Reumatyzm – przyczyny, objawy, leczenie. Fizjoterapia przy reumatyzmie
Magdalena Chrzęszczyk

Reumatyzm – przyczyny, objawy, leczenie. Fizjoterapia przy reumatyzmie

Reumatyzm to potoczna nazwa grupy schorzeń o podłożu zapalnym, która obejmuje choroby mięśni, stawów i kości. Najczęściej występujące objawy chorób reumatycznych to ból i obrzęk stawów, sztywność, ograniczenie ich ruchomości. Nieleczony reumatyzm może doprowadzić do znacznego ograniczenia sprawności. Jak wygląda rehabilitacja w schorzeniach reumatoidalnych?

  1. Czym jest reumatyzm?
  2. Reumatyzm – rodzaje chorób reumatycznych 
  3. Reumatyzm – przyczyny
  4. Reumatyzm – objawy
  5. Reumatyzm – diagnostyka
  6. Reumatyzm – leczenie
  7. Reumatyzm – fizjoterapia przy chorobach reumatycznych
  8. Reumatyzm – ćwiczenia na reumatyzm w chorobach dłoni

Czym jest reumatyzm?

Reumatyzm to potoczne określenie zbioru około 200 chorób atakujących układ ruchu, głównie stawy. Pomimo odmiennych objawów towarzyszących i przebiegu wszystkie choroby reumatyczne charakteryzują się przewlekłym, nawracającym bólem reumatycznym i zaburzeniami ruchomości w różnych stawach ciała. Reumatyzm dotyczy zmian zapalnych tkanki łącznej. Występuje zarówno u seniorów, jak i u osób młodych, niezależnie od płci. W Polsce cierpi na niego statystycznie co czwarta osoba.

Zbyt późna diagnoza i niewprowadzenie odpowiednio wcześnie leczenia oraz rehabilitacji może skutkować nieodwracalnymi zmianami w układzie ruchu, które będą skutecznie utrudniać samodzielne funkcjonowanie i pracę zawodową, prowadząc w okresie kilku lat do znacznej niepełnosprawności.

Reumatyzm – rodzaje chorób reumatycznych 

Organizacja American College of Rheumatology (ACA) stworzyła klasyfikację chorób reumatycznych, dzieląc je na 10 głównych grup.

  1. Układowe choroby tkanki łącznej:
  1. Spondyloartropatie:
Reumatoidalne zapalenie stawów
Jak wygląda reumatoidalne zapalenie stawów?
  1. Choroba zwyrodnieniowa stawów.
  2. Choroby kości i chrząstek:
  • osteoporoza,
  • osteoartropatia przerostowa,
  • osteomalacja,
  • uogólniona samoistna hiperostoza szkieletu,
  • zapalenia kości (np. choroba Pageta),
  • martwice niedokrwienne kości,
  • osteochondritis dissecans,
  • dysplazja kości i stawów oraz inne choroby.
  1. Zapalenie stawów, zapalenie pochewek ścięgien i kaletek maziowych towarzyszące zakażeniom.
  2. Choroby gruczołów dokrewnych i metaboliczne oraz towarzyszące im choroby stawów (dna moczanowa, amyloidoza, elastopatie, cukrzyca).
  3. Nowotwory.
  4. Zaburzenia nerwowo–naczyniowe:
Jakie ćwiczenia robić na zespół cieśni nadgarstka?
Jakie ćwiczenia robić na zespół cieśni nadgarstka?
  1. Zmiany zapalne pozastawowe w obrębie tkanek miękkich (inaczej reumatyzm pozastawowy):
  • fibromialgia,
  • zmiany w krążkach międzykręgowych,
  • zapalenia ścięgien,
  • torbiele,
  • zapalenia powięzi,
  • przewlekłe napięcie więzadeł i mięśni,
  • zaburzenia naczynioruchowe i inne.
  1. Choroby, którym towarzyszą objawy ze strony stawów:
  • sarkoidoza,
  • rodzinna gorączka śródziemnomorska,
  • urazy,
  • zespół towarzyszący dializom,
  • zaburzenia wewnętrzne stawu,
  • choroby trzustki,
  • hemofilie i inne.

Powiązane produkty

Reumatyzm – przyczyny

Przyczyna występowania reumatyzmu nie jest do końca poznana. Na jego pojawienie się i rozwój mogą wpływać zarówno czynniki zewnętrzne, środowiskowe, jak i genetyczne (reumatyzm może być także dziedziczny).

Do czynników wywołujących choroby reumatyczne zaliczyć można: niedobór witaminy D i wapnia, małą lub zbyt dużą aktywność ruchową, przeciążającą nadmiernie stawy, złą dietę, długotrwałe przebywanie w wilgotnym i zimnym środowisku (reumatyzm od zimna), nieleczone choroby wieku dziecięcego (angina czy wady postawy wywołujące reumatyzm u dzieci), choroby wirusowe bądź zaburzenia endokrynologiczne.

Bóle reumatyczne nóg, reumatyzm dłoni i towarzyszące im zmęczenie mogą być także uzależnione od pogody. Jednak główna przyczyna chorób reumatycznych to nieprawidłowe reakcje autoimmunologiczne organizmu, który produkuje substancje uszkadzające własne tkanki.

Reumatyzm – objawy

Należy zaznaczyć, że objawy reumatyzmu nasilają się i ustępują okresowo. Dotyczą zazwyczaj stawów – pojawia się ból (nasilony szczególnie o poranku) oraz zmniejszona ruchomość. Reumatyzm może dotyczyć palców dłoni, nadgarstków, kolan, bioder, a nawet stawów kręgosłupa.

W przebiegu reumatyzmu dochodzi do niszczenia błony maziowej w stawach, co przyczynia się do powstawania stanów zapalnych z obrzękiem i wysiękiem płynu do wnętrza stawu. Skóra jest często w takim miejscu zaczerwieniona i ciepła, a sam staw traci elastyczność i ruchomość, mogą pojawiać się także narośla kostne oraz zniekształcenia. Osoby cierpiące na choroby reumatyczne często tracą apetyt, mają problemy z zasypianiem, występują u nich bóle mięśniowe i stany podgorączkowe. Takie dolegliwości mogą również prowadzić do depresji. Zmiany degeneracyjne, jakie następują w stawach, są najczęściej nieodwracalne, a sam reumatyzm dotyczy także mięśni i tkanek miękkich.

Objawy związane z reumatyzmem mogą nasilać się pod wpływem dużego stresu, zmian w diecie, przy innych współistniejących chorobach czy zakażeniach wirusowych i bakteryjnych. Nigdy nie należy ich lekceważyć, gdyż powikłania związane z chorobą mogą być bardzo niebezpieczne dla pacjenta.

Reumatyzm – diagnostyka

Diagnostyka chorób reumatycznych jest dosyć złożona i wymaga konsultacji z lekarzem reumatologiem. Pomocne i często zalecane badania na reumatyzm to badania laboratoryjne moczu i krwi, badania immunologiczne, RTG, tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny. W badaniach laboratoryjnych pacjent często ma wysokie OB, podwyższone stężenie tzw. białka ostrej fazy i obniżoną liczbę białych krwinek. Pojawia się również niedokrwistość. W diagnozie chorób reumatycznych pomocne mogą okazać się także badania histopatologiczne.

Od szybko postawionej prawidłowej diagnozy zależy proces leczenia i sprawność pacjenta. Reumatyzm może występować także u młodych osób, dlatego tak ważne jest nielekceważenie pierwszych oznak choroby.

Reumatyzm – leczenie

Leczenie osób chorujących na schorzenia reumatyczne to kompleksowy program łączący farmakologię, dietę i rehabilitację. Pomimo że chorób reumatycznych nie da się wyleczyć, to jednak szybko wprowadzona terapia może radykalnie zmniejszyć ból, poprawić jakość funkcjonowania, a także spowolnić chorobę.

Najczęściej stosowane leki na reumatyzm to środki przeciwbólowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy oraz leki modyfikujące przebieg choroby przy postaciach związanych z zapalnymi schorzeniami reumatoidalnymi. Tabletki na reumatyzm zawsze należy przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza.

Dieta i reumatyzm również idą w parze. Dieta na stawy powinna być uboga w słodycze, tłuste mięsa, podroby, ziemniaki, groch, soję, szpinak i zielony groszek, a także w ocet, musztardę i pieprz. Zalecane jest natomiast spożywanie dużej ilości warzyw, owoców, oliwy, ryb morskich.

Leczenie reumatyzmu warto uzupełnić o psychoterapię, która może pomóc w oswojeniu się z chorobą oraz nauczeniu się pracy z bólem i stresem towarzyszącym przy zmianach reumatycznych.

Reumatyzm – fizjoterapia przy chorobach reumatycznych

Fizjoterapia w chorobach reumatycznych to kompleksowe połączenie zajęć ruchowych i ćwiczeń z zabiegami fizykalnymi i masażami. Do zabiegów fizykoterapii zaliczyć można w tym przypadku leczenie ciepłem i zimnem, ultrasonoterapię, magnetoterapię, diatermię, laseroterapię i balneoterapię. W domu można stosować okłady z borowiny na bolące stawy. Do domowych sposobów leczenia i łagodzenia bólów reumatycznych należą także okłady z arniki górskiej, olejku kamforowego, a nawet liści kapusty.

Reumatyzm – ćwiczenia na reumatyzm w chorobach dłoni

  1. Połóż ręce na stole na powierzchni dłoniowej. Wykonuj zmianę położenia dłoni raz na stronę grzbietową, a następnie z powrotem na dłoniową. Powtórz 10 razy.
  2. Oprzyj całe dłonie na stole. Unieś w górę tylko palce, nie odrywając nasady dłoni od stołu. Powtórz 10 razy.
  3. Połóż jedną dłoń oraz przedramię na stole, opierając je o zewnętrzny brzeg (mały palec dotyka stołu, a kciuk jest skierowany ku górze). Drugą ręką przytrzymaj przedramię, aby nie poruszało się podczas wykonywanego ćwiczenia. Unieś dłoń nad stół, kierując kciuk w swoją stronę. Powtórz 10 razy.
  4. Pozycja jak wyżej. Zaciskaj palce i rozkładaj je na zewnątrz. Powtórz 10 razy.
  1. Brzosko M., Reumatologia kliniczna, Pomorska Akademia Medyczna, Szczecin 2010.
  2. Zimmerman-Górska I., Reumatologia w praktyce lekarza rodzinnego, PZWL, Warszawa 2002.
  3. Mackiewicz S., Osiągnięcia i porażki reumatologii XX wieku. Choroby reumatyczne a proces zapalny, „Nowa Medycyna – Reumatologia” IV (12/99).
  4. Decker J. L., American Rheumatism Association nomenclature and classification of arthritis and rheumatism, „Arthritis and Rheumatism” 1983, nr 26(8), s. 1029–1032.
  5. Kwiatkowska B., Raciborski F., Maślińska M. i in., Wczesna diagnostyka chorób reumatycznych − ocena obecnej sytuacji i rekomendacje zmian, Instytut Reumatologii w Warszawie, Warszawa 2014.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Właściwości lecznicze borowin

    Borowiny były już od dawna stosowane w medycynie naturalnej do leczenia różnego rodzaju urazów. Znane są także ze swych właściwości przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Po raz pierwszy zastosowano je w Polsce do zabiegu leczniczego w 1858 roku w Krynicy.

  • Sposób na sprawne stawy

    Masz problemy z poruszaniem się i poranną sztywnością kończyn? Bolą cię kolana i kręgosłup? Być może cierpisz na zwyrodnienie stawów. To dość przykra dolegliwość, która może skutecznie utrudniać życie.

  • Jak wzmocnić stawy w okresie menopauzy?

    Menopauza to trudny czas w życiu każdej kobiety. Wygasająca czynność jajników prowadzi do zahamowania cyklu menstruacyjnego, ale powoduje również wiele uporczywych objawów. Jednym z nich są bóle stawów. Odpowiednia dieta i suplementacja składników o korzystnym wpływie na stawy pomogą w łagodzeniu sztywności i dolegliwości bólowych. A to pozwoli zachować aktywność fizyczną, która w okresie menopauzy jest szczególnie istotna.

  • Opuchnięte stawy – o jakich chorobach może świadczyć obrzęk stawów?

    Opuchnięte stawy mogą być objawem dysfunkcji narządu ruchu (urazów, chorób reumatycznych czy choroby zwyrodnieniowej), lecz mogą również świadczyć o schorzeniu ogólnoustrojowym, m.in. dnie moczanowej, zaburzeniach krążenia, niedoczynności tarczycy. W przypadku utrzymującego się obrzęku stawów, zwłaszcza jeśli towarzyszą mu objawy dodatkowe, takie jak: sztywność mięśni, gorączka lub stan podgorączkowy, ból, należy niezwłocznie skonsultować się ze specjalistą.

  • Maść przeciwbólowa i przeciwzapalna na stawy – jaką wybrać i jak stosować?

    Maści oraz żele przeciwbólowe na stawy zawierają najczęściej substancje z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), które działają miejscowo, bezpośrednio na źródło bólu. Sprawdzą się w różnego rodzaju urazach, kontuzjach, zwyrodnieniach. Najlepsze maści przeciwbólowe zawierają także substancje chłodzące bądź rozgrzewające. W przypadku bólu o mniejszym nasileniu można również sięgnąć po przeciwbólowe maści ziołowe.

  • Glukozamina – jaki ma wpływ na stawy? Jak uzupełniać jej niedobory?

    Glukozamina to substancja naturalnie występująca w tkankach ludzkich, buduje przede wszystkim chrząstkę stawową. Z tego względu już dekady temu wysunięto przypuszczenie, że zażywanie jej jako suplementu diety może wspomóc terapię pacjentów zmagających się z chorobami stawów. Czy słusznie? Poznajmy glukozaminę, jej właściwości i zastosowanie. 

  • Rwa kulszowa - ćwiczenia w domu, metoda McKenziego

    Rwa kulszowa – to często spotykana przypadłość dotycząca odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. Najczęściej występuje u osób, u których osłabiony gorset mięśniowy, przeciążenie kręgosłupa, zwyrodnienie krążka międzykręgowego lub zwyrodnienia kręgosłupa doprowadziły do przemieszczenia się dysku, bądź dyskopatii. W wyniku przemieszczenia doszło do ucisku na korzenie nerwowe (w tym przypadku na nerw kulszowy) oraz wystąpienia objawów neurologicznych w postaci: bólu kręgosłupa (często promieniującego do pośladków oraz części dystalnych kończyn), zwiększonego napięcia mięśni spowodowanego bólem, zaburzenia czucia w postaci mrowienia i pieczenia (tzw. parestezje), a nawet niedowładu kończyn.

  • Lumbago – jak leczyć? Przyczyny występowania i ćwiczenia

    Lumbago to silny, przeszywający ból w okolicy odcinka lędźwiowo-krzyżowego (L-S) kręgosłupa. Określany jest czasem mianem "postrzału”, ponieważ pojawia się nagle. Przyczyną lumbago jest nadmierne obciążenie dysków, prowadzące do ucisku nerwów i wystąpienia charakterystycznych objawów. W przypadku wystąpienia tej dolegliwości najczęściej niezbędna jest szybka pomoc specjalisty. Leczenie doraźne lumbago polega na zmniejszeniu napięcia mięśniowego i zmniejszeniu dolegliwości bólowych. Ważne jest unikanie nagłych zmian pozycji ciała oraz stosowanie pozycji obarczających czyli takich, w których ból jest zminimalizowany. Farmakoterapia pozwala na zredukowanie bólu i poprawę sprawności ruchowej pacjenta. Po ustąpieniu dolegliwości lekarz specjalista powinien podjąć działania diagnostyczne mające na celu określenie przyczyny lumbago.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.