Przetoka odbytu – przyczyny, objawy, leczenie

Przetoka odbytu to poważne schorzenie, które może prowadzić do powstania kanału pomiędzy jelitem a skórą. Choroba ta jest często wynikiem innych problemów zdrowotnych (np. nieswoistego zapalenia jelit) i może być nie tylko bolesna, ale też utrudniać codzienne funkcjonowanie. Niestety bywa częstym powikłaniem ostrego ropnia odbytu. Jak powstaje przetoka odbytu? Czy można ją wyleczyć?

Odbyt (łac. anus) jest końcowym elementem układu pokarmowego. Składa się z brzegu i kanału odbytu, który w obrębie nabłonka jest zbudowany podobnie jak szyjka macicy – częściowo z komórek walcowatych, oddzielonych strefą przejściową od strefy komórek płaskonabłonkowych. Wewnętrzny i zewnętrzny zwieracz odbytu odpowiadają za podstawową funkcję odbytu, którą jest trzymanie kału oraz defekacja. Ze względu na dużą ilość bakterii okolica ta jest narażona na stany zapalne. A jednym z nich jest właśnie ropień odbytu, który prowadzi ostatecznie do przetoki odbytu.

Przetoka odbytu – czym jest?

Przetoka okołoodbytnicza jest patologicznym kanałem, który łączy odbytnicę lub kanał odbytu ze skórą w okolicy odbytu. Składa się z ujścia wewnętrznego, kanału oraz ujścia zewnętrznego. Przez proktologów przetoka bywa traktowana jako przewlekła postać ropnia okołoodbytniczego, dlatego że nieleczony przeważnie przechodzi właśnie w przetokę.

Według Parksa w zależności od położenia ujścia wewnętrznego względem innych tkanek oraz przebiegu kanału przetoki można wyróżnić:

przetoki międzyzwieraczowe (46–49% wszystkich przetok),
przetoki przezzwieraczowe (36–40% wszystkich przetok),
przetoki nadzwieraczowe (4–6% wszystkich przetok),
przetoki pozazwieraczowe (2–3% wszystkich przetok).

Czy przetoka odbytu jest niebezpieczna?

Tak, przetoka odbytu może być poważnym problemem zdrowotnym i stanowić zagrożenie dla zdrowia pacjenta. Wyciek kału może prowadzić do infekcji skóry, a nieleczona przetoka może nawracać, doprowadzić do nietrzymania gazów oraz stolca, a nawet ropowicy krocza włącznie z sepsą i zgonem.

Sprawdź, czym jest sepsa – jakie są jej objawy i powikłania z posocznicą?

Powiązane produkty

Colon C, proszek, 100 g

proszek, odbudowa flory bakteryjnej, zaparcia

19,99 zł
Do koszyka
Osłonka Gastro, proszek, saszetki, 20 szt.

proszek, saszetki, odbudowa flory bakteryjnej

32,79 zł
Do koszyka
DOZ Product gaziki do dezynfekcji nasączone alkoholem izopropylowym, 100 szt.

wyrób medyczny, saszetki, dezynfekcja

14,99 zł
Do koszyka
Bestseller

Colon C, proszek, 200 g

babka jajowata, inulina z cykorii, bakterie kwasu mlekowego, wspomaganie pracy jelit, kontrola masy ciała, odbudowa flory bakteryjnej, zaparcia,

31,49 zł
Do koszyka
Octenisept, płyn na skórę, 250 ml

octenidyna, aerozol, płyn, roztwór, rana, dezynfekcja, grzybica, otarcia, podrażnienie, zadrapania, zapalenie

33,29 zł
Do koszyka
Floradix Ochrona Jelit, płyn, 250 ml

płyn, trawienie

58,99 zł
Do koszyka
Iberogast, płyn doustny, 100 ml

arcydzięgiel, etanol, glistnik, kminek, lukrecja, melisa, mięta, ostropest, rumianek, płyn, ból, skurcze, wzdęcia, zespół jelita drażliwego, nudności, niestrawność, trawienie

89,29 zł
Do koszyka
Avilin Gastro, płyn, 110 ml

wyrób medyczny, płyn, nadkwaśność, refluks, wrzody

42,99 zł
Do koszyka

Przyczyny przetoki odbytu

Najczęstszą przyczyną powstania przetoki odbytu jest zapalenie gruczołu przyodbytowego, spowodowane przez zatkanie ujścia gruczołu grudką kału lub infekcją ogólnoustrojową. Jest to gruczoł zlokalizowany w górnej części odbytu (na granicy odbytu i odbytnicy), którego ujście znajduje się w kryptach Morgagniego. W zapalonym gruczole powstaje mikroropień, w którym rośnie ciśnienie powstającej ropy i szerzy się on do głębiej położonych tkanek, by następnie otworzyć się, tworząc kanał między jelitem a skórą.

Pozostałe przyczyny przetoki odbytu:

nieswoiste choroby zapalne jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna),
nowotwory odbytnicy i odbytu,
przeniesione ropne zakażenie skóry,
operacje w okolicy odbytnicy i odbytu (wtedy jest to przetoka jatrogenna),
zatoka włosowa okolicy kości ogonowej,
przebyte urazy tkanek miękkich okolicy odbytnicy lub krocza (ciała obce, seks analny).

Dowiedz się więcej o tym, jak się przygotować do seksu analnego i jakie mogą być związane z tym rodzajem współżycia komplikacje.

Objawy przetoki odbytu

Objawy przetoki odbytu są następujące:

nieprzyjemne odczucia, takie jak dyskomfort, pieczenie lub ból w okolicy odbytu,
zabrudzenie bielizny płynną, bezbarwną lub ropną treścią kałową,
guzek w okolicy odbytu wydzielający treść surowiczą lub ropną,
wypływanie ropnej treści z rany po nacięciu ropnia okołoodbytniczego.

Dowiedz się także więcej o tym, czym jest szczelina odbytu i jak ją skutecznie wyleczyć.

Diagnostyka i leczenie przetoki odbytu

Diagnozowaniem i leczeniem przetoki odbytu zajmuje się lekarz proktolog. Ponieważ jednak nie ma specjalizacji o takiej nazwie, jest nim lekarz zabiegowy, który samodzielnie wykształcił się w kierunku chorób okołoodbytowych. Lekarz stawia rozpoznanie na podstawie wywiadu z pacjentem (dyskomfort w okolicy odbytu i brudzenie bielizny kałem) oraz badania fizykalnego i (jeśli jest to możliwe) badania per rectum, czyli palcem przez odbyt. Ważne jest też wykonanie ultrasonografii (USG) przezodbytowej oraz badanie (w warunkach sali operacyjnej) kanału przetoki sondą główkową.

Aby wyleczyć przetokę odbytu, zawsze niezbędny jest zabieg chirurgiczny, który polega na rozcięciu przetoki, całkowitym jej wycięciu lub wycięciu przetoki ze stopniowym przecinaniem mięśni zwieraczy odbytu za pomocą gumki lub niewchłaniającej się nici (operacja metodą Hipokratesa). W niektórych ośrodkach stosuje się zaawansowane metody operacyjne, takie jak wycięcie przetoki z przeszczepem płata błony śluzowej lub skóry, zastosowanie klejów tkankowych lub zatyczek z materiałów biodegradowalnych.

W przypadku chorób odbytnicy i mnogich przetok jedynym rozwiązaniem korzystnym dla pacjenta jest wycięcie odbytnicy razem z przetoką oraz wyprowadzenie sztucznej przetoki skórnej.

Dieta przy przetoce odbytu

Dieta może mieć istotny wpływ na leczenie przetoki odbytu i może pomóc złagodzić objawy. Osoby z przetoką odbytu powinny zwrócić szczególną uwagę na to, co jedzą i piją, aby uniknąć pogorszenia stanu zdrowia.

Oto kilka wskazówek dotyczących diety przy przetokach odbytu:

Jedz dużo błonnika, który pomaga utrzymać prawidłową perystaltykę jelit i zapobiega zaparciom, które mogą nasilać ból i dyskomfort.
Pij dużo wody, ponieważ pomaga ona zmiękczać kał i ułatwia jego usuwanie z jelit, co może zmniejszać nacisk na przetokę.
Unikaj pokarmów, które wywołują wzdęcia – fasola, kapusta i groch czy inne strączki mogą powodować wzdęcia, tym samym nasilając ból i dyskomfort.

Pamiętaj, że każdy organizm jest inny, a dieta powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb i schorzeń. Skonsultuj się z lekarzem w celu uzyskania pełnej i dokładnej informacji.

Data publikacji: 16.02.2023

Data aktualizacji: 19.02.2023

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi

Polecane artykuły

Grzybica odbytu – objawy i leczenie. Czy domowe sposoby pomogą wyleczyć grzybicę okolic odbytu?

Grzybica odbytu to schorzenie, które mimo swojej powszechności wciąż bywa tematem wstydliwym. Wywoływana jest najczęściej przez drożdżaki z rodzaju Candida i objawia się przede wszystkim uporczywym świądem, pieczeniem oraz zaczerwienieniem skóry wokół odbytu. Przyczynami rozwoju grzybicy mogą być zarówno zaburzenia mikroflory jelitowej, jak i czynniki zewnętrzne takie jak niewłaściwa higiena czy noszenie nieprzewiewnej bielizny. Leczenie wymaga nie tylko zastosowania preparatów przeciwgrzybiczych, ale również zmiany nawyków oraz dbałości o higienę. W niniejszym artykule omówimy charakterystykę grzybicy odbytu, jej objawy, przyczyny oraz metody terapii, a także zwrócimy uwagę na specyfikę tej choroby u dzieci oraz najczęściej pojawiające się pytania pacjentów.

Czytaj dalej
Rabdomioliza – rozpad mięśni. Objawy, przyczyny i leczenie

Rabdomioliza jest poważnym zaburzeniem, w którym dochodzi do gwałtownego rozpadu mięśni szkieletowych i uwolnienia ich składników do krwiobiegu. Proces ten może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak ostra niewydolność nerek czy zaburzenia równowagi elektrolitowej, zagrażających życiu pacjenta. Dogłębna znajomość mechanizmów powstawania, charakterystycznych objawów oraz metod leczenia rabdomiolizy jest niezbędna zarówno dla specjalistów medycznych, jak i osób zagrożonych tym schorzeniem, ponieważ szybkie rozpoznanie i odpowiednia terapia znacząco poprawiają rokowanie i minimalizują ryzyko trwałych uszkodzeń.

Czytaj dalej
Wszawica – objawy i leczenie. Jak pozbyć się wszy?

Czym jest wszawica i jakie jej rodzaje można wyróżnić? Jak rozpoznać wszy i gnidy oraz jak je zwalczać? Czy choroba może mieć jakieś powikłania? Wyjaśniamy, jak rozpoznać i leczyć wszawicę oraz co zrobić, by zapobiegać jej w przyszłości.

Czytaj dalej
Liszaj płaski – objawy i przyczyny. Jakie są sposoby leczenia liszaja?

Liszaj płaski to choroba, która potrafi zaskoczyć swoją przewlekłością i różnorodnością objawów. Schorzenie to często utrudnia codzienne funkcjonowanie pacjentów. Choć zmiany skórne mogą wydawać się jedynie powierzchownym problemem, ich podłoże sięga głębokich zaburzeń immunologicznych, które wymagają precyzyjnej diagnozy i wieloaspektowego leczenia. Poznanie mechanizmów powstawania, charakterystycznych symptomów oraz dostępnych metod terapeutycznych pozwala nie tylko lepiej zrozumieć tę złożoną dermatozę, ale także skuteczniej z nią walczyć i poprawić komfort życia pacjentów.

Czytaj dalej
Użądlenie osy lub pszczoły – pierwsza pomoc

W większości przypadków użądlenia nie wywołują poważniejszych objawów i nie wymagają interwencji lekarza, ale niekiedy konieczne jest wykluczenie poważniejszych skutków, takich jak choroby przenoszone przez owady, reakcje anafilaktyczne czy infekcje wtórne. Miejsce użądlenia najlepiej od razu umyć wodą z mydłem, a następnie przyłożyć zimny okład. Leczenie może polegać na stosowaniu leków przeciwhistaminowych, łagodnych środków przeciwbólowych oraz maści zawierających kortykosteroidy. Długoterminowe konsekwencje użądleń mogą obejmować blizny lub przebarwienia pozapalne. W celu zapobiegania użądleniom zaleca się stosowanie repelentów oraz noszenie odzieży ochronnej.

Czytaj dalej
Wszawica odzieżowa – jak rozpoznać i jak zwalczać?

Ukąszenia wszy odzieżowej objawiają się zmianami skórnymi i uporczywym swędzeniem. Jak rozpoznać, że ślady na skórze to właśnie ugryzienia wszy odzieżowych? Co zrobić z ubraniami i jak skutecznie zwalczyć tego pasożyta? W poniższym artykule przedstawiamy objawy wszawicy odzieżowej oraz metody leczenia i usuwania tego rodzaju wszy.

Czytaj dalej
Szczepienie przeciw krztuścowi dla dorosłych – kto i kiedy powinien się zaszczepić?

We współczesnej medycynie profilaktyka chorób zakaźnych pełni nieocenioną rolę w zapobieganiu poważnym schorzeniom. Jest to szczególnie istotne w przypadku krztuśca – choroby, która zagraża nie tylko dzieciom, ale także dorosłym, zwłaszcza tym z obniżoną odpornością. Z tego względu szczepienie przeciwko krztuścowi dla dorosłych jest coraz częściej rekomendowane przez specjalistów, którzy podkreślają znaczenie regularnych dawek przypominających i ochronę szczególnie narażonych grup.

Czytaj dalej
Irygacja pochwy – co to jest i kiedy się ją wykonuje?

Irygacja pochwy to zabieg higieniczny, który polega na przepłukiwaniu wnętrza pochwy specjalnymi roztworami. Ma on na celu przywrócenie naturalnej równowagi oraz wsparcie leczenia różnych dolegliwości intymnych. Choć praktyka ta bywa kontrowersyjna i wymaga ostrożności, odpowiednio przeprowadzona może przynieść korzyści zdrowotne. W tym artykule szczegółowo omówimy, czym jest irygacja pochwy, kiedy i jak ją stosować, jakie są przeciwwskazania oraz odpowiemy na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące tej procedury.

Czytaj dalej