Jak dbać o suchą i wrażliwą skórę?

Skóra jest największym narządem ludzkiego ciała. U człowieka dorosłego łączna jej powierzchnia wynosi prawie 2 m² i waży ok. 3 kg. Grubość skóry waha się od 0,5 do ponad 5 mm. Cieńsza jest w tych miejscach, które nie są narażone na otarcie czy ucisk, natomiast grubsza w miejscach najintensywniej pracujących.

Skóra to narząd osłaniający narządy wewnętrzne, chroniący przed szkodliwymi wpływami zewnętrznymi i utratą wody. Reguluje ciepłotę ciała i jest narządem zmysłowym. Jest nierówna, większe bruzdy i fałdy spotykamy na stopach, dłoniach i twarzy. Barwa skóry zależy od grubości naskórka, unaczynienia oraz zawartości barwnika skórnego - melaniny. Żeby zachować jak najdłużej urodę i dobierać odpowiednie środki, a także metody pielęgnacji skóry warto poznać jej strukturę i sposoby funkcjonowania.

Budowa skóry

Skóra składa się z naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej.

Występują w niej przydatki, czyli gruczoły łojowe, potowe, mieszki włosowe, paznokcie, naczynia krwionośne i chłonne oraz zakończenia nerwowe.

Naskórek o grubości od 50 do 150 mikronów stanowi najbardziej zewnętrzną ochronę skóry i jest zbudowany z keratynocytów. Składa się z pięciu warstw ułożonych kolejno od dołu ku górze.

• Warstwa podstawna, która jest najniżej położona zawiera wydłużone silnie zasadochłonne jądra i stanowi warstwę rozrodczą.
• Warstwa kolczysta składa się z kilku rzędów wielobocznych komórek ulegających spłaszczeniu w kierunku powierzchni skóry. Pomiędzy komórkami znajdują się przestrzenie wypełnione substancją białkową.
• Warstwa ziarnista składa się z kilku szeregów wrzecionowatych komórek o spłaszczonych jądrach wypełnionych silnie zasadochłonnymi ziarnami keratohianiny. Ziarna te są produktem pośrednim w procesie wytwarzania białka keratynowego. Zona pośrednia to wąskie pasmo leżące nad warstwą ziarnistą, ma duże znaczenie w chorobach zaburzenia rogowacenia.
• Warstwa rogowa składa się ze spłaszczonych komórek pozbawionych jąder, przylegających do siebie w dolnych warstwach, a luźno ułożonych na powierzchni i ulegających złuszczaniu. Warstwa ta zawiera białko keratynowe, które wiążąc wodę daje jej elastyczność. Płaszcz lipidowy na powierzchni warstwy rogowej reguluje wraz z keratyną procesy wchłaniania i przenikania do skóry substancji rozpuszczonych w wodzie i tłuszczach.
• Warstwa jasna inaczej świecąca składa się z kilku rzędów płaskich komórek pozbawionych jąder wypełnionych homogenną substancją białkową. Warstwa jasna widoczna jest na dłoniach i stopach.

Do czego jest potrzebna skóra?

Skóra człowieka spełnia wiele zadań. Przede wszystkim posiada właściwości obronne stosowane do bodźców mechanicznych, chemicznych i fizycznych. Dzieje się to dzięki warstwie rogowej i ziarnistego naskórka zbudowanego z komórek martwych. Stałe złuszczanie się górnych pokładów powoduje usuwanie czynników szkodliwych. Warstwa ziarnista i jasna tworzą nieprzepuszczalną barierę dla obcych ciał. Skóra chroni przed bakteriami dzięki kwasom tłuszczowym na powierzchni skóry, które wykazują działanie bakteriobójcze.

Chroni także regulację ciepła, gdyż utrzymuje stałą temperaturę ciała. Regulacja odbywa się dzięki sieci nerwowej, receptorów w postaci wolnej i upostaciowanych zakończeń nerwowych. Posiada również czynność wydalniczą i sama oddycha poprzez pobranie tlenu z atmosfery, a odbieranie dwutlenku węgla.

Właściwości cery suchej

Cera sucha charakteryzuje się tym, że skóra jest spierzchnięta, szorstka, widoczne jest złuszczanie naskórka, nie błyszczy się, jest cienka, mogą nawet prześwitywać naczynia krwionośne. Jest mało sprężysta i elastyczna, wręcz twarda w dotyku, w dodatku bardzo wrażliwa, matowa, bardzo napięta i ma jasny kolor. Często sami nieświadomie ją wysuszamy poprzez zbyt długie opalanie się, stres, nieodpowiednią pielęgnację, niewłaściwą dietę ubogą w tłuszcze roślinne i odchudzanie.

Powodem szorstkości skóry są również długie, gorące kąpiele, korzystanie z solarium, a także nadużywanie preparatów nawilżających. Sucha cera starzeje się szybko, nawet około 20 roku życia zaczynają pojawiać się pierwsze zmarszczki wokół ust, oczu i szyi. W związku z tym wymaga troskliwej pielęgnacji już w młodym wieku.

Skóra atopowa

Jest to szczególnie delikatna skóra, która poza wysuszeniem charakteryzuje się również podrażnieniami, częstymi wysypkami oraz nadmierną wrażliwością. Jest podatna na alergię i częściej niż zwykle występują objawy nietolerancji kosmetyków. U niektórych osób występuje schorzenie zwane atopowym zapaleniem skóry (AZS).

Jest to taki rodzaj zapalenia skóry, który charakteryzuje się występowaniem bardzo suchej skóry, zaczerwienieniem i świądem. Występuje najczęściej u dzieci i ma podłoże genetyczne. Najczęściej obejmuje twarz, tułów i kończyny. Główne objawy to:

•     suchość skóry, która się nasila w wyniku utraty ochronnej bariery naskórka,
•     pojawia się stan zapalny,
•     może wystąpić zakażenie bakteryjne i świąd.

Po porodzie wygląd skóry jest normalny, zaś po paru miesiącach pojawia się wyprysk atopowy, który ustępuje przeważnie zanim dziecko skończy 10 lat. U niemowlaków główne miejsca występowania to policzki, czoło, broda i pośladki. W miarę upływu lat skóra staje się pogrubiona, pojawiają się na niej swędzące wykwity.

Wyprysk atopowy również może pojawić się u dorosłych. Jest wtedy ciężką i przewlekłą chorobą z poważnymi zmianami skórnymi w postaci grudki, pęcherzyka czy nadżerki i charakteryzuje się uporczywym świądem.

Przyczyną występowania atopowego zapalenia skóry jest podłoże genetyczne, środowiskowe, immunologiczne, a także ważnym czynnikiem jest osłabienie bariery skórnej.

Codzienna pielęgnacja skóry suchej...

Podstawowe zakazy pielęgnacyjne dla suchej skóry powinny obejmować stosowanie do mycia twarzy wody z mydłem, maseczek o działaniu ściągającym, zbyt częstych peelingów ziarnistych, a także palenia papierosów.

Pielęgnacja suchej skóry powinna polegać na demakijażu twarzy mleczkiem bądź śmietanką kosmetyczną, a następnie nałożeniu toniku. Zazwyczaj powinno się stosować dwa rodzaje preparatów. Na dzień krem z filtrami, które będą wiązać wodę w skórze i zapobiegać odparowywaniu, powinien zawierać takie dodatki jak np. mocznik, kwas mlekowy, aminokwasy, kwas hialuronowy, mukopolisacharydy, kwasy owocowe.

Rano i wieczorem należy używać krem pod oczy i na szyję. Na noc powinno się stosować preparaty natłuszczające, kremy tłuste i półtłuste zawierające ceramidy, kwasy tłuszczowe, najlepiej zawarte w olejach roślinnych. Związki te uszczelniają barierę naskórkową, przeciwdziałają szybkiemu odwodnieniu skóry, wydłużają działanie bardzo lekkich kremów szybko nawilżających. Dwa razy w tygodniu można stosować maseczki odżywcze na twarz, szyję i dekolt.

Wybierając kosmetyki dla cery suchej należy szukać w nich substancji, które mają wpływ na uzupełnienie wody. Są to głównie sole mineralne, sole kwasu mlekowego, hydroksykwasy, hydrofilne aminokwasy, witaminy w szczególności witamina A i E, pentenol oraz filtry przeciwsłoneczne. W wyborze odpowiedniego preparatu z pewnością pomoże farmaceuta w aptece.

… i skóry atopowej

Osoby posiadające ten rodzaj skóry powinny w szczególny sposób dbać o nią w codziennej pielęgnacji. Do mycia należy używać specjalnych środków przeznaczonych dla alergików, gdyż wtedy mamy pewność, że nie wpłyną negatywnie na jej funkcjonowanie. Kąpiele nie powinny trwać dłużej niż 15 minut, zaś po wyjściu z wanny zaleca się delikatne przykładanie ręcznika do ciała bez pocierania. Warto także po kąpieli nawilżyć i natłuścić skórę używając specjalnego balsamu do ciała dla wrażliwej i skłonnej do alergii skóry. W mieszkaniu zaleca się utrzymywanie temperatury w okolicach 20^oC oraz wietrzenie pomieszczenia przed snem.

Atopia skóry ulega poprawie w okresie letnim, ale należy zachować ostrożność podczas nasłonecznienia, chodzić w koszulce, w okularach przeciwsłonecznych i kapeluszu.

Profesjonalne zabiegi

W gabinecie kosmetycznym można zamówić specjalistyczne zabiegi przeznaczone dla cery suchej i wrażliwej. Najczęściej wykonywane są zabiegi odżywcze, dotleniające, nawilżające oraz pojędrniające. Wykonując taki zabieg kosmetyczka dba również o dekolt, szyję i okolice ust.

Przykładowy zabieg wykonywany w gabinecie kosmetycznym rozpoczyna się oczyszczaniem wstępnym, następnie tonizowaniem i wykonaniem peelingu w celu usunięcia zrogowaciałego naskórka na twarzy i szyi. Wykonuje się go delikatnie nie dłużej niż 2 do 3 minut. Następnie peeling usuwa się dokładnie przy użyciu wody. Kolejno nakładane są substancje czynnie działające w postaci serum bądź preparatu w ampułkach oraz warstwa maski odżywczej na twarz i szyję na ok. 20 minut. Po zmyciu maski nakłada się krem pielęgnacyjny wokół oczu i na pozostałe partie twarzy.

A może parafinoterapia?

Parafina to nienasycony węglowodór otrzymywany w procesie destylacji frakcjonowanej ropy naftowej. Temperatura topnienia parafiny to 42-45^oC, a wrzenia 250^oC. Parafina stygnąc przechodzi w stan stały. Ma dużą pojemność cieplną i słabe przewodnictwo cieplne. Długo magazynuje ciepło i długo je oddaje. W fizykoterapii stosuje się kuchenki parafinowe, duże wanny i kuchnie gdzie znajduje się kilkanaście litrów parafiny rozpuszczonej.

W kosmetyce podgrzewa się parafinę do temperatury ok. 50^oC.

Zabiegi tego rodzaju są polecane przy zmianach zwyrodnieniowych stawów i ścięgien, przy bliznach oraz po zastarzałych urazach. Podstawowe i odczuwalne korzyści to oczyszczenie skóry twarzy i rąk, odżywienie i zregenerowanie skóry, która staje się gładka i jedwabiście miękka.

Rozróżnia się:

• okłady parafinowe – nakładane w postaci pędzelka, chochlą lub przez zamaczanie gazy,
• przez zamaczanie wielokrotne – metoda rękawiczek lub skarpetek,
• wlewy okołostawowe – wokół stawu owijamy foliową torebkę i do niej wlewa się parafinę,
• kąpiele parafinowe miejscowe – wkładamy rękę do parafiny i trzymamy, czas zabiegu od 30 do 60 minut, wykonujemy codziennie lub co drugi dzień, w serii jest 10-30 zabiegów.

Parafina stygnąc zmniejsza swoją objętość o około 10-20%, co daje dodatkowy efekt terapeutyczny w postaci ucisku mechanicznego.

Wygląd skóry wiele mówi o jej posiadaczu. Jeżeli w odpowiedni sposób zadbamy o suchą i wrażliwą skórę to możemy być pewni, że korzyści z tego płynące będą widoczne zarówno dla nas, jak i naszego otoczenia.