Zasady stosowania probiotyków podczas antybiotykoterapii
Joanna Naczyńska

Zasady stosowania probiotyków podczas antybiotykoterapii

Probiotyki są żywymi drobnoustrojami, które – podane w odpowiedniej ilości – wywierają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza. Fizjologiczna flora jelitowa (mikrobiota) jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego i odpornościowego. Już od chwili narodzin przewód pokarmowy zostaje stopniowo zasiedlany przez różne gatunki bakterii.

  1. Korzyści płynące ze stosowania probiotyków
  2. Antybiotyki niszczą mikrobiotę
  3. Zasady przyjmowania probiotyków

Do najlepiej poznanych bakterii probiotycznych należą bakterie fermentacji mlekowej należące do rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium. Szeroko poznane są również drożdże Saccharomyces boulardi stosowane jako probiotyki.

Wraz z mlekiem kobiecym przewód pokarmowy noworodka otrzymuje pałeczki Bifidobacterium, które z czasem, wraz z bakteriami rodzaju Lactobacillus, zaczynają przeważać w przewodzie pokarmowym. W jelicie mogą pojawiać się również inne gatunki, które około 2. roku życia dziecka przypominają już skład flory jelitowej osoby dorosłej.

Korzyści płynące ze stosowania probiotyków

Gatunki obecne w przewodzie pokarmowym działają na organizm wielokierunkowo. Stanowią linię obronną dla organizmu gospodarza przed kolonizacją przewodu pokarmowego chorobotwórczymi bakteriami, wytwarzają substancje bakteriobójcze i bakteriostatyczne oraz stwarzają pH niekorzystne dla szczepów chorobotwórczych. Mają właściwości stymulacji perystaltyki jelit, przez co utrudniają przyleganie organizmów patogennych do ścian jelita.

Rola probiotyków w procesach metabolicznych i immunologicznych (odpornościowych) organizmu gospodarza jest bardzo szeroka. Gatunki probiotyczne stymulują m.in. produkcję przeciwciał odpornościowych, biorą udział w rozkładaniu toksyn. Istnieją również doniesienia o właściwościach hamowania procesów kancerogennych.

Probiotyki biorą także udział w wytwarzaniu ważnych dla organizmu gospodarza witamin: B1, B2, B12 oraz witamin K1 i K2. Probiotyki są przedmiotem wielu badań naukowych; uważa się, że mogą spełniać ważną rolę w zapobieganiu niektórym chorobom (np. zespołowi jelita drażliwego czy atopowemu zapaleniu skóry) lub wspomaganiu ich leczenia. Ponieważ właściwości probiotyków są zależne od konkretnego szczepu, prace naukowe wymagają dalszych badań, jednak już dziś wiadomo wiele o ich korzystnym wpływie.

Antybiotyki niszczą mikrobiotę

Każde zaburzenie składu mikroflory jelitowej niekorzystnie wpływa na funkcję, którą mają pełnić probiotyki w organizmie gospodarza. Najczęściej do takich zaburzeń dochodzi podczas antybiotykoterapii lub na skutek nieprawidłowych nawyków żywieniowych. Może wówczas dojść do zniszczenia bakterii probiotycznych. Antybiotyki o szerokim zakresie działania niszczą bakterie zarówno chorobotwórcze, jak i probiotyczne zasiedlające fizjologicznie przewód pokarmowy. Dochodzi wówczas do znacznego spadku liczby bakterii z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium, wzrasta natomiast liczba gatunków chorobotwórczych takich jak Clostridium czy enterokoki. Skutkiem takiego zaburzenia mikrobioty jelitowej są biegunki lub nadkażenia grzybicze. Aby im zapobiegać lub ograniczyć nasilenie, warto stosować preparaty zawierające probiotyki.

Zasady przyjmowania probiotyków

Jeżeli w składzie preparatu probiotycznego znajdują się drożdże Saccharomyces boulardi, można zażywać go o tej samej porze, o której zażywamy antybiotyk.

Antybiotyki stosowane w zakażeniach bakteryjnych nie działają na drożdże, z tego powodu nie ma potrzeby zachowywania odstępu czasowego w przyjęciu leku i tego rodzaju probiotyku. Nieco inna sytuacja jest w przypadku probiotyków zawierających szczepy bakteryjne lub preparatów łączonych, w których znajdują się szczepy zarówno bakterii probiotycznych, jak i drożdży.

Szczepy bakterii probiotycznych są wrażliwe na większość antybiotyków i giną po ich podaniu, z tego powodu należy zachować odstęp czasowy i zastosować probiotyk bakteryjny około dwóch godzin po zażyciu antybiotyku. Wymaga to od pacjenta większej dyscypliny i konieczności pamiętania o jego przyjęciu, jednak pozwala na większą stabilność preparatu probiotycznego i brak lub mniej działań niepożądanych po antybiotykoterapii ze strony jelit.

Po zakończeniu antybiotykoterapii zalecane jest stosowanie probiotyków bakteryjnych. Postępowanie takie pozwala na szybsze odbudowanie mikrobioty jelitowej.

Warto podkreślić, że na rynku znajdują się preparaty probiotyczne wymagające przechowywania w temperaturze 2-8oC (lodówka) oraz takie, które można bezpiecznie przechowywać w temperaturze do 25oC.  Ważne jest, by przestrzegać tych zaleceń, a jeśli mamy wątpliwości, który preparat probiotyczny wybrać, powinniśmy zasięgnąć porady farmaceuty.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Probiotyki dla ciężarnych. Jak wpływają na zdrowie dziecka?

    Ciąża jest czasem zmian fizjologicznych oraz immunologicznych w organizmie kobiety. Ulega im między innymi mikroflora jelita i pochwy, co wpływa również na metabolizm i zdrowie immunologiczne dziecka. Przeprowadzane dotychczas liczne badania dotyczące zasadności stosowania probiotyków w trakcie ciąży dostarczały niejednoznacznych informacji. Obecne wyniki sugerują, że odpowiednia suplementacja probiotykami przez kobiety w ciąży może pozytywnie wpłynąć na zdrowie nowo narodzonego dziecka.

  • Probiotyki mogą pomóc w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej

    Choroba afektywna dwubiegunowa może dołączyć do grupy schorzeń, których leczenie wspomaga przyjmowanie probiotyków – sugerują badania prowadzone w USA. Naukowcy przypuszczają, że ich zdolność do redukowania stanu zapalnego w jelitach wpływa również na polepszenie kondycji osób cierpiących na wspomnianą chorobę psychiczną.

  • Probiotyki mogą ewoluować w organizmie i zmieniać swoje działanie

    Probiotyki, czyli żywe kultury bakterii wspomagające przede wszystkim zdrowy przebieg trawienia, po znalezieniu się w ciele mogą podlegać przemianom, które zmniejszają ich skuteczność, a nawet czynią szkodliwymi. Takie wnioski płyną z badania przeprowadzonego przez naukowców z Washington University School of Medicine w St. Louis. Ukazały się na łamach pisma ,,Cell Host and Microbe”.

  • Probiotyki wykazują potencjał w leczeniu schorzeń układu oddechowego. Czy zastąpią antybiotyki w leczeniu chorób płuc?

    Naukowcy z Uniwersytetu Genewskiego badają rolę mikrobioty płucnej w zwalczaniu patogenów. Ich najnowsze odkrycie dowodzi, że probiotyki mają potencjał w leczeniu zapalenia płuc i innych schorzeń układu oddechowego. 

  • Naukowcy opracowują probiotyki, które mogą być efektywniej dostarczane do jelit

    Probiotyki są żywymi organizmami, głównie bakteriami kwasu mlekowego, które poprzez podanie w odpowiednich ilościach wykazują działanie prozdrowotne. Od wielu lat trwają badania nad podniesieniem ilości prozdrowotnych bakterii, która dociera do właściwego odcinka układu pokarmowego, czyli jelit, gdzie może pełnić swoją funkcję.

  • Dlaczego probiotyków w tabletkach nie można gryźć? Jaką formę probiotyku wybrać?

    Wsparcie organizmu poprzez dbanie o odpowiedni poziom odporności jest wskazane nie tylko w okresie jesienno-zimowym, ale przez cały rok. Osłabienie może wystąpić zarówno na skutek przeziębienia, grypy, przyjmowania leków immunosupresyjnych, zatrucia pokarmowego, braku snu, nieodpowiedniej diety czy antybiotykoterapii. Żeby wspomóc się w tych okresach można sięgnąć po probiotyki, które na rynku aptecznym dostępne są m.in. w postaci napojów, tabletek czy żelu. Czym jest koncentrat probiotyczny, czy w ciąży można łykać probiotyki i jak najlepiej przyjmować te preparaty? Odpowiedzi na te pytania znajdują się niniejszym artykule.

  • Kiedy stosowanie probiotyków jest szkodliwe lub niewskazane

    Probiotyki według definicji WHO to „żywe drobnoustroje, które podane w odpowiedniej ilości wywierają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza”. Bardzo dużo mówi się o ich dobroczynnym działaniu na organizm człowieka, o tym, że wspomagają pracę i tworzą ważną mikroflorę jelit szczególnie po chorobach i infekcjach. Dlatego są zalecane podczas antybiotykoterapii, biegunkach czy chorobach trawiennych. Znacznie mniej uwagi poświęca się informacjom w jakich przypadkach, chorobach czy schorzeniach zastosowanie preparatów probiotycznych jest szkodliwe czy też niewskazane. Czy istnieją przeciwskazania do stosowania „dobrych bakterii”? 

  • Przyjmowanie probiotyków może mieć negatywne skutki uboczne

    Wielu z nas traktuje je jako profilaktyczny składnik diety, nie myśląc o ewentualnych skutkach ubocznych ich stosowania. Probiotyki, podobnie jak leki, powinny jednak być stosowane po konsultacji z lekarzem, bo przyjmowane w nadmiarze mogą szkodzić zdrowiu – alarmują naukowcy z Augusta University.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.