Dlaczego probiotyków w tabletkach nie można gryźć? Który probiotyk wybrać?

Organizmy probiotyczne  dodawane są do produktów spożywczych oraz stanowią składnik suplementów wspomagających odbudowę mikroflory jelitowej. Naturalnie występują w kiszonkach (ogórki kiszone, zakwas z buraka, kiszona kapusta), sfermentowanych produktach mlecznych, ciastach na zakwasie, piwie, winie. Ich obecność nadaje żywności charakterystyczny smak i zapach, ponadto chroni ją przed rozwojem niekorzystnych mikroorganizmów. Ze względu na korzystne właściwości probiotyków są one wykorzystywane w suplementach diety i lekach.

Co to są probiotyki (organizmy probiotyczne)?

Probiotykami nazywane są żywe drobnoustroje, które przyjmowane w odpowiednich dawkach wywołują pożyteczne efekty zdrowotne. Wśród organizmów probiotycznych wykorzystywane są m.in.: szczepy bakterii kwasu mlekowego (Lactobacillus spp., Streptococcus spp.), szczepy drożdży (Saccharomyces spp.), kultury pleśni (Aspergillus spp.). Preparaty probiotyczne mogą zawierać pojedyncze szczepy organizmów probiotycznych lub ich połączenia. Produkty z korzystnymi drobnoustrojami regulują stan mikroflory jelitowej oraz wpływają na tempo przechodzenia treści pokarmowej, m.in. stymulując perystaltykę jelit.

Probiotyki w tabletkach

Jedną z postaci, w jakiej występują probiotyki, są tabletki. Są one przeznaczone do podawania doustnego. Na opakowaniach ten sposób aplikacji czasem określa się mianem – dojelitowego, co oznacza, że wchłanianie substancji rozpoczyna się w jelicie, nie w jamie ustnej lub żołądku i takich tabletek nie można rozgryzać, kruczyć lub dzielić przed połknięciem.

Na rynku aptecznym dostępne są produkty probiotyczne przeznaczone dla dzieci powyżej 3 roku życia w kształcie misio-tabletek. Preparaty te zawierają szczepy bakterii, które wspomagają prawidłowe funkcjonowanie jelit. Zawierają różne smaki oraz kształt misia, aby ułatwić ich podawanie dzieciom. Pośród preparatów farmaceutycznych można znaleźć również tabletki do żucia. Zawierają szczepy mikroorganizmów, które regulują poziom naturalnej mikroflory jelitowej.

Probiotyki w żelu (dopochwowe)

Probiotyki występujące w formie żelu zazwyczaj mają przeznaczenie do stosowania dopochwowego, dlatego nazwano je probiotykami ginekologicznymi. Ich zadaniem jest odbudowa flory bakteryjnej pochwy. Dzięki temu znajdują one zastosowanie w łagodzeniu infekcji okolic intymnych objawiających się jako upławy, pieczenie i swędzenie tych miejsc oraz przeciwdziałaniu wystąpienia innym zakażeniom intymnym. Probiotyki ginekologiczne w żelu działają miejscowo, dzięki czemu można uzyskać szybsze efekty ich stosowania.

Napoje probiotyczne

Napoje probiotyczne są płynnymi produktami doustnymi zawierającymi żywe kultury bakterii. Mogą również występować w postaci koncentratów, które zawierają w małej ilości płynu dużą ilość kultur bakterii probiotycznych. Napoje probiotyczne są otrzymywane w wyniku naturalnego procesu fermentacji bezmlecznych składników roślinnych i aktywnych szczepów bakterii probiotycznych, jak np.: Lactobacillus rhamnosus, L. Acidophilus, L. Delbrueckii ssp. Bulgaricus, L. Casei, L. Plantarum, L. Fermentum, Bifidobacterium breve, B. longum, B. animalis ssp. Lactis, Streptococcus thermophilus. Wysokiej jakości napoje probiotyczne nie powinny zawierać konserwantów, sztucznych barwników, aromatów, słodzików, syropów i cukru. Picie probiotyków korzystnie wpływa na stan układu trawiennego, odpornościowego i krwionośnego. Zawarte w napojach probiotyki wspomagają odbudowę i utrzymanie równowagi mikroflory bakteryjnej w jelitach oraz zapobiegają szkodliwemu rozwojowi bakterii i grzybów chorobotwórczych przewodu pokarmowego.

Napoje probiotyczne – dawkowanie/zalecane spożycie

Zazwyczaj rekomendowane jest picie jednego napoju probiotycznego na dzień. Dobrze jest przyjmować go podczas posiłku. Przed otwarciem opakowania z produktem należy go delikatnie wstrząsnąć. Zalecane jest wypicie napoju w ciągu 48 godzin od otwarcia. Kwasowy posmak, powstawanie na dnie butelki białego osadu i białego nalotu na powierzchni płynu lub gazów wewnątrz opakowania jest naturalnym procesem związanym z fermentacją i nie wpływa na zmianę jakości produktu. W przypadku koncentratów probiotycznych osobom dorosłym rekomenduje się zazwyczaj spożywanie 3 razy dziennie po 10–15 ml (2–3 łyżeczki) koncentratu rozcieńczonego w 100 ml wody. Dla dzieci powyżej 3. roku życia i młodzieży zaleca się przyjmowanie 3 razy dziennie po 5 ml (1 łyżeczka) koncentratu rozcieńczonego w 50 ml wody. Koncentraty probiotyczne należy stosować również w trakcie posiłku.  

Probiotyki w ciąży

Wiele badań wskazuje na to, że przyjmowanie probiotyków przez kobiety w okresie ciąży ma pozytywny wpływ na zdrowie dziecka. Dowiedziono, że  systematyczne przyjmowanie probiotyków zawierających szczepy bakterii Bifidobacterium, Lactobacillus oraz S. Thermophilus może zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób skórnych u noworodka, takich jak egzema oraz ogranicza prawdopodobieństwo martwiczego zapalenia jelit u dziecka. Dodatkowo odpowiednia suplementacja szczepami Bifidobacterium Lactis oraz Rhamnosus dwukrotnie obniża ryzyko pojawienia się dolegliwości żołądkowo-jelitowych (np. wymiotów) u niemowląt. Korzystne efekty stosowania probiotyków zaobserwowano również u kobiet karmiących piersią. Dodatkowe spożycie dobroczynnych kultur bakterii w okresie laktacji wspomaga prawidłowy rozwój układu odpornościowego u dziecka karmionego mlekiem matki.

Probiotyki dla noworodka

Aktualnie nie istnieją rekomendacje mówiące o rutynowym podawaniu probiotyków noworodkom. Dostępnych jest jednak coraz więcej badań wskazujących na pozytywne rezultaty związane z profilaktyką chorób, jak np. biegunka po antybiotyku. Ponadto suplementacja probiotyków u noworodków wspiera rozwój i funkcjonowanie mikroflory jelitowej, co może złagodzić objawy problemów trawiennych, w tym także kolki jelitowej u dziecka. Dodatkowo długotrwałe podawanie probiotyków wpływa na prawidłowy rozwój układu odporności dziecka.  

Napoje probiotyczne – cena

Probiotyki w postaci płynnej mogą występować m.in. w postaci napojów oraz koncentratów probiotycznych. Cena napoju probiotycznego zawierającego 125 ml, stanowiącego pojedynczą dawkę dobową wynosi ok. 8 zł. Natomiast koncentraty probiotyczne wystarczające na około 10–15 dni dla osoby dorosłej lub ok. 30  dni dla dzieci kosztują ok. 30–35 zł za butelkę 500 ml.