Swędzenie odbytu u dorosłych i dzieci – przyczyny, objawy, leczenie i domowe sposoby

25.04.2020

Swędzenie odbytu jest częstą dolegliwością. Świąd w okolicy odbytu bywa intensywny i towarzyszą mu skłonności do drapania. Jest to z pewnością wstydliwy i nieprzyjemny problem. Świąd może być spowodowany różnymi czynnikami takimi jak problemy skórne, podrażnienia, guzki krwawnicze odbytu lub zaniedbania higieniczne. Długo utrzymujący się i uporczywy świąd odbytu może wymagać pomocy lekarskiej.

Najczęstsze przyczyny świądu odbytu

Określenie przyczyny swędzenia odbytu bywa problematyczne. Ponieważ dla wielu osób jest to wstydliwy problem, zdarza się, że niektórzy zwlekają z zasięgnięciem fachowej pomocy. Źródłem dolegliwości mogą być różne czynniki. Niektóre z nich częściej powodują swędzenie odbytu u mężczyzn, inne u kobiet, a jeszcze inne są typowe dla wieku dziecięcego.

Przyczyny swędzenia i pieczenia odbytu, które mogą wystąpić zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, to np. podrażnienia. Zdarzają się one u osób z nietrzymaniem stolca lub długotrwałą biegunką. Podrażnienie może być też wywołane czynnikami mechanicznymi, takimi jak: używanie szorstkiego papieru toaletowego lub nieodpowiedniej bielizny.

Podłożem świądu odbytu w każdym wieku mogą być także choroby skóry oraz reakcje alergiczne, np. wyprysk kontaktowy. Istnienie reakcji alergicznej można podejrzewać, gdy świąd pojawił się np. po zastosowaniu nowego kosmetyku, bielizny lub zmianie środka piorącego. Świąd okolic odbytu może być wywołany także przez infekcje skóry takie jak kandydoza.

Swędzenie odbytu u dzieci

Swędzenie odbytu u dziecka zawsze powinno nasuwać podejrzenie choroby pasożytniczej. Najczęściej jest to dosyć powszechna owsica, czyli zakażenie owsikiem ludzkim. Nieco rzadziej mamy do czynienia z glistą ludzką. Często chorobom pasożytniczym u dzieci towarzyszą też objawy ogólne takie jak osłabienie, podkrążone oczy, zahamowanie wzrostu, problemy z zasypianiem itd. Skóra dziecka jest bardziej wrażliwa. Stosowanie nieodpowiednich kosmetyków i środków czystości tym bardziej może powodować podrażnienia i reakcje alergiczne. U dziewczynek możliwe jest także przejście infekcji intymnej na skórę wokół odbytu.

Swędzenie odbytu u dorosłych

W przypadku dorosłych swędzenie odbytu rzadziej jest spowodowane pasożytami, choć jak najbardziej jest to możliwe. Częściej natomiast dolegliwości związane są z występowaniem guzków krwawniczych zwanych również hemoroidami. Przyczyną swędzącego odbytu mogą być także infekcje przenoszone drogą płciową, takie jak chlamydia, opryszczka genitalna, kłykciny kończyste, rzęsistkowica czy rzeżączka. Zwłaszcza u kobiet mogą się one rozszerzyć z okolic krocza na skórę wokół odbytu. Ich przenoszeniu sprzyjają ryzykowne zachowania seksualne oraz nieodpowiednia higiena. Inną powszechnie występującą infekcją jest zakażenie drożdżakami z rodzaju Candida. Powodują one infekcję grzybiczą zarówno narządów płciowych, jak i okolic odbytu. Kandydozie odbytu sprzyjają m.in. zaburzenia odporności w przebiegu AIDS lub chociażby cukrzycy, otyłość i ryzykowne zachowania seksualne.

Świąd odbytu – objawy

Swędzenie przy odbycie ma różny przebieg. Może występować przez cały dzień, w nocy, wieczorem, po wypróżnieniu, w pozycji siedzącej itd. Czasami pojawiają się też objawy towarzyszące. Guzki krwawnicze mogą być wyczuwalne przy parciu na stolec i krwawić po użyciu papieru toaletowego. Swędzeniu może również towarzyszyć odczyn zapalny objawiający się obrzękiem, silnym bólem i podwyższoną temperaturą. Wszystkie informacje o charakterze dolegliwości i objawach towarzyszących są istotne i należy o nich poinformować lekarza.

Pomocy lekarskiej należy zasięgnąć, gdy świąd jest tak nasilony, że utrudnia normalne funkcjonowanie, towarzyszy mu przewlekłe krwawienie z guzków krwawniczych lub okolica odbytu jest wyraźnie objęta stanem zapalnym.

Podczas diagnostyki świądu odbytu lekarz może zlecić dodatkowe badania w kierunku chorób pasożytniczych lub np. rektoskopię. Jeśli istnieje podejrzenie chorób skóry lub przenoszonych drogą płciową, może być konieczne zasięgnięcie porady dermatologa-wenerologa.

Swędzenie odbytu – leczenie oraz domowe sposoby, by złagodzić świąd

W leczeniu swędzenia odbytu podstawowe znaczenie ma usunięcie przyczyny. Często nie wymaga to nawet pomocy lekarskiej. Wystarczają domowe sposoby takie jak zmiana kosmetyków, środków czystości czy poprawa higieny osobistej.

Ważne jest też, by kontrolować higienę osobistą u dzieci, które zaczynają albo już korzystają samodzielnie z toalety. Podczas mycia należy stosować możliwie delikatnych kosmetyków. Należy też powstrzymać się od drapania, aby nie uszkadzać dodatkowo naskórka. Chusteczki nawilżane i zapachowy papier toaletowy mogą zawierać substancje wysuszające skórę, np. alkohol. Zamiast nich lepiej pozostać przy zwykłym, delikatnym papierze toaletowym bez dodatków. Stosowanie naturalnej, bawełnianej i przewiewnej bielizny pomaga zmniejszyć wilgotność skóry w okolicy odbytu, a tym samym zapobiegać infekcjom grzybiczym.

W leczeniu domowym świądu odbytu można także zastosować dostępne w aptekach preparaty bez recepty. Jest dostępnych wiele maści na swędzenie odbytu wywołane przez guzki krwawnicze. Zazwyczaj są to preparaty zawierające lidokainę jako środek przeciwbólowy oraz tribenozyd, który poprawia stan naczyń krwionośnych. Dostępne są także leki przeciwhistaminowe i sterydowe pomocne w przypadku odczynów zapalnych i alergicznych. W przypadku chorób pasożytniczych lub chorób skóry konieczne jest leczenie przyczynowe po zasięgnięciu porady lekarskiej.

lek.

Piotr Ziętek

O Autorze

Absolwent Śląskiego Uniwersytetu w Katowicach, przyszły specjalista chorób wewnętrznych. W trakcie studiów odbył praktyki i wymiany studenckie w Niemczech. Interesuje się fizjologią i chorobami układu pokarmowego oraz zdrowym stylem życia. W wolnych chwilach uprawia m.in. turystykę górską i sztuki walki.

Obserwuj

Inne publikacje autora

Nadmierne i częste gazy jelitowe – co robić?

Przeczytane 134742 razy

5 min
Czytaj dalej
Ból brzucha z lewej strony – co może oznaczać?

Przeczytane 120595 razy

5 min
Czytaj dalej

CZYTAJ WIĘCEJ >

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi

Polecane artykuły

Ból stopy – przyczyny, leczenie, ćwiczenia na ból śródstopia

Ból stopy to dolegliwość, która może mieć rozmaite przyczyny. Ból stóp może pojawić się po intensywnym wysiłku fizycznym, wielogodzinnej pracy w pozycji stojącej, ale także jako objaw poważnych chorób, takich jak cukrzyca, dna moczanowa czy nerwiak Mortona. Sprawdź, jak diagnozuje się ból stóp, jak wygląda leczenie? Poznaj ćwiczenia na bolące stopy.
Czytaj dalej
Ból szyi – przyczyny, diagnostyka, leczenie, ćwiczenia

Ból szyi to częsta dolegliwość, która dotyka dużą grupę osób. Przyczyny bolącej szyi mogą być różne, od przeciążenia i napięcia mięśni, spowodowanego np. wielogodzinną pracą przed komputerem przez zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego i urazy odcinka szyjnego kręgosłupa aż po nowotwór. Sprawdź, jak przebiega diagnostyka bólów szyi, w jaki sposób się je leczy oraz jakie ćwiczenia można zastosować, by złagodzić dolegliwości.
Czytaj dalej
Ból pięty – jakie mogą być przyczyny bolącej pięty i jak leczy się bóle pięt?

Ból pięty pojawiający się podczas chodzenia lub spoczynku może świadczyć o poważnym schorzeniu, np. o chorobie Haglunda czy podagrze. Ból pięty, kłucie pięty czy pieczenie nie zawsze musi jednak oznaczać chorobę. Wzrastające obciążenie spowodowane dużym przyrostem masy ciała również może powodować bóle pięt – może powstawać np. u kobiet w ciąży. Sprawdź, jakie jeszcze mogą być przyczyny bolącej pięty, jakie są metody leczenia i domowe sposoby na ból w pięcie.
Czytaj dalej
Ból brzucha z lewej strony – co może oznaczać?

Ból brzucha po lewej stronie może być wywołany przez chwilową niedyspozycję, ale jest także objawem poważnych chorób układu pokarmowego czy moczowego. Jakim schorzeniom towarzyszy?
Czytaj dalej
Mioklonie – przyczyny i leczenie mimowolnych skurczów mięśni

Mioklonie (zrywania mięśniowe) to niekontrolowane, intensywne skurcze mięśni. Mogą one obejmować jeden mięsień, grupę mięśni, kończynę, a nawet cały tułów. Przyczyn powstawania mioklonii jest wiele, niektóre mimowolne ruchy są fizjologiczne (np. mioklonie przysenne, czyli szarpnięcia ciała podczas zasypiania) i nie wymagają leczenia, inne mogą oznaczać poważne schorzenia, takie jak zaburzenia metaboliczne, padaczkę czy zatrucie metalami ciężkimi. Wszystkie niekontrolowane skurcze mięśni wymagają konsultacji ze specjalistą.
Czytaj dalej
Domowe sposoby na zaparcia – jak szybko i skutecznie poradzić sobie z problemami z wypróżnianiem? Zioła i leki na zaparcia

Domowe sposoby na zaparcia, nazywane potocznie zatwardzeniem, obejmują przede wszystkim zmianę stylu życia – włączenie do diety większej ilości produktów zawierających błonnik, wypijanie większej ilości płynów oraz regularną aktywność fizyczną. Na problemy z wypróżnianiem można także zastosować preparaty ziołowe mające właściwości przeczyszczające (np. liście senesu, kłącze rzewienia). Wśród leków bez recepty na zaparcia znajdują się natomiast środki: pęczniejące (np. siemię lniane), osmotyczne (np. laktuloza), zmiękczające (np. glicerol) oraz drażniące (np. olej rycynowy).
Czytaj dalej
Nadmierne i częste gazy jelitowe – co robić?

Choć produkcja gazów w jelitach to proces naturalny, ich nadmierne powstawanie nastręcza wielu trudności. Wzdęty i obolały brzuch oraz uczucie dyskomfortu są nieodłącznymi towarzyszami zwiększonej ilości gazów jelitowych. Czy ich nadmierne powstawanie może oznaczać chorobę? Jak skutecznie zapobiegać zbyt wielkiej produkcji gazów w jelitach?
Czytaj dalej
Suchość gardła – czym i jak nawilżać gardło?

Suchość gardła może być spowodowana wieloma przyczynami. Zwykle pojawia się podczas infekcji, a także w wyniku odwodnienia, palenia papierosów, nadwyrężenia narządu głosu czy spania z otwartymi ustami. Uczucie suchego gardła dotyczy zarówno dzieci, jak i osób dorosłych. Jak i czym nawilżać gardło? Czego warto unikać, gdy czujemy suchość w gardle?
Czytaj dalej