MIZS – czym jest młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów? Przyczyny, objawy, leczenie MIZS
Magdalena Chrzęszczyk

MIZS – czym jest młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów? Przyczyny, objawy, leczenie MIZS

MIZS (młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów) to przewlekła, autoimmunologiczna choroba wieku dziecięcego. W jej przebiegu pojawiają się objawy zapalne stawów i chrząstek stawowych: bóle i obrzęk stawów, ich zaczerwienienie oraz zmniejszenie ruchomości. Jak wygląda leczenie MIZS? W jaki sposób przebiega rehabilitacja?

MIZS – co to jest? 

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenia stawów – MIZS (JIA, juvenile idiopathic arthritis) jest zróżnicowaną grupą chorób wieku dziecięcego, najczęściej o charakterze autoimmunologicznym. Oznacza to, że organizm zaczyna atakować swoje własne tkanki, przez co dochodzi do ich uszkodzenia. W powstających przewlekłych procesach zapalnych zniszczeniu ulegają stawy i chrząstki stawowe, nasady kości, ścięgna, mięśnie, pochewki ścięgniste, ale także dochodzi do zajęcia innych układów, doprowadzając do zaburzeń w rozwoju, a nawet do niepełnosprawności dziecka. 

W MIZS pojawiają się: bóle stawów, obrzęk stawowy oraz ograniczenie ruchomości, deformacje stawów, przykurcze mięśniowe, a nawet zaniki mięśni i zmniejszenie ruchomości stawów. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenia stawów przebiega w okresach zaostrzeń i remisji na każdym etapie wieku rozwojowego dziecka (przed 16. rokiem życia). Mogą zatem chorować zarówno nastolatkowie, jak i dzieci w pierwszym roku życia.  

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów bywa błędnie określane jako młodzieńcze reumatoidalne zapalenie stawów czy reumatyzm młodzieńczy. Jest to jednak uproszczenie, ponieważ MIZS jest zdecydowanie bardziej złożonym problemem i mieści w sobie cechy wszystkich zapaleń stawów wieku młodzieńczego o nieznanym pochodzeniu. 

MIZS – rodzaje młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów 

Klasyfikacja i kryteria rozpoznania MIZS: 

  1. Układowe MIZS (u-MIZS, systemic onset) – występują zapalenie lub bolesność jednego lub więcej stawów, gorączka trwająca co najmniej 2 tygodnie i obecność co najmniej jednego z objawów: wysypka, powiększenie wątroby i/lub śledziony, powiększenie węzłów chłonnych, zapalenie błon surowiczych. Istnieje forma z dominującymi objawami układowymi oraz forma z dominującymi objawami stawowymi. 
  2. Nielicznostawowe MIZS (oligoarthritis) – występuje zapalenie 1–4 stawów przez pierwsze pól roku choroby. Wyróżnia się: MIZS przetrwałe (persistent) – zajęcie 1–4 stawów przez cały przebieg choroby oraz rozszerzające (extended) — zajęcie więcej niż 4 stawów po okresie pierwszych 6 miesięcy choroby. 
  3. Wielostawowe seronegatywne MIZS  (polyarthritis RF-) – zapalenie 5 lub więcej stawów przez pierwsze 6 miesięcy choroby, czynnik reumatoidalny ujemny (oznaczony oddzielnie 2 razy w odstępie co najmniej 3 miesięcy). 
  4. Wielostawowe seropozytywne MIZS (polyarthritis RF+) – zapalenie 5 lub więcej stawów przez pierwsze 6 miesięcy choroby, czynnik reumatoidalny dodatni (oznaczony oddzielnie 2 razy w odstępie co najmniej 3 miesięcy). 
  5. Zapalenie stawów z zapaleniem przyczepów ścięgnistych (enthesitis-related arthritis) – zapalenie stawów i przyczepów ścięgnistych albo  zapalenie stawów lub przyczepów ścięgnistych i dwa spośród następujących czynników: zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych, dodatni HLA-B27, chłopiec powyżej 6 r. ż., ostre zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej oka, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, autoimmunologiczne zapalenie jelit oraz zapalenie stawów krzyżowo–biodrowych w rodzinie (1. stopień pokrewieństwa). 
  6. Łuszczycowe zapalenie stawów (psoriatic arthritis) – zapalenie stawu lub stawów plus łuszczyca oraz 2 spośród 3 objawów: zapalenie palców, łuszczyca paznokci, łuszczyca w rodzinie (1. stopień pokrewieństwa). 
  7. Niezróżnicowane zapalenia stawów (undifferentiated arthritis) – zapalenie stawów niespełniające kryteriów powyższych rozpoznań lub spełniające kryteria więcej niż jednego rozpoznania z powyższych. 

Polecane dla Ciebie

MIZS – przyczyny młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów 

Nie do końca poznana jest przyczyna powstawania MIZS. Idiopatyczne zapalenia stawów u dzieci rozwija się u osób z predyspozycjami genetycznymi w sprzyjających warunkach środowiskowych. Mogą mieć na nie wpływ także urazy czy zakażenia. Zwiększona jest również szansa na wystąpienie tego schorzenia, jeśli w rodzinie dziecka ktoś chorował na choroby autoimmunologiczne. Częściej chorują dziewczynki, co może mieć związek z występowaniem hormonów płciowych. 

MIZS – objawy młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów 

W zależności od rodzaju MIZS, mamy do czynienia z różnymi objawami u dzieci. Ogólne objawy najczęściej pojawiające się to:

  • gorączka, 
  • ból i obrzęk dużego pojedynczego stawu, 
  • wysięk stawowy, 
  • powiększenie węzłów chłonnych, 
  • zajęcie układu oddechowego, pokarmowego, układu krążenia. 

U dzieci chodzących typowym objawem MIZS jest pojawiające się zaburzenie chodu i utykanie, sztywność poranna i brak chęci do poruszania się oraz kontaktu z innymi dziećmi. Idiopatyczne zapalenie stawów to także wczesny objaw jakim jest zajęcie kręgosłupa szyjnego.    

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów – diagnostyka 

Do rozpoznania i postawienia diagnozy MIZS muszą zostać spełnione określone warunki – początek zachorowania przed 16. rokiem życia, minimum 6 tygodni z objawami choroby i wykluczenie innych przyczyn zapalenia stawów, tj. infekcyjnych, reaktywnych, alergicznych i toksycznych, chorób rozrostowych, innych zapalnych chorób tkanki łącznej, artropatii w chorobach krwi i chorobach metabolicznych, układowych niezapalnych chorób tkanki łącznej, artropatii w chorobach immunologicznych i fibromialgii. 

Diagnostyka MIZS rozpoczyna się od badania lekarskiego i wywiadu rodzinnego. Wykonywane są badania obrazowe, takie jak RTG, USG, tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny, a także badania laboratoryjne – OB, CRP, określenie występowania czynnika reumatoidalnego RF, przeciwciał anty-CCP, obecność antygenów tkankowych HLA i przeciwciał przeciwjądrowych w surowicy oraz morfologię krwi.   

MIZS – leczenie 

Leczenie MIZS to bardzo złożony, wieloetapowy proces obejmujący zarówno leczenie farmakologiczne, jak i rehabilitację oraz stosowanie odpowiedniej diety. Zależy on od postaci choroby oraz stadium zaawansowania, a także od wieku dziecka. Należy rozpocząć je jak najszybciej po postawieniu diagnozy, aby zminimalizować procesy zapalne i ich negatywne konsekwencje, a także spowolnić proces choroby, zapobiec zaburzeniom rozwojowym i niskorosłości, osteoporozie, dysfunkcji narządów wewnętrznych i zmianom w narządzie wzroku.  

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów i jego leczenie to intensywne i skojarzone stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, zastrzyków i doustnych glikokortykosteroidów oraz leków immunosupresyjnych. Używane w MIZS jest także leczenie biologiczne wykorzystujące najnowsze zdobycze inżynierii genetycznej i metody biotechnologiczne. Włączane jest ono, jeśli tradycyjne metody zawodzą lub są nieskuteczne. Odpowiadając na pytanie, czy młodzieńcze zapalenie stawów jest wyleczalne, niestety na razie trzeba odpowiedzieć, że nie i wciąż poszukiwane są leki i kombinacje leków o większym efekcie terapeutycznym.  
Leczenie MIZS to także prawidłowa dieta bogata w świeże warzywa i owoce, zboża, rośliny strączkowe, ryby i oliwę. Zaleca się ograniczenie słodyczy i fast foodów.  

MIZS – rehabilitacja 

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów i jego rehabilitacja to równie ważny element procesu leczenia chorych dzieci. Wykorzystywane są zarówno zabiegi fizykalne, jak i terapia ruchem. Stosuje się:

  • krioterapię
  • laser, 
  • jonoforezę, 
  • masaż,
  • ćwiczenia indywidualne z fizjoterapeutą. 

Dzieci często odciążają bolący staw, przyjmując przy tym nieprawidłową pozycję ciała, co może skutkować dużymi zmianami w postawie i skoliozą. Terapia bolących stawów często rozpoczyna się od ćwiczeń izometrycznych, wspomaganych i nauki wykonywania ruchu samodzielnie przez dziecko. W dalszej kolejności zalecane są ćwiczenia w domu wspomagające proces poprawy wydolności fizycznej i aktywności ruchowej, zapobiegające powstawaniu przykurczy i deformacji. 

Okres zaostrzenia choroby może pogłębiać nieprawidłowości w rozwoju, szczególnie u małych dzieci oraz prowadzić do zahamowania ich prawidłowego rozwoju. Ważne jest wprowadzenie u małych dzieci z MIZS metod rehabilitacji, które będą wspierały je i uczyły nowych umiejętności ruchowych. Fizjoterapia w młodzieńczym idiopatycznym zapaleniu stawów to także nauka procesu pielęgnowania dziecka dla rodziców, aby zapobiegać powstawaniu przykurczy i zmian strukturalnych. 

  1. Romicka A. M. Rostropowicz-Denisiewicz K., Zapalne choroby reumatyczne w wieku rozwojowym, PZWL, Warszawa 2005, s. 71–87.
  2. Dobrucka-Janeczek I., Rutkowska-Sak L., Osobowość i przystosowanie dzieci chorych na przewlekłe choroby reumatyczne, „Reumatologia” 2012, nr 50, s. 211–218.
  3. Hyrich K. L., Lal S. D., Foster H. E. i in., Disease activity and disability in children with juvenile idiopathic arthritis one year following presentation to pediatric rheumatology. Results from the CAPS, „Rheumatology (Oxford)” 2010, nr 49, s. 116-122.
  4. Rutkowska-Sak L., Gietka P., Wierzbowska M. i in., Reumatologia wieku rozwojowego, „Reumatologia” 2012, nr 50, s.146–161.
  5. Rutkowska-Sak L., Żuber Z., Skuteczność leczenia biologicznego w MIZS, [w:] P. Wiland, Leczenie biologiczne chorób reumatycznych, Terrmedia 2009.
  6. Cassidy J. T., Petty R. E., Juvenile idiopathic arthritis. In: Textbook of pediatric rheumatology, "Philadelphia: WB Saunders" 2005, s. 291–303 
  7. Petty R. E., Southwood T. R., Manners P. i in., ILAR classification of JIA secondo revision. Edmonton 2001, "J Rheumatol" 2004, nr 31, s. 390-392. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Pierwsze Święta z dzieckiem

    Boże Narodzenie to cudowny okres w roku. W przypadku świeżo upieczonych rodziców chwile te będą jeszcze bardziej magiczne - pierwsze święta z dzieckiem to niezapomniane przeżycie. Należy jednak pamiętać o tym, że w okresie świątecznym na naszego malca może czekać w domu wiele niebezpieczeństw. Dlatego musimy zadbać o jego bezpieczeństwo i sprawić, aby całe Święta upłynęły w spokoju i aby nie zakłócił ich żaden wypadek.

  • Pierwsza miesiączka – jak się przygotować?

    Pierwsza miesiączka to bardzo ważne wydarzenie dla dojrzewającej dziewczynki. Aby lepiej przygotować dziecko na czekające je zmiany, warto już od wczesnego dzieciństwa rozmawiać na tematy związane z cielesnością.

  • Rozwój wcześniaka – jak wygląda? Na co należy zwrócić uwagę?

    Wcześniak jest dzieckiem, które urodziło się między 22. a 37. tygodniem ciąży. Objawy wcześniactwa związane są przede wszystkim z niewystarczającym rozwinięciem układu oddechowego i problemami z wymianą gazową od pierwszych chwil życia. Dzieci urodzone przedwcześnie są grupą niezwykle heterogenną. Kilogramowy wcześniak zmagać się będzie najczęściej z innymi problemami niż noworodek, któremu do akceptowalnej wagi – 2500 g – zabrakło kilkudziesięciu gramów. Jak wygląda prawidłowy rozwój wcześniaka? Na jakie niepokojące objawy powinni zwrócić uwagę rodzice?

  • Przezierność karkowa – przebieg badania, skuteczność i cena

    Ocena przezierności karkowej to badanie, które pozwala lekarzowi na ocenę zbiorniczka płynu znajdującego się w karku każdego płodu. Dzięki niemu lekarz może zdiagnozować różne wady genetyczne dziecka, jak np. zespół Downa. Jest to badanie przesiewowe, które choć wykazuje bardzo wysoką czułość w wykrywaniu poważnych wad u płodu, tak nigdy nie osiąga 100% skuteczności. Jednak mimo to jest badaniem, które dostarcza wielu informacji na temat rozwoju dziecka i wykonuje się je na całym świecie.

  • Czego nie robić, kiedy dziecko ma gorączkę? Najczęstsze błędy

    Kiedy dziecko jest chore i ma gorączkę, rodzice próbują zbić ją za wszelką cenę. Gorączka u dzieci sama w sobie nie jest chorobą, a jedynie objawem. Jak sobie z nią poradzić? Które domowe sposoby na gorączkę u dziecka mogą wyrządzić mu więcej szkody niż korzyści?

  • Objawy chorób serca u dzieci

    Przyczyn wad serca u dzieci może być wiele. Zalicza się do nich czynniki genetyczne, środowiskowe, a także infekcje przebyte przez kobietę w okresie ciąży. Sposób leczenia dobierany jest w zależności od występującego schorzenia. Czy obserwując swojego malucha, należy przyjrzeć się niespecyficznym objawom, które mogłyby wskazywać na wadę serca dziecka?

  • Jak rozpoznać krótkowzroczność u dziecka?

    Krótkowzroczności nie można cofnąć, natomiast jeśli już wystąpiła, można spowolnić jej rozwój, a nawet czasami jej zapobiec. Ta wada wzroku może mieć różne podłoże, np. genetyczne. Najczęściej postępuje wraz z wiekiem aż do momentu ustabilizowania się, co ma miejsce po zakończeniu wzrostu gałki ocznej. Jak rozpoznać wadę wzroku u dziecka? Na jakie objawy zwrócić uwagę?

  • USG ciąży – jak wygląda badanie? Ile razy należy je robić? Cena, wskazania

    Ultrasonografia (badanie ultrasonograficzne, USG) to badanie obrazowe, które jest całkowicie bezpieczne dla każdego pacjenta, a w przypadku kobiet ciężarnych również dla płodu. Pozwala monitorować prawidłowy przebieg ciąży i rozwój płodu na każdym etapie. Istnieje kilka rodzajów USG. Każde z nich wykonuje się na innym etapie ciąży. Czym różni się USG wczesnej ciąży od tego w późniejszych miesiącach, a także którą chorobę można diagnozować dzięki ultrasonografii?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij