Reumatyzm – przyczyny, objawy, leczenie chorób reumatycznych. Fizjoterapia przy reumatyzmie
Magdalena Chrzęszczyk

Reumatyzm – przyczyny, objawy, leczenie chorób reumatycznych. Fizjoterapia przy reumatyzmie

Reumatyzm to nazwa stosowana potocznie, określająca grupę schorzeń o podłożu zapalnym, obejmującą choroby mięśni, stawów i kości. Najczęściej występujące objawy chorób reumatycznych to ból i obrzęk stawów, sztywność, ograniczenie ich ruchomości. Nieleczony reumatyzm może doprowadzić do znacznego ograniczenia sprawności. Jak wygląda rehabilitacja w schorzeniach reumatoidalnych?

Czym jest reumatyzm?  

Reumatyzm to potoczne określenie zbioru około 200 chorób atakujących układ ruchu, głównie stawy. Wszystkie choroby reumatyczne charakteryzują się przewlekłym, nawracającym bólem reumatycznym i zaburzeniami ruchomości w różnych stawach ciała, pomimo odmiennych objawów towarzyszących i przebiegu. Reumatyzm dotyczy zmian zapalnych tkanki łącznej. Występuje zarówno u seniorów, jak i u osób młodych, niezależnie od płci. W Polsce cierpi na niego statystycznie co czwarta osoba. 

Zbyt późna diagnoza i niewprowadzenie odpowiednio wcześnie leczenia oraz rehabilitacji może skutkować nieodwracalnymi zmianami w układzie ruchu, które będą skutecznie utrudniać samodzielne funkcjonowanie i pracę zawodową, prowadząc w okresie kilku lat do znacznej niepełnosprawności. 

Reumatyzm – rodzaje chorób reumatycznych  

Organizacja American College of Rheumatology ACA stworzyła klasyfikację chorób reumatycznych, dzieląc je na 10 głównych grup. 

  1. Układowe choroby tkanki łącznej
  • reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), 
  • toczeń rumieniowaty układowy, 
  • twardzina, 
  • młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS), 
  • zapalenie wielomięśniowe i skórno-mięśniowe, 
  • zespół Sjögrena, 
  • polimialgia reumatyczna, 
  • nawracające zapalenie chrząstek, 
  • niezróżnicowana i mieszana choroba tkanki łącznej, 
  • rumień guzowaty, 
  • martwicze zapalenie naczyń i inne waskulopatie i inne. 
  1. Spondyloartropatie
  • zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, 
  • zespół Reitera – reaktywne zapalenie stawów, 
  • łuszczycowe zapalenie stawów, 
  • zapalenie stawów towarzyszące przewlekłym zapalnym chorobom jelit. 
  1. Choroba zwyrodnieniowa stawów
  2. Choroby kości i chrząstek
  • osteoporoza, 
  • osteoartropatia przerostowa, 
  • osteomalacja, 
  • uogólniona samoistna hiperostoza szkieletu, 
  • zapalenia kości (np. choroba Pageta), 
  • martwice niedokrwienne kości, 
  • osteochondritis dissecans, 
  • dysplazja kości i stawów i inne. 
  1. Zapalenie stawów, zapalenie pochewek ścięgien i kaletek maziowych towarzyszące zakażeniom. 
  2. Choroby gruczołów dokrewnych i metaboliczne oraz towarzyszące im choroby stawów (dna moczanowa, amyloidoza, elastopatie, cukrzyca). 
  3. Nowotwory. 
  4. Zaburzenia nerwowo–naczyniowe: 
  1. Zmiany zapalne pozastawowe w obrębie tkanek miękkich (inaczej reumatyzm pozastawowy): 
  • fibromialgia, 
  • zmiany w krążkach międzykręgowych, 
  • zapalenia ścięgien, 
  • torbiele, 
  • zapalenia powięzi, 
  • przewlekłe napięcie więzadeł i mięśni, 
  • zaburzenia naczynioruchowe i inne. 
  1. Choroby, którym towarzyszą objawy ze strony stawów: 
  • sarkoidoza, 
  • rodzinna gorączka śródziemnomorska, 
  • urazy, 
  • zespół towarzyszący dializom, 
  • zaburzenia wewnętrzne stawu, 
  • choroby trzustki, 
  • hemofilie i inne. 

Powiązane produkty

Reumatyzm – przyczyny 

Przyczyna występowania reumatyzmu nie jest do końca poznana. Na jego pojawienie się i rozwój mogą wpływać zarówno czynniki zewnętrze i środowiskowe, jak i genetyczne (reumatyzm może być także dziedziczny).  

Do czynników wywołujących choroby reumatyczne zaliczyć można: niedobór witaminy D i wapnia, małą aktywność ruchową lub zbyt dużą, przeciążającą nadmiernie stawy, złą dietę, długotrwałe przebywanie w wilgotnym i zimnym środowisku (reumatyzm od zimna), nieleczone choroby wieku dziecięcego (angina czy wady postawy wywołujące reumatyzm u dzieci), choroby wirusowe czy zaburzenia endokrynologiczne. 

Bóle reumatyczne nóg, reumatyzm dłoni i towarzyszące im zmęczenie mogą być także uzależnione od pogody. Jednak główna przyczyna chorób reumatycznych to nieprawidłowe reakcje autoimmunologiczne organizmu, który produkuje substancje uszkadzające własne tkanki.

Reumatyzm – objawy 

Należy zaznaczyć, że objawy reumatyzmu nasilają się i ustępują okresowo. Dotyczą zazwyczaj stawów – pojawia się ból (nasilony szczególnie o poranku) oraz zmniejszona jest ruchomość. Reumatyzm może dotyczyć palców dłoni, nadgarstków, kolan, bioder, a nawet stawów kręgosłupa. 

W przebiegu reumatyzmu dochodzi do niszczenia błony maziowej w stawach, co przyczynia się do powstawania stanów zapalnych z obrzękiem i wysiękiem płynu do wnętrza stawu. Skóra często w takim miejscu jest zaczerwieniona i ciepła, a sam staw traci elastyczność, ruchomość oraz mogą pojawiać się narośla kostne, a także zniekształcenia. Osoby cierpiące na choroby reumatyczne często tracą apetyt, mają problemy z zasypianiem, występują u nich bóle mięśniowe i stany podgorączkowe. Takie dolegliwości mogą także prowadzić do depresji. Zmiany degeneracyjne jakie następują w stawach są najczęściej nieodwracalne, a sam reumatyzm dotyczy także mięśni i tkanek miękkich. 

Objawy związane z reumatyzmem mogą nasilać się pod wpływem dużego stresu, zmian w diecie, przy innych współistniejących chorobach czy zakażeniach wirusowych i bakteryjnych. Nigdy nie należy ich lekceważyć, gdyż powikłania związane z chorobą mogą być bardzo niebezpieczne dla pacjenta.  

Reumatyzm – diagnostyka 

Diagnostyka chorób reumatycznych jest dosyć złożona i wymaga konsultacji z lekarzem reumatologiem. Pomocne i często zalecane badania na reumatyzm to badania laboratoryjne moczu i krwi, badania immunologiczne, RTG, tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny. W badaniach laboratoryjnych często pacjent ma wysokie OB, podwyższone stężenie tzw. białka ostrej fazy i obniżoną liczbę białych krwinek. Pojawia się także niedokrwistość. W diagnozie chorób reumatycznych pomocne mogą okazać się także badania histopatologiczne. 

Od prawidłowej szybko postawionej diagnozy zależy proces leczenia i sprawności pacjenta. Reumatyzm może występować także u młodych osób, dlatego tak ważne jest nielekceważenie pierwszych oznak choroby.  

Reumatyzm – leczenie 

Leczenie osób chorujących na schorzenia reumatyczne to kompleksowy program łączący farmakologię, dietę i rehabilitację. Pomimo faktu, że chorób reumatycznych nie da się wyleczyć, to jednak szybko wprowadzona terapia może radykalnie zmniejszyć ból i poprawić jakość funkcjonowania, a także spowolnić chorobę.  

Najczęściej stosowane leki na reumatyzm to środki przeciwbólowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy oraz leki modyfikujące przebieg choroby przy postaciach związanych z zapalnymi schorzeniami reumatoidalnymi. Tabletki na reumatyzm zawsze należy przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza. 

Dieta i reumatyzm również idą w parze. Dieta na stawy powinna być uboga w słodycze, tłuste mięsa, podroby, ziemniaki, groch, soję szpinak i zielony groszek, a także w ocet musztardę i pieprz. Zalecane jest natomiast spożywanie dużej ilości warzyw, owoców, oliwy, ryb morskich.

Warto także, aby leczenie reumatyzmu było uzupełnione o psychoterapię, która może pomóc w oswojeniu się z chorobą i nauczeniu pracy z bólem i stresem towarzyszącym przy zmianach reumatycznych. 

Reumatyzm – fizjoterapia przy chorobach reumatycznych 

Fizjoterapia w chorobach reumatycznych to kompleksowe połączenie zajęć ruchowych i ćwiczeń z zabiegami fizykalnymi i masażami. Do zabiegów fizykoterapii zaliczyć można w tym przypadku leczenie ciepłem i zimnem, ultrasonoterapię, magnetoterapię, diatermię, laseroterapię i balneoterapię. W domu można stosować okłady z borowiny na bolące stawy. Do domowych sposobów leczenia i łagodzenie bólów reumatycznych zaliczyć można także okłady z arniki górskiej, olejku kamforowego, a nawet liści kapusty. 

Reumatyzm – ćwiczenia na reumatyzm w chorobach dłoni 

  1. Połóż ręce na stole na powierzchni dłoniowej. Wykonuj zmianę położenia dłoni raz na stronę grzbietową, a następnie z powrotem na dłoniową. Powtórz 10 razy. 
  2. Oprzyj całe dłonie na stole. Unieś w górę tylko palce nie odrywając nasady dłoni od stołu. Powtórz 10 razy. 
  3. Połóż jedną dłoń oraz przedramię na stole, opierając ją o zewnętrzy brzeg (mały palec dotyka stołu), kciuk skierowany ku górze. Drugą ręką przytrzymaj przedramię, aby nie poruszało się podczas wykonywanego ćwiczenia. Unieś dłoń nad stół kierując kciuk w swoją stronę. Powtórz 10 razy. 
  4. Pozycja jak wyżej. Zaciskaj palce i rozkładaj palce na zewnątrz. Powtórz 10 razy. 
  1. Brzosko M., Reumatologia kliniczna, Pomorska Akademia Medyczna, Szczecin 2010. 
  2. Zimmerman-Górska I., Reumatologia w praktyce lekarza rodzinnego, PZWL, Warszawa 2002.
  3. Mackiewicz S., Osiągnięcia i porażki reumatologii XX wieku. Choroby reumatyczne a proces zapalny, „Nowa Medycyna – Reumatologia” IV (12/99).
  4. Decker J. L., American Rheumatism Association nomenclature and classification of arthritis and rheumatism, „Arthritis and Rheumatism” 1983, nr 26(8), s. 1029–1032. 
  5. Kwiatkowska B., Raciborski F., Maślińska M. i in., Wczesna diagnostyka chorób reumatycznych − ocena obecnej sytuacji i rekomendacje zmian, Instytut Reumatologii w Warszawie, Warszawa 2014.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Może się pojawić na bazie m.in. chorób ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo, że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto jest się zwrócić o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij