Trzydniówka (rumień nagły) – przyczyny, objawy, leczenie gorączki trzydniowej u dziecka

Trzydniówka to często występująca u niemowląt i małych dzieci infekcja wirusowa. Charakteryzuje się ona pojawieniem się znacznie podwyższonej temperatury ciała, a następnie plamisto-grudkowej wysypki. Dodatkowe objawy, które mogą towarzyszyć gorączce trzydniowej to katar, biegunka, powiększenie węzłów chłonnych. Sprawdź, jak odróżnić trzydniówkę od innych chorób, w przebiegu których mogą wystąpić podobne symptomy. 

Trzydniówka (rumień nagły) – przyczyny 

Trzydniówka, zwana inaczej chorobą szóstą, jest łagodną infekcją wywołaną przez wirusy HHV-6 i HHV-7, które należą do rodziny wirusów opryszczki. Są bardzo wrażliwe na działanie czynników środowiskowych i ulegają zniszczeniu pod wpływem środków dezynfekcyjnych, wysokiej temperatury itp.

Choroba występuje u niemowląt oraz małych dzieci i ma bardzo charakterystyczny przebieg. W zasadzie nie dotyczy noworodków i niemowląt do 6. miesiąca życia, ponieważ w ich krwi krążą wciąż przeciwciała odpornościowe matki. Wirus trzydniówki przenoszony jest drogą kropelkową, a rezerwuarem zakażenia jest człowiek. Okres wylęgania wynosi 1–2 tygodnie (średnio 10 dni).

Trzydniówka (rumień nagły) – objawy

Po okresie bezobjawowego wylęgania, u dziecka pojawia się gorączka, trwająca 2–5 dni. Maluch często jest wtedy rozdrażniony, płaczliwy, senny, chorobie mogą towarzyszyć biegunka, katar, brak apetytu.

Często zauważalne jest też powiększenie węzłów chłonnych na szyi i potylicy. Wykwity skórne zanikają bez blizn, przebarwień. Trzydniówka może też przebiegać bezobjawowo. 

Trzydniówka (rumień nagły) – różnicowanie z innymi chorobami

Rumień nagły, ze względu na wykwity skórne, powinno różnicować się też z innymi chorobami wysypkowymi, wywołanymi głównie przez wirusy. W odrze wysypka jest gruboplamista i żywoczerwona, zstępuje z góry na dół. Jest ona poprzedzona okresem prodromalnym, z objawami nieżytu górnych dróg oddechowych i zapaleniem spojówek. Po ustąpieniu zmian skóra łuszczy się z tendencją do przebarwień. Różyczka charakteryzuje się za to drobniejszą, plamisto–grudkową wysypką o różnym stopniu zabarwienia. Poprzedza ją krótki okres nieżytowy z charakterystycznym powiększeniem węzłów karkowych i zausznych. U około 5–15% osób z mononukleozą pojawia się natomiast drobnoplamista, grudkowa wysypka, ale głównymi objawami zakażenia EBV są: powiększenie wątroby i śledziony, zapalenie gardła z powiększeniem migdałków czy obrzęk nasady nosa (tzw. objaw Glanzmana). W przypadku rumienia zakaźnego (inaczej choroba piąta, wywołana przez parwowirusa) na twarzy wysypka zlewa się, dając charakterystyczny obraz spoliczkowanego dziecka.

Plamisto-grudkowa wysypka może często występować przy infekcji wywołanej innymi wirusami (rotawirusy, enterowirusy, adenowirusy), a także np. w zakażeniu Mycoplasmą. Inną bakteryjną chorobą wysypkową jest płonica, objawiająca się zapaleniem migdałków z nalotami, wysoką gorączką, powiększeniem węzłów chłonnych. Zmiany skórne w tym przypadku są bardzo swoiste – drobna, czerwona wysypka przypomina zmiany jak po uderzeniu skóry szczotką, nie występuje w okolicy brody i fałdów nosowo–wargowych, w tzw. trójkącie Fiłatowa, a w rejonie pach, zgięć łokciowych mogą pojawiać się drobne, linijne wybroczyny (linie Pastii).

Trzydniówka (rumień nagły) – leczenie

U dzieci pierwszorzutowym lekiem przeciwgorączkowym jest paracetamol. Jeśli gorączka nawraca, można stosować go naprzemiennie z ibuprofenem. Innymi domowymi sposobami na obniżenie gorączki mogą być kąpiele w letniej wodzie (należy pamiętać, żeby woda nie była zbyt zimna, ponieważ może to wywołać dreszcze u dzieci) oraz chłodne okłady na czoło. Rodzic powinien także zwrócić uwagę na to, czy dziecko się nie odwadnia przy podwyższonej temperaturze (mniej się moczy, płacze bez łez, jest znacznie osłabione, ma zapadnięte oczy). W takim wypadku dzieci powinny być dopajane wodą.