Probiotyk ginekologiczny – działanie, wskazania, jak wybrać najlepszy?
Marta Pietroń

Probiotyk ginekologiczny – działanie, wskazania, jak wybrać najlepszy?

Probiotyki ginekologiczne są powszechnie stosowanymi preparatami dostępnymi w aptece bez recepty. Zawierają korzystne dla mikroflory pochwy kultury bakterii, które odgrywają istotną rolę w profilaktyce oraz leczeniu infekcji w obrębie układu moczowo-płciowego. Dostępne są w postaci doustnej lub dopochwowej. Czym kierować się przy wyborze probiotyku ginekologicznego?

Czym są probiotyki ginekologiczne? Co zawierają? 

Probiotyki ginekologiczne są preparatami zawierającymi wyselekcjonowane kultury bakterii, które wchodzą w skład fizjologicznej mikroflory pochwy. Stosowane są w celu zapobiegania infekcjom układu moczowo-płciowego oraz wspomagająco w ich leczeniu.  

Flora bakteryjna pochwy składa się aż w 95% z pałeczek kwasu mlekowego (Lactobacillus spp.), wśród których wyróżnia się kilkadziesiąt gatunków.

Probiotyk ginekologiczny powinien zawierać co najmniej dwa szczepy bakterii zasiedlających fizjologicznie florę bakteryjną pochwy populacji, w której ma być zastosowany. W mikroflorze pochwy zdrowych Polek dominują przede wszystkim L. acidophilus, L. fermentum oraz L. plantarum.

Oprócz tego w pochwie bytują również niewielkie ilości drobnoustrojów z rodzaju Streptococcus spp, Staphylococcus spp. Bacteroides, Ureaplasma, Clostridium spp. i inne, które w odpowiednich warunkach (np. przy obniżonej odporności) mogą być przyczyną rozwoju infekcji. Oprócz bakterii, probiotyki ginekologiczne mogą zwierać składniki dodatkowe, takie jak: witamina E, kwas hialuronowy, inulina czy kwas L-askorbinowy. Substancje te nie tylko wspomagają namnażanie się bakterii probiotycznych, ale również przyczyniają się do nawilżania błony śluzowej pochwy. 

Probiotyk ginekologiczny – działanie  

Stosowanie probiotyku ginekologicznego umożliwia przywrócenie oraz utrzymanie prawidłowego środowiska pochwy, co zapobiega infekcjom bakteryjnym i grzybiczym. Dostarczane wraz z probiotykiem pałeczki kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus spp. wytwarzają kwas mlekowy, składający się z glikogenu, który wraz z pozostałymi kwasami organicznymi utrzymuje prawidłowe pH pochwy (pH 3,4-4). Kwaśny odczyn wydzieliny pochwowej nie sprzyja rozwojowi większości chorobotwórczych drobnoustrojów. Oprócz zakwaszania środowiska, pałeczki kwasu mlekowego wytwarzają nadtlenek wodoru o właściwościach bakteriobójczych, inhibitory proteaz ograniczające rozwój grzybów Candida albicans (działanie przeciwgrzybicze) oraz bakteriocyny – acidofilina, laktocydyna o działaniu bakteriostatycznym lub bakteriobójczym.

Równowaga mikrobiologiczna pochwy zachowana jest również dzięki prawidłowej liczebności pałeczek kwasu mlekowego, bowiem poprzez zajmowanie receptorów na powierzchni nabłonka pochwy wpływają na zmniejszenie liczebności chorobotwórczych organizmów. Brak wolnych receptorów dla patogenów, uniemożliwia im kolonizację pochwy i tym samym przeciwdziała rozwojowi infekcji.  

Polecane dla Ciebie

Probiotyk ginekologiczny – wskazania do stosowania 

Zmniejszona liczebność pałeczek kwasu mlekowego, a także brak możliwości osiągnięcia ich prawidłowej ilości powoduje zaburzenie równowagi ekosystemu pochwy. Konsekwencją tego są infekcje dróg moczowo-płciowych – pierwotne lub nawracające. W przypadku nawracających infekcji intymnych wskazane jest wykonanie diagnostyki mikroflory pochwy pod kątem jakościowym oraz ilościowym.

Należy jednak mieć na uwadze, że liczebność pałeczek kwasu mlekowego w sposób naturalny ulega zmianom, co wynika z wpływu hormonów, głównie estrogenu.

Do czynników negatywnie wpływających na florę bakteryjną pochwy, dla których zalecana jest kuracja probiotykami z kwasem mlekowym, zaliczamy: 

  • przewlekłą antybiotykoterapię,  
  • stosowanie dopochwowych leków przeciwbakteryjnych lub przeciwgrzybiczych, 
  • antykoncepcję dopochwową, zaburzenia hormonalne, 
  • zabiegi chirurgiczne w obrębie dróg moczowo-płciowych, 
  • zaburzenia odporności, 
  • źle zbilansowana dieta, bogata w tłuszcze, 
  • korzystanie z jacuzzi, basenu lub toalet publicznych, 
  • niewłaściwa higiena intymna, 
  • wysoka aktywność seksualna z częstą zmianą partnerów, 
  • palenie papierosów.  

Probiotyk ginekologiczny – tabletki, globulki, tampony probiotyczne. Jak wybrać najlepszy probiotyk dla kobiet? 

Probiotyki ginekologiczne, w zależności od miejsca podania, występują w dwóch postaciach: dopochwowej (globulki, czopki dopochwowe, żele dopochwowe, tampony i podpaski probiotyczne) lub doustnej. Wybór formy podania zależy od indywidualnych preferencji oraz fazy cyklu – w trakcie menstruacji aplikowane są doustne probiotyki oraz tampony lub podpaski probiotyczne. 

Zastosowanie doustnego probiotyku zapewnia podwójną ochronę, ze względu na kolonizację bakteriami probiotycznymi nie tylko pochwy, ale również odbytu, obejmując układ pokarmowy. Takie rozwiązanie jest istotne zwłaszcza przy doustnej antybiotykoterapii oraz nawracających zakażeniach grzybiczych, kiedy to drożdżaki migrują z okolic odbytu do pochwy, w znaczący sposób zmniejszając ryzyko ich wystąpienia. Podanie doustnego probiotyku wiążę się z dłuższym czasem zasiedlania przez bakterie – 14 dni w porównaniu do probiotyku dopochwowego, którego efekty działania pojawiają się już po 3 dniach, bezpośrednio w miejscu podania.  

Pomimo wysokiego bezpieczeństwa stosowania probiotyków ginekologicznych, przyjmowanie ich w trakcie ciąży oraz karmienia piersią należy skonsultować z lekarzem.  

Najlepszy probiotyk ginekologiczny, czyli jaki? 

Kryteria skuteczności i bezpieczeństwa w stosunku do drobnoustrojów mogących być uznane za probiotyczne zostały określone przez WHO i FAO. Zgodnie z wytycznymi, szczepy Lactobacillus spp. stosowane w probiotykach ginekologicznych powinny wykazywać: 

  • antagonistycznie działanie wobec bakterii chorobotwórczych, 
  • dużą zdolność przylegania do nabłonka pochwy, 
  • odporność na sok żołądkowy oraz sole żółci (probiotyki doustne), 
  • zdolność wytwarzania nadtlenku wodoru, bakteriocyn oraz innych substancji hamujących rozwój patogenów. 

Istotne jest, aby stosować probiotyk, zawierający bakterie probiotyczne dostosowane do flory docelowej populacji, skojarzone w prawidłowych proporcjach (podanie przez producenta CFU – colony-forming unit) oraz udowodnione działanie, poparte badaniami klinicznymi. 

  1. M. Gałęcka, P. Szlachta, Nawrotowe grzybice i bakteryjne zapalenia pochwy – charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych, „Forum Zakażeń” 201, nr 4(2), s. 127–131.
  2. Opinia Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotycząca stosowania preparatów inVag, prOVag i prOVag żel w ginekologii i położnictwie, „Ginekol Pol.” 3/2012, s. 233-236.
  3. K. Pawłowska, Kryteria doboru probiotyku ginekologicznego, "www.provag.info" [online], https://www.provag.info/resources/document/Kryteria_doboru_probiotyku_ginekologicznego.pdf, [dostęp:] 16.02.2021.
  4. T. Paszkowski, Najczęstsze błędy w stosowaniu probiotyków w ginekologii i położnictwie, „Forum Położnictwa i Ginekologii” 2018.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Czym są modulatory homocysteiny? Jak wpływa na zmęczenie i poziom hormonów?

    Homocysteina jest aminokwasem. Nieregulowany poziom tej cząsteczki sprzyja rozwojowi chorób układu krwionośnego u ludzi. Suplementy z modulatorami homocysteiny zawierają zazwyczaj witaminę B6, B12, kwas foliowy i betainę (trimetyloglicynę, TMG). Wyniki licznych badań naukowych wskazują, że regularne przyjmowanie przez minimum kilka tygodni modulatorów homocysteiny może przyczynić się do obniżenia nadmiernego poziomu homocysteiny we krwi.

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Czy warto brać antyoksydanty w tabletkach, kroplach lub kapsułkach?

    Antyoksydanty w postaci tabletek to suplementy diety zawierające związki, które mogą pomóc w ochronie komórek organizmu przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki. Niektóre przykłady przeciwutleniaczy, które można znaleźć w postaci tabletek, to witaminy C i E, beta-karoten i selen. Przyjmowanie suplementów antyoksydacyjnych nie jest jednak zasadne w każdej sytuacji. Zawsze zaleca się rozmowę z lekarzem przed przyjęciem jakichkolwiek suplementów diety.

  • Opatrunek podciśnieniowy – jak wygląda leczenie ran?

    Opatrunek podciśnieniowy to doskonały i nowoczesny środek do skutecznego leczenia niektórych przewlekłych trudno gojących się ran. W porównaniu do metod tradycyjnych wyraźnie skraca czas terapii i pozwala uzyskać lepsze efekty czynnościowe. Znacznie poprawia zatem zadowolenie pacjenta. Opatrunek wymaga zastosowania ujemnego ciśnienia, które uzyskuje się dzięki specjalnej pompie. W przypadku ran trudno gojących się warto rozważyć jego użycie. W jakich przypadkach korzystne będzie zastosowanie opatrunku podciśnieniowego?

  • Leki biologiczne – czym są? Czy są skuteczne w leczeniu AZS i łuszczycy?

    Leki biologiczne to skomplikowane leki produkowane na bazie substancji pochodzenia biologicznego, takich jak białka, hormony czy przeciwciała. Są one stosowane w leczeniu różnych chorób, w tym chorób autoimmunologicznych, nowotworowych czy zapalnych, ale ich produkcja jest bardziej skomplikowana i kosztowna niż w przypadku typowych leków syntetycznych. W Polsce leki biologiczne są pod pewnymi warunkami refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, niemniej ich cena może być zbyt wysoka dla pacjentów nieobjętych systemem refundacji. Czym są leki biologiczne? W leczeniu których chorób można je stosować?

  • Skuteczność działania probiotyków – forma płynna doskonałą alternatywą dla kapsułek

    Pacjenci mają zróżnicowane upodobania co do formy przyjmowanych leków czy suplementów diety. Jedni wolą tabletki, a inni preferują formę płynną. Często nie zdają sobie jednak sprawy z tego, że forma produktu to nie tylko kwestia wygody stosowania. Dla naszego zdrowia powinno się brać pod uwagę przede wszystkim określone właściwości funkcjonalne, jak np. większa przyswajalność czy skuteczność. Przecież najistotniejszym aspektem stosowania danego produktu – oprócz jego formy, walorów smakowych i zapachowych – powinna być głównie skuteczność jego działania.

  • Semaglutyd – czy pomaga schudnąć? Zagrożenia, skutki uboczne stosowania bez wskazania

    Semaglutyd to lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2. Jest agonistą receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), który pomaga regulować poziom cukru we krwi poprzez zwiększanie wydzielania insuliny i zmniejszanie wydzielania glukagonu. Zwykle podaje się go raz w tygodniu w postaci zastrzyku. Od pewnego czasu Internet zalewa fala zapytań dotyczących leku na odchudzanie bez recepty, którego głównym składnikiem jest właśnie semaglutyd. Czy jego stosowanie jest bezpieczne, jeśli jedynym celem jest redukcja wagi, a nie kontrola cukrzycy?

  • Jakie właściwości ma chlorofil do picia? Działanie, przeciwwskazania

    Zielona barwa liści wynika z obecności w nich chlorofilu – głównego barwnika fotosyntetycznego. Doniesienia o tradycyjnych leczniczych zastosowaniach chlorofilu w alternatywnych formach medycyny znane są już od wieków. Co więcej, chlorofil cieszy się dużym zainteresowaniem również we współczesnej medycynie. Jakie właściwości i działanie ma chlorofil? Kto może, a kto nie powinien po niego sięgać?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij