Miastenia – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie
Michał Posmykiewicz

Miastenia – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Miastenia (nazywana też bywa chorobą Erba-Goldflama), należy do chorób autoimmunologicznych. Charakteryzuje się nadmierną męczliwością mięśni wskutek zaburzeń przewodnictwa nerwowo-mięśniowego. U podłoża choroby leży zablokowanie receptorów acetylocholiny (neuromediator, transmiter w układzie nerwowym) na płytce postsynaptycznej przez krążące swoiste przeciwciała oraz destrukcja błony postsynaptycznej.

Jak często miastenia występuje?

Szacuje się, że ilość przypadków miastenii wynosi około 3 - 6 przypadków na 100 000. Początek choroby obserwuje się najczęściej w wieku 20 - 30 lat, ale może ona również wystąpić w wieku starszym. Częściej chorują kobiety (średnio 4:1). Jednakże u chorych powyżej 60 roku życia częstość występowania choroby jest taka sama u obu płci. Rodzinne przypadki są bardzo rzadkie, czasami występuje tzw. miastenia noworodków i dotyczy ona dzieci matek chorych na miastenię i ustępuje po kilku tygodniach.

Objawy kliniczne miastenii

Występowanie objawów jest bardzo często poprzedzone infekcją lub silnym stresem. Zwiększona męczliwość i osłabienie siły mięśni powiek i mięśni zewnętrznych gałki ocznej są najczęstszymi i najwcześniejszymi objawami miastenii. Objawia się ona opadaniem powiek i podwójnym widzeniem. Niemożliwe staje się też zaciśnięcie powiek, pojawia się marszczenie czoła. Objawy te zwykle pojawiają się pod wpływem pracy wymagającej długotrwałego wysilania wzroku lub też wieczorem. Po wypoczynku dolegliwości te znikają. W innych przypadkach objawy wstępne dotyczą mięśni gardła i krtani (mięśnie opuszkowe), występuje przemijająca dyzartria (zaburzenia mowy)  i dysfagia (utrudnione połykanie). W niektórych przypadkach miastenia ogranicza się do zajęcia wymienionych grup mięśni, przeważnie jednak dochodzi do zajęcia również mięśni kończyn i tułowia. Zdarza się, że dochodzi do zajęcia mięśni oddechowych , co prowadzi do zaburzeń oddychania. Średnio ocenia się, że w początkowym okresie choroby (pierwsze miesiące choroby), 40% chorych ma wyłącznie objawy oczne, 10% - wyłącznie opuszkowe, a 50% - uogólnione. Rozwój choroby zwykle jest powolny. Zdarza się jednak, że objawy mogą wystąpić ostro i nasilać się nagle. 

W przebiegu miastenii mogą też pojawić się sytuacje zagrażające życiu. Czasami może dojść do przełomu miastenicznego, który jest groźnym powikłaniem choroby. W tej sytuacji pojawia się niewydolność mięśni oddechowych, szybko narasta duszność, pacjent znajduje się w stanie zagrożenia życia. Źrenice są szerokie.  Przełomy miasteniczne zdarzają się głównie w pierwszych latach trwania choroby, występują u około 10 % chorych.

W przebiegu miastenii może też dojść do wystąpienia przełomu cholinergicznego. Jest on wynikiem przedawkowania leków antycholinergicznych. Charakteryzuje się nużliwością mięśni i zaburzeniami oddychania, ponadto obecna jest też biegunka, nudności, wymioty, bóle brzucha, obfite poty, niepokój lub senność, czasami też utrata przytomności, źrenice są wąskie.

Polecane dla Ciebie

Przyczyna miastenii

Jak dotąd przyczyna miastenii jest nadal nieznana. W pewnym stopniu wyjaśniono natomiast mechanizm, na podłożu którego dochodzi do rozwoju choroby.  W przebiegu choroby dochodzi do znacznego zmniejszenia ilości lub uszkodzenia receptorów acetylocholinowych w mięśniach - wywołane jest to obecnością autoprzeciwciał produkowanych w grasicy. Przeciwciała te można wykryć u 80-90 % chorych. Jednak nie ma zależności pomiędzy nasileniem objawów a poziomem miana tych przeciwciał. 

U noworodków zdarza się też przejściowa miastenia noworodków matek chorych na miastenie. Jest ona spowodowana biernym przechodzeniem przeciwciał przez łożysko. Objawy występują u noworodka wkrótce po urodzeniu. Należą do nich:

  • uogólniona senność,
  • słaby płacz,
  • trudności w ssaniu, połykaniu i oddychaniu.

Objawy ustępują samoistnie po kilku tygodniach.

Rozpoznanie miastenii

Bardzo często lekarz jest w stanie postawić wstępne rozpoznanie na podstawie obrazu klinicznego. Jednakże należy wykonać tez badania dodatkowe, celem weryfikacji wstępnej diagnozy. Najprostszą metoda jest zalecenie powtarzania pacjentowi prostej czynności ruchowej, np. zamykania oczu i głośnego czytania. Jednak oprócz tego i tak konieczne jest wykonanie specjalistycznych testów :

1. Próby farmakologiczne. W tym celu podaje się domięśniowo lub dożylnie określone leki (neostygminę lub edrofonium). Po podaniu leków objawy zmniejszają się lub ustępują.

2. Badanie EMG. Badanie to wykrywa spadek amplitudy potencjałów mięśniowych wyzwalanych pod wpływem drażnienia odpowiedniego nerwu ruchowego.

3. Oznaczenie przeciwciał przeciwko acetylocholinie. Badanie to ma znacznie przede wszystkim w niejasnych przypadkach.

Jakie choroby należy różnicować z miastenią?

W rozpoznaniu różnicowym bierze się pod uwagę choroby oczu, które mogą wywoływać porażenia, np. miopatia oczna, zapalenie mięśni oczodołu, nadczynność tarczycy. Ponadto w diagnostyce różnicowej należy uwzględnić zespoły miasteniczne, np. zespól Lamberta - Eatona. Objawy podobne do miastenii mogą też wystąpić w przebiegu zatrucia jadem kiełbasianym, w zatruciu pestycydami fosforoorganicznymi czy też u pacjentów leczonych penicylaminą.

Jak wygląda leczenie miastenii?

Leczenie zaczyna się od podawania leków blokujących acetylocholinesterazę. Dawkę dobiera się w zależności od nasilenia objawów, pamiętając, aby nie przedawkować leków i nie doprowadzić do przełomu cholinergicznego. W przypadku miastenii uogólnionej konieczne jest podawanie glikokortykosteroidów przez dłuższy czas, stopniowo zmniejszając dawki. Przy podawaniu sterydów należy pamiętać, że w ciągu pierwszych kilku dni mogą one wywołać przejściowe pogorszenie, z przełomem miastenicznym włącznie. Czasami zachodzi potrzeba podawania leków działających immunosupresyjne. Czasami też zachodzi potrzeba wycięcia grasicy. Niektórzy specjaliści decydują się na jej usunięcie  u wszystkich chorych na miastenie, inni specjaliści  zalecają ja u pacjentów z objawami miastenii uogólnionej, nie poddającej się farmakoterapii. 

Należy pamiętać, że wielu chorych z miastenią prowadzi prawie normalny tryb życia, u części też można uzyskać pełną remisję. Całkowite wyleczenie nie jest możliwe, gdyż zawsze może dojść do nawrotu choroby. 

Niektóre leki mogą nasilać objawy miastenii. Zalicza się do nich antybiotyki aminoglikozydowe, benzodiazepiny, lit, fenytoinę, hormony tarczycy. Dlatego o wszystkich zażywanych lekach zawsze należy informować lekarza prowadzącego!

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Witamina B2 (ryboflawina) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

    Pękające kąciki ust, chroniczne zmęczenie, pogorszony wzrok – to tylko kilka przykładów objawów, które niesie za sobą niedobór witaminy B2. Ryboflawina bierze udział w wielu procesach metabolicznych organizmu i jest rozpuszczalna w wodzie. Zażywana wraz z innymi witaminami aktywuje ich działanie w organizmie. Jakie produkty zawierają w sobie ryboflawinę? Kiedy i jak zażywać witaminę B2 w formie suplementów diety? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń wpływa na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Gotu kola (wąkrotka azjatycka) – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

    Sproszkowane ziele wąkrotki azjatyckiej, czyli adaptogenu nazywanego także gotu kola lub brahmi, zaleca się stosować u osób mających problemy z koncentracją i pamięcią. Wąkrotkę można przyjmować zarówno w formie kapsułek, czyli dojelitowo, jak i bezpośrednio na skórę w przypadku wystąpienia problemów dermatologicznych. Gotu kola działa także przeciwlękowo, łagodzi napięcie i niepokój. Jak dawkować gotu kola, ile kosztuje ten adaptogen i czy kobiety w ciąży mogą przyjmować wąkrotkę azjatycką? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Bacopa monnieri – działanie ekstraktu roślinnego eliksiru życia. Czy suplementowanie pomaga szybciej się uczyć?

    Bacopa monnieri, czyli bakopa drobnolistna, jest suplementem diety polecanym przed istotnymi egzaminami, jak matura czy sesja, ponieważ wspomaga pamięć i koncentrację. Korzystnie wpływa na kondycję skóry i włosów. Suplementowanie Bacopa zalecane jest także w trakcie terapii chorób neurodegradacyjnych, takich jak Alzhaimer lub Parkinson. Przez niektórych roślina nazywana jest „eliksirem życia”, ponieważ poprawia samopoczucie, łagodzi stres i napięcie. Dodatkowo ma także działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Jak suplementować Bacopa monnieri? Czy kobiety w ciąży mogą zażywać ten preparat? Na jaki procent standaryzacji suplementu zwrócić uwagę, kupując brahmi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Tetracykliny na trądzik pospolity – jak zwiększyć skuteczność antybiotyków?

    Tetracykliny stosowane są zazwyczaj w leczeniu trądziku pospolitego (łac. acne vulgaris) o średnim i dużym nasileniu, ze zmianami zapalnymi w postaci grudek, krost, guzków, cyst, nacieków, a także trądziku różowatego (łac. acne rosacea). Podawane są w formie tabletek doustnych lub maści zewnętrznej. Zazwyczaj terapię przeciwtrądzikową z wykorzystaniem tetracyklin ordynuje dermatolog. Dzieje się tak wówczas, kiedy dotychczas zażywane produkty do stosowania zewnętrznego były nieskuteczne.

  • Zastrzyki antykoncepcyjne – czy są skuteczne? Na jak długo wystarcza i jakie są skutki uboczne?

    Według badań skuteczność zastrzyków antykoncepcyjnych wynosi około 99% w przypadku stosowania ich zgodnie z zaleceniami. Jednakże skuteczność ta może być niższa w przypadku nieregularnego stosowania lub gdy nastąpi opóźnienie w podaniu kolejnej dawki. Ważne jest, aby pamiętać, że zastrzyki antykoncepcyjne nie chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, więc w przypadku ryzyka infekcji należy stosować dodatkową ochronę, taką jak na przykład prezerwatywy.

  • Jakie właściwości ma olejek z drzewa herbacianego? Jak go stosować na skórę?

    Olejek z drzewa herbacianego pozyskuje się na drodze destylacji z parą wodną surowca z rośliny łac. Melaleuca alternifolia. Kolonizatorzy australijscy odkryli tę roślinę w 1770 r. i, naśladując zamieszkujących tamte tereny Aborygenów, zaczęli wykorzystywać jej liście do zaparzania esencjonalnego napoju na wzór herbaty. Stąd też wzięła się nazwa rośliny. Kiedy, jak i na co stosować olejek z drzewa herbacianego? Czy olejek z drzewa herbacianego powinna stosować osoba, która ma trądzik?

  • Na co stosować szafran? Właściwości lecznicze, dawkowanie

    Już w starożytności wykorzystywano szafran do poprawiania smaku jedzenia, do barwienia tkanin, a także w lecznictwie. Szafran stanowi najdroższą przyprawę świata. Posiada charakterystyczny smak oraz barwę. Jego walory smakowe doceniane są w kuchni, a ostatnimi czasy zainteresowanie wzbudzają jego właściwości lecznicze. Warto jednak podkreślić, że szafran można przyjmować doustnie jedynie w niewielkich ilościach, ponieważ jego nadmiar może być szkodliwy dla zdrowia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij