterapię, diatermię, laseroterapię i balneoterapię. W domu można stosować okłady z borowiny na bolące stawy. Do domowych sposobów leczenia i łagodzenie bólów reumatycznych zaliczyć można także okłady z arniki górskiej, olejku kamforowego, a nawet liści kapusty. 

Reumatyzm – ćwiczenia na reumatyzm w chorobach dłoni 

  1. Połóż ręce na stole na powierzchni dłoniowej. Wykonuj zmianę położenia dłoni raz na stronę grzbietową, a następnie z powrotem na dłoniową. Powtórz 10 razy. 
  2. Oprzyj całe dłonie na stole. Unieś w górę tylko palce nie odrywając nasady dłoni od stołu. Powtórz 10 razy. 
  3. Połóż jedną dłoń oraz przedramię na stole, opierając ją o zewnętrzy brzeg (mały palec dotyka stołu), kciuk skierowany ku górze. Drugą ręką przytrzymaj przedramię, aby nie poruszało się podczas wykonywanego ćwiczenia. Unieś dłoń nad stół kierując kciuk w swoją stronę. Powtórz 10 razy. 
  4. Pozycja jak wyżej. Zaciskaj palce i rozkładaj palce na zewnątrz. Powtórz 10 razy. 
  1. Brzosko M., Reumatologia kliniczna, Pomorska Akademia Medyczna, Szczecin 2010. 
  2. Zimmerman-Górska I., Reumatologia w praktyce lekarza rodzinnego, PZWL, Warszawa 2002.
  3. Mackiewicz S., Osiągnięcia i porażki reumatologii XX wieku. Choroby reumatyczne a proces zapalny, „Nowa Medycyna – Reumatologia” IV (12/99).
  4. Decker J. L., American Rheumatism Association nomenclature and classification of arthritis and rheumatism, „Arthritis and Rheumatism” 1983, nr 26(8), s. 1029–1032. 
  5. Kwiatkowska B., Raciborski F., Maślińska M. i in., Wczesna diagnostyka chorób reumatycznych − ocena obecnej sytuacji i rekomendacje zmian, Instytut Reumatologii w Warszawie, Warszawa 2014.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak powstaje nowotwór?

    Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

  • Gorączka plamista Gór Skalistych – przyczyny, objawy, leczenie

    Dla przeciętnego Polaka gorączka plamista Gór Skalistych brzmi niezwykle egzotycznie. Nie da się ukryć, że choroba w Polsce jest bardzo rzadko spotykana. Zagrożenie jest jednak realne, zwłaszcza dla osób, które podróżują do Stanów Zjednoczonych.

  • Zatrucie nikotynowe – objawy, leczenie przedawkowania

    Objawy zatrucia nikotyną zależne są głównie od liczby wypalonych papierosów. Uznaje się, że aby doszło do wystąpienia zatrucia nikotynowego, konieczne jest przyjęcie w krótkim czasie ok. 4-8 mg nikotyny. Podstawą oczyszczania organizmu z nikotyny jest oczywiście rzucenie palenia papierosów. Większość nikotyny dostarczanej wraz z wypalanym papierosem wydalana jest niemal natychmiastowo przez nerki.

  • WZW C – przyczyny, objawy, czynniki ryzyka wirusowego zapalenia wątroby typu C

    Wirusowe zapalenie wątroby typu C (HCV) to choroba wywołana przez wirusa zapalenia wątroby typu C. Choroba ta jest często nazywana „cichym zabójcą”, ponieważ wczesne stadium infekcji często nie daje objawów, a osoba zakażona może przez wiele lat nie wiedzieć, że jest chora. Wirusowe zapalenie wątroby typu C może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak marskość wątroby, rak wątrobowokomórkowy i niewydolność wątroby, jeśli nie zostanie zdiagnozowane i leczone na czas. Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C mogą obejmować zmęczenie, utratę apetytu, nudności i wymioty, bóle brzucha, ciemny mocz, żółtaczkę, świąd skóry czy bóle stawów.

  • Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

    Perforacja jelita to bardzo poważne schorzenie, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nieleczone może doprowadzić do śmierci. Jak rozpoznać przedziurawione jelito i co jest jego przyczyną? Jak wygląda leczenie i czy może się objeść bez interwencji chirurga?

  • Chłoniak – objawy, leczenie, rokowania i rodzaje nowotworu układu chłonnego

    Chłoniakiem określa się nieprawidłowy rozrost tkanki limfatycznej. Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia chłoniaków i przyczyn ich występowania nadal pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Podstawą leczenia wszystkich rodzajów chłoniaków jest chemioterapia.

  • By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe – na czym polega ten zabieg?

    Pojęcie by-passów, używane często w środowisku medycznym, nadal nie jest do końca jasne dla reszty społeczeństwa. Pomostowanie aortalno-wieńcowe umożliwia doprowadzenie krwi do serca, co jest szczególnie istotne w przypadku m.in. zablokowania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.

  • Jak odchudzić dziecko? Praktyczne porady dietetyka

    Statystyki w kwestii nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży pogarszają się z roku na rok. Coraz więcej dzieci w Polsce boryka się ze zbyt wysoką masą ciała. Jako rodzice chcemy jak najlepiej dla swoich pociech, dlatego zaczynamy wyszukiwać informacje dotyczące odchudzania dzieci. Jak poradzić sobie z nadwagą lub otyłością dziecka? Jakie kroki warto podjąć w tym kierunku? I ostatnie – czy dzieci powinno się odchudzać?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij