Mikrobiota jelitowa

Kiedy i jak wspierać mikrobiotę jelitową?

Mikrobiota jelitowa jest niezwykle istotna w procesach trawienia, wchłaniania, metabolizmie i kształtowaniu odporności organizmu człowieka. Mikroorganizmy zamieszkujące przewód pokarmowy pomagają w ochronie przed bakteriami patogennymi. Od właściwej mikroflory zasiedlającej jelita zależy prawidłowe wchłanianie składników mineralnych, trawienie oraz funkcjonowanie układu nerwowego.

Co to jest mikroflora jelitowa?

Pojęcie mikrobiota określa wszystkie zasiedlające przewód pokarmowy drobnoustroje1. Szacuje się, że ludzki organizm zasiedla około 1014 bakterii. To 10 razy więcej niż suma komórek organizmu człowieka2. Obliczono, że łączna masa bakterii w jelicie wynosi 1,5–2 kg3. To więcej niż masa ludzkiego mózgu4.
Przewód pokarmowy jest poddawany ciągłemu oddziaływaniu czynników zewnętrznych choćby w postaci przyjmowanego pokarmu. W żołądku pod wpływem kwasu solnego większość bakterii jest niszczona. Liczebność i jakość mikroflory ulega ciągłym zmianom. Jej skład zależy głównie od rodzaju i składu spożywanego pokarmu oraz wieku5.

Funkcje mikroflory jelitowej

Korzystny wpływ mikroorganizmów probiotycznych na zdrowie człowieka udowodnił naukowo w XX w. laureat Nagrody Nobla Ilja Miecznikow6. Mikrobiota jelitowa jest niezwykle istotna w procesach trawienia, wchłaniania, metabolizmie i kształtowaniu odporności organizmu człowieka3. Aż 70 proc. wszystkich komórek odpornościowych organizmu znajduje się w jelitach6. Mikroorganizmy zamieszkujące nasz przewód pokarmowy pomagają w ochronie przed bakteriami patogennymi2, wpływają na poprawę wchłaniania składników mineralnych: sodu, potasu, magnezu i wapnia3, biorą udział w syntezie witamin takich jak: witamina K, B1, B6, B12 czy kwasu foliowego2. Poprzez wytwarzanie enzymów wspierają również proces trawienia3. Ostatnie doniesienia naukowe wskazują także na ważną rolę mikrobioty we wspieraniu funkcjonowania układu nerwowego, szczególnie reakcji na stres2.

Powiązane produkty

Kiedy mikroflora jelitowa potrzebuje wsparcia?

Na florę jelitową niekorzystnie wpływać może wiele czynników. Są to między innymi: przebyte infekcje czy choroby układu pokarmowego, stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, a także niezdrowy styl życia oraz zanieczyszczenie środowiska i żywności3, 5. Negatywnie na skład mikroflory może oddziaływać także przesadna higiena w wieku niemowlęcym oraz silny stres3, 5. Jedną z częstszych przyczyn zaburzeń składu mikroflory jelitowej jest stosowanie antybiotyków, które zabijają nie tylko szkodliwe ale i pożyteczne bakterie5. W takich przypadkach warto wspierać organizm stosując probiotyki.

Dlaczego z antybiotykiem stosujemy probiotyk?

W okresie od rozpoczęcia antybiotykoterapii do 2. miesiąca po zaprzestaniu leczenia u ok. 5–30 proc. chorych pojawia się biegunka, spowodowana głównie zaburzeniami mikrobioty. Zapobieganie biegunce związanej z antybiotykoterapią jest więc jednym z najbardziej oczywistych wskazań do stosowania probiotyków. Dotychczas opublikowano 3 badania oceniające skuteczność probiotyków w zapobieganiu biegunce związanej ze stosowaniem antybiotyków u dzieci. W grupie, w której stosowano probiotyki, w porównaniu z grupą kontrolną, stwierdzono zmniejszenie ryzyka wystąpienia biegunki średnio o ok. 60 proc. Szczepy probiotyczne o udokumentowanym działaniu w zapobieganiu biegunce związanej ze stosowaniem antybiotyków to: Lactobacillus GG, Saccharomyces boulardii, Lactobacillus rhamnosus, Bifidobacterium lactis Bb1, 2 i Streptococcus thermophilus7.

Czym są właściwie probiotyki?

Probiotyki to żywe drobnoustroje, które – podawane w odpowiednich ilościach – wywierają korzystne skutki zdrowotne. Są to przede wszystkim bakterie kwasu mlekowego. Probiotyk może mieć w swym składzie pojedyncze szczepy bakterii, szczepy drożdży lub bakterie kwasu mlekowego łącznie z wyselekcjonowanymi szczepami drożdżowymi. Probiotyk z greckiego oznacza „dla życia”. Po raz pierwszy termin ten pojawił się w 1965 roku5. Pozytywny wpływ probiotyków można zauważyć w wielu obszarach. Wykorzystywane są one m.in. do przywracania naturalnej mikroflory jelitowej np. po antybiotykoterapii. Mogą również przeciwdziałać zasiedlaniu jelit przez bakterie chorobotwórcze, które dostają się do organizmu z pożywieniem w wyniku np. nieprzestrzegania zasad higieny. Bakterie probiotyczne wspomagają procesy trawienne i wchłanianie substancji odżywczych. Mają także duże znaczenie w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego1. Dla uzyskania efektu kolonizacji przewodu pokarmowego bakteriami probiotycznymi zaleca się ich spożycie przez dłuższy czas5.

Bakterie probiotyczne występują przede wszystkim w sfermentowanych produktach mlecznych, kiszonych warzywach i owocach, ciastach na zakwasie, kapuście kiszonej i kiszonkach spożywczych. Można je również znaleźć w preparatach farmaceutycznych5.

Na co powinniśmy zwrócić uwagę, wybierając preparat probiotyczny dla dziecka?

Jak w przypadku wszystkich produktów ważna jest jakość. Bakterie probiotyczne powinny należeć do określonego szczepu, który był przebadany klinicznie. Ważne jest, aby były dobrze chronione w trakcie pasażu przez przewód pokarmowy i mogły dotrzeć do jelit. W tym celu stosuje się np. technologię mikrootoczkowania. Duże znaczenie ma też forma preparatu – dla najmłodszych najwygodniejsze są krople7, 8.

Materiał promocyjny

  1. Cichy W., Fakty i mity: probiotyki, mikrobiota a mikrobiom, „Forum Pediatrii Praktycznej” 26 maja 2018 nr 17 (Październik 2017).
  2. Wołkowicz T. et al., Mikrobiom przewodu pokarmowego i jego dysbiozy jako istotny czynnik wpływający na kondycję zdrowotną organizmu człowieka, „MED. Dośw. Mikrobiol.” 2014, 66: 223–235.
  3. Gałęcka M. et al., Znaczenie mikrobioty jelitowej w kształtowaniu zdrowia człowieka — implikacje w praktyce lekarza rodzinnego, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2018 vol. 12, no. 2, 50–59.
  4. Bochenek A. et al., Anatomia Człowieka Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, wyd. V, str. 126.
  5. Mojka K., Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje, „Probl Hig Epidemiol” 2014, 95(3): 541–549.
  6. Tokarz-Deptuła B., Deptuła W., Probiotyki a układ odpornościowy przewodu pokarmowego ssaków, „Post. Mikrobiol.” 2017, 56, 2, 157–162.
  7. Szajewska H., Zastosowanie probiotyków w pediatrii, „Standardy Medyczne/Pediatria” 2008 T. 5, 380–392.
  8. Ruszkowski J., et al., Przegląd doustnych prebiotyków, probiotyków, synbiotyków i postbiotyków dostępnych na polskim rynku aptecznym, „Farmacja Praktyczna” 2018 T. 74, nr 2.

 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona
Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.