Inulina – właściwości i zastosowanie. Preparaty z inuliną – na odchudzanie oraz florę jelitową

Inulina to wielocukier o szerokim wachlarzu właściwości i wielu możliwościach zastosowania. Jest elementem preparatów probiotycznych – wspiera florę jelitową oraz wspomaga utrzymanie właściwego poziomu cukru, trójglicerydów oraz cholesterolu. Inulina naturalnie występuje w roślinach – w ich częściach spichrzowych. Jej wpływ na profilaktykę i zmniejszenie rozwoju chorób cywilizacyjnych, jak otyłość czy cukrzyca został niejednokrotnie potwierdzony w badaniach.

Co to jest inulina? Inulina – występowanie i naturalne źródła

Inulina w sposób naturalny obecna jest w niektórych częściach spichrzowych roślin i wykorzystywana przez rośliny jako materiał zapasowy. W przyrodzie występuje w mniszku lekarskim, omanie wielkim, słoneczniczku bulwiastym (topinamburze) czy cykorii. Jest częstym związkiem w rodzinie Astrowatych (Asteraceae Dum.). W sklepach ze zdrową żywnością znajdziemy inulinę z agawy. Pod względem chemicznym inulina to polisacharyd (wielocukier), ma charakter niskocząsteczkowego polimeru o słabej rozpuszczalności w wodzie.

Dla potrzeb przemysłu, m.in. farmaceutycznego, jest ekstrahowana z roślin. Najczęściej spotykamy inulinę pochodzącą z korzenia cykorii czy topinamburu, inulina dostępna w obrocie ma postać białego proszku. Istotne są tutaj właściwości stricte kulinarne, jak i zdrowotne – stosunkowo niska kaloryczność (1,5 kcal/g) i mały stopień słodkości. Oprócz właściwości prozdrowotnych, chemicznie istotne są właściwości żelujące – w przemyśle inulina wykorzystywana jest jako środek zagęszczający i składnik stabilizujący niektóre produkty spożywcze

Inulina – właściwości 

Inulina to substancja prebiotyczna, która wzbogaca mikroflorę jelit w bakterie kwasu mlekowego – głównie Bifidobacterium (niektóre źródła podają również Lactobacillus). Związek ten ze względu na budowę chemiczną jest oporny na enzymy trawiące cukry i bez większego problemu dociera do jelita grubego. Inulina praktycznie nie wchłania się w przewodzie pokarmowym, ulega przemianie w jelicie grubym na skutek procesów hydrolizy i fermentacji (badania pokazują, iż stosowanie inuliny znacząco zwiększa populację bakteryjną w jelicie grubym). Rozwój bakterii jelitowych na skutek suplementacji inuliny w widoczny sposób ogranicza także rozwój patogennej flory bakteryjnej (m.in. na skutek wytwarzanego pH). W badaniach na zwierzętach wykazano, że inulina oddziałuje na aktywność enzymatyczną jelit oraz ogranicza rozrost patogenów, jak Salmonella, Listeria,  Shigella.

Inulina – wpływ na jelita i cykl wypróżnień. Właściwości probiotyczne inuliny 

Inulina stosowana doustnie razem z pektynami i błonnikiem wspiera cykl wypróżnień, wpływając na ruch robaczkowy (na skutek oddziaływania na mięśnie gładkie jelit, i ich kurczliwość).

W badaniach z udziałem dzieci (4–24 miesiące) odnotowano korzystny wpływ związany ze spadkiem częstości występowania zaparć. Istotne jest również to, że lepsze wyniki zaobserwowano, gdy bakterie kwasu mlekowego były stosowane w towarzystwie inuliny, co niejako potwierdza jej właściwości prebiotyczne.

Inulina – wpływ na miażdżycę i cholesterol. Właściwości kardioprotekcyjne inuliny

Inulina stosowana doustnie w wyraźny sposób wpływała na frakcję LDL i poziom trójglicerydów. Badania prowadzone z udziałem inuliny i diety niskotłuszczowej odnotowały spadek ilości TG o ok. 7 proc. u mężczyzn i 12 proc. u kobiet oraz jednoczesny wzrost dobrego cholesterolu (frakcji HDL). Okres, po jakim odnotowano taki spadek i odpowiednio wzrost, to kilka tygodni. Dodatkowo inulina ograniczała wchłanianie cholesterolu w świetle jelita (na skutek wzrostu lepkości treści pokarmowej). Wniosek jest taki, że inulina i jej pochodne, czyli fruktany mają wpływ na serce (na profil lipidowy) – wnioskować można zatem, że inulina posiada tzw. właściwości hipolipemiczne. 

Inulina a cukrzyca. Inulina a odchudzanie

Wielocukier inulina posiada niską kaloryczność i może stanowić element diety diabetyka czy osób, które ze względów zdrowotnych powinny zadbać o poziom cukru, czy po prostu chcą zrzucić kilka kilogramów.

Preparaty z inuliną

Na rynku aptecznym znaleźć możemy inulinę dostępną jako proszek – najczęściej jest to inulina z cykorii lub inulina z agawy. Proszek inuliny może stanowić uzupełnienie diety, szczególnie w okresie zrzucania zbędnych kilogramów. Inulina z racji tego, że jest wielocukrem posiada zdolność pęcznienia i wiązania wody, przez co wydłuża uczucie sytości – inulina może być użyta również jako zagęstnik pokarmowy i może stanowić dodatek do jogurtu. Zwykle zaleca się stosowanie kilku gramów dziennie.

Wśród suplementów znajdziemy kapsułki probiotyczne z inuliną, a także tabletki czy kapsułki ze słonecznikiem bulwiastym. Inulina występuje razem z bakteriami kwasu mlekowego (jako synbiotyk), ale również z jodem i chromem (jako środki na odchudzanie). Można ją spotkać w połączeniu ze stewią jako zamiennik cukru.