Przetoka odbytu – przyczyny, objawy, leczenie

Przetoka odbytu to poważne schorzenie, które może prowadzić do powstania kanału pomiędzy jelitem a skórą. Choroba ta jest często wynikiem innych problemów zdrowotnych (np. nieswoistego zapalenia jelit) i może być nie tylko bolesna, ale też utrudniać codzienne funkcjonowanie. Niestety bywa częstym powikłaniem ostrego ropnia odbytu. Jak powstaje przetoka odbytu? Czy można ją wyleczyć?

Odbyt (łac. anus) jest końcowym elementem układu pokarmowego. Składa się z brzegu i kanału odbytu, który w obrębie nabłonka jest zbudowany podobnie jak szyjka macicy – częściowo z komórek walcowatych, oddzielonych strefą przejściową od strefy komórek płaskonabłonkowych. Wewnętrzny i zewnętrzny zwieracz odbytu odpowiadają za podstawową funkcję odbytu, którą jest trzymanie kału oraz defekacja. Ze względu na dużą ilość bakterii okolica ta jest narażona na stany zapalne. A jednym z nich jest właśnie ropień odbytu, który prowadzi ostatecznie do przetoki odbytu.

Przetoka odbytu – czym jest?

Przetoka okołoodbytnicza jest patologicznym kanałem, który łączy odbytnicę lub kanał odbytu ze skórą w okolicy odbytu. Składa się z ujścia wewnętrznego, kanału oraz ujścia zewnętrznego. Przez proktologów przetoka bywa traktowana jako przewlekła postać ropnia okołoodbytniczego, dlatego że nieleczony przeważnie przechodzi właśnie w przetokę.

Według Parksa w zależności od położenia ujścia wewnętrznego względem innych tkanek oraz przebiegu kanału przetoki można wyróżnić:

przetoki międzyzwieraczowe (46–49% wszystkich przetok),
przetoki przezzwieraczowe (36–40% wszystkich przetok),
przetoki nadzwieraczowe (4–6% wszystkich przetok),
przetoki pozazwieraczowe (2–3% wszystkich przetok).

Czy przetoka odbytu jest niebezpieczna?

Tak, przetoka odbytu może być poważnym problemem zdrowotnym i stanowić zagrożenie dla zdrowia pacjenta. Wyciek kału może prowadzić do infekcji skóry, a nieleczona przetoka może nawracać, doprowadzić do nietrzymania gazów oraz stolca, a nawet ropowicy krocza włącznie z sepsą i zgonem.

Sprawdź, czym jest sepsa – jakie są jej objawy i powikłania z posocznicą?

Powiązane produkty

Colon C, proszek, 100 g

proszek, odbudowa flory bakteryjnej, zaparcia

19,99 zł
Do koszyka
Osłonka Gastro, proszek, saszetki, 20 szt.

proszek, saszetki, odbudowa flory bakteryjnej

32,79 zł
Do koszyka
DOZ Product gaziki do dezynfekcji nasączone alkoholem izopropylowym, 100 szt.

wyrób medyczny, saszetki, dezynfekcja

14,99 zł
Do koszyka
Bestseller

Colon C, proszek, 200 g

babka jajowata, inulina z cykorii, bakterie kwasu mlekowego, wspomaganie pracy jelit, kontrola masy ciała, odbudowa flory bakteryjnej, zaparcia,

31,49 zł
Do koszyka
Octenisept, płyn na skórę, 250 ml

octenidyna, aerozol, płyn, roztwór, rana, dezynfekcja, grzybica, otarcia, podrażnienie, zadrapania, zapalenie

33,29 zł
Do koszyka
Floradix Ochrona Jelit, płyn, 250 ml

płyn, trawienie

58,29 zł
Do koszyka
Iberogast, płyn doustny, 100 ml

arcydzięgiel, etanol, glistnik, kminek, lukrecja, melisa, mięta, ostropest, rumianek, płyn, ból, skurcze, wzdęcia, zespół jelita drażliwego, nudności, niestrawność, trawienie

90,19 zł
Do koszyka
Avilin Gastro, płyn, 110 ml

wyrób medyczny, płyn, nadkwaśność, refluks, wrzody

43,79 zł
Do koszyka

Przyczyny przetoki odbytu

Najczęstszą przyczyną powstania przetoki odbytu jest zapalenie gruczołu przyodbytowego, spowodowane przez zatkanie ujścia gruczołu grudką kału lub infekcją ogólnoustrojową. Jest to gruczoł zlokalizowany w górnej części odbytu (na granicy odbytu i odbytnicy), którego ujście znajduje się w kryptach Morgagniego. W zapalonym gruczole powstaje mikroropień, w którym rośnie ciśnienie powstającej ropy i szerzy się on do głębiej położonych tkanek, by następnie otworzyć się, tworząc kanał między jelitem a skórą.

Pozostałe przyczyny przetoki odbytu:

nieswoiste choroby zapalne jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna),
nowotwory odbytnicy i odbytu,
przeniesione ropne zakażenie skóry,
operacje w okolicy odbytnicy i odbytu (wtedy jest to przetoka jatrogenna),
zatoka włosowa okolicy kości ogonowej,
przebyte urazy tkanek miękkich okolicy odbytnicy lub krocza (ciała obce, seks analny).

Dowiedz się więcej o tym, jak się przygotować do seksu analnego i jakie mogą być związane z tym rodzajem współżycia komplikacje.

Objawy przetoki odbytu

Objawy przetoki odbytu są następujące:

nieprzyjemne odczucia, takie jak dyskomfort, pieczenie lub ból w okolicy odbytu,
zabrudzenie bielizny płynną, bezbarwną lub ropną treścią kałową,
guzek w okolicy odbytu wydzielający treść surowiczą lub ropną,
wypływanie ropnej treści z rany po nacięciu ropnia okołoodbytniczego.

Dowiedz się także więcej o tym, czym jest szczelina odbytu i jak ją skutecznie wyleczyć.

Diagnostyka i leczenie przetoki odbytu

Diagnozowaniem i leczeniem przetoki odbytu zajmuje się lekarz proktolog. Ponieważ jednak nie ma specjalizacji o takiej nazwie, jest nim lekarz zabiegowy, który samodzielnie wykształcił się w kierunku chorób okołoodbytowych. Lekarz stawia rozpoznanie na podstawie wywiadu z pacjentem (dyskomfort w okolicy odbytu i brudzenie bielizny kałem) oraz badania fizykalnego i (jeśli jest to możliwe) badania per rectum, czyli palcem przez odbyt. Ważne jest też wykonanie ultrasonografii (USG) przezodbytowej oraz badanie (w warunkach sali operacyjnej) kanału przetoki sondą główkową.

Aby wyleczyć przetokę odbytu, zawsze niezbędny jest zabieg chirurgiczny, który polega na rozcięciu przetoki, całkowitym jej wycięciu lub wycięciu przetoki ze stopniowym przecinaniem mięśni zwieraczy odbytu za pomocą gumki lub niewchłaniającej się nici (operacja metodą Hipokratesa). W niektórych ośrodkach stosuje się zaawansowane metody operacyjne, takie jak wycięcie przetoki z przeszczepem płata błony śluzowej lub skóry, zastosowanie klejów tkankowych lub zatyczek z materiałów biodegradowalnych.

W przypadku chorób odbytnicy i mnogich przetok jedynym rozwiązaniem korzystnym dla pacjenta jest wycięcie odbytnicy razem z przetoką oraz wyprowadzenie sztucznej przetoki skórnej.

Dieta przy przetoce odbytu

Dieta może mieć istotny wpływ na leczenie przetoki odbytu i może pomóc złagodzić objawy. Osoby z przetoką odbytu powinny zwrócić szczególną uwagę na to, co jedzą i piją, aby uniknąć pogorszenia stanu zdrowia.

Oto kilka wskazówek dotyczących diety przy przetokach odbytu:

Jedz dużo błonnika, który pomaga utrzymać prawidłową perystaltykę jelit i zapobiega zaparciom, które mogą nasilać ból i dyskomfort.
Pij dużo wody, ponieważ pomaga ona zmiękczać kał i ułatwia jego usuwanie z jelit, co może zmniejszać nacisk na przetokę.
Unikaj pokarmów, które wywołują wzdęcia – fasola, kapusta i groch czy inne strączki mogą powodować wzdęcia, tym samym nasilając ból i dyskomfort.

Pamiętaj, że każdy organizm jest inny, a dieta powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb i schorzeń. Skonsultuj się z lekarzem w celu uzyskania pełnej i dokładnej informacji.

Data publikacji: 16.02.2023

Data aktualizacji: 19.02.2023

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi

Polecane artykuły

Jakie zagrożenia zdrowotne niesie powódź? Na co uważać w razie kataklizmu

Powódź to nie tylko dramatyczne obrazy zalanych domów i ulic. To także realne zagrożenie dla zdrowia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Woda powodziowa niesie ze sobą nie tylko błoto czy gruz, ale także patogeny, toksyny, skażone ścieki i chemikalia. Jak się chronić? Na co zwrócić uwagę? Czy da się przygotować na powódź?

Czytaj dalej
Mutacje BRCA – refundowane badania dostępne bez skierowania do szpitala

Od 1 lipca 2025 r. weszły w życie kluczowe zmiany w dostępności do diagnostyki mutacji genetycznej BRCA1 i BRCA2. Ministerstwo Zdrowia umożliwiło przeprowadzanie refundowanych badań genetycznych w trybie ambulatoryjnym, dzięki czemu dotychczasowy obowiązek hospitalizacji został zniesiony. To istotny krok w kierunku skrócenia ścieżki diagnostycznej i zwiększenia dostępności terapii celowanych dla pacjentów onkologicznych.

Czytaj dalej
Inkontynencja latem. Jak radzić sobie z nietrzymaniem moczu w upały?

Inkontynencja, nazywana również nietrzymaniem moczu (NTM), polega na mimowolnym oddawaniu moczu, często w sposób niespodziewany. Dolegliwość ta powoduje duży dyskomfort, jest krępująca i może wpływać na pogorszenie jakości życia. Inkontynencja może stać się bardzo uciążliwa szczególnie podczas upałów. Jak poradzić sobie z nietrzymaniem moczu latem? Jak odpowiednio zadbać o higienę w upały?

Czytaj dalej
Nieprzyjemny zapach z pochwy – przyczyny, diagnostyka i leczenie

Naturalny zapach miejsc intymnych jest zjawiskiem całkowicie normalnym i świadczy o prawidłowym funkcjonowaniu organizmu kobiety. Jeśli jednak zapach pochwy staje się intensywny, nieprzyjemny lub zmienia swój charakter, może to wskazywać na rozwijające się zaburzenia zdrowotne takie jak infekcje czy stany zapalne. Warto poznać najczęstsze przyczyny niepokojących zmian zapachu, towarzyszące im objawy oraz skuteczne metody diagnostyki i leczenia, aby móc szybko i skutecznie zadbać o komfort oraz zdrowie intymne.

Czytaj dalej
Grzybica odbytu – objawy i leczenie. Czy domowe sposoby pomogą wyleczyć grzybicę okolic odbytu?

Grzybica odbytu to schorzenie, które mimo swojej powszechności wciąż bywa tematem wstydliwym. Wywoływana jest najczęściej przez drożdżaki z rodzaju Candida i objawia się przede wszystkim uporczywym świądem, pieczeniem oraz zaczerwienieniem skóry wokół odbytu. Przyczynami rozwoju grzybicy mogą być zarówno zaburzenia mikroflory jelitowej, jak i czynniki zewnętrzne takie jak niewłaściwa higiena czy noszenie nieprzewiewnej bielizny. Leczenie wymaga nie tylko zastosowania preparatów przeciwgrzybiczych, ale również zmiany nawyków oraz dbałości o higienę. W niniejszym artykule omówimy charakterystykę grzybicy odbytu, jej objawy, przyczyny oraz metody terapii, a także zwrócimy uwagę na specyfikę tej choroby u dzieci oraz najczęściej pojawiające się pytania pacjentów.

Czytaj dalej
Rabdomioliza – rozpad mięśni. Objawy, przyczyny i leczenie

Rabdomioliza jest poważnym zaburzeniem, w którym dochodzi do gwałtownego rozpadu mięśni szkieletowych i uwolnienia ich składników do krwiobiegu. Proces ten może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak ostra niewydolność nerek czy zaburzenia równowagi elektrolitowej, zagrażających życiu pacjenta. Dogłębna znajomość mechanizmów powstawania, charakterystycznych objawów oraz metod leczenia rabdomiolizy jest niezbędna zarówno dla specjalistów medycznych, jak i osób zagrożonych tym schorzeniem, ponieważ szybkie rozpoznanie i odpowiednia terapia znacząco poprawiają rokowanie i minimalizują ryzyko trwałych uszkodzeń.

Czytaj dalej
Wszawica – objawy i leczenie. Jak pozbyć się wszy?

Czym jest wszawica i jakie jej rodzaje można wyróżnić? Jak rozpoznać wszy i gnidy oraz jak je zwalczać? Czy choroba może mieć jakieś powikłania? Wyjaśniamy, jak rozpoznać i leczyć wszawicę oraz co zrobić, by zapobiegać jej w przyszłości.

Czytaj dalej
Liszaj płaski – objawy i przyczyny. Jakie są sposoby leczenia liszaja?

Liszaj płaski to choroba, która potrafi zaskoczyć swoją przewlekłością i różnorodnością objawów. Schorzenie to często utrudnia codzienne funkcjonowanie pacjentów. Choć zmiany skórne mogą wydawać się jedynie powierzchownym problemem, ich podłoże sięga głębokich zaburzeń immunologicznych, które wymagają precyzyjnej diagnozy i wieloaspektowego leczenia. Poznanie mechanizmów powstawania, charakterystycznych symptomów oraz dostępnych metod terapeutycznych pozwala nie tylko lepiej zrozumieć tę złożoną dermatozę, ale także skuteczniej z nią walczyć i poprawić komfort życia pacjentów.

Czytaj dalej