Wysypka na ciele - wysypka alergiczna, wysypka jako objaw choroby
Katarzyna Parzuchowska

Wysypka na ciele - wysypka alergiczna, wysypka jako objaw choroby

Każdego roku wysypka jest przyczyną pukania do drzwi dermatologów setek pacjentów. Problem w tym, że nie każda wysypka objawia się w sposób charakterystyczny na skórze danej osoby i bez złożenia w całość wszystkich towarzyszących wysypce objawów trudno określić jej przyczynę. Alergia to tylko jedna z możliwości.

Często wysypkę kojarzymy z alergią. Tymczasem odpowiedź na pytanie, czy to alergia, czy coś innego, jest bardzo złożona. Czasami bowiem odczuwamy swędzenie, ale wysypka wcale nie musi się pojawić na skórze. Innym razem wysypka może być objawem choroby zakaźnej lub mieć przyczynę nieinfekcyjną. 

Wysypka jako objaw choroby

Wysypka na ciele może pojawić się w wyniku przebiegu różnych chorób, zarówno tych pochodzenia bakteryjnego, jak i wirusowego. Niektóre z tych chorób są typowe dla wieku dziecięcego, np. ospa wietrzna, różyczka, tzw. trzydniówka. Z powodu rosnącej popularności ruchów antyszczepionkowych coraz więcej rodziców podejmuje decyzję o nieszczepieniu swoich dzieci, dlatego coraz częściej choroby zakaźne znów sprowadzają do szpitali zarówno dzieci, jak i ich rodziców, w tym także osoby wcześniej zaszczepione. Dlatego też ważne jest, żeby pamiętać, iż szczepienie nie gwarantuje braku choroby, ale z pewnością zapewnia jej łagodniejszy przebieg.

Część z zakaźnych chorób wywołuje swędzącą wysypkę w wybranych partiach ciała, inne na jego całej powierzchni. Wysypka może przybrać formę krostek, grudek, plam, bąbli, a towarzyszyć jej mogą różne objawy, dzięki którym można dopiero zdiagnozować daną chorobę. Możliwe jest również nieinfekcyjne podłoże wysypki, dlatego tak ważna jest konsultacja z lekarzem, który oceni zwiastuny choroby oraz dynamikę zmian, kolejność ich występowania, a także wygląd wysypki.

Wysypka a choroby wirusowe

Wysypka na skórze może być symptomem chorób wirusowych, takich jak: różyczka, rumień zakaźny lub nagły, odra, opryszczka. W przypadku tych chorób nie stosuje się leczenia przyczynowego, lecz objawowe. 

Różyczka: Wysypka typowa dla tej choroby ma postać wykwitów plamisto-grudkowych, które najpierw pojawiają się na twarzy, następnie na tułowiu i kończynach. Wysypce towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych. Objawy poprzedzające wysypkę to: gorsze samopoczucie, gorączka i nieżyt górnych dróg oddechowych. 

Trzydniówka (rumień nagły): Wysypka pojawia się po kilku dniach gorączki i ma postać drobnych wykwitów plamisto-grudkowych. Towarzyszą jej objawy nieżytowe górnych dróg oddechowych oraz powiększenie węzłów chłonnych. Choroba wywołana jest wirusem HHV-6.

Rumień zakaźny: Twarz osoby chorej ma wygląd „twarzy spoliczkowanej”, czerwony rumień pojawia się na policzkach i jest bardzo wyraźny. Następnie wysypka pojawia się na ciele, szczególnie na kończynach, i ma kształt girlandowaty. Wysypka zaostrza się podczas gorączki. 

Odra: Wysypka ma bardzo charakterystyczny wygląd: ciemnoczerwone plamki i grudki. Na początku występuje na głowie, następnie pojawia się na tułowiu i kończynach. Charakterystycznym objawem poprzedzającym wysypkę są tzw. plamki Koplika (szarobiałe grudki na błonie śluzowej policzków). 

Opryszczka: Wysypka ma postać charakterystycznych pęcherzyków. Najbardziej typowa to opryszczka wargowa. Możemy jednak spotkać się z opryszczką narządów płciowych oraz opryszczkowym zapaleniem jamy ustnej czy tzw. zespołem Kaposiego (zwłaszcza u dzieci z AZS – atopowym zapaleniem skóry).

Wysypka pochodzenia wirusowego sygnalizuje także takie choroby jak półpasiec i ospa wietrzna.

Półpasiec: Wysypka typowa dla półpaśca układa się w charakterystyczne linie pęcherzyków. Pojawienie się wysypki poprzedzają nerwobóle lub przeczulica. Choroba wywołana jest przez wirusa VZV.

Ospa wietrzna: Typowa wysypka ma charakter polimorficzny, tzn przybiera różne postaci: plamek, grudek, krostek i pęcherzyków. Pojawia się rzutami (w kolejności: głowa, tułów, kończyny) i w tym samym czasie na ciele można zaobserwować wykwity w różnych stadiach. Podobnie jak półpasiec ospa wietrzna wywołana jest przez wirusa VZV.

Należy wspomnieć także o wysypkach enterowirusowych, do których zalicza się wirusy Coxackie i echowirusy. Najbardziej znane to choroby dłoni, stóp i jamy ustnej. Wysypka złożona jest z pęcherzyków na rumieniowych plamach, które po czasie pękają i powodują bolesne owrzodzenia. 

Powiązane produkty

Wysypka a choroby bakteryjne

Wysypka może być również objawem wielu chorób bakteryjnych. Należą do nich: liszajec zakaźny, szkarlatyna, zakażenie meningokokowe.

Liszajec zakaźny: Wysypka złożona jest z pęcherzyków, które mają tendencję do sączenia i pękania, w wyniku czego powstają strupy w kolorze miodowym. Chorobę leczy się antybiotykami, a pomocne mogą się także okazać ciepłe okłady. 

Szkarlatyna: W tym przypadku wysypka jest drobna, plamista (zlewanie się w rumieniowe plamy), różowa, szorstka. Charakterystyczne dla szkarlatyny są: trójkąt Fiłatowa (trójkąt na twarzy pomiędzy fałdami nosowymi a brodą wolny od wysypki) oraz linie Pastii (wybroczyny układające się linijnie w obrębie fałdów skórnych). 

Zakażenie meningokokowe: To agresywna infekcja z bardzo nagłym początkiem i wysoką gorączką. W jej przebiegu może występować wiele rodzajów wysypek: plamkowa, pęcherzowa, w postaci ognisk krwotocznych. 

Wysypka alergiczna

Charakterystyczna wysypka alergiczna to tzw. pokrzywka. Na skórze pojawiają się bowiem bąble przypominające oparzenie pokrzywą. Zwykle wysypce tej towarzyszy także silny świąd. Wysypka alergiczna to termin stosowany w przypadku wysypki lub podrażnienia skóry, która pojawia się, gdy alergeny, czyli substancje, na które układ odpornościowy reaguje w sposób nieprawidłowy, dotykają skóry. Alergenów powodujących wysypki jest bardzo dużo. Należą do nich m.in. substancje zapachowe (obecne w kosmetykach oraz domowych środkach czystości), nikiel (używany w produkcji biżuterii), lateks (np. rękawiczki do prac domowych), fenylenodiamina (PPD, np. w farbach do włosów czy barwnikach do tatuaży), niektóre rośliny (np. trujący bluszcz), żywica formaldehydowa (składnik dodawany do tkanin, dzięki któremu są wodoodporne, mniej podatne na zagniecenia i kurczenie się), konserwanty stosowane w kosmetykach (formaldehyd, parabeny i timerosal), neomycyna (występująca np. w kremach i maściach przydatnych w leczeniu ran). Wysypka może być także wywołana różnorodnymi alergiami pokarmowymi i nietolerancją na dane produkty spożywcze. 

Wysypka a reakcja fotoalergiczna

Niektóre substancje chemiczne, które same są nieszkodliwe, przekształcają się w alergeny, gdy są wystawione na promieniowanie ultrafioletowe. Ten rodzaj reakcji alergicznej nazywany jest reakcją fotoalergiczną. Także filtry chroniące przed szkodliwym wpływem słońca mogą u niektórych osób wywoływać bezpośrednie reakcje alergiczne, u innych zaś dopiero wtedy, gdy krem z filtrem zostaje wystawiony na słońce – np. w czasie opalania. Typowe składniki przeciwsłoneczne, które mogą powodować reakcje alergiczne, obejmują PABA (kwas para-aminobenzoesowy), benzofenony, oksybenzon, salicylany i cykloheksanol.

Wysypki brak, a wszystko swędzi! 

Zdarzają się przypadki, kiedy wysypka nie występuje, aczkolwiek występuje świąd. Lista możliwych przyczyn jest długa i obejmuje także niealergiczne źródła. W artykule Swędzenie bez wysypki opublikowanym w czasopiśmie „The Journal of Allergy and Clinical Immunology: In Practice” (Itching Without a Rash, marzec/kwiecień 2015) Gerald Lee i Cem Akin opisują leczenie pacjentów odczuwających świąd, gdy wysypka na ich skórze nie wystąpiła:

„Swędzenie bez wysypki może być spowodowane stanami układowymi, neurologicznymi lub psychiatrycznymi. Przykłady stanów ogólnoustrojowych obejmują chorobę nerek, chorobę wątroby, nadczynność tarczycy, chłoniaka, czerwienicę prawdziwą i zakażenie HIV. Swędzenie może być także efektem ubocznym zażywania narkotyków. Uszkodzenie nerwu przez półpaśca lub chorobę kręgosłupa może powodować miejscowe swędzenie w dotkniętym obszarze. Wreszcie, zaburzenia psychiczne, np. obsesyjno-kompulsyjne, również mogą powodować swędzenie. W takich przypadkach może się pojawić wysypka wtórna”.

Zarówno leczenie wysypki, jak i swędzenia bez jej występowania, zaczyna się od oceny i szukania przyczyny. Stosuje się nie tylko wiele leków, ale także różne metody łagodzące świąd. Nawilżanie skóry, utrzymywanie krótkich paznokci i noszenie luźnych ubrań może zmniejszać jego nasilenie. Jednak niezależnie od rodzaju problemu warto, aby w ocenie i leczeniu zawsze pomógł specjalista. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn, jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Częstomocz może się pojawić m.in. przy chorobach ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto zwrócić się o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać ten problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij