Co na alergię? Skuteczne leki i domowe sposoby na alergię

Alergia to stale narastający problem. Szacuje się, że w Polsce dotyczy już ponad 40% społeczeństwa. Co czwarty Polak choruje na choroby alergiczne, dlatego ogromnie ważna jest edukacja o przyczynach alergii, jej objawach i sposobach leczenia, a także profilaktyce.

Jakie leki i preparaty brać na alergię?

Alergię zalicza się do chorób cywilizacyjnych o największej dynamice wzrostu. Ma na to wpływ m.in. stale rosnące zanieczyszczenie środowiska. Zanieczyszczone spalinami powietrze zawiera pył, węglowodory aromatyczne, tlenki azotu i siarki. Substancje te same mogą alergizować, ale również łączą się z alergenami, czyniąc je bardziej szkodliwymi i dając bardziej nasilone i uciążliwe objawy. Problem alergii może dotyczyć niemowlaka, dziecka i osoby dorosłej. Nigdy nie należy lekceważyć objawów alergii, choć czasem to tylko kichanie, łzawienie oczu czy swędzenie. Nieleczona lub leczona niewłaściwie alergia, która towarzyszy choremu przez całe życie, może nieść bardzo poważne konsekwencje w postaci, np. POChP – przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Bardzo istotne jest, aby osoby, u których postawiono diagnozę alergii lub astmy stosowały leki systematycznie i zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego. Jeśli dolegliwości, takie jak katar, kichanie i łzawienie oraz kaszel i duszności pojawiły się po raz pierwszy, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza rodzinnego.

Leki i preparaty na alergię bez recepty

Jeśli alergiczny nieżyt nosa (najczęściej występujące schorzenie alergiczne) ma charakter umiarkowany, a zatem nie powoduje zaburzeń snu, nie utrudnia codziennych aktywności i jego objawy są łagodne, osoba dorosła może sięgnąć po preparaty dostępne bez recepty. Na kichanie, uczucie zatkanego nosa i wodnistą wydzielinę można zastosować tabletkę przeciwhistaminową II generacji z: cetyryzyną, lewocetyryzyną, feksofenadyną, loratadyną, desloratadyną (zaliczaną niekiedy do leków III generacji) oraz od niedawna także bilastyną. Stosuje się je raz na dobę i zaczynają działać niecałą godzinę od przyjęcia tabletki. W porównaniu do leków I generacji mają zdecydowanie mniej działań niepożądanych. Bezpośrednio do podania do nosa stworzono leki w postaci kropli i aerozoli: przeciwhistaminowe z azelastyną, działające przeciwzapalnie i przeciwalergicznie z mometazonem, czy nieco słabsze, ale o wysokim profilu bezpieczeństwa z kromoglikanem sodowym.

Do oczu dostępne są preparaty z azelastyną, olopatadyną, ketotifenem i kromoglikanem. Nie należy zaprzestawać stosowania leków, nawet jeśli po kilku dniach nie widzimy zadowalających efektów. Glikokortykosteroidy donosowe wykazują co prawda działanie już po 7–12 h od podania, ale optymalny efekt osiągany jest po stosowaniu leku przez okres dwóch tygodni najpierw w dawce – raz na dobę dwa psiknięcia potem raz na dobę jedno. W okresie, kiedy ich działanie nie jest jeszcze pełne, można dodatkowo zastosować do nosa leki sympatykomimetyczne zwężające naczynia krwionośne w śluzówce nosa i zmniejszające jej obrzęk: fenylefrynę, ksylometazolinę, oksymetazolinę, nafazolinę i tetryzolinę. Sympatykomimetyki doustne, np. pseudoefedryna „odtykają” nos, ale wywierają wiele działań niepożądanych, m.in. bóle głowy, niepokój, bezsenność, szybkie bicie serca i nadciśnienie. Doustnych i donosowych leków z sympatykomimetykami nie wolno stosować dłużej niż kilka dni. 

Leczenie alergii u niemowląt, dzieci, kobiet w ciąży i karmiących piersią powinno odbywać się na zalecenie lekarza i pod jego kontrolą. Preparat dostępny bez recepty i przeznaczony dla dzieci można podać dziecku w oczekiwaniu na konsultację z lekarzem, jeśli objawy sugerują alergię i są łagodne. W przypadku alergii skórnej można zastosować dostępny bez recepty lek w postaci żelu z dimetindenem lub preparaty z alantoiną, mentolem, lidokainą i difenhydraminą. Prowadzone są badania na temat roli witaminy D, probiotyków i magnezu w łagodzeniu chorób alergicznych.

Naturalne, domowe sposoby na alergię

Wsparcie w leczeniu alergii mogą stanowić metody naturalne oraz wypracowanie schematu zachowań ograniczających kontakt z alergenami. Działanie przeciwalergiczne wykazują zioła np. rdestu ptasiego i  skrzypu, które zawierają niektóre z flawonoidów, takie jak kwercetyna, rutyna, bajkalina, mirycetyna i apigenina. Dobre efekty przynosi stosowanie roztworów soli fizjologicznej do nosa, wody morskiej zarówno izotonicznej, jak i hipertonicznej oraz preparatów z ektoiną.

Alergikom zaleca się:

• śledzenie kalendarzy pylenia,
• pranie pościeli minimum raz w miesiącu, w temp. min. 60°C,
• usunięcie z mieszkań dywanów i zasłon,
• stosownie odkurzaczy i oczyszczaczy powietrza z filtrami HEPA,
• wietrzenie pomieszczeń wczesnym rankiem i wieczorem,
• częste mycie twarzy i wycieranie jej ręcznikiem jednorazowym,
• używanie okularów ochronnych.

W łagodzeniu objawów świądu skóry pomogą chłodne okłady lub kąpiel z dodatkiem płatków owsianych.

Dieta przy alergii – co jeść i pić?

Dieta przy alergii ma ogromne znaczenie, lecz pytanie „co jeść i pić” należy przekształcić w „czego nie jeść i nie pić” w przypadku alergii. Podstawę leczenia alergii pokarmowej stanowi bowiem dieta eliminacyjna, podobnie zresztą wygląda postępowanie w alergii wziewnej czy kontaktowej. Zasadą jest unikanie potwierdzonych alergenów lub substancji reagujących krzyżowo, np. osoby uczulone na pyłki brzozy powinny chociażby wyeliminować z diety jabłka, gruszki, czereśnie, wiśnie, kiwi, selery, marchew. Wskazane jest również unikanie pokarmów o wysokiej zawartości histaminy, która może zaostrzać przebieg alergii. Wymienić można tutaj m.in.: wędzone ryby, sery pleśniowe, fermentowane produkty sojowe, strączki, wino, peklowane mięso i wędliny oraz cytrusy. Do produktów, które zaleca się jeść w alergii, zaliczono niealergizujące owoce i warzywa bogate w antyoksydanty i flawonoidy kwercetynę i luteolinę, które obniżają poziom mediatorów stanu zapalnego i poziom histaminy. Kwercetyna występuje m.in. w cebuli, winogronach, owocach jagodowych i zielonej herbacie.