Zaburzenia rytmu serca

Dowiedz się skąd się biorą zaburzenia rytmu serca i w jaki sposób diagnozuje się arytmie.

Zaburzenia rytmu serca, czyli arytmie, są wywołane nieregularnymi skurczami mięśnia sercowego.

Częstotliwość skurczów serca wychodzi poza zakres 60-100 uderzeń na minutę, który przyjmowany jest za zakres fizjologiczny.

Skąd się biorą zaburzenia rytmu serca?

Aby zrozumieć, skąd biorą się zaburzenia rytmu, na początku trzeba zapoznać się z podstawową budową i funkcjonowaniem serca.

Serce jest mięśniem składającym się z dwóch przedsionków i dwóch komór. W fazie skurczu serca dochodzi do „wypchnięcia” krwi do krążenia obwodowego. W czasie rozkurczu zaś przedsionki i komory wypełniają się krwią.

Praca serca i przewodzenie odpowiednich impulsów jest możliwe dzięki tzw. układowi bodźco-przewodzącemu. Układ ten za pośrednictwem swoich struktur (składają się na nie węzeł zatokowo-przedsionkowy, węzeł przedsionkowo-komorowy, pęczek Hissa i jego odnogi oraz włókna Purkinjego) wysyła właściwe impulsy elektryczne, dzięki którym serce rytmicznie się kurczy.

W prawidłowych warunkach rozrusznikiem serca jest węzeł zatokowo-przedsionkowy i to on generuje impulsy, które rozchodząc się dalszym „szlakiem” układu bodźco-przewodzącego zapewniają pracę serca.

Mogą jednak zdarzyć się sytuacje, w których dojdzie do upośledzenia pracy w tym układzie - serce będzie kurczyć się nierytmicznie i powstaną zaburzenia rytmu serca.

Rodzaje zaburzeń rytmu serca

Najogólniej mówiąc, zaburzenia rytmu serca można podzielić na nadkomorowe i komorowe.

Inny podział może obejmować szybkość pracy serca: wyróżnia się zatem tachykardię, czyli zbyt szybką pracę serca (powyżej 100 uderzeń na minutę) oraz bradykardię, czyli pracę zbyt wolną (poniżej 60 uderzeń na minutę).

Jakie arytmie można zaliczyć do zaburzeń nadkomorowych rytmu serca?

Są to migotanie i trzepotanie przedsionków, częstoskurcz przedsionkowy, tachyarytmie zatokowe, dodatkowe pobudzenia nadkomorowe, zespoły preeksytacji .

Tachyarytmia zatokowa może mieć miejsce także w sytuacjach fizjologicznych: w czasie wysiłku fizycznego lub stresu. Pojawia się jednak także w sytuacjach patologicznych, takich jak gorączka, niedokrwistość, nadczynność tarczycy, niewydolność serca, działanie różnych leków.

Objawy, które są typowe dla nadkomorowych zaburzeń rytmu serca, to przede wszystkim uczucie kołatania serca, zmęczenie, duszność, zasłabnięcia i omdlenia, zawroty głowy, uczucie dyskomfortu w klatce piersiowej. Niektóre z zaburzeń mogą przebiegać zupełnie bezobjawowo, np. często objawów nie dają dodatkowe pobudzenia nadkomorowe.

Komorowe zaburzenia rytmu serca

Natomiast komorowe zaburzenia rytmu serca to przede wszystkim częstoskurcz komorowy oraz migotanie komór. Objawy towarzyszące komorowym arytmiom mogą być bardzo różne: od uczucia osłabienia i zmęczenia, poprzez uczucie kołatania serca aż do zatrzymania jego pracy.

Ponadto, do zaburzeń rytmu serca, zalicza się także różnego rodzaju bloki, które powstają w układzie bodźco-przewodzącym serca. Na skutek takiego bloku impuls elektryczny nie rozchodzi się fizjologiczną dla siebie drogą i w ten sposób dochodzi do powstania arytmii.

W jaki sposób diagnozuje się arytmie?

Podstawowym badaniem służącym do zdiagnozowania zaburzeń rytmu serca jest EKG, czyli badania elektrokardiograficzne. Na jego podstawie lekarz jest w stanie stwierdzić, z jakim typem zaburzenia ma do czynienia, dzięki czemu można od razu włączyć właściwe leczenie.

W niektórych przypadkach zachodzi także konieczność założenia 24-godzinnego zapisu EKG-popularnie badanie to określa się jako Holter EKG.

Żadnego z zaburzeń rytmu serca nie można zlekceważyć. Pacjent musi znajdować się pod stała opieka kardiologa i stosować się do jego zaleceń.