Rumień guzowaty – przyczyny, objawy, leczenie
Anna Posmykiewicz

Rumień guzowaty – przyczyny, objawy, leczenie

Rumień guzowaty to zapalne zmiany w tkance podskórnej. Uważa się, że dużą rolę w jego powstawaniu ogrywają kompleksy immunologiczne. Częściej występuje u kobiet (około 3-6 razy częściej), u dzieci występuje tak samo często u obu płci. U około połowy chorych występują nawroty choroby i widoczna jest sezonowość - typowe pory roku, w których pojawia się rumień, to zwykle zima i wiosna. Może wystąpić w każdym wieku, jednak znacząco większa ilość przypadków pojawia się w wieku pomiędzy 10 a 40 rokiem życia.

Jakie są przyczyny powstawania rumienia guzowatego?

Otóż okazuje się, że w ponad połowie przypadków przyczyna powstawania rumienia pozostaje nieznana. Poza tym może wystąpić on w przebiegu zakażeń bakteryjnych - mogą wywoływać go paciorkowce, Salmonella, Chlamydia pneumoniae, Neisseria gonorrhoeae, Yersinia, Mycobacterium tuberculosis, Mycobacterium lepre. Przyczyną powstawania rumienia guzowatego mogą być też wirusy ( CMV, HBV, HCV, EBV, HIV) oraz grzyby (przede wszystkim histoplazmoza, kokcydioidomikoza). Ponadto może powstać on też na skutek reakcji polekowej – w wyniku stosowania antybiotyków (szczególnie penicyliny i jej pochodnych, np. Amoksycyliny), sulfonamidów, pochodnych pirazolu, inhibitorow pompy protonowej czy też leków przeciwleukotrienowych. Często może pojawiać się w przebiegu innych chorób: sarkoidozy, nieswoistych zapaleń jelit (zdecydowanie częściej w przebiegu wrzodziejącego zapalenia jelit niż w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna) czy też chorób układowych tkanki łącznej (np. toczenia rumieniowatego, twardziny układowej, zapalenia skórno-mięśniowego, układowego zapalenia naczyń) oraz zespołu Sweeta (zapalenie skóry z neutrofilią, czyli zwiększoną ilością neutrofilów będących rodzajem białych krwinek). Czasami może pojawić się w przebiegu ciąży czy podczas stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych. Zdarza się też, że rumień guzowaty pojawia się w przebiegu toksoplazmozy czy mononukleozy zakaźnej, choć są to naprawdę sporadyczne przypadki. 

Jakie są główne objawy kliniczne?

W pierwszej kolejności zwykle pojawiają się guzki, które są bolesne, utrzymują się od dwóch do dziewięciu tygodni i ustępują bez pozostawienia blizn. Zwykle przez kilka tygodni w miejscach guzków pozostają brunatne przebarwienia. Guzki są najczęściej umiejscowione na przedniej, rzadziej na tylnej, powierzchni goleni. Mogą też lokalizować się na udach, pośladkach, ramionach głowie i tułowiu – miejsca te są jednak rzadkie. Guzki mogą zlewać się ze sobą, zwykle maja średnice 1-1,5 cm. Skóra w miejscu powstania guzków jest nadmiernie ucieplona, zaczerwieniona

Pamiętaj, że pojawieniu się guzków często towarzyszy:

  • złe samopoczucie,
  • stan podgorączkowy lub gorączka,
  • zapalenie stawów,
  • ból stawów,
  • nudności,
  • wymioty,
  • biegunka,
  • ból brzucha,
  • objawy infekcji dróg oddechowych.

Ponadto zaobserwowano, że rzuty choroby często współistnieją razem z osłabieniem układu odpornościowego, na co często ma wpływ przede wszystkim niehigieniczny tryb życia (niewłaściwa, tzw. "śmieciowa dieta", zbyt mała ilość godzin snu na dobę, jak również przewlekły stres, na który narażona jest coraz większa ilość osób, głównie w pracy). 

Powiązane produkty

Jak zatem rozpoznać chorobę?

Zwykle, poza objawami klinicznymi, można stwierdzić też charakterystyczne zmiany w badaniach laboratoryjnych. U większości chorych stwierdza się podwyższony poziom OB, w morfologii krwi znaczna leukocytozę z przewaga neutrofilów (rodzaj białych krwinek), zwiększony poziom aminotransferaz oraz zwiększone stężenie immunoglobulin.
Pamiętaj, że rozpoznanie lekarz ustala na podstawie objawów klinicznych. W wyjątkowych sytuacjach wykonuje się badanie histologiczne wycinka skóry.

Z czym należy różnicować rumień guzowaty?

Zmiany podobne do rumienia guzowatego może dawać tak naprawdę wiele chorób, dlatego też czasami postawienie rozpoznania może być dosyć trudne, tym bardziej, że zwykle lekarz stawia je na podstawie tylko obrazu klinicznego. Podobne do rumienia guzowatego zmiany mogą występować zatem w przebiegu zapalenia tkanki tłuszczowej, zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych, zapalenia naczyń skóry (np. pokrzywkowe zapalenie naczyń). Czasami rumień guzowaty trudno jest odróżnić od zmian w tkance podskórnej wywołanych bezpośrednio przez zakażenie (najczęściej zakażenie gronkowcowe). Różnicowanie musi też obejmować choroby, w których występuje rumień guzowaty (sarkoidozę, choroby układowe tkanki łącznej, zespól Sweeta, nieswoiste zapalenia jelit).

Jak wygląda leczenie rumienia guzowatego?

Przede wszystkim zachodzi potrzeba leczenia choroby podstawowej, w przebiegu której doszło do powstania rumienia. Jeśli rumień został wywołany stosowaniem, jakiegoś leku, wtedy zachodzi potrzeba niezwłocznego przerwania leczenia, dzięki czemu szybciej zaczną ustępować objawy rumienia guzowatego. W sytuacji, kiedy rumień guzowaty został wywołany infekcją bakteryjną, oczywiście zachodzi potrzeba bezwzględnego włączenia właściwej antybiotykoterapii. Czasami należy zastosować leki przeciwprątkowe – rumień jak wiadomo może pojawić się na skutek zakażenia prątkiem (Mycobacterium). Ponadto stosuje się leczenie objawowe: niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz w przypadku braku poprawy – glikokortykosteroidy.  Dużą rolę w zwalczeniu objawów rumienia guzowatego znajduje także leczenie miejscowe – często bowiem wykorzystuje się okłady z 5-10% maści ichtiolowej, 2% ichtiolu czy też maści zawierające w swym składzie sterydy o słabym nasileniu. Czasami wykorzystuje się też maść metanabolową i metindolową. Zwykle zastosowanie w miejscowym leczeniu rumienia guzowatego znajdują też maści zawierające heparynoidy.  

Czy można zapobiec wystąpieniu rumienia?

Niestety, na jego ewentualne wystąpienie nie mamy wpływu. Nigdy bowiem nie wiadomo, jak nasz organizm zareaguje na nowy lek, nie mamy też niestety wpływu na "złapanie " konkretnie choroby, jak również nie wiemy czy nie jesteśmy obciążeni którąś z chorób autoimmunologicznych. Musimy jednak pamiętać, że możemy szybko zareagować na pojawienie się objawów, dzięki czemu także szybko zostanie włączone prawidłowe leczenie i choroba zacznie ustępować.
Należy zdawać sobie sprawę, że absolutnie nie można leczyć w domu samodzielnie zmian na skórze przypominających rumień guzowaty – może być on bowiem objawem groźnej choroby. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zastrzyk z adrenaliny. Kto powinien mieć przy sobie EpiPen i jak prawidłowo podać lek?

    Adrenalina, znana również jako epinefryna, odgrywa kluczową rolę w ratowaniu życia w sytuacjach nagłego zagrożenia zdrowia – szczególnie podczas reakcji anafilaktycznych. Współczesna medycyna oferuje wygodne i bezpieczne formy podania tego leku, z których najpopularniejszą jest automatyczny wstrzykiwacz, powszechnie określany jako EpiPen. Wiedza na temat wskazań do stosowania adrenaliny oraz umiejętność jej prawidłowego podania mogą okazać się bezcenne w krytycznych momentach.

  • Co na wzdęcia i gazy? Ranking preparatów wspomagających przy wzdęciach brzucha 2025

    Wzdęcia i gazy to nieprzyjemne dolegliwości trawienne, które mogą znacznie uprzykrzyć życie. Po jakie środki sięgnąć, by się ich pozbyć? Sprawdź ranking preparatów na wzdęcia i gazy i wybierz produkt dla siebie.

  • Furagina i alkohol. Dlaczego to groźne połączenie i jakie są jego skutki uboczne?

    Zakażenia układu moczowego to częsta dolegliwość, która dotyczy szczególnie kobiet. Infekcje mogą pojawiać się o każdej porze roku, jednak latem ich ryzyko rośnie. Sprzyjają im m.in. kąpiele w basenie lub jeziorze, noszenie wilgotnych strojów kąpielowych, a także częstsze podróże i zmiany klimatu. Lato i wakacje to nie tylko czas większego narażenia na infekcje, ale też okres, w którym chętniej sięgamy po alkohol – lampkę wina do kolacji, orzeźwiające piwo czy kolorowego drinka na plaży. Jeśli w tym samym czasie pojawi się zakażenie dróg moczowych, lekarz często zaleca furaginę (furazydynę) jako skuteczny lek przeciwbakteryjny, który jest również dostępny bez recepty. Niestety, łączenie furaginy z alkoholem jest niebezpieczne i może prowadzić do poważnych działań niepożądanych, w tym reakcji disulfiramowej.

  • Czym jest glutaminian sodu i gdzie występuje? Czy E621 jest szkodliwy dla zdrowia?

    Glutaminian sodu to dodatek do żywności, który od lat wzbudza sporo emocji. Choć kojarzy się głównie z przemysłem spożywczym, występuje również w naturze – znajdziemy go m.in. w pomidorach, serach czy grzybach. Wielu kucharzy, zarówno zawodowych, jak i amatorów gotowania, nie wyobraża sobie kuchni bez tego składnika. W krajach Azji Wschodniej glutaminian sodu, znany także jako MSG (od ang. monosodium glutamate), jest tak powszechny jak sos sojowy czy sól i stanowi ważny element lokalnej tradycji kulinarnej. W artykule przedstawiamy aktualny stan wiedzy, poparty badaniami naukowymi, na temat glutaminianu sodu.

  • Rodzaje kolagenu a suplementacja. Na co zwrócić uwagę przy wyborze produktu?

    Kolagen to białko odgrywające kluczową rolę w organizmie człowieka. Jest głównym składnikiem tkanki łącznej, z której zbudowane są skóra, kości, stawy, ścięgna, więzadła, naczynia krwionośne, a także zęby i rogówka oka. Stanowi około 30% wszystkich białek w ciele człowieka i odpowiada za utrzymanie struktury oraz elastyczności wielu tkanek. Z wiekiem naturalna produkcja kolagenu w organizmie maleje, co może prowadzić do widocznych zmian, takich jak zmarszczki, utrata jędrności skóry czy dolegliwości stawowe. W związku z tym suplementacja kolagenu zyskuje na popularności, a znajomość różnych typów kolagenu oraz ich funkcji jest istotna przy wyborze odpowiedniego preparatu.

  • Co jest dobre na zatrucie alkoholem? Ranking środków wspomagających

    Jak dojść do siebie, gdy poprzedniego dnia przesadziło się z alkoholem? Niektóre preparaty dostępne na rynku mogą pomóc złagodzić nieprzyjemne objawy kaca. Co jest najlepsze na zatrucie alkoholowe?

  • Jaka jest najlepsza witamina D3 dla dzieci? Ranking 2025

    Witamina D pełni kluczową rolę w prawidłowym rozwoju dzieci. Wspomaga wchłanianie wapnia i fosforu, co jest niezbędne dla budowy mocnych kości i zębów. Jej niedobór w okresie wzrostu może prowadzić do krzywicy – choroby powodującej deformacje układu kostnego i opóźnienie rozwoju motorycznego. Witamina D3 wpływa także na funkcjonowanie układu odpornościowego i może zmniejszać podatność na infekcje. Bierze udział w regulacji odpowiedzi immunologicznej, dzięki czemu prawdopodobnie chroni przed rozwojem chorób autoimmunologicznych takich jak cukrzyca typu 1 czy Hashimoto. Jak wybrać najlepszy preparat do suplementacji witaminy D dla dziecka?

  • Maślan sodu – który wybrać? Ranking preparatów z maślanem sodu 2025

    Suplementacja maślanu sodu może wspierać zdrowie jelit przy ich niektórych schorzeniach, a także po antybiotykoterapii czy chemioterapii. Jakie produkty są dostępne na rynku i który z nich wybrać? Ranking maślanów sodu 2025 ułatwi dobranie odpowiedniego preparatu do stosowania przy różnych dolegliwościach i potrzebach.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl